I ACz 1816/15
Dnia 22 października 2015 r.
Sąd Apelacyjny w Krakowie Wydział I Cywilny w składzie następującym:
Przewodniczący: SSA Anna Kowacz - Braun
Sędziowie: SA Robert Jurga (spr.)
SO Paweł Czepiel (del.)
po rozpoznaniu w dniu 22 października 2015 r. w Krakowie
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z wniosku Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M.
przeciwko Przedsiębiorstwu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B.
o udzielenie zabezpieczenia
na skutek zażalenia uprawnionego od postanowienia Sądu Okręgowego w Krakowie Wydział IX Gospodarczy z dnia 2 lipca 2015 r. sygn. akt IX GCo 157/15 w przedmiocie zabezpieczenia
postanawia:
I. oddalić zażalenie;
II. zasądzić od uprawnionego Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M. na rzecz obowiązanego Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B. kwotę 2.700 zł (dwa tysiące siedemset złotych), tytułem kosztów postępowania zażaleniowego.
SSA Robert Jurga SSA Anna Kowacz Braun SSO Paweł Czepiel
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy oddalił wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia o zwrot pożyczki, w ramach którego uprawniony domagał się ustanowienia hipoteki przymusowej na nieruchomości obowiązanego. Sąd Okręgowy wskazał przy tym, że nie zostało uprawdopodobnione roszczenie uprawnionego. W ocenie Sądu I instancji, ani twierdzenia podane na uzasadnienie wniosku, ani treść dołączonych dokumentów nie dają podstawy do ustalenia prawdopodobnego zamiaru stron i zgodnego celu, który zamierzały osiągnąć w ramach zawartych umów. W ocenie Sądu nie jest prawnie możliwa zamiana umowy pożyczki poprzez zawarcie umowy sprzedaży udziałów.
Zażalenie na postanowienie złożył uprawniony i zaskarżając je w całości wniósł o jego zmianę poprzez udzielenie zabezpieczenia roszczenia ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie kosztów postępowania.
Zarzucił mu:
1. naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na treść postanowienia, a to art. 730 1 §1 Kpc poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na błędnym przyjęciu, iż uprawniona nie uwiarygodniła istnienia wierzytelności, w wyniku czego Sąd Okręgowy w Krakowie oddalił wniosek o udzielenie zabezpieczenia, gdy tymczasem prawidłowa i pełna ocena sytuacji finansowej obowiązanego powinna skutkować przyjęciem, iż roszczenie uprawnionej zostało uprawdopodobnione;
2. nierozpoznanie istoty sprawy, polegające na niezbadaniu czy uprawniona posiada interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia;
3. naruszenie przepisów postępowania, a to art. 328 § 2 w zw. z art. 361 w zw. z art. 13 § 2 Kpc poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, polegające na sporządzeniu uzasadnienia zaskarżonego postanowienia w sposób uniemożliwiający zarówno uprawnionej, jak i sądowi odwoławczemu zbadanie prawidłowości rozstrzygnięć przyjętych przez Sąd I instancji;
4. naruszenie przepisów postępowania, a to art. 233 § 1 w zw. z art. 13 § 2 Kpc, poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, polegające na braku wszechstronnego rozważenia przedstawionego przez uprawnioną materiału, przejawiające się w szczególności w pominięciu okoliczności faktycznej wskazywanej przez uprawnioną, polegającej na złożeniu przez obowiązanego wniosku o ogłoszenia upadłości.
Odpowiedź na zażalenie złożył obowiązany wnosząc o jego oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
W kontekście podniesionych w zażaleniu argumentów, w pierwszej kolejności wypada zauważyć, że zgodnie z wymogami art. 730 1 § 1 i 2 Kpc udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Uprawdopodobnienie określa się niekiedy jako ułatwione postępowanie dowodowe, surogat, namiastkę dowodu nie dającą pewności, lecz tylko wiarygodność twierdzenia o jakimś fakcie. Żądanie jest uprawdopodobnione, jeżeli prima facie istnieje znaczna szansa na jego istnienie, co nie wyklucza tego, iż w świetle głębszej analizy stanu faktycznego i prawnego wyprowadzić należałoby odmienne wnioski. Trzeba przy tym zaznaczyć, że brak uprawdopodobnienia jednej z dwu obligatoryjnych przesłanek udzielenia zabezpieczenia w pełni uprawnia do oddalenia wniosku bez potrzeby analizy drugiej z nich. W tym kontekście wskazać należy, że nie naruszył Sąd przepisów prawa procesowego w tym art. 328 § 2 Kpc w zw. z art. 361 w zw. z art. 13 § 2 Kpc. Jakkolwiek treść uzasadnienia jest lakoniczna to zawiera odniesienie do obligatoryjnej przesłanki udzielenia zabezpieczenia i krótką analizę stanu faktycznego oraz ocenę prawną, która umożliwia odtworzenie toku rozumowania Sądu oraz przyczyn wydanego orzeczenia. W kontekście wskazanych we wniosku okoliczności oraz przedłożonych przez stronę dokumentów podzielić należy ocenę, że nie została uprawdopodobniona przesłanka uprawdopodobnienia roszczenia, co uzasadniało oddalenie wniosku bez potrzeby analizy przesłanki interesu prawnego. Jakkolwiek strona uprawdopodobniła sam fakt udzielenia pożyczki pozwanej, to w świetle łączącej strony umowy nie upłynął jeszcze termin zwrotu pożyczki, który ustalony został na dzień 31 grudnia 2017 r. (k. 31). Do wniosku nie został przedłożony żaden dowód potwierdzający, że strony tej umowy w prawnie skuteczny sposób zmodyfikowały postanowienie umowy w zakresie terminu wymagalności. Nie sposób przy tym zgodzić się z twierdzeniem uprawnionego, że fakt zawarcia między obowiązanym, a osobą trzecią warunkowej umowy sprzedaży udziałów, w ramach której nabywca zobowiązał się do spłaty wierzytelności wynikającej z przedmiotowej umowy pożyczki, doprowadził do modyfikacji umowy pożyczki w zakresie terminu jej spłaty ( k. 54 ). Umowa ta rodzi skuteczne zobowiązanie między jej stronami w tym także co do terminów płatności i sposobu płatności ale tylko między nimi. Na wynikające z niej obowiązki osoby trzeciej może powoływać się tylko obowiązany a nie uprawiony. Sam wnioskodawca w ramach zażalenia skoncentrował się na przesłance interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia rozbudowując argumentację w tym kierunku, gdy tymczasem u podstaw wydanego rozstrzygnięcia legł brak uprawdopodobnienia samego roszczenia, którą to ocenę na obecny etapie należy w pełni podzielić.
Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny w pkt. I postanowienia oddalił zażalenie działając na podstawie art. 385 Kpc w zw. z art. 397 § 2 Kpc. Z kolei o kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono w pkt. II postanowienia na podstawie art. 98 w zw. z art. 99 oraz art. 108 § 1 Kpc. Obowiązany w odpowiedzi na zażalenie wniósł o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W toku postępowania uprawniony był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego. Zaznaczenia wymaga, że koszty postępowania zabezpieczającego nie zostały objęte przepisem szczególnym zawartym w rozp. Min. Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. W takiej sytuacji, jak wynika z § 5 rozporządzenia, za podstawę określenia wysokości wynagrodzenia radcy prawnego należy stosować stawki w sprawach o najbardziej zbliżonym rodzaju. Biorąc pod uwagę, że wniosek dotyczył kosztów postępowaniu zabezpieczającego, za najbardziej rodzajowo zbliżone należy przyjąć stawki dotyczące spraw egzekucyjnych ( § 10 pkt. 7 rozporządzenia) (tak też Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 10 października 2012 r. I CZ 94/12 LEX nr 1231306). Mając na uwadze to, że zabezpieczenie kierowane jest względem nieruchomości, przy ustalonej na kwotę ponad 1 mln złotych wartości wierzytelności, a pełnomocnik po stronie uczestniczki wstąpił do tego postępowania dopiero na etapie postępowania zażaleniowego podstawą dla ustalenia wysokości wynagrodzenia w stawce minimalnej były przepisy § 10 pkt. 7 w zw. z § 6 pkt. 7 oraz § 12 ust. 2 pkt. 2 wskazanego wyżej rozporządzenia.
SSA Robert Jurga SSA Anna Kowacz Braun SSO Paweł Czepiel