Sygn. akt II Ca 423/13
Dnia 19 czerwca 2013 r.
Sąd Okręgowy w Białymstoku II Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie:
Przewodniczący: |
SSO Renata Tabor (spr.) |
Sędziowie: |
SSO Urszula Wynimko SSO Grażyna Wołosowicz |
Protokolant: |
st. sekr. sąd. Zofia Szczęsnowicz |
po rozpoznaniu w dniu 19 czerwca 2013 r. w Białymstoku
na rozprawie
sprawy z powództwa M. S.
przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W.
odszkodowania z tytułu wypadków komunikacyjnych
na skutek apelacji powódki
od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku
z dnia 28 lutego 2013 r. sygn. akt XI C 111/13
I. oddala apelację;
II. zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 60 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.
Powódka M. S. wniosła o zasądzenie od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 389,83 zł tytułem dodatkowego odszkodowania za szkodę w pojeździe wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 10 stycznia 2012 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Powódka dochodziła części roszczenia.
Pozwany Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Wyrokiem z dnia 28 lutego 2013 roku Sąd Rejonowy w Białymstoku oddalił powództwo i zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 77 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Sąd I instancji ustalił, iż dnia 09 grudnia 2011 roku miała miejsce kolizja, na skutek której uszkodzeniu uległ należący do powódki M. S. pojazd marki V. (...) T. o nr rej. (...). Sprawcą kolizji był kierowca związany z pozwanym umową obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Pozwany nie kwestionował zasady swojej odpowiedzialności i wypłacił powódce odszkodowanie w wysokości 5.993,74 zł.
Wyrokiem Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 09 sierpnia 2012 roku w sprawie o sygn. akt XI C 494/12 zasądzono od pozwanego na rzecz powódki kwotę 9.000 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu tytułem częściowego odszkodowania. Wyrok uprawomocnił się z dniem 09 sierpnia 2012 roku.
W toku postępowania w sprawie o sygn. akt XI C 494/12 Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej i wyceny szkód komunikacyjnych na okoliczność wyliczenia kosztów naprawy samochodu powódki, przy uwzględnieniu średnich cen części i kosztów robocizny na lokalnym rynku, wieku pojazdu, jego stanu technicznego i ewentualnych wcześniejszych napraw. Biegły z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego J. S. w opinii z dnia 16 maja 2012 roku ustalił, przy zastosowaniu systemu A. koszt napraw pojazdu powódki na kwotę 15.176,26 złotych netto i 18.666,80 złotych brutto. Biegły przyjął średnią stawkę za roboczogodzinę w wysokości 110 zł/rbg za prace blacharsko – lakiernicze oraz 120 zł/rbg za lakierowanie. Podkreślił, iż stawki te są stawkami średnimi dla nieautoryzowanych zakładów blacharsko lakierniczych w regionie (...) w 2011 r. Biegły przyjął ceny nowych, oryginalnych części zamiennych z zastosowaniem 30% amortyzacji eksploatacyjnej z uwagi na okres eksploatacji i wcześniejsze naprawy tylnych elementów nadwozia.
Ustosunkowując się do zarzutów stron w tamtej sprawie biegły sporządził dwie dodatkowe kalkulacje, w których wyliczył koszt naprawy przy zastosowaniu stawki za roboczogodzinę w wysokości 90 zł i cen alternatywnych części zamiennych (16.647,94 zł brutto), a także przy zastosowaniu stawki w wysokości 110 zł za prace blacharskie i 120 zł za prace lakiernicze oraz cen części oryginalnych (24.283,57 zł brutto). W toku rozprawy podtrzymał wnioski zawarte we wcześniejszej wersji opinii.
Sąd Rejonowy w Białymstoku rozstrzygając w sprawie XI C 494/12 w oparciu o opinie biegłego ustalił wysokość kosztów naprawy pojazdu powódki na kwotę 18.666,80 zł według wniosków zawartych w pierwotnej opinii.
Wyrokiem zaocznym Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 12 listopada 2012 roku w sprawie o sygn. akt XI C 1901/12 zasądzono od pozwanego na rzecz powódki kwotę 3.800 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu tytułem częściowego odszkodowania. Wyrok uprawomocnił się z dniem 06 grudnia 2012 roku.
Odszkodowanie wypłacone powódce, z uwzględnieniem kwot zasądzonych wyżej wymienionymi wyrokami, wyniosło łącznie 18.793,74 zł.
W toku niniejszej sprawy strony prezentowały sprzeczne stanowiska co do wysokości należnego odszkodowania. Na okoliczność kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu z uwzględnieniem okresu jego eksploatacji Sąd I instancji dopuścił dowód z ustnej opinii uzupełniającej biegłego J. S.. Biegły podtrzymał opinię pierwotną i wskazał, że jest ona aktualna. Dodatkowo wyjaśnił, iż pojazd powinien zostać naprawiony przy użyciu oryginalnych części zamiennych z zastosowaniem amortyzacji w wysokości 30%, przy czym amortyzacja jest uzasadniona wiekiem pojazdu, który liczy sobie blisko 10 lat. Sąd Rejonowy podzielił opinię biegłego w całości.
Sąd I instancji zaznaczył, że zasada odpowiedzialności pozwanego została przesądzona w sprawie XI C 494/12, wobec czego w kolejnej sprawie między tymi samymi stronami nie mogło być podważane to, co stanowiło podstawę prawomocnego orzeczenia. Dlatego Sąd I instancji uznał, że ustalenia dokonane w sprawie XI C 494/12 są wiążące i dotyczą wszystkich uszkodzeń samochodu powódki powstałych na skutek zdarzenia drogowego. Zaznaczył, że wprawdzie powódka odwoływała się do poglądu wyrażonego w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 roku, III CZP 80/11, w myśl którego zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu, jednak w niniejszym postępowaniu powódka nie mogła skutecznie odwołać się do tego poglądu, gdyż wysokość odszkodowania została prawomocnie ustalona w sprawie XI C 494/12 na kwotę 18.666,80 zł brutto, czego powódka nie kwestionowała. Uwzględniając ustaloną wartość napraw oraz kwoty dotychczas wypłacone przez pozwanego Sąd Rejonowy oddalił powództwo. O kosztach procesu orzekł zgodnie z art. 98 k.p.c.
Powyższy wyrok zaskarżyła w całości apelacją powódka zarzucając mu:
1) naruszenie prawa materialnego przez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, a w szczególności art. 363 § 1 k.c. w zw. z art. 361 § 2 k.c. poprzez przyjęcie, że zakład ubezpieczeń w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego nie jest zobowiązany do zapłaty odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu,
2) naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego i pominięcie istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności wynikających z wcześniejszych orzeczeń sądowych dotyczących dopłaty odszkodowania za uszkodzony samochód powódki, tj. że były to roszczenia częściowe uwzględnione w całości i w związku z tym nie było możliwości ich zaskarżenia.
Wskazując na powyższe wniosła o:
zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 389,83 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 10.01.2012 roku do dnia zapłaty,
zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu za obie instancje.
SĄD OKRĘGOWY ZWAŻYŁ, CO NASTĘPUJE:
Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.
Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne ustalenia faktyczne i ocenę prawną Sądu I instancji. Sąd Rejonowy nie dopuścił się zarzucanych mu uchybień i wydał prawidłowe rozstrzygnięcie.
W niniejszej sprawie powódka dochodziła od zakładu ubezpieczeń zapłaty części odszkodowania tytułem naprawienia szkody w pojeździe, przy czym co istotne, o części tego roszczenia między tymi samymi stronami prawomocnie rozstrzygnięto w sprawie o sygn. akt XI 494/12 Sądu Rejonowego w Białymstoku, w której to sprawie została przesądzona zasada odpowiedzialności pozwanego, w tym wysokość szkody. Sąd Rejonowy w tamtej sprawie ustalił, iż wysokość odszkodowania należnego powódce wynosi 18.666,80 złotych brutto i ustalenia te legły u podstaw rozstrzygnięcia wydanego w tamtej sprawie. W konsekwencji w niniejszej sprawie Sąd I instancji nie mógł poczynić odmiennych ustaleń w przedmiocie wysokości szkody z uwagi na prejudycjalny charakter wyroku wydanego w sprawie o sygn. akt XI C 494/12. Sąd I instancji był związany tymi ustaleniami i nie mógł ich kwestionować, nawet gdyby okazały się nieprawidłowe w świetle stanowiska zajętego przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 12 kwietnia 2012 roku, III CZP 80/11.
Związanie w niniejszej sprawie ustaleniami ze sprawy o sygn. akt XI C 494/12 w przedmiocie wysokości szkody wynika z zasady mocy wiążącej prawomocnego orzeczenia sądowego ustanowionej w art. 365 § 1 k.p.c. Zgodnie z treścią tego przepisu orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Oznacza to, że sąd obowiązany jest uznać, że kwestia prawna, która była już przedmiotem rozstrzygnięcia w innej sprawie, a która ma znaczenie prejudycjalne w sprawie przez niego rozpoznawanej, kształtuje się tak, jak to przyjęto w prawomocnym wcześniejszym wyroku. Przesądzenie we wcześniejszym wyroku kwestii o charakterze prejudycjalnym skutkuje tym, że w procesie późniejszym ta kwestia nie może być już w ogóle badana. Zachodzi tu zatem ograniczenie dowodzenia faktów objętych prejudycjalnym orzeczeniem, a nie tylko ograniczenie poszczególnego środka dowodowego (zob. wyrok SN z dnia 12.07.2002r., V CKN 1110/00, LEX nr 74492). Co istotne, sąd nie jest związany ustaleniami wynikającymi z uzasadnienia orzeczenia w takim zakresie, w jakim nie miały one znaczenia dla rozstrzygnięcia zawartego w wyroku. Jest natomiast związany wskazanymi w uzasadnieniu ustaleniami mającymi wpływ na końcowe rozstrzygnięcie, w szczególności ustaleniami prejudycjalnymi, których skutkiem było wydanie określonego wyroku, nawet jeśli są one niewłaściwe i oparte na nietrafnej argumentacji prawnej (zob. wyrok SN z dnia 19.10.2012r., V CSK 485/11, LEX nr 1243099). W konsekwencji w procesie o dalszą - ponad prawomocnie uwzględnioną - część świadczenia z tego samego stosunku prawnego, sąd nie może w niezmienionych okolicznościach odmiennie orzec o zasadzie odpowiedzialności pozwanego. Dopuszczenie do możliwości rozbieżnego ocenienia zasadności tego samego roszczenia w tych samych okolicznościach w różnych orzeczeniach byłoby zaprzeczeniem zasady praworządności i naruszało zasadę zaufania do wymiaru sprawiedliwości (zob. uchwała SN z dnia 29 marca 1994 r., III CZP 29/94, LEX nr 84472, wyrok SN z dnia 03.06.2008r., I PK 301/07, LEX nr 494122).
Skoro zatem w sprawie o sygn. akt XI C 494/12 Sądu Rejonowego w Białymstoku prawomocnie przesądzono, że wysokość kosztów naprawy pojazdu powódki wynosi 18.666,80 złotych brutto, zaś dotychczas na rzecz powódki przyznano odszkodowanie w łącznej kwocie 18.793,74 złotych, to powództwo jako bezzasadne trafnie podlegało oddaleniu.
Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 385 k.p.c., jak w sentencji.
O kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym rozstrzygnięto na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., zaś ich wysokość ustalono w oparciu o § 12 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2013 r., poz. 490 j.t.).