Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 marca 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział I Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 lutego 2015 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, (...) w G.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku

z dnia 16 maja 2014 r. sygn. akt IX GC 368/13

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 5.400 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Na oryginale właściwe podpisy.

I ACa 839/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 16 maja 2014 roku Sąd Okręgowy w Gdańsku zasądził od pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki (...)j w G. na rzecz powódki Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 821046 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 28 marca 2013 roku do dnia zapłaty oraz rozstrzygnął o kosztach procesu.

Sąd Okręgowy ustalił w toku postępowania, że pozwana w dniu 1 stycznia 2011 roku udzieliła (...) spółce z o.o. w Ł. pełnomocnictwa do reprezentowania interesów pozwanej w zakresie ubezpieczeń a w szczególności do przygotowania kompleksowego programu ubezpieczenia, negocjowania warunków ubezpieczenia z zakładami ubezpieczeń, administracji istniejących programów ubezpieczeniowych, pobierania składki oraz podpisywania polis w imieniu pozwanej. Na podstawie tego pełnomocnictwa broker ubezpieczeniowy zawarł w imieniu pozwanej z powódką w okresie od stycznia 2011 roku do 1 lipca 2011 roku 59 umów ubezpieczenia pojazdów należących do pozwanego. Każda z umów ubezpieczenia zawarta została w oparciu o złożony przez brokera ubezpieczeniowego wniosek o zawarcie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej OC, umowy ubezpieczenia auto casco AC i umowy ubezpieczenia od kradzieży KR, które to wnioski stanowiły integralną część tych umów.

Z dalszych ustaleń Sądu I instancji wynikało, że do każdego wniosku o zawarcie umowy ubezpieczenia OC broker w imieniu pozwanej złożył oświadczenie ( w dokumencie nazwanym (...)), że nie było szkód z ubezpieczenia OC przez okres ostatnich 36 miesięcy pojazdów, których właścicielem bądź użytkownikiem była pozwana oraz, że przez okres ostatnich 36 miesięcy pozwany posiadał umowy ubezpieczenia OC pojazdów, których był właścicielem bądź użytkownikiem. Natomiast do każdego wniosku o zawarcie umowy ubezpieczenia AC/KR broker w imieniu pozwanego złożył oświadczenie ( dokumencie nazwanym (...)), że przez okres ostatnich 12 lub 24 miesięcy nie było szkód z umowy ubezpieczenia AC/KR w pojazdach, których właścicielem bądź użytkownikiem była pozwana, jak również w pojazdach kierowanych przez pozwaną oraz, że w okresie ostatnich 36 miesięcy pozwana posiadała ubezpieczenia AC/KR i w okresie tym nie było szkód z umowy ubezpieczenia AC/KR w pojazdach, których była właścicielem lub użytkownikiem jak również w innych pojazdach kierowanych przez pozwaną.

Sąd Okręgowy ustalił również, że pozwana w okresie bezpośrednio poprzedzającym zawarcie powyższych umów dysponował dużą flotą pojazdów, które były ubezpieczane w różnych towarzystwach ubezpieczeniowych. Część z nich uległa szkodom ubezpieczeniowym. Historia szkodowości pojazdów pozwanej była przekazywana przez jego pracowników brokerowi, który składał powódce oświadczenia o szkodowości. Informacje te w imieniu brokera otrzymywała w szczególności R. W.. Oświadczenia o szkodowości przyjmował w imieniu powódki agent I. B.. Zarówno agent jak i broker, który działał w imieniu pozwanej nie rozmawiali na temat znaczenia tych oświadczeń a w szczególności, czy dotyczą one tylko pojazdów ubezpieczanych, czy wszystkich posiadanych przez ubezpieczonego. Żaden z pojazdów ubezpieczonych w ten sposób nie miał szkód w okresie objętym ubezpieczeniem. Agent ubezpieczeniowy działający w imieniu powódki przy zawieraniu każdej z umów ubezpieczenia dla każdego z pojazdów wyliczał składkę podstawową na podstawie wewnętrznych zasad obowiązujących u powódki a następnie stosował zniżki bądź zwyżki. Jedną z podstaw stosowaną przez agenta przy wyliczaniu wysokości składki było ustalenie odpowiedniej klasy bonus- malus z ubezpieczenia OC i/lub ubezpieczenia AC, która skutkowała zniżką lub zwyżką zgodnie ze złożonym przez ubezpieczającego wyliczeniem.

Sąd I instancji ustalił również, że w treści dokumentu o nazwie (...) przedstawianego do podpisu przy zawieraniu każdej z przedmiotowych umów wskazane zostało, iż informacje zawarte w oświadczeniu podlegać będą weryfikacji ich zgodności z bazą danych powódki oraz z danymi zawartymi w rejestrze umów i szkód (...) a w przypadku, gdy w wyniku weryfikacji podane w oświadczeniu informacje nie zostaną potwierdzone będzie to miało wpływ na wysokość należnej składki i/lub ustalenie wysokości odszkodowania AC, powódka obciąży pozwaną powstałą różnicą składki wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi od daty udzielenia ochrony ubezpieczeniowej. W oświadczeniach tych pozwana zobowiązała się na każde żądanie powódki do zapłaty powstałej różnicy wraz z odsetkami. Wobec złożonych przez pozwaną oświadczeń o braku szkód z ubezpieczenia OC i AC/KR oraz o posiadaniu uprzednio umów ubezpieczenia otrzymała ona z tytułu klasy bonus malus 60% zniżkę.

Sąd Okręgowy wskazał w każdej z 59 zawartych między stronami umów kwotę uiszczonej składki oraz wysokość dopłaty wynikającej z rekalkulacji składki przez powódkę. Suma dopłat wyliczonych z tytułu składek OC wynosi 333. 090 zł a z tytułu składek AC 487 956 zł , łącznie 821 046 zł.

Oceniając żądanie powódki w kontekście faktów ustalonych w toku postępowania, Sąd I instancji zważył, że w sposób dostateczny wykazała ona wysokość dochodzonej kwoty a roszczenie powódki należy oceniać na podstawie art. 471 k.c. Zobowiązaniem pozwanej w niniejszej sprawie, które wprawdzie nie stanowi essentialia negotii umowy ubezpieczenia, jednakże stanowi zobowiązanie dodatkowe umowne, było podanie prawdziwych danych, które umożliwiałyby wyliczenie ubezpieczycielowi składki w prawidłowej wysokości. Pozwana tego nie uczyniła a w umowie zawartej z powódką wprost zobowiązała się, że jeżeli jej oświadczenie okaże się nieprawdziwe to uiści różnicę między składką faktycznie naliczoną a składką jaka powinna być naliczona. Szkodą powódki jest w tej sytuacji wszystko to, co nie weszło w skład jej majątku na skutek nienależytego wykonania umowy przez pozwaną a zatem różnica w składkach naliczonych i pobranych oraz składkach, które powódka naliczyłaby, gdyby pozwana podała prawdziwe okoliczności związane ze szkodowością swoich pojazdów

Co do stanowisk stron dotyczących obowiązywania przepisu art. 8a ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, Sąd Okręgowy zważył, że sam fakt ustanowienia tego przepisu już po zawarciu przedmiotowych umów nie stoi na przeszkodzie przyjęciu przedstawionego stanowiska z tego względu, że źródłem zobowiązania pozwanej jest wprost umowa, której treść należy odczytywać także z wniosku o ubezpieczenie pojazdu podpisanego przez stronę pozwaną albowiem powódka oświadczenia zawarte we wniosku przyjęła wystawiając polisę. Należało więc uznać – zważył dalej – Sąd I instancji, że warunki ubezpieczenia wynikają między innymi z treści wniosku, dokumentu zwanego (...) – oświadczeniem klienta i polisy. Zobowiązanie jest sformułowane w załączonym do wniosku oświadczeniu wprost, literalnie. Jeżeli pozwana zamierzała w niniejszej sprawie obalić wnioski literalnie wynikające z umów, to mogłaby ewentualnie powoływać się na odmienną wolę stron niż wynika to wprost z umowy. Pozwana nie sformułowała jednak takiego zarzutu a jedynie twierdziła, że powódka wiedziała o szkodowości pozwanej.

Argument dotyczący wiedzy powódki i jej agenta o szkodach poniesionych w pojazdach pozwanej nie zasługiwał – w ocenie Sądu I instancji - na uwzględnienie. Sąd Okręgowy miał bowiem na uwadze pogląd Sądu Najwyższego przedstawiony w wyroku z dnia 28 marca 2000 roku w sprawie II CKN 895/98 w którym wskazano, że przyjęcie przez zakład ubezpieczeń w trybie art. 815 § 1 k.c. nieprawdziwych informacji, nawet wielokrotnie, nie niweczy obowiązku ubezpieczającego podawania prawdziwych odpowiedzi na zapytania i nie pozbawia zakładu ubezpieczeń praw do wyciągnięcia z tego faktu konsekwencji prawnych z art. 815 § 3 k.c. lub ogólnych warunków umów. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia przytoczono przepisy art. 805 k.c. w zw. z art. 353 § 1 k.c. i 353(1) k.c. oraz art. 471 k.c.

W apelacji pozwana zarzuciła naruszenie przepisów procedury cywilnej mającej wpływ na wynik sprawy, to jest art. 233 k.p.c. przez przekroczenie granic swobodnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i dokonanie ustaleń sprzecznych z zebranym w sprawie materiałem dowodowym a w szczególności bezpodstawnym przyjęciu, że przeprowadzone dowody świadczą o tym, że pozwana zawarła z powódką umowę na mocy której zobowiązała się wobec powódki, że wypełniając formularz (...) poda prawdziwe dane dotyczące przebiegu dotychczas zawartych umów ubezpieczenia a w szczególności zobowiązała się na mocy tej umowy do zapłaty bliżej nie sprecyzowanych umową kwot pieniędzy a (...) spółka z o.o. nie przekroczyła zakresu udzielonego jej przez pozwaną pełnomocnictwa brokerskiego i zawierając w imieniu i na rzecz pozwanej umowy ubezpieczenia komunikacyjnego nie dopuściła się popełnienia deliktu na szkodę powódki a powódka nie znała istniejących po stronie ubezpieczającego okoliczności powodujących konieczność zastosowania innych składek niż te, które zastosowała ; naruszenie prawa materialnego przez niewłaściwe zastosowanie przepisów art. 471 k.c. w związku z art. 815 § 1 – 4 , art. 473 k.c. , art. 474 k.c. i art. 353(1) k.c. podczas, gdy prawidłowo przeprowadzona wykładnia tych przepisów prowadziła do ustalenia, że nie mają one zastosowania w niniejszej sprawie albowiem pozwana nie zawarła z powódką żadnej umowy na mocy której zobowiązała się wobec niej do podawania informacji dotyczących przebiegu wcześniej zawieranych umów ubezpieczenia OC i AC/KR i tym samym nie może odpowiadać za działania osoby, która działając w imieniu pozwanej przekroczyła udzielone jej pełnomocnictwo ; naruszenie prawa materialnego przez niezastosowanie przepisów art. 415 k.c. w związku z art. 429 k.c. oraz art. 5 k.c., w sytuacji, gdy (...) spółka z o.o. reprezentując pozwaną i działając umyślnie przekroczyła udzielone jej pełnomocnictwo brokerskie, w celu uzyskania dla siebie oraz I. B. korzyści majątkowej i posiadając informacje dotyczące tzw. szkodowości nie ujawniła ich powódce. W piśmie procesowym z dnia 25 lipca 2014 roku pozwana zarzuciła także błędne ustalenia stanu faktycznego wynikające z wybiórczej i mało wnikliwej oceny zebranego materiału a w szczególności zeznań świadka I. B., co w konsekwencji doprowadziło do zaakceptowania stanowiska powódki, iż podstawą roszczenia jest treść art. 471 k.c. mimo, iż prawidłowo ustalony stan faktyczny prowadzi do wniosku, iż strony odmiennie ustaliły treść umów i przyjęły zasadę przyznawania zniżek wyłącznie w oparciu o tzw. szkodowość ubezpieczanego pojazdu a nie wszystkich pojazdów będących w użytkowaniu pozwanej oraz naruszenie prawa materialnego przez niezastosowanie przepisu art. 5 k.c. w sytuacji, gdy doszło do oczywistej „zmowy pełnomocników” stron w celu uzyskania korzyści majątkowych kosztem pozwanej. Wskazując na przytoczone podstawy apelacji pozwana wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu za obie instancje, lub o uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje :

Apelacja pozwanej nie jest zasadna. Chybiony jest zarzut naruszenia przepisów prawa procesowego mających wpływ na wynik sprawy a w szczególności przepisu art. 233 § 1 k.p.c. przez przekroczenie granic swobodnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i w rezultacie ustalenie, że pozwana zawarła z powódką umowę na mocy której zobowiązała się wobec powódki, że wypełniając formularz (...) poda prawdziwe dane dotyczące przebiegu dotychczas zawartych umów ubezpieczenia a w szczególności zobowiązała się na mocy tej umowy do zapłaty na rzecz powódki bliżej nie sprecyzowanej umową kwoty pieniędzy. Z prawidłowych ustaleń Sądu Okręgowego wynika, że strony zawarły 59 umów ubezpieczenia pojazdów należących do pozwanej a każda z tych umów została zawarta wskutek złożenia przez brokera ubezpieczeniowego wniosków o zawarcie umowy odpowiedzialności cywilnej OC, umowy ubezpieczenia autocasco AC i umowy ubezpieczenia od kradzieży KR, przy czym, wymienione wnioski – jak wynikało z ich treści - stanowiły integralną część tych umów a dokładnie integralną część polisy, czyli dokumentu ubezpieczenia potwierdzającego zawarcie umowy( art. 809 § 1 k.c.) Wniosek o ubezpieczenia podpisany był przez przedstawicieli obu stron, czyli brokera i agenta ubezpieczeniowego ( przykładowo wnioski na k-432, 444, 456). Załącznikiem do wniosku był dokument nazwany N. (...)R podpisane przez brokera w imieniu pozwanej a w oparciu o to oświadczenie przedstawiciel powódki ustalił przysługujące ubezpieczonemu zniżki w zależności od liczby szkód w ciągu ostatnich 36 miesięcy ( ubezpieczenie OC) lub 24 miesięcy (ubezpieczenie AC). W tej części dokument ten został podpisany przez agenta ubezpieczeniowego powódki ( przykładowo dokumenty na kartach 433, 425, 445, 463). Treść oświadczenia złożonego przez brokera w imieniu pozwanej jednoznacznie wskazywała, że w ciągu ostatnich 36 miesięcy posiadała umowy ubezpieczenia OC pojazdów, których była właścicielem i w tym okresie nie było szkód z ubezpieczenia OC powstałych w związku z ruchem pojazdów, których właścicielem lub użytkownikiem była pozwana a ponadto, że w ciągu ostatnich 24 miesięcy posiadała umowy ubezpieczenia AC/KR pojazdów, których była właścicielem lub użytkownikiem i w tym okresie nie powstały szkody z ubezpieczenia AC/KR w pojazdach, których była właścicielem lub użytkownikiem. Po złożeniu takiego oświadczenia pozwana otrzymywała zniżkę z tytułu klasy bonus- malus w wysokości 60%. Jednocześnie w treści oświadczenia podpisanego przez brokera sformułowano postanowienie, że informacje zawarte w oświadczeniu podlegać będą weryfikacji ich zgodności z bazą danych (...) oraz z danymi zawartymi w rejestrze umów i szkód (...) a w przypadku, gdy w wyniku weryfikacji podane w oświadczeniu informacje nie zostaną potwierdzone i będzie to miało wpływ na wysokość składki i/lub ustalenie wysokości odszkodowania AC (...) obciąży ubezpieczającego powstałą różnicą składki wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od daty udzielenia ochrony ubezpieczeniowej. Treść umów ubezpieczenia wynikała zatem z postanowień wniosków o ubezpieczenie, (...) OC i AC/KR oraz polis oznaczonych określonym numerem.

Nie można także podzielić argumentu skarżącego według którego pozwana zobowiązała się wobec powódki na mocy (...) do zapłaty bliżej nie sprecyzowanej w umowie kwoty pieniędzy. Zauważyć bowiem należy, że strony ustalały w każdej umowie składkę podstawową wskazaną w polisie dla poszczególnej umowy ubezpieczenia OC, AC, KR a dodatkowo w załączniku do wniosku czyli w (...) (...) znajdowała się tabela określająca zwyżki i zniżki w zależności od liczby szkód w ostatnich 24 miesiącach ( ubezpieczenie AC/KR) , lub w ostatnich 36 miesiącach ( ubezpieczenie OC) . posiadania umów OC i AC . W zależności od spełnienia warunku posiadania umów ubezpieczenia w ostatnich 36(24) miesiącach oraz od tego, czy w tych okresach stwierdzono brak szkód, jedną szkodę, dwie szkody, trzy i więcej szkód przysługiwała oznaczona w procentach zniżka lub zwyżka. Pozwana znając stawkę podstawową mogła zatem z łatwością obliczyć wysokość należnego powódce świadczenia w sytuacji, gdyby w wyniku weryfikacji oświadczenia okazało się, że informacje pozwanej dotyczące szkód w ubezpieczonych pojazdach nie potwierdziły się.

Nietrafny jest także zarzut przekroczenia zakresu umocowania przez brokera działającego w imieniu pozwanej. Z treści pełnomocnictwa brokerskiego na k- 12 wynika, że broker był umocowany między innymi do zawierania umów ubezpieczenia ( podpisywania polis) i negocjowania warunków ubezpieczenia z zakładami ubezpieczeń. Działając w granicach tak oznaczonego umocowania broker zawarł z powódką 59 umów ubezpieczenia szczegółowo opisanych w zestawieniu na kartach od 557 do 558. Wątpliwe jest także twierdzenie o świadomym wprowadzeniu w błąd przedstawiciela powódki przez brokera, skoro agent ubezpieczeniowy składając zeznania w charakterze świadka przyznał, że posiadał informacje od pozwanej o pojazdach w których wystąpiły szkody, jakkolwiek nie ubezpieczała tych pojazdów.

Nie znajdują potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym zarzuty skarżącej dotyczące zmowy przedstawicieli obu stron, to jest agenta ubezpieczeniowego i brokera w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Wykazano natomiast, że broker złożył niezgodne z rzeczywistym stanem faktycznym oświadczenie o braku szkód z tytułu odpowiedzialności OC i AC i na tej podstawie pozwana uzyskała 60% obniżki składki podstawowej w ubezpieczeniach OC i AC/KR.

Sąd Okręgowy ustosunkował się także w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku do argumentu wiedzy obu stron o szkodach wyrządzonych w pojazdach będących własnością lub pozostających w użytkowaniu pozwanej, przytaczając pogląd Sądu Najwyższego przedstawiony w wyroku z dnia 28 marca 2000 roku w sprawie II CKN 895/98. W konsekwencji Sąd Apelacyjny podzielił pogląd Sądu I instancji o obowiązku pozwanej podawania prawdziwych danych wpływających na wysokość składki w celu wywiązania się z zobowiązania wynikającego z umowy niezależnie od tego, czy agent ubezpieczeniowy działający w imieniu i na rachunek powódki wiedział o szkodach wyrządzonych w pojazdach użytkowanych przez pozwaną.

Chybiony jest także zarzut naruszenia prawa materialnego przez niewłaściwe zastosowanie przepisów art. 471 k.c., w związku z art. 815 § 1 -4 k.c. , 473 k.c. i 474 k.c. a także przepisu art. 353(1) k.c. Nie budzą wątpliwości ustalenia Sądu I instancji co do zawarcia między stronami 59 umów ubezpieczenia szczegółowo opisanych w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, nienależytego wykonania zobowiązania przez pozwaną polegającego na złożeniu niezgodnego z rzeczywistym stanem rzeczy oświadczenia o braku szkód w użytkowanych pojazdach mimo uzgodnionych w umowach konsekwencjach takiego zachowania w postaci naliczenia składki w prawidłowej wysokości i obowiązku zapłaty różnicy między składką należną a składką wyliczoną z ustawowymi odsetkami od dnia rozpoczęcia ochrony ubezpieczeniowej. Sąd I instancji dokładnie wyliczył wysokość szkody poniesionej przez powódkę wskutek nienależytego wykonania każdej z umów. Oczywisty jest również związek przyczynowy między nienależytym wykonaniem zobowiązań przez pozwaną a powstałą szkodą. Nie ma także – w ocenie Sądu Apelacyjnego – wątpliwości co do dopuszczalności zamieszczania w umowach ubezpieczenia postanowień dotyczących naliczenia składki w prawidłowej wysokości, gdyby okazało się, że przyznano zniżki na podstawie niezgodnych z rzeczywistym stanem rzeczy oświadczeń ubezpieczonego. Analizując treść uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 26 czerwca 2006 roku, sygn. akt XVII Amc 102/05 na który powoływała się skarżąca w toku postępowania przed Sądem I instancji należy zauważyć, że poglądy w nim wyrażone nie znajdują zastosowania w niniejszej sprawie. Pomijając już okoliczność, że żadna ze stron nie jest konsumentem w rozumieniu przepisu art. 22(1) k.c. przyczyną uznania wzorca umowy wskazanego w tym wyroku za postanowienie niedozwolone było nieoznaczenie przesłanek wyliczenia prawidłowej składki bądź wypłaty należnego odszkodowania. Tymczasem w niniejszej sprawie precyzyjnie określono w polisie każdej z umów wysokość składki podstawowej a w załączniku do wniosku o ubezpieczenie nazwanym (...) wskazano w tabeli określony procent zniżki lub zwyżki w zależności od wcześniejszego posiadania umów ubezpieczenia i od liczby szkód powstałych w pojazdach użytkowanych przez pozwaną.

Nietrafny jest także zarzut naruszenia prawa materialnego przez niezastosowanie w niniejszej sprawie przepisów art. 415 k.c. w związku z przepisem art. 429 k.c. Jak już wskazano przy ocenie zarzutu uchybień procesowych polegających na naruszeniu przepisu art. 233 § 1 k.p.c. powódka nie przedstawiła w toku postępowania dowodów potwierdzających działanie brokera w celu osiągnięcia dla siebie bądź agenta ubezpieczeniowego korzyści majątkowej i umyślne dopuszczenie się deliktu polegającego na wskazaniu nieprawdziwych informacji co do przebiegu ubezpieczeń komunikacyjnych. Sąd Okręgowy ustosunkował się także w uzasadnieniu orzeczenia do argumentu dotyczącego przyjęcia przez strony zasady przyznania zniżek w oparciu o szkodowość ubezpieczonego pojazdu a nie wszystkich pojazdów użytkowanych przez pozwaną. Trafnie ocenił Sąd I instancji, że o braku wiarygodności tak ustalonego wspólnego zamiaru stron świadczą jednoznaczne zapisy w umowach ubezpieczenia o braku szkód w pojazdach będących własnością pozwanej lub przez nią użytkowanych oraz zeznania agenta ubezpieczeniowego w charakterze świadka z których wynikało, że strony w ogóle nie rozmawiały na temat znaczenia złożonych przez pozwaną oświadczeń.

Chybiony jest również zarzut naruszenia prawa materialnego przez niezastosowanie w rozstrzyganym przypadku przepisu art. 5 k.c. W doktrynie i w judykaturze wielokrotnie przedstawiano pogląd według którego nie może powoływać się na zasady współżycia społecznego podmiot, który sam postępuje niezgodnie z tymi zasadami. W niniejszej sprawie pozwana postąpiła niezgodnie z zasadami współżycia społecznego ( regułami uczciwego obrotu ) ponieważ uzyskała korzyść majątkową w postaci obniżonej składki z umowy ubezpieczenia na podstawie złożonego oświadczenia niezgodnego z rzeczywistym stanem rzeczy. Nie może zatem skorzystać z dobrodziejstwa jakie stwarza konstrukcja nadużycia prawa podmiotowego.

Mając na uwadze przytoczone okoliczności Sąd Apelacyjny, na podstawie przepisu art. 385 k.p.c. oddalił apelację a o kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym orzekł zgodnie z przepisem § 6 pkt 7 w związku z § 13 ust.1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokacie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz.U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).