Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 października 2015r.

Sąd Rejonowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym :

Przewodniczący: SSR Joanna Kończyk

Protokolant: E. B.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 października 2015 r. w S. sprawy

z powództwa D. F., A. F.

przeciwko (...) S.A. w S.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w S. na rzecz powodów D. F. i A. F. kwotę 3.017.38 zł (trzy tysiące siedemnaście złotych 38/100) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 21.03.2014r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w S. na rzecz powodów D. F. i A. F. kwotę 646,50 zł (sześćset czterdzieści sześć złotych 50/100) tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  nakazuje ściągnąć od powodów D. F. i A. F. na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w S. kwotę 126,10 zł (sto dwadzieścia sześć złotych 10/100) tytułem nieuiszczonych wydatków poniesionych na wynagrodzenie biegłego;

V.  nakazuje ściągnąć od pozwanego (...) S.A. w S. na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w S. kwotę 1.134,95 zł (jeden tysiąc sto trzydzieści cztery złote 95/100) tytułem nieuiszczonych wydatków poniesionych na wynagrodzenie biegłego.

Sygn. akt I C 617/15

UZASADNIENIE

Powodowie A. F. i D. F., reprezentowani przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wnieśli o zasądzenie na ich rzecz solidarnie od pozwanego (...) S.A. w S. kwoty 3.352,16 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 13 marca 2014 r. do dnia zapłaty i zasądzenie na ich rzecz solidarnie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pełnomocnik powodów wskazał, że w dniu 10 lutego 2014 r. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której został uszkodzony pojazd należący do powodów-samochód marki O. o numerze rejestracyjnym (...). Sprawca zdarzenia posiadał polisę odpowiedzialności cywilnej w związku z ruchem pojazdów wystawioną przez pozwanego. W toku postępowania likwidacyjnego pozwany dokonał oględzin uszkodzonego auta i przyjął na siebie odpowiedzialność za przedmiotowe zdarzenie. Powodom wypłacił odszkodowanie w łącznej kwocie 1.427,21 zł opierając jego wysokość na przedstawionych A. i D. F. protokołach szkody w pojeździe. Wartość szkody ustalona przez pozwanego została jednak znacząco zaniżona. Zgodnie z kalkulacją naprawy sporządzoną na zlecenie powodów koszt przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody wynosi 4.779,37 zł i takiej też wysokości winno być odszkodowanie należne A. i D. F.. Pełnomocnik powodów wezwał pozwanego do dopłaty odszkodowania. Pozwany nie zmienił swojego stanowiska, uznając, że część zgłaszanych uszkodzeń powstałych w pojeździe powodów nie powstała na skutek przedmiotowego zdarzenia oraz, stwierdzając, iż ze względu na stan auta, nie jest zasadne uwzględnianie cen części nowych i oryginalnych.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) S.A. w S., wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz od powodów zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Pozwany wskazał, iż przedstawiony przez powodów prywatny kosztorys stanowi wyłącznie symulację kosztów naprawy, a nie jest kosztem rzeczywistym. W związku z brakiem przedstawienia faktur za naprawę pojazdu do dnia dzisiejszego przez poszkodowanego szkoda została rozliczona na podstawie kalkulacji kosztów naprawy sporządzonej przez pozwaną. Z uwagi na brak potwierdzenia wymiany części zamiennych w kalkulacji ujęto przeciętne ceny rynkowe, uwzględniając stan i wiek pojazdu. Zebrany w toku postępowania likwidacyjnego materiał wskazuje, że do powstania uszkodzeń kondensatora klimatyzacji, wspornika zderzaka, wentylatora chłodnicy oraz reflektora prawego nie doszło w deklarowanych przez powoda okolicznościach. W ocenie pozwanego wypłacona przez ubezpieczyciela tytułem odszkodowania kwota w pełni odpowiada wysokości poniesionej przez powoda szkody.

W toku procesu (...) S.A. w S. przestało istnieć, wobec czego Sąd na podstawie art. 174 § 1 pkt 1 kpc postanowieniem z dnia 19 grudnia 2014 r. zawiesił postępowanie w sprawie. Postanowieniem z dnia 19 lutego 2015 r. Sąd podjął postępowanie z udziałem następcy prawnego (...) S.A. w S. ( odpis z KRS k. 138-150)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 10 lutego 2014 r. miała miejsce kolizja drogowa, w wyniku której uległ uszkodzeniu pojazd marki O. (...) o nr rejestracyjnym (...) stanowiący własność małżonków A. F. i D. F.. Sprawca kolizji miał zawartą umowę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej z (...) S.A. w S..

Bezsporne

D. F. dokonał zgłoszenia szkody (...) S.A. w S. w dniu 18 lutego 2014 r.

dowód: zgłoszenie szkody k. 115

Ubezpieczyciel w dniu 18 lutego 2014 r. przeprowadził oględziny pojazdu marki O. (...) nr rejestracyjny (...) i stwierdził, iż w wyniku kolizji w samochodzie A. i D. małżonków F. należy wymienić błotnik zderzak przedni, osłonę chłodnicy dodatkowy wentylator, kondensator klimatyzacji, prawy reflektor z kierunkowskazem. Do naprawy zakwalifikował wzmocnienie przednie poprzeczne kompletne. Do lakierowania zakwalifikował zderzak przedni, pas przedni komplet część górną wewnętrzną.

dowód: protokół szkody k. 7-8

W oparciu o ustalony wskutek kolizji z dnia 10 lutego 2014 r. zakres uszkodzeń samochodu marki O. (...) nr rejestracyjny (...), ubezpieczyciel sporządził kosztorys szkody ustalając jej wysokość na kwotę 1.427,21 zł. Taką kwotę (...) S.A. w S. wypłaciło małżonkom F. z tytułu kosztów naprawy pojazdu marki O. (...) po kolizji z dnia 10 lutego 2014 r.

dowód: kalkulacja szkody k. 84-85

Koszt naprawy samochodu marki O. (...) nr rejestracyjny (...), stanowiącego własność D. i A. małżonków F. i przywrócenia go do stanu sprzed kolizji w dniu 10 lutego 2014 r. wyniósł 4444,59 zł brutto według cen z chwili szkody, przy zastosowaniu oryginalnych części w klasie jakości (...) oraz przyjęciu średniej stawki za jedną roboczogodzinę stosowaną w zakładach branży motoryzacyjnej regionu (...) w roku 2014 w wysokości 90 zł netto dla prac mechaniczno-blacharskich i pomocniczych oraz 100 zł netto dla prac lakierniczych.

dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu wyceny szkód komunikacyjnych I. S. k.200-222

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności co do zasady wobec powodów za skutki kolizji z dnia 10 lutego 2014 r., ani jej podstaw, co znajduje odzwierciedlenie w przyznaniu powodom sumy pieniężnej tytułem odszkodowania za koszty naprawy powypadkowej. Pozwany nie kwestionował również w toku procesu samej zasadności dokonania naprawy samochodu powodów. Nadto, wbrew temu, co wskazał pełnomocnik pozwanego, w postępowaniu likwidacyjnym pozwany ustalił zakres uszkodzeń pojazdu wskutek zdarzenia z dnia 10 lutego 2014 r. i zakwalifikował w ciężar szkody uszkodzenia kondensatora klimatyzacji, wspornika zderzaka, wentylatora chłodnicy oraz reflektora prawego. W oparciu o ustalony przez siebie zakres uszkodzeń, obejmujący też wymienione uszkodzenia, pozwany wypłacił powodom odszkodowanie w kwocie 1427,21 zł. Skoro pozwany w toku postępowania likwidacyjnego uznał, że uszkodzenia te mają związek ze szkodą i wypłacił za nie odszkodowanie, to nie może na etapie procesu kwestionować własnych ustaleń, prowadziłoby to bowiem do zakwestionowania wiarygodności dokumentów z akt szkody pozwanego, co do których pozwany wniósł o przeprowadzenie z nich dowodu. Mając to na uwadze Sąd przyjął, iż spór sprowadzał się do ustalenia wysokości uzasadnionych kosztów naprawy-wyboru części oryginalnych lub ich tańszych zamienników, dokonania przez ubezpieczyciela „urealnienia” cen części zamiennych, obniżenia stawek za prace naprawcze i lakiernicze.

Odpowiedzialność odszkodowawcza pozwanego znajduje podstawę w przepisach ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. 2003 r. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) oraz normach art. 415 kc, 436 § 2 kc i art. 822 kc. Przy czym przepis art. 19 przywołanej ustawy o ubezpieczeniach, analogicznie do treści art. 822§ 4 kc przyznaje poszkodowanemu roszczenie bezpośrednio od ubezpieczyciela odpowiadającego z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy.

Stosownie do treści art. 361 § 1 kc zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, a naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Na gruncie orzecznictwa i doktryny prawa cywilnego przeważa stanowisko, iż pod pojęciem szkody należy rozumieć różnicę między stanem majątku poszkodowanego, jaki zaistniał po zdarzeniu wywołującym szkodę, a stanem tego majątku, jaki istniałby gdyby nie wystąpiło to zdarzenie. W odniesieniu do szkody komunikacyjnej jest to w praktyce różnica pomiędzy wartością, jaką pojazd przedstawiał w chwili wypadku, a jego wartością po wypadku. Zgodnie z normą art. 363 § 1 kc naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Jeśli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia cen istniejących w innej chwili.

Przepis art. 824 ¹ § 1 kc stanowi, iż suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody, o ile nie umówiono się inaczej.

Uwzględniając przytoczone wyżej przepisy stwierdzić należy, iż szkoda powstaje w chwili wypadku komunikacyjnego i podlega naprawieniu na podstawie art. 436 kc oraz według przesłanek określonych w art. 363 § 2 kc. Obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy, czy też w ogóle zamierza ją naprawić. Odszkodowanie ma bowiem wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący od chwili wyrządzenia szkody do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób przewidziany prawem.

Sąd orzekając w niniejszej sprawie podziela stanowisko wyrażone w orzecznictwie, według którego roszczenie należne od Towarzystwa (...) w ramach ustawowego ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej z tytułu kosztów przywrócenia pojazdu do stanu pierwotnego jest wymagalne niezależnie od tego, czy naprawa została już dokonana, wysokość świadczeń należy określić na podstawie ustaleń co do zakresu uszkodzeń i technicznie uzasadnionych sposobów naprawy, przy przyjęciu przewidzianych kosztów niezbędnych materiałów i robocizny według cen z daty ich ustalenia. Naprawa pojazdu przed uzyskaniem świadczeń i jej faktyczny zakres nie ma zasadniczego wpływu na powyższy sposób ustalenia ich wysokości (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 1998 r. , sygn. I CR 151/88, Lex nr 8894).

Uwzględniając powyższe rozważania, w tym stanowisko Sądu Najwyższego, które Sąd orzekający w niniejszej sprawie podziela i akceptuje, Sąd oddalił wnioski dowodowe pozwanego zmierzające do ustalenia, czy pojazd powodów został po kolizji z dnia 10 lutego 2014 r. naprawiony i jakim kosztem, w tym o dokonanie przez biegłego oględzin pojazdu powodów. Podkreślić należy, że nawet gdyby powodowie dokonali naprawy, to naprawa ta nie musi przywrócić pojazdu do stanu sprzed szkody, a zatem jej koszt nie jest miarodajny dla ustalenia wysokości szkody.

W tym stanie rzeczy konieczne jest stwierdzenie, iż wysokość odszkodowania ustalonego zgodnie z treścią art. 363§2 kc w zw. z art. 361 § 2 kc ma odpowiadać kosztom przywrócenia pojazdowi jego wartości sprzed wypadku. Wysokość tak określonego odszkodowania powinna być ustalona według cen części zamiennych i usług koniecznych do wykonania naprawy, tj. na podstawie metody kosztorysowej i objąć niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu ustalone według cen występujących na lokalnym rynku (por. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2011, sygn. III CZP 68/2001, OSNC 2002, nr 6 poz. 74, z dnia 13 czerwca 2003 r., sygn. III CZP 32/2003, OSNC 2004, nr 4, poz. 51).

Wobec powyższego Sąd uznał za zasadne stanowisko strony powodowej, która zakwestionowała dokonanie przez pozwanego przyjęcie dla ustalenia wysokości odszkodowania wartości części zamiennych alternatywnych zwłaszcza, że pozwany już na etapie postępowania likwidacyjnego miał możliwość ustalenia, czy w pojeździe powodów zamontowane są wyłącznie części oryginalne. Podkreślić należy, iż stanowisko judykatury, przywołane wyżej, znalazło ostatnio w pełni potwierdzenie w uchwale 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r., w której Sąd Najwyższy stwierdził, iż „zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu. Jeżeli ubezpieczyciel wykaże, że prowadzi to do wzrostu wartości pojazdu, odszkodowanie może ulec obniżeniu o kwotę odpowiadającą temu wzrostowi. (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r., III CZP 80/11, niepubl.). Na okoliczność ustalenia wysokości kosztów przywrócenia pojazdu powodów do stanu sprzed kolizji z dnia 10 lutego 2014 r., przy uwzględnieniu średnich stawek za roboczogodzinę obowiązujących na lokalnym rynku w I połowie 2014 r. oraz ustalenia, czy możliwa jest naprawa pojazdu powodów z wykorzystaniem części zamiennych oznaczonych symbolem (...), Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu wyceny szkód komunikacyjnych.

Na pozwanym ciąży obowiązek przywrócenia uszkodzonej rzeczy do stanu poprzedniego, to jest przywrócenie samochodu do stanu używalności w tym zakresie, jaki istniał przed wyrządzeniem szkody. Osiągnięcie tego stanu nie może się odbyć przy użyciu jakichkolwiek metod i części, ale jedynie takich, które zagwarantują przywrócenie samochodu do stanu sprzed kolizji. Ponieważ wysokość szkody określana jest metodą szacunkową, na potrzeby sporządzania kosztorysu można wykorzystać dane dotyczące wyłącznie takich części, o których już na etapie szacowania wysokości szkody wiadomo, iż spełniają parametry techniczne umożliwiające wykorzystanie ich do naprawy. Jedynie zastosowanie części oryginalnych, odpowiadających wymaganiom producenta, w tym o symbolu (...) daje gwarancje zachowania względów bezpieczeństwa kierującego i innych uczestników ruchu drogowego. Naprawa takimi częściami nie doprowadzi do wzbogacenia powodów.

Sąd nie podzielił również stanowiska strony pozwanej, że dla ustalenia wysokości odszkodowania należnego powodowi należy przyjąć niższe stawki roboczogodziny niż średnie stawki występujące na rynku lokalnym. Jeśli bowiem dla oceny wysokości szkody nie jest istotne, czy w ogóle dokonano naprawy pojazdu, to ustalając szacunkową wysokość kosztów naprawy uszkodzeń, poprzez przyjęcie przeciętnej rynkowej ceny, Sąd musi opierać się na cenach usług występujących w miejscu orzekania. Zatem podstawą kosztorysowego ustalenia kosztów naprawy powinny być ceny robocizny o przeciętnej wysokości przy przeciętnym poziomie jakości oferowanej usługi. Nie można wymagać od osób poszkodowanych wypadkami komunikacyjnymi, by dokonywały napraw w warsztatach oferujących niższy od średniego standardu poziom usług.

Sąd ustalił, że wysokość szkody poniesionej przez powodów w wyniku kolizji z dnia 10 lutego 2014 r. rozumianej jako równowartość kosztów potrzebnych na zakup części i materiałów oraz wykonanie naprawy wynosi 4444,59 złotych brutto. W kwocie tej przyjęto do wyliczenia ceny za części zamienne oryginalne jakości (...), zalecane przez producenta, przyjmując, iż ich zastosowanie umożliwi odbudową samochodu powodów zarówno pod względem estetycznym i technicznym oraz spełni kryteria minimalizowania szkody. Zamontowani tych części nie doprowadzi również do bezpodstawnego wzbogacenia powodów, bowiem gdyby ich pojazd nie został uszkodzony w kolizji, to mogli by oni eksploatować pojazd bez konieczności naprawy.

Kwota ta obejmuje niezbędne i konieczne koszty przywrócenia pojazdu powodów do stanu sprzed kolizji i wyrównuje uszczerbek w majątku poszkodowanych właścicieli pojazdu D. i A. małżonków F.. Sąd dokonał ustaleń faktycznych opierając się na opinii wydanej przez biegłego I. S. (k.200-222), gdyż jest ona logiczna, jasna, fachowa i nie budzi wątpliwości w świetle zasad doświadczenia życiowego. Sąd nie dopatrzył się przy tym w treści opinii żadnych luk i sprzeczności. Biegły dysponuje stosowną wiedzą i wieloletnim doświadczeniem zawodowym ze swej dziedziny, sporządził opinię zgodnie z zakreśloną tezą dowodową w postanowieniu Sądu, w sposób wyczerpujący i pełny.

W świetle powyższych rozważań Sąd uwzględnił powództwo co do kwoty 3017,38zł. (szkoda-4444,59 zł minus dotychczas wypłacone odszodkowanaie-1427zł ). Sąd nie zasądził tego świadczenia zgodnie z żądaniem pozwu-solidarnie, bowiem powodowie nie są wierzycielami solidarnymi. Solidarność wierzycieli musi wynikać bądź z ustawy bądź z czynności prawnej. Powodowie są małżonkami i pozostają w ustroju wspólności ustawowej małżeńskiej. O ile solidarność bierna małżonków (jako dłużników) wynika z art. 1034 k.c. w związku z art. 46 k.r.o. , to normy te nie odnoszą się do solidarności czynnej małżonków (jako wierzycieli) i brak jest takiego przepisu, który by ją wprowadzał.

W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu.

Orzekając o żądaniu odsetek Sąd uznał, że pozwany mógł wypłacić odszkodowanie w ustawowym terminie 30 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, nie zaistniały bowiem przesłanki określone w art. 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, które skutkowałyby wydłużeniem terminu do wypłaty odszkodowania. Zgłoszenie szkody nastąpiło w dniu 18 lutego 2014 r., a zatem po upływie 30 dni na wypłacenie odszkodowania, powodom należały się odsetki od zasądzonej kwoty od dnia 21 marca 2014 r. W pozostałym zakresie Sąd oddalił roszczenie odsetkowe.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc w zw. z art. 100 kpc, ustalając, iż powodowie wygrali proces w 90%, zasądzając od pozwanego na rzecz powodów zwrot kosztów procesu w wysokości 646,50 zł. Na koszty procesu poniesione przez powodów złożyły się –opłata od pozwu 168 zł, koszty zastępstwa procesowego w wysokości 600 zł (§ 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych – j.t. Dz.U.2013.490 ze zm.), opłata skarbowa za pełnomocnictwo-17 zł. Pozwany poniósł koszty procesowe w postaci kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 600 zł (§ 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych – j.t. Dz.U.2013.490 ze zm.). Pełnomocnik pozwanego nie przedłożył dowodu uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, wobec czego Sąd nie uwzględnił tej opłaty przy rozliczaniu kosztów procesu.

Przy uwzględnieniu wyniku procesu Sąd nakazał również ściągnięcie od pozwanego kwoty 113,95 zł, zaś od powodów kwoty 126,10zł stanowiącej wynagrodzenie za sporządzenie przez biegłego opinii w sprawie, a które to wydatki zostały tymczasowo pokryte ze Skarbu Państwa (art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych/j.t. Dz.U.2014.1025).