Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 marca 2015 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie, I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodnicząca: SSR Joanna Dalba

Protokolant: Anna Szwed

po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2015 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. J.

przeciwko Skarbowi Państwa – Wojewodzie (...)

o zapłatę

I.  rentę zasądzoną prawomocnym wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Płocku z dnia 24 stycznia 1978 r. wydanym w sprawie sygn. akt. I C 37/77 od poprzednika pozwanego Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Szpitala (...) w P. (obecnie Skarbu Państwa - Wojewody (...)) na rzecz M. J. w kwocie 1.000,00 zł miesięcznie, podwyższoną wyrokami:

- wyrokiem Sądu Rejonowego w Płocku z dnia 24 maja 1982 roku w sprawie o sygn. C.301/82 do kwoty 3.000,00 złotych,

- następnie wyrokiem Sądu Rejonowego w Płocku z dnia 12 listopada 1987 roku w sprawie sygn. akt I C.643/87 do kwoty 10.000,00 zł miesięcznie,

- następnie wyrokiem Sądu Rejonowego w Płocku z dnia 12 kwietnia 1989 roku w sprawie o sygn. I C.110/89 do kwoty 20.000,00 zł miesięcznie,

- następnie wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Płocku z dnia 9 marca 1990 roku w spawie o sygn. akt. I C 5/90 do kwoty 100.000,00 zł,

- ostatnio podwyższoną wyrokiem Sądu Okręgowego w Płocku z dnia 30 marca 2001 roku w sprawie o sygn. I C 129/00 z dniem 1 lutego 1997 roku do kwoty 400,00 zł (czterysta złotych) miesięcznie, a następnie od dnia 1 października 1999 roku do kwoty 500,00 zł (pięćset złotych) miesięcznie,

podwyższa do kwoty 1.000,00 zł (jeden tysiąc złotych) miesięcznie poczynając od dnia 26 lipca 2012 roku, płatną z góry do dnia piętnastego każdego miesiąca, do rąk opiekunów prawnych A. i A. małżonków T., ustanowionych na podstawie postanowienia z dnia 06 października 2014 r. w sprawie XI RNs 114/14 Sądu Rejonowego w Płocku, XI Zamiejscowy Wydział Rodzinny i Nieletnich w S., wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia każdemu terminowi płatności ;

II.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa- Wojewody (...) na rzecz powoda M. J. kwotę 1.200,00 zł (jeden tysiąc dwieście złotych) powiększoną o należny podatek VAT.

Sygn. akt I C 3174/14

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 25 lipca 2012 r. (data nadania- k.10) powód M. J. ubezwłasnowolniony całkowicie reprezentowany przez opiekuna - L. J. wniósł o podwyższenie renty zasądzonej wyrokiem Sądu Okręgowego w Płocku z dnia 30 marca 2001 roku na rzecz M. J. do kwoty 1.000 złotych miesięcznie płatną do rąk opiekuna prawnego L. J. poczynając od dnia wniesienia pozwu.

W uzasadnieniu wskazano, że powód M. J. w wyniku błędu w sztuce lekarskiej uległ wypadkowi i nie jest zdolny do samodzielnej egzystencji. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Płocku z dnia 24 stycznia 1978 roku w sprawie C 37/77 przyznano z tego tytułu na rzecz M. J. od Skarbu Państwa- Wojewódzkiego Szpitala (...) w P. rentę, która następnie była kilkukrotnie podwyższona, ostatnio wyrokiem Sądu Okręgowego w Płocku z dnia 30 marca 2001 roku w sprawie o sygn. I C 129/00. Wskazano, że od czasu uprawomocnienia ostatniego orzeczenia podwyższającego przyznaną rentę, wzrosły koszty utrzymania powoda (pozew z załącznikami – k.1-9).

Postanowieniem z dnia 28 września 2012 roku Sąd Okręgowy w Płocku ustalił wartość przedmiotu sporu i sprawę przekazał do rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Warszawy- Śródmieścia w Warszawie (postanowienie – k.17).

Postanowieniem Referendarza Sądowego z dnia 11 stycznia 2013 roku zwolniono powoda od kosztów sądowych w całości i ustanowił dla powoda pełnomocnika z urzędu. ( postanowienie – k.29).

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu według norm przepisanych. Pozwany podniósł, że strona powodowa nie wykazała, aby wzrosły koszty leczenia i utrzymania powoda, ani że wzrosły jego usprawiedliwione potrzeby. (odpowiedź na pozew – k.41-44).

W trakcie procesu zmarł reprezentujący powoda opiekun L. J. (k. 26, k.207), zaś postanowieniem z dnia 6 października 2014 roku Sądu Rejonowego w Płocku XI Zamiejscowego Wydziału Rodzinnego i Nieletnich z siedzibą w S. zmieniono postanowienie Sądu Rejonowego w Sierpcu z dnia 23 sierpnia 2000 r. w sprawie o sygn. akt III RNs 21/00 i obowiązki opiekuna nad ubezwłasnowolnionym całkowicie M. J. powierzono A. i A. T. (1) ( postanowienia o sygn. akt XI RNs 114/14 – k.223).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. J. (w wieku ok. 3 lat i 5 miesięcy) został w dniu 4 czerwca 1975 roku poddany zabiegowi operacyjnemu usunięcia wyrostka robaczkowego. W wyniku niewłaściwie dobranej metody znieczulenia nastało zatrzymanie krążenia i niedotlenienie mózgu. Podczas akcji reanimacyjnej przywrócono wyżej wymienionemu krążenie, jednakże niewłaściwie dobrana metoda znieczulania oraz zbyt późna reakcja lekarza przeprowadzającego zabieg doprowadziła do trwałego uszkodzenia centralnego układu nerwowego u M. J..

Wyrokiem z dnia 24 stycznia 1978 r., Sąd Wojewódzki w Płocku zasądził na rzecz powoda M. J. od pozwanego Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Szpitala (...) w P. kwotę 50.000 złotych (sprzed denominacji) z odsetkami 8% od dnia 7 grudnia 1976 r. tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz zasądził rentę w kwocie po 1.000 złotych (sprzed denominacji) miesięcznie poczynając od dnia 1 grudnia 1976 r., płatną z dołu do dnia 28 każdego miesiąca z odsetkami 8% od dnia zwłoki w płatności każdej raty. (bezsporne, akta sprawy o sygn. I C 37/77).

Sąd Rejonowy w Płocku w wyroku z dnia 24 maja 1982 roku wydanym w sprawie o sygnaturze I C 301/82 podwyższył rentę zasądzoną wyrokiem sprawie I C 37/77 do kwoty 3.000 złotych sprzed denominacji miesięcznie, zaś wyrokiem Sądu Rejonowego w Płocku z dnia 12 listopada 1987 roku wydanym w sprawie o sygnaturze I C 643/87 podwyższono ww. rentę do kwoty 10.000 złotych sprzed denominacji miesięcznie. (bezsporne, akta sprawy o sygn. I C 647/87).

Następnie wyrokiem Sąd Rejonowy w Płocku z dnia 12 kwietnia 1989 roku w sprawie o sygnaturze I C 110/89 podwyższono ww. rentę poczynając od dnia 21 lutego 1989 roku do kwoty po 20.000 złotych sprzed denominacji miesięcznie, zaś wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Płocku z dnia 9 marca 1990 roku w spawie o sygn. akt. I C 5/90 do kwoty 100.000,00 złotych sprzed denominacji miesięcznie. (bezsporne akta sprawy I C 110/89, akta sprawy I C 129/00).

Ostatecznie wyrokiem Sądu Okręgowego w Płocku z dnia 30 marca 2001 roku w sprawie o sygn. I C 129/00 przeciwko Skarbowi Państwa – Wojewodzie (...) (następcy prawnemu Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Szpitala (...) w P.) podwyższono ww. rentę z dniem 1 lutego 1997 roku do kwoty 400,00 zł (czterysta złotych) miesięcznie, a następnie od dnia 1 października 1999 roku do kwoty 500,00 zł (pięćset złotych) miesięcznie. (bezsporne, akta sprawy I C 129/00).

Postanowieniem z dnia 23 sierpnia 2000 roku Sądu Rejonowego w Sierpniu w sprawie o sygn. III RNs 21/00 ustanowiono dla ubezwłasnowolnionego całkowicie M. J. opiekę i powierzono obowiązki opiekuna ojcu L. J.. (postanowienie k.26, akta sprawy I C 129/00).

W dniu 15 września 2014 roku zmarł reprezentujący powoda opiekun L. J. (k.207), zaś postanowieniem z dnia 6 października 2014 roku Sądu Rejonowego w Płocku XI Zamiejscowego Wydziału Rodzinnego i Nieletnich z siedzibą w S. zmieniono postanowienie Sądu Rejonowego w Sierpcu z dnia 23 sierpnia 2000 r. w sprawie o sygn. akt III RNs 21/00 i obowiązki opiekuna nad ubezwłasnowolnionym całkowicie M. J. powierzono A. i A. małżonkom T. ( postanowienia o sygn. akt XI RNs 114/14 – k.223).

Powód ma obecnie ok. 43 lata. Do śmierci ojca zamieszkiwał z ojcem oraz matką, zaś obecnie mieszka z matką, siostrą, szwagrem oraz ich małoletnią córką (niemowlę). Powód ma niedowład rąk i nóg, porusza się po domu pełzając na kolanach lub z pomocą innych osób na wózku inwalidzkim. Jest niesamodzielny, potrzebuje opieki w podstawowych czynnościach, jak kąpanie, golenie, przyjmowanie posiłków. Ma problemy z mową i nie jest w stanie utrzymać przedmiotów w ręku chociażby szklanki.

Matka powoda (ok. 68 lat) jest chora na stwardnienie rozsiane, porusza się na wózku inwalidzkim i wymaga całodobowej opieki (czynności mycia, przewijania, transportu z krzesła na wózek i z powrotem, przygotowania i podania posiłków.)

Do śmierci ojca powód otrzymywał oprócz renty w wysokości 500 złotych ustalonej wyrokiem Sądu Okręgowego w Płocku z dnia 30 marca 2001 roku, otrzymywał (z uwagi na trudną sytuację materialną) rentę socjalną w wysokości 619,50 złotych netto miesięcznie (k.237) oraz zasiłek pielęgnacyjny w wysokości ok. 153 zł miesięcznie (k.192).

Po śmierci ojca w trakcie niniejszego postępowania powodowi przyznana została renta rodzinną w kwocie ok. 1.510,00 złotych miesięcznie.

Jednocześnie po śmierci dotychczasowego opiekuna zwiększyły się potrzeby powoda. Oprócz dotychczasowych wydatków na jedzenie, odzież, środki higieny, kosztów utrzymania samochodu służącego do przewozu powoda i jego matki, powstała konieczność zakupu (z uwagi na zużycie) nowego materaca przeciwodleżynowego (400 zł), wózka inwalidzkiego (600 zł), krzesła toaletowego przystosowanego do osób niepełnosprawnych (127,39 zł), zakup podnośnika do transportu (3 849 zł) w celu dowozu do lekarza czy załatwienia spraw urzędowych.

Nadto z uwagi na konieczność opieki przez siostrę powoda - A. T. (2) nad nowonarodzonym dzieckiem oraz chorą matką, a także aktywność zawodową jej męża – współopiekuna A. T. (1) poza miejscem zamieszkania (w oddalonym o 20 km P.), występuje konieczność wynajęcia do codziennej pomocy w opiece powoda innej osoby. Miesięczny koszt wynajęcia takiej osoby oraz pokrycie kosztów dojazdu z innej miejscowości przekracza wysokość otrzymywanej przez powoda po śmierci ojca renty rodzinnej

(faktury –k. 274, k. 278-280, zeznania świadka A. T. (1)- k. 282-284, zeznania świadka L. J.- k.159-160).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie okoliczności, które nie były sporne pomiędzy stronami, dokumentów zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy oraz aktach spraw sądowych załączonych do niniejszej sprawy o sygn. akt I C 37/77, akt sprawy I C 643/87, akt sprawy I C 110/89, akt sprawy I C 129/00, których wiarygodność nie była przez strony kwestionowana.

Nadto Sąd oparł się na zeznania świadka A. T. (1) (k. 282-284), zeznania świadka L. J. (k.159-160).

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało w całości.

W niniejszej sprawie Powód domagał się podwyższenia renty do kwoty po 1.000 zł miesięcznie w miejsce dotychczasowej renty w kwocie 500 zł miesięcznie, poczynając od dnia wniesienia pozwu.

Powód swoje roszczenie opierał m.in. na treści wyroku z dnia 24 stycznia 1978 roku Sądu Wojewódzkiego w Płocku w sprawie I C 37/77, w którym przyznano mu rentę, następnie zaś podwyższaną kolejnymi wyrokami- ostatnio wyrokiem Sądu Okręgowego w Płocku z dnia 30 marca 2001 roku w sprawie o sygn. akt I C 129/00.

W rozpoznawanej sprawie pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności za skutki wypadku z dnia 6 czerwca 1975 r. Wskazywał jednak, że podwyższona kolejnymi wyrokami Sądów oraz wypłacana renta w całości wyczerpuje roszczenie powoda z tego tytułu. Podnosił, że opiekun powoda nie uwodnił, że od chwili uprawomocnienia się ostatniego wyroku wzrosły koszty leczenia i utrzymania powoda ani usprawiedliwione potrzeby powoda. Pozwany stwierdził, że uzyskana w toku niniejszego postępowania renta rodzinna oraz renta ustalona wyrokiem Sądu Okręgowego w Płocku z dnia 30 marca 2001 roku w sprawie I C 129/00 pozwala na zaspokojenie potrzeb powoda.

Zgodnie z art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. W myśl § 2 ww. artykułu jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Zgodnie z art. 907 § 2 k.c. jeżeli obowiązek płacenia renty wynika z ustawy, każda ze stron może w razie zmiany stosunków żądać zmiany wysokości lub czasu trwania renty, chociażby wysokość renty i czas jej trwania były ustalone w orzeczeniu sądowym lub w umowie. Zmiana wysokości renty jak wyraźnie wskazuje przepisu może być zatem dokonana w przypadku zmiany okoliczności faktycznych, które stanowiły podstawę jej ustalenia.

W przedmiotowym przypadku na rzecz powoda zasądzona była renta z tytułu zwiększenia się potrzeb. W tym zakresie Sąd podziela pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy, iż zmiany wysokości renty zasądzonej z tytułu zwiększenia potrzeb można żądać na podstawie art. 907 § 2 kc także wówczas, gdy w chwili wydania wyroku zasądzającego rentę poszkodowany z powodu braku odpowiedniego wieku lub pobierania nauki nie pracował, a następnie okazało się, że na skutek wypadku jest całkowicie lub częściowo niezdolny do pracy.

W ocenie Sądu zachodzi podstawa do zmiany wysokości renty w niniejszym przypadku. Strona powodowa przedłożyła faktury za zakup niezbędnych przedmiotów takich jak wózek inwalidzki (stary miał ponad 10 lat i nie nadawał się do naprawy), materac przeciwodleżynowego czy krzesło toaletowe przystosowane do osób niepełnosprawnych i wykazała zasadność ich stosowania. Ze względu na osiągnięty przez powoda wiek (43 lata) oraz sytuację rodzinną (śmierć ojca, jego matka już nie może się pomagać w jego opiece, ale sama wymaga opieki), konieczny był na zakup podnośnika do transportu w celu dowozu do lekarza czy załatwienia spraw urzędowych.

Nadto o czym wyżej było wspomniane występuje konieczność wynajęcia do codziennej pomocy w opiece powoda innej osoby. Miesięczny koszt wynajęcia takiej osoby oraz pokrycie kosztów dojazdu z innej miejscowości przekracza wysokość otrzymywanej przez powoda po śmierci ojca renty rodzinnej. Wskazać należy, że otrzymanie przez powoda ww. świadczenia z tytułu renty rodzinnej nie może powodować ograniczenia odpowiedzialności pozwanego z tytułu wyrządzonej szkody.

Wskazać należy także, że powód nigdy nie pracował, bo uległ wypadkowi w okresie małoletniości, jednakże powyższy wypadek spowodował u niego nie tylko zwiększenie potrzeb, ale i zmniejszenie widoków na przyszłość w postaci całkowitej niezdolności do pracy. Wskutek wypadku jakiego doznał powód uniemożliwione zostało mu osiągnięcie sprawności, wykształcenia i odpowiedniej pracy.

Niewątpliwie świadczenie orzeczone wobec pozwanego w kwocie 500 złotych wyrokiem Sądu Okręgowego w Płocku z dnia 30 marca 2001 roku nie odpowiada obecnym zwiększonym w miarę upływu czasu potrzebom powoda.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że doszło zmiany stosunków, która uzasadnia zmianę wysokości przyznanej powodowi renty i w tym zakresie powództwo zostało uwzględnione w całości. Orzeczona kwota jest niższa niż kwota netto minimalne wynagrodzenia za pracę pomniejszonego o należne składki na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne i podatek. Jednocześnie zdaniem Sądu kwota renty podwyższona do 1000 zł pozwoli na zaspokojenie w pełni podstawowych i niewygórowanych potrzeb powoda.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

Z uwagi na powyższe powód obowiązany jest zwrócić pozwanemu koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw, w skład których wchodzą: wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 1.200,- złotych (§ 6 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu)

Stosownie do § 2 ust.3 ww. rozporządzenia Sąd podwyższył wskazaną kwotę o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tych opłatach.

ZARZĄDZENIE

(...)

Dnia 16.04.2015 r.