Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 listopada 2015r.

Sąd Rejonowy w Białej Podlaskiej I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 28 października 2015r. w Białej Podlaskiej na rozprawie sprawy

z powództwa S. S.

przeciwko M. B.

o wydanie nieruchomości i zapłatę

1.  nakazuje pozwanej M. B. by wydała powódce S. S. zabudowaną domem mieszkalnym oraz budynkami gospodarczymi nieruchomość położoną w J. O. przy ul. (...) oznaczoną numerem geodezyjnym (...) o powierzchni 0,1361 ha dla której to nieruchomości w Sądzie Rejonowym w Białej Podlaskiej VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta (...);

2.  przyznaje pozwanej M. B. prawo do lokalu socjalnego;

3.  uzależnia wykonanie pkt. 1 wyroku od złożenia pozwanej M. B. przez Gminę J. P. oferty najmu lokalu socjalnego ;

4.  zasądza od pozwanej M. B. na rzecz powódki S. S. kwotę 7.410,00 ( siedem tysięcy czterysta dziesięć ) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości ;

5.  uzależnia wykonanie orzeczenia w pkt.1 od uiszczenia przez powódkę S. S. na rzecz pozwanej kwoty 17.163,11 ( siedemnaście tysięcy sto sześćdziesiąt trzy złote jedenaście groszy ) złotych tytułem zwrotu poniesionych przez pozwaną M. B. nakładów na nieruchomość opisana w pkt.1 ;

6.  umarza postępowanie co do kwoty 202,00 ( dwieście dwa ) złote tytułem bezumownego korzystania oraz co do żądania wydania nieruchomości położonej w J. P. oznaczonej numerem geodezyjnym (...) o powierzchni 0,2550 ha dla której w Sądzie Rejonowym w Białej Podlaskiej VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta (...);

7.  zasądza od pozwanej M. B. na rzecz powódki S. S. kwotę 520,00 ( pięćset dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu części kosztów procesu;

8.  koszty procesu w części dotyczącej kosztów zastępstwa procesowego między stronami wzajemnie znieść ;

9.  nakazuje pobrać od pozwanej M. B. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej kwotę 5.111.04 ( pięć tysięcy sto jedenaście złotych cztery grosze ) złotych tytułem zwrotu części poniesionych w sprawie wydatków wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa;

10.  nakazuje pobrać od powódki S. S. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej kwotę 3.611.05 ( trzy tysiące sześćset jedenaście złotych pięć groszy ) złotych tytułem zwrotu części poniesionych w sprawie wydatków wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 155/11

UZASADNIENIE

Pełnomocnik powódki S. S. w pozwie z dnia 14 czerwca 2011 roku wniósł o nakazanie pozwanej M. B. by wydała powódce zabudowaną domem mieszkalnym oraz budynkami gospodarczymi nieruchomość położoną w J. O. przy ul. (...) oznaczoną numerem geodezyjnym (...) o powierzchni 0,1361 ha oraz nieruchomość rolną położoną w J. P. oznaczoną numerem geodezyjnym (...) o powierzchni 0,2550 ha - obie stanowiące własność powódki , dla których w Sądzie Rejonowym w Białej Podlaskiej VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta (...) , nadto wniosła o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu i przeprowadzenie rozprawy pod nieobecność powódki.

W uzasadnieniu pozwu podniesiono ,że nieruchomości wskazane w pozwie oznaczone numerami ewidencyjnymi (...) stanowią własność powódki. Wskazano ,że pozwana jest żoną brata powódki T. B. (1) , który był poprzednim właścicielem wskazanych w pozwie nieruchomości. Podniesiono, że pozwana zamieszkała wraz ze swoim mężem na w/w nieruchomościach przed 14 laty , jednak małżeństwo jej z bratem powódki nie układało się i od kilku lat małżonkowie B. są w separacji i toczy się między nimi sprawa o rozwód . Podniesiono, że pozwana uniemożliwia T. B. (1) korzystanie z nieruchomości i sprzętów domowych do tego stopnia ,że całe dnie spędza on u powódki, gdzie się żywi i powódka przygotowuje mu czyste ubranie, zaś pozwana korzysta z całego siedliska i domu a także z działki rolnej i nie ponosi z tego tytułu żadnych opłat wobec właścicielki. Wskazano ,że powódka nie ma wejścia na swoje nieruchomości, gdyż pozwana ją wygania . Podniesiono także ,że posesja zabudowana domem wymaga remontu a w szczególności dach domu , ogrodzenie i instalacja c.o. . Wskazano ,że powódka wezwała pozwaną do wydania obu nieruchomości wysyłając listy polecone , jednak pozwana odmówiła ich przyjęcia . Podkreślono, że powódka jest właścicielem obu nieruchomości i żąda ich wydania na podstawie art. 222 §1 kc.

Pozwana za pośrednictwem pełnomocnika procesowego złożyła w dniu 16 stycznia 2012 roku odpowiedz na pozew, w której nie uznała powództwa i wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych. Na wypadek uwzględnienia powództwa pozwana wniosła na podstawie art. 461§1 kc o uzależnienie wykonania eksmisji pozwanej z nieruchomości zabudowanej oznaczonej nr 37/1 o pow. 0,1361 ha objętej żądaniem pozwu od zaspokojenia przysługujących jej roszczeń z tytułu nakładów na tą nieruchomość , których wartość określiła na sumę 55.000 zł ,ponadto wniosła o orzeczenie ,że pozwanej przysługuje uprawnienie do lokalu zamiennego .

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew M. B. wskazała ,że poznała T. B. (1) w 1980 roku i zamieszkiwała z nim w mieszkaniu pozwanej w J. P. przy ul. (...) i mieszkali tam razem do 1996 roku pozostając ze sobą w konkubinacie . Podniosła ,że T. B. (1) między innymi był w tym czasie właścicielem nieruchomości położonej w J. P. przy ul. (...) oznaczonej nr 37/1 o powierzchni 0,1361 ha zabudowanej domem drewnianym i budynkiem gospodarczym . Dom ten był zdewastowany ,nie nadawał się do zamieszkania i to z tego powodu T. B. (1) zamieszkiwał w lokalu należącym do pozwanej . Pozwana nadto wskazała ,że w związku z zamiarem T. B. (1) zawarcia związku małżeńskiego z pozwaną ,podjęli oni decyzję ,że pozwana dokona nakładów na remont budynków i zagospodarowania jego działki ,po czym strony wspólnie zamieszkają na tej nieruchomości jako małżeństwo . M. B. podniosła ,że w ten sposób stała się współposiadaczką tej nieruchomości zaś w latach 1994-1996 za jej pieniądze został wykonany kapitalny remont i rozbudowa przedmiotowego domu i budynku gospodarczego T. B. (1) oraz dokonane zostało zagospodarowanie działki położonej w J. P. przy ul. (...). Nadto wskazała ,że w grudniu 1996 roku pozwana zamieszkała z T. B. (1) na przedmiotowej nieruchomości, zaś w 1997 roku zawarli ze sobą związek małżeński. Pozwana określiła wartość wykonanych nakładów wskazanych w piśmie z dnia 16 stycznia 2012r. - str 3-4 ( k. 20-20v ) na kwotę 55.000,00 zł..

Pismem procesowym z dnia 12 sierpnia 2014r. - k. 373-374 powódka rozszerzyła żądanie pozwu i dodatkowo wniosła o zasądzenie od pozwanej na jej rzecz kwoty 19.000 ,00 zł. tytułem wynagrodzenia za korzystanie przez pozwaną z nieruchomości powódki za okres od dnia 01 lipca 2011r. do dnia 30 sierpnia 2014r. płatną z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty . W uzasadnieniu żądania wskazała , że należność ta dotyczy korzystania przez pozwaną z domu oraz z podwórza.

Pełnomocnik pozwanej odnośnie zgłoszonego żądania - w piśmie pełnomocnika powódki z dnia 12 sierpnia 2014r. pismem z dnia 29 sierpnia 2014r. wniósł o jego oddalenie ( k. 376 ) wskazując ,że żądanie to jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego kwestionując ,że z tytułu korzystania przez pozwaną z nieruchomości powódki nie jest zasadne żądanie od niej wynagrodzenia w kwocie 500,00 zł. miesięcznie . W piśmie z dnia 10 sierpnia 2015r. pełnomocnik pozwanej w jego pkt. 2 na podstawie art. 498 i 499 kc zgłosił zarzut potrącenia wierzytelności powódki z tytułu należnego jej wynagrodzenia za korzystanie przez pozwaną z nieruchomości po 190,00 zł. miesięcznie z wierzytelnością pozwanej w wysokości 322,32 zł. w stosunku miesięcznym a odpowiadającej 60,58% wydatków pozwanej na utrzymanie nieruchomości zgodnie z wariantem II opinii biegłego K. J. (1).

Na rozprawie w dniu 28 października 2015r. pełnomocnik powódki popierał powództwo co do wydania nieruchomości oznaczonej nr 37/1, cofnął powództwo co do wydania nieruchomości oznaczonej nr 37/10 z racji jej wydania powódce w 2012 roku , popierał powództwo o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości przez pozwaną w kwocie 18.798,00 zł. za okres od 01 lipca 2011r. do 30. sierpnia 2014r. , w pozostałym zakresie tj. co do wydania nieruchomości oznaczonej numerem 37/10 i zapłaty kwoty 202,00 zł. tytułem bezumownego korzystania cofnął powództwo. Nie uznał żądania pozwanej – zarzutu potrącenia w tym zwrotu wydatków poniesionych przez pozwaną a związanych z użytkowaniem nieruchomości o nr 37/1. Uznał roszczenie powódki co do zwrotu nakładów do kwoty 1.941,23 zł.. Wniosła o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu według norm przepisanych.

Pełnomocnik pozwanej ostatecznie powództwa nie uznał i wniósł o jego oddalenie, a w przypadku uwzględnienia powództwa podtrzymał zarzut zatrzymania z art. 461 k.c. wyrażający się w nałożeniu obowiązku na powódkę zapłacenia pozwanej kwoty tytułem zwrotu poniesionych przez pozwaną nakładów w kwocie 34.326,22 zł. jako warunku opuszczenia lokalu . Odnośnie roszczenia powódki z tytułu bezumownego korzystania przez pozwaną z nieruchomości nr 37/1 podtrzymał zarzut potrącenia kwoty po 532,07 zł. w stosunku miesięcznym, zgodnie z kwotą wyliczoną w wariancie II opinii biegłego K. J. za okres od 01 lipca 2011r. do 30 sierpnia 2014r. Wniósł o przyznanie powódce prawa do lokalu socjalnego. Wyraził zgodę na cofnięcie pozwu co do wydania nieruchomości oznaczonej nr 37/10 i co do kwoty 202,00 zł. z tytułu bezumownego korzystania z uwagi na cofnięcie powództwa w tym zakresie. Nadto wniósł o zasądzenie kosztów postępowania według norm prawem przepisanych.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwana M. B. od 1980 r. pozostawała w związku konkubenckim z T. B. (1) - bratem rodzonym powódki S. S.. Pozwana z T. B. (1) zamieszkiwali wspólnie w J. P. w mieszkaniu komunalnym przy ul. (...) . T. B. (1) był właścicielem nieruchomości oznaczonych numerami ewidencyjnymi (...) położonych w J. P. , dla których prowadzona jest księga wieczysta (...) do dnia 14 maja 2010 roku - kiedy to działki te aktem notarialnym rep A nr 1296/2010 darował swojej siostrze S. S. - powódce.

T. B. (1) przed związaniem się z pozwaną był żonaty z D. B. , a w latach 1977-1980r. przebywał w U.S.A. . Po powrocie ze Stanów Zjednoczonych T. B. (1) nie zamieszkał z żoną D. lecz związał się z pozwaną M. B. , zaś w październiku 1980 r. rozwiódł się z D. B., która wyprowadziła się z domu położonego przy ul. (...) na działce (...) po rozwodzie -a mianowicie w listopadzie 1980r. . W tym czasie w domu na nieruchomości oznaczonej numerem 37/1 mieszkała matka T. B. (1) i powódki - J. B. (1) , która zmarła w tym domu w 1989r.. T. B. (1) z racji pracy w USA dysponował dolarami , miał założone konto walutowe w Banku (...) S.A. oddział B. , na które wpływały także dolary przekazane mu na jego konto przez jego kuzynkę nadal mieszkającą w Stanach Zjednoczonych . Pozwana od czasu poznania brata powódki pracowała w B. w Zakładzie (...) - ostatnio na stanowisku kierownika , zaś w 2000 roku przeszła ona na emeryturę . T. B. (1) po powrocie z USA utrzymywał się zaś z pracy dorywczej jako elektryk - naprawiał między innymi elektrykę u B. B. (2) - córki pozwanej, pracował w (...) w J. P.. Pozwana wraz z konkubentem T. B. (1) podjęli decyzję o dokonaniu remontu domu T. B. (1) położonego w J. P. przy ul. (...) na działce (...) , zamierzali bowiem w przyszłości zalegalizować swój związek przez zawarcie małżeństwa . Remont ten był wykonywany w latach 1994-1996..W ramach prac w budynku wyremontowano starą drewnianą część domu ,dobudowano łazienkę, z pomieszczeniem na kotłownię ,wymieniono pokrycie dachowe ,wymieniono okna, ocieplono dom watą mineralną i saidingiem ,wykonano prace hydrauliczne ,elektryczne ,dobudowano budynek gospodarczy, wybudowano ogrodzenie z siatką na fundamencie .

Prace na nieruchomości numer 37/1 stanowiącej własność T. B. (1) w zasadzie były wykonywane tzw. systemem gospodarczym , przy pomocy osób bliskich pozwanej i jej ówczesnemu konkubentowi - a mianowicie przy pomocy rodziny i sąsiadów. Jedynie nielicznym osobom były płacone wynagrodzenia za wykonane przez nich prace , między innymi A. M., który układał płytki, montował wannę ,umywalkę i sedes. T. Ż. wykonywał dach oraz prace przy fundamentach, razem z T. B. (2) i M. P. .Wiele prac wykonywał osobiście T. B. (1), w pracach uczestniczył syn pozwanej M. P. .Ponadto D. O. (1) wraz z K. G. wykonywali prace hydrauliczne w zakresie centralnego ogrzewania ,wody i kanalizacji. R. P. z A. B. wykonywali prace remontowe -tapetowali pomieszczenia w domu. Prace stolarskie oraz przy konstrukcji dachu oraz wybijanie domu płytami pilśniowymi wykonywał J. L. (1) .Za część prac płaciła pozwana , która także dokonywała zakupu materiałów do remontu. Pozwana i T. B. (1) współfinansowali przeprowadzenie opisanych wyżej prac remontowych .

Po wykonanych remontach pozwana D. B. i T. B. (1) w dniu 15 marca 1997 roku w USC w J. P. zawarli związek małżeński i zamieszkali na posesji w J. P. przy ul. (...) .Na wskazanej nieruchomości zamieszkują także w chwili obecnej . W trakcie małżeństwa z pozwaną T. B. (1) nadużywał alkoholu i miał przeprowadzane postępowania sądowe o leczenie odwykowe . Z uwagi na alkoholizm T. B. (1) i rozkład pożycia małżeńskiego małżeństwo to zakończyło sie rozwodem .Wyrokiem z dnia 05 listopada 2012 roku w sprawie III C 1580/10 Sąd Okręgowy w Lublinie rozwiązał przez rozwód małżeństwo T. B. (1) i M. B. z. domu (...) zawarte w dniu 15 marca 1997 roku w Urzędzie Stanu Cywilnego w J. P. wpisane do Księgi małżeństw za numerem (...) z winy T. B. (1) . Jednocześnie w w/w wyroku Sąd Okręgowy ustalił sposób korzystania z domu położonego w J. P. przy ul. (...) w ten sposób ,że T. B. (1) przyznał do wyłącznego korzystania dwa pokoje przejściowe po stronie północno-wschodniej ,zaś M. B. przyznał do wyłącznego użytkowania ostatni pokój za pokojami T. B. (1) po stronie południowo -wschodniej domu ,pozostałe pomieszczenia tj. kuchnię ,łazienkę ,przedpokój i kotłownię przyznał do wspólnego korzystania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków .

Powódka pismami z dnia 31 marca 2011r. wzywała pozwaną do opuszczenia nieruchomości objętych pozwem , pisma te zostały odpowiednio nadane 31 marca i 06 kwietnia 2011r, jednak pozwana odmówiła ich przyjęcia a nadto pismem z dnia 13 czerwca (...). nadanym w dniu 14 czerwca 2011r. wezwała pozwaną do uiszczania począwszy od dnia 01 czerwca 2011r. czynszu w kwocie po 500,00 zł. miesięcznie płatnego do dnia 10-go każdego miesiąca. Wskazała w tym piśmie powódka ,że w wysokości czynszu uwzględniła ona okoliczność ,że nieruchomość znajduje się w częściowym posiadaniu jej brata T. B. (1).

W trakcie procesu ustalono koszty nakładów na nieruchomość stanowiącą obecnie własność powódki .Biegły K. F. ustalił wartość rynkową nakładów wskazanych przez pozwaną i opisanych w opinii biegłego z dnia 05 lutego 2014 roku (k.200-326 ) na kwotę 30. 723.04 zł zaś wartość dobudowy budynku gospodarczego na kwotę 3603,18 zł (łącznie w kwocie 34.326,22 zł ) wydając opinię uzupełniającą złożoną w dniu 22 listopada 2014 roku (k.408-492 ) . Opinia biegłego K. F. po jej uzupełnieniu nie była przez strony kwestionowana. Jednocześnie w sprawie wywołano opinię celem ustalenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez pozwaną z nieruchomości powódki ,Ustalono powyższe na postawie opinii K. J. (1) z dnia 14 lipca 2015 roku (złożonej do Sądu w dniu 23 lipca 2015 roku) -k. 532-561 ,która to opinia nie była kwestionowana przez strony .

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o : odpis księgi wieczystej (...)- k. 14-15, dowody operacji na koncie walutowym T. B. (1) (k.35-36 ),przesyłki polecone powódki do pozwanej (k.6-13,375) , zaświadczenie o uzyskiwanych dochodach przez pozwaną ( k. 127) , wyrok w sprawie IIIC 1580/10 Sądu Okręgowego w Lubinie ( k. 142) , zeznania D. O. (2) (k.38v-39 ), zeznania B. B. (2) (k.39v-40v ),zeznania C. C. (k.40v-41 ), zeznania J. W. (k.54v-55 ),zeznania R. Ł. (k.55v -56 v), zeznania A. M. (k.76v-77),zeznania R. P. (k.77v ),zeznania M. P. (k.78-79 ),zeznania K. S. (k.79-80 ),zeznania J. B. (2) (k.93-94 ),zeznania M. K. (k.94-95 ), zeznania M. K. (k.95-96 ), zeznania T. B. (1) ( k. 108v -114), zeznania J. T. (k.115v-116 ), zeznania D. B. (k.116-117v ),zeznania T. Ż. (k.117-118 ),zeznania J. L. (2) (k.119v -120v ),zeznania powódki S. S. (k.609 v-610 w zw. z k.25v , 120v, 384v -385 ), zeznania pozwanej M. B. (k. 610v-612 w zw. z k. 26-26v, 121, 385-385v).

Sąd nie znalazł podstaw do zdyskredytowania dowodów nieosobowych, które w znacznej części zostały sporządzone przez odpowiednie organy w zakresie ich właściwości.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka T. B. (1) poza częścią , w której świadek zeznawał o wyłącznym finansowaniu z własnych środków remontów na nieruchomości powódki . W tej części jego zeznania stoją w sprzeczności z zeznaniami pozostałych świadków w szczególności wykonujących prace remontowe na obecnej nieruchomości powódki . Także z tych względów Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanej w części w której twierdziła o wyłącznym sfinansowaniu przez siebie remontów na nieruchomości powódki.

Zarówno dowody nieosobowe jak i dowody z zeznań stron poza wskazaną wyżej częścią zeznań pozwanej i pozostałych zeznających w sprawie świadków sąd uznał za wiarygodne . Sąd zauważa pewne rozbieżności o ile chodzi o dowody osobowe jednakże wskazać należy, że nie są one na tyle istotne , by mogły je zdyskredytować .

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo o wydanie nieruchomości zabudowanej domem mieszkalnym oraz budynkami gospodarczymi t.j nieruchomości położonej w J. O. przy ul. (...) oznaczonej numerem geodezyjnym (...) o powierzchni 0,1361 ha mającej urządzoną księgę wieczystą w Sądzie Rejonowym w Białej Podlaskiej nr Kw (...) jest zasadne i – jako takie – zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 222 § 1 k.c. Art. 222.

§ 1.

właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. Powołany przepis chroni prawo własności za pomocą roszczenia windykacyjnego, które powstaje w razie bezprawnego pozbawienia właściciela posiadania rzeczy.

Powódka S. S. jest właścicielem wskazanej nieruchomości , a pozwana M. B. zamieszkuje na przedmiotowej nieruchomości bez uprawnień do władania wskazaną nieruchomością .

Niewątpliwie stan taki zaistniał po dokonaniu darowizny opisanej nieruchomości w dniu 14 maja 2010 roku na podstawie aktu notarialnego rep A nr 1296/2010 przez ówczesnego męża pozwanej T. B. (1) na rzecz powódki będącej jego siostrą .

Powódka przed wytoczeniem powództwa wezwała pozwaną do wydania nieruchomości wysyłając do niej list polecony , którego pozwana odmówiła przyjęcia. Dlatego też roszczenie o wydanie nieruchomości jest – w świetle art. 222 § 1 k.c. – w pełni uzasadnione. Pozwana nie udowodniła bowiem, że przysługuje jej skuteczne względem powódki prawo do władania przedmiotową nieruchomością (art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c.).

Jednocześnie Sąd umorzył postępowanie co do żądania wydania nieruchomości położonej w J. P. oznaczonej numerem geodezyjnym (...) o powierzchni 0,2550 ha dla której w Sądzie Rejonowym w Białej Podlaskiej VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta (...) wobec cofnięcia pozwu ze skutkiem prawnym w tym zakresie . Podstawę rozstrzygnięcia w tym zakresie stanowi przepis art 355 § 1 kpc .

Niezasadnym jest w ocenie Sądu żądanie pozwu w zakresie przyznania pozwanej prawa do lokalu socjalnego . Pozwana zamieszkuje obecnie na nieruchomości powódki położonej w J. P. opisanej wyżej bez tytułu prawnego .Nieruchomość ta od dnia 14 maja 2010 roku stanowi własność powódki . W okresie od zmiany właściciela , którym poprzednio był T. B. (1) (obecnie były mąż pozwanej ) do dnia żądania opuszczenia nieruchomości wskazanego w piśmie do pozwanej ( przesyłka polecona (...) wraz z listami poleconymi do pozwanej k.6-13 ) tj. do dnia 14 maja 2011 pozwana zamieszkiwała na przedmiotowej na podstawie użyczenia , którą to umowę zawarto w sposób dorozumiany nie określając terminu , pozwana nie uiszcza na rzecz powódki żadnych opłat z tego tytułu jedynie dobrowolnie partycypuje w kosztach utrzymania mieszkania (art. 60 k.c.).

Umowa użyczenia, jak wynika z zawartego w art. 710 k.c. jej ustawowego opisu, może zostać zawarta na czas oznaczony lub nie oznaczony. W wypadku, gdy czas trwania umowy został przez strony oznaczony (wprost albo w sposób dorozumiany), użyczenie kończy się z upływem tego czasu. Jeżeli natomiast czasu trwania umowy nie oznaczono- jak w niniejszej sprawie - użyczenie gaśnie z chwilą, gdy biorący uczynił z rzeczy użytek odpowiadający umowie albo gdy upłynął czas, w którym mógł ten użytek uczynić. W takiej sytuacji użyczający może żądać natychmiastowego zwrotu rzeczy, bez konieczności uprzedniego wypowiadania umowy użyczenia. W każdym innym wypadku umowy użyczenia zawartej na czas nie oznaczony konieczne jest jej wypowiedzenie, przy czym terminy wypowiedzenia powinny uwzględniać interesy i sytuację obu stron. Gdy przedmiotem użyczenia jest lokal mieszkalny, wskazówką dla oceny okresu wypowiedzenia może być per analogiam art. 688 k.c. (J. Gudowski: Komentarz do kodeksu cywilnego, Księga trzecia, zobowiązania, tom 2, Warszawa 2002, str. 307).

Należy zatem przyjąć, że pozwana zamieszkiwała w przedmiotowym lokalu na podstawie stosunku zobowiązaniowego zbliżonego do użyczenia, gdyż charakteryzowała go nieodpłatność. Jednocześnie była to umowa zawarta na czas nieoznaczony. Dlatego do wypowiedzenia tej umowy należało przez analogię zastosować art. 688 k.c. Skoro powódka wezwała pozwaną do opuszczenia jej domu w dniu 31 marca 2011 roku co stanowiło dorozumiane wypowiedzenie umowy użyczenia (art. 60 k.c.), to tym samym termin wypowiedzenia upłynął najpóźniej z dniem 14 maja 2011r. ( termin określony w wezwaniu do opuszczenia mieszkania ) . A zatem co najmniej od tej daty pozwana zajmuje przedmiotowy lokal mieszkalny bez podstawy prawnej .Należy podkreślić, że pozwana była uprawniona do nieodpłatnego korzystania z lokalu mieszkalnego, dlatego też do wypowiedzenia jej stosunku zobowiązaniowego na podstawie, którego korzystała z lokalu, nie miały zastosowania ograniczenia przewidziane w art. 11 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 roku Nr 31, poz. 266 z późn. zmian.), oznaczoną w dalszej części uzasadnienia skrótem „u.o.p.l.”

W świetle powyższych rozważań oraz ustaleń faktycznych jest oczywiste, że pozwana jest „lokatorem” w rozumieniu ustawy o ochronie praw lokatorów. W myśl art. 2 ust. 1 pkt 1 u.o.p.l. należy przez to rozumieć najemcę lokalu lub osobę używającą lokal na podstawie innego tytułu prawnego niż prawo własności. „Inny tytuł prawny” może mieć oparcie w różnych stosunkach prawnych, w niniejszej sprawie miał oparcie w umowie użyczenia .Sytuację prawną pozwanej ukształtował zatem przepis art. 14 u.o.p.l.

Powołany wyżej przepis nakłada na sąd obowiązek rozważenia z urzędu przesłanek uprawnienia osoby, która była lokatorem, do otrzymania lokalu socjalnego, oraz stosownego do wyniku tego badania orzeczenia w wyroku eksmisyjnym. Struktura regulacji zawartej w art. 14 u.o.p.l wskazuje na to, że sąd w pierwszej kolejności powinien brać pod uwagę indywidualną sytuację danej osoby, a więc „dotychczasowy sposób korzystania z lokalu i szczególną sytuację materialną oraz rodzinną osób zobowiązanych do jego opróżnienia” Pozwana nie spełnia przesłanek wskazanych w art. 14 ust 4 pkt. 1-6 u.o.p.l do przyznania jej lokalu socjalnego . M. B. otrzymuje bowiem emeryturę w kwocie 1814 ,00 zł wraz z dodatkiem pielęgnacyjnym ,nie ma przyznanej grupy inwalidzkiej ani orzeczenia o niepełnosprawności . Ponadto zgodnie z art. 14 ust. 4 pkt. 4 u.o.p.l Sąd nie może orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego wobec emerytów i rencistów spełniających kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej. Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. (Dz.U. Nr 64, poz. 593 ze zm.) w art.8 stanowi , że prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, z zastrzeżeniem art. 40, 41, 53a, 78 i 91, przysługuje osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty (na datę orzekania ) 461,00zł, zwanej dalej "kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej". W świetle powyższego dochody powódki znacznie przekraczają wskazane powyżej kryterium dochodowe i tym samym w oparciu o pkt. 4 ust. 4 art. 14 u.o.p.l powódce nie przysługuje lokal socjalny. Wobec powyższych ustaleń Sąd nie przyznał pozwanej prawa do lokalu socjalnego .

Powództwo o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości przez pozwaną co do zasady zasługuje na uwzględnienie. S. S. domagała się wynagrodzenia za okres od 01 lipca 2011r. do 30 sierpnia 2014r od pozwanej za bezumowne korzystanie z jej nieruchomości . W niniejszym zakresie Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie na niekwestionowanej przez strony opinii biegłego K. J. (1) z dnia 14 lipca 2015 roku (złożonej do Sądu w dniu 23 lipca 2015 roku) -k. 532-561 . W ocenie Sądu podstawą do ustalenia wynagrodzenia należnego pozwanej jest wariant II opisanej opinii ,który ustala wskazane wynagrodzenie na kwotę 190,00 zł miesięcznie (k.533-534 ).W tym zakresie biegły ustalając wysokość wynagrodzenia oparł się na rozstrzygnięciu zawartym w wyroku rozwodowym pozwanej z T. B. (1) (k.560 ) Sąd Okręgowy w Lublinie wyrokiem z dnia 05 listopada 2012 roku. w sprawie III C 1580 /10 orzekając rozwód pomiędzy T. B. (1) i M. B. z winy T. B. (1) w punkcie II orzekł o sposobie korzystania z domu położonego w J. P. przy ulicy (...).Pozwana bowiem mimo rozwodu nadal zamieszkiwała z byłym mężem na nieruchomości ,którą pozwany darował powódce, która jest jego siostrą .

Sąd Okręgowy ustalił sposób korzystania z domu położonego w J. P. przy ulicy (...) w ten sposób ,że T. B. (1) przyznał do wyłącznego korzystania dwa pokoje przejściowe po stronie północno-wschodniej i północnej ,zaś M. B. przyznał do wyłącznego użytkowania ostatni pokój za pokojami T. B. (1) ,po stronie południowo -wschodniej domu ,pozostałe pomieszczenia tj. kuchnię ,łazienkę ,przedpokój , i kotłownię przyznał do wspólnego korzystania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków objętej rozstrzygnięciem .

Ustalona więc wysokość wynagrodzenia odnosi się do tej części nieruchomości która została przyznana pozwanej do korzystania. Biorąc pod uwagę okres żądania wynagrodzenia za bezumowne korzystanie oraz ustaloną stawkę miesięczną ustaloną przez biegłego na kwotę 190,00 zł miesięcznie Sąd zasądził od pozwanej M. B. na rzecz powódki kwotę 7410,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości .Odsetki od w/w kwoty zostały zasądzone, zgodnie z wnioskiem w oparciu o dyspozycję art. 481 kc..

Z uwagi na wydanie w toku postępowania powódce nieruchomości oznaczonej numerem 37/10 i cofnięcie ze skutkiem prawnym przez powódkę powództwa w tym zakresie i co do kwoty 202,00 zł tytułem bezumownego korzystania Sąd w tej części umorzył postępowanie na podstawie art 355§ 1 kpc .

Wskazać należy, iż pozwana w piśmie procesowym z dnia 10 sierpnia 2015 roku (k.569) zgłosiła do potrącenia wierzytelność powódki S. S. z tytułu należnego jej wynagrodzenia za korzystanie przez z pozwaną z części jej nieruchomości w kwocie 190,00 zł miesięcznie z wierzytelnością pozwanej M. B. w wysokości 322,32 zł w stosunku miesięcznym odpowiadającej 60,58 % wydatków tej pozwanej na utrzymanie domu powódki w stanie nadającym się do zamieszkania w nim i wykorzystywania przez powódkę części nieruchomości nie użytkowanej przez pozwaną jako miejsce zamieszkania jej brata T. B. (1) w zakresie wynikającym z wariantu drugiego opinii biegłego .

W ocenie Sądu zgłoszony przez pozwaną zarzut potrącenia jest całkowicie nietrafny .Zgłoszona przez pozwaną procentowa kwota kosztów utrzymania domu nie stanowi w ocenie Sądu żadnej wierzytelności pozwanej do powódki. Zgłoszone żądanie dotyczy bowiem kosztów, które pozwana ponosi wyłącznie z korzystaniem z nieruchomości dla siebie .Dotyczy to kosztów ogrzewania domu ,opłat za energię elektryczną ,wodę , wywóz odpadów. Powódka nie dysponuje tą nieruchomością, zaś na niej zamieszkuje dotychczasowy właściciel- były mąż pozwanej ,jeżeli na tle korzystania z nieruchomości w zakresie ustalonym orzeczeniem rozwodowym pozwanej i T. B. (1) istnieją jakieś nieporozumienia to pozwana winna skierować je w stosunku do byłego męża .

Wobec powyższego uznając , iż zgłoszone przez pozwaną żądania nie stanowią wierzytelności pozwanej do powódki zarzut potrącenia jest bezskuteczny . Ubocznie wskazać należy, że Sąd w tym zakresie nie miał obowiązku zamieszczać rozstrzygnięcia w wyroku bowiem pozwana nie wniosła powództwa wzajemnego a zgłosiła jedynie zarzut potrącenia , którego jak wskazano wyżej Sąd nie uwzględnił.

Jednocześnie pozwana w niniejszej sprawie na wypadek uwzględnienia powództwa wniosła na podstawie art. 461§1 kc o uzależnienie wykonania eksmisji pozwanej z nieruchomości zabudowanej oznaczonej nr 37/1 o pow. 0,1361 ha objętej żądaniem pozwu od zaspokojenia przysługujących jej roszczeń z tytułu nakładów na tą nieruchomość których wartość ostatecznie na rozprawie w dniu 28 października 2015r. określiła na sumę 34.326,22 zł.

Zgłoszony przez pozwaną zarzut zatrzymania jest zasadny ale nie do kwoty perz nią wskazanej. Pozwana będąc samoistnym posiadaczem tej nieruchomości wraz z ówczesnym konkubentem T. B. (1) poniosła koszty nakładów na nieruchomość stanowiącą obecnie własność powódki. Pozwaną należy uznać za samoistnego posiadacza w dobrej wierze i zgodnie z art 226§1 kc i dlatego należy się jej zwrot poniesionych nakładów jednak nie w żądanej przez nią wysokości . Podstawę do rozstrzygnięcia w tym zakresie stanowią ustalenia zawarte w uzupełniającej opinii biegłego K. F. złożonej w dniu 22 listopada 2014 roku (k.408-492 ) ,która to opinia nie była kwestionowana przez strony procesu . Biegły K. F. ustalił wartość rynkową nakładów wskazanych przez pozwaną i opisanych w opinii biegłego z dnia 05 lutego 2014 roku (k.200-326 ) na kwotę 30. 723.04 zł zaś wartość dobudowy budynku gospodarczego na kwotę 3603,18 zł (łącznie w kwocie 34.326,22 zł ). W ocenie Sądu pozwanej przysługuje połowa wskazanej kwoty poczynionych nakładów tj. kwota 17.163,11 zł . Uwzględniając zarzut zatrzymania Sąd uzależnił wykonanie orzeczenia w pkt. I (wydania nieruchomości ) od uiszczenia przez powódkę S. S. na rzecz pozwanej i taka kwotę kwoty 17.163,11 zł tytułem zwrotu poniesionych przez pozwaną M. B. nakładów na nieruchomość opisaną w pkt I . W ocenie Sądu ocena zgromadzonego materiału dowodowego ,zeznań świadków oraz stron w takiej części w jakiej Sąd je obdarzył wiarą ,dowodów w postaci wyciągów bankowych T. B. (1) wskazuje na takie właśnie rozstrzygnięcie. Nie można tracić bowiem z pola widzenia okoliczności ,że pozwana i T. B. (1) dokonując tych nakładów pozostawali w długoletnim związku konkubenckim -od 1980 roku ,nakłady zaś były poczynione w latach 1994-1996 kiedy to planowali sformalizowanie swojego związku ,zaś następnie w 1997 roku zawarli związek małżeński ,oboje dysponowali środkami pieniężnymi - pozwana z racji pracy zawodowej (ostatnio na kierowniczym stanowisku ) a T. B. (1) z racji wcześniejszej pracy zarobkowej w U.S.A .Prace te w zasadzie były wykonywane tzw. systemem gospodarczym , przy pomocy osób bliskich pozwanej i jej ówczesnemu konkubentowi - a mianowicie przy pomocy rodziny i sąsiadów. Jedynie nielicznym osobom były płacone wynagrodzenia za wykonane przez nich prace . Powyższe w ocenie Sądu wskazuje na wspólne zaangażowanie pozwanej i jej konkubenta (potem małżonka ) T. B. (1) w dokonanie nakładów na nieruchomość stanowiącą obecnie własność powódki .

Zgodnie z dyspozycją art. 108 § 1kpc Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Rozstrzygnięcie o kosztach procesu zapadło na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. i art. 100 k.p.c.

Sąd zasądził od pozwanej M. B. na rzecz powódki kwotę 520,00 zł tytułem zwrotu części kosztów procesu - a mianowicie na w/w kwotę składa sie kwota 150,00 zł. tytułem uiszczonej opłaty sądowej przy wnoszeniu pozwu oraz kwota 370,00 zł stanowiąca 39 % od wygranej przez powódkę części z kwoty 19.000,00 zł, od której powódka uiściła opłatę sądową w kwocie 950,00 zł ( 950,00 x 39% = 370,00 zł po zaokrągleniu do pełnych złotych ) .

Sąd nadto orzekł o wzajemnym zniesieniu kosztów procesu w części dotyczącej kosztów zastępstwa procesowego na podstawie art. 100 k.p.c. gdyż obie strony były reprezentowane przez fachowych pełnomocników.

W sprawie na wniosek pozwanej dopuszczono dowód z opinii biegłego K. F. na okoliczność nakładów poczynionych przez pozwaną na nieruchomość nr 37/1 a następnie na wniosek powódki dowód z uzupełniającej opinii tegoż biegłego , a nadto na wniosek stron dowód z opinii K. J. (1). Wydatki związane z przeprowadzeniem tych dowodów wyniosły łącznie 10.222,09 zł ( vide k. 505 zł.- k. 590), z czego z zaliczki uiszczonej przez powódkę w kwocie 1500,00 zł. ( k. 507) pokryto je w części . Do uiszczenia zaś pozostała kwota 8.722,09 zł. związana z wywołaniem opinii biegłych a która to pokryta została tymczasowo z sum budżetowych Skarbu Państwa . Stosownie do przepisu art. 83 ust. 1 u.k.s.c., jeżeli czynność połączona z wydatkami zostaje podjęta z urzędu, sąd zarządzi wykonanie tej czynności, a kwotę potrzebną na ich pokrycie wykłada tymczasowo Skarb Państwa. Dotyczy to także dopuszczenia i przeprowadzenia przez sąd z urzędu dowodu niewskazanego przez stronę. W orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie Sąd orzeka o poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach, stosując odpowiednio przepisy art. 113 u.k.s.c. . Z kolei art. 113 ust. 1 i 2 u.k.s.c. stanowi, że kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

Mając na względzie ,że obie strony wnioskowały o opinie Sąd kosztami opinii podzielił strony po połowie i nakazał pobrać od powódki na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej kwotę 3.611,05 zł. ( mając na względzie uiszczoną przez powódkę zaliczkę ) tytułem zwrotu części poniesionych w sprawie wydatków wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa zaś od pozwanej nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej kwotę 5.111.04 zł. tytułem zwrotu części poniesionych w sprawie wydatków wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa. Pozwana w toku postępowania nie uiściła zaliczki.

Mając powyższe na uwadze i na podstawie powołanych w treści uzasadnienia przepisów, orzeczono jak w sentencji wyroku.