Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 12 listopada 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gorzowie W.. Wydział I Cywilny

W następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Robert Mokrzecki

Protokolant: st. sekr. sądowy Karolina Półtorak

po rozpoznaniu w dniu 12 listopada 2014 r. w Gorzowie W..

na rozprawie

sprawy z wniosku T. W. – kandydata na Burmistrza S. zgłoszonego przez Komitet Wyborczy Stowarzyszenia W (...)

z udziałem L. H. - kandydata na Burmistrza S. zgłoszonego przez Komitet Wyborczy Wyborców Gminne Porozumienie Społeczne (...) w S.

w trybie wyborczym

postanawia:

1. Nakazać uczestnikowi postępowania L. H. sprostowanie
nieprawdziwej informacji poprzez zamieszczenie ogłoszenia w ciągu 48 godzin od
dnia uprawomocnienia orzeczenia, na koszt zobowiązanego, w telewizji regionalnej
TVP G., o następującej treści: "Ja L. H. kandydat na burmistrza
S. z ramienia (...) Porozumienie Społeczne (...)
oświadczam, że nieprawdziwe są następujące informacje podane przeze mnie w czasie
debaty telewizyjnej z dnia 3 listopada 2014r. "Karty na Stół" w TVP G.:

1/ nie dostałem od Gminy ani złotówki na remont obiektów zarządzanego przeze mnie Ośrodka Sportu i Rekreacji,

2/ tak jak OSIR wyglądają praktycznie wszystkie obiekty użyteczności publicznej —

nie wyremontowane, są zaniedbane,

3/ Gmina nie daje ani złotówki na obiekty komunalne,

4/ ze środków własnych wyremontowałem boisko w M.,

5/ bezrobocie w gminie wzrosło o 20%,

6/ Gmina prowadzi wirtualną promocję strefy gospodarczej,

7/ brak wsparcia ze strony Gminy dla małych i średnich przedsiębiorstw.

2.  W pozostałej części wniosek oddala.

3.  Kosztami postępowania obciąża strony w zakresie przez nie poniesionym.

Sygn. akt I Ns 138/14

UZASADNIENIE

Pismem z 07.11.14r., na podstawie art. 111 §1 Kodeksu wyborczego, wnioskodawca T. W. wniósł o nakazanie uczestnikowi postępowania L. H. sprostowania nieprawdziwych informacji przekazanych opinii publicznej w audycji telewizyjnej „Karty na stół" w Telewizji (...) w dniu 3.11.2014r. Sformułował żądanie nakazania uczestnikowi postępowania p. L. H. sprostowania nieprawdziwych informacji w formie wyraźnie nagranego spotu telewizyjnego wyemitowanego w telewizji (...), w którym uczestnik wypowie bez żadnych wstawek, ocen i innych przerywników słownych lub graficznych treść: „Ja, L. H. kandydat na burmistrza S. z ramienia (...) Porozumienie Społeczne (...), oświadczam, że informacja podana przeze mnie w czasie debaty telewizyjnej „Karty na Stół" w Telewizji (...) w dniu 3 listopada 2014 r. o tym, że:

1.  nie dostałem od Gminy ani złotówki na remont obiektów zarządzanego przeze mnie Ośrodka Sportu i Rekreacji jest nieprawdziwa,

2.  Tak jak OSIR wyglądają praktycznie wszystkie obiekty użyteczności publicznej — nie wyremontowane, są zaniedbane jest nieprawdziwa,

3.  Gmina nie daje ani złotówki na obiekty komunalne jest nieprawdziwa,

4.  Ze środków własnych wyremontowałem boisko w S. i M. jest nieprawdziwa,

5.  wypracowałem 0,5 miliona dochodu jest nieprawdziwa,

6.  Ośrodek realizuje 100 imprez rocznie jest nieprawdziwa,

7.  Bezrobocie w gminie wzrosło o 20% jest nieprawdziwa,

8.  Gmina prowadzi wirtualną promocję strefy gospodarczej jest nieprawdziwa,

9.  Brak wsparcia ze strony Gminy dla małych i średnich przedsiębiorstw - jest nieprawdziwa.

Wnioskodawca wskazał, że w trakcie trwającej kampanii wyborczej w dniu 3 listopada 2014r. kandydaci na burmistrza S. T. W. i L. H. wzięli udział w debacie publicznej wyemitowanej na antenie Telewizji (...) w audycji „Karty na Stół". Wypowiedzi uczestnika, które padły podczas tego programu nie polegają na prawdzie. Wnioskodawca jest urzędującym Burmistrzem S. w ostatniej kadencji 2010 - 2014r. Przekazanie nieprawdziwych informacji opinii publicznej zawartych w materiałach wyborczych rozpowszechnianych w wypowiedziach ma na celu zdyskredytowanie wnioskodawcy jako kandydata na burmistrza, ale także wpływa an nieprawidłowy przebieg kampanii wyborczej, podważa zasady uczciwej konkurencji miedzy kandydatami, przez co może wpływać negatywnie na oceny wyborców i wynik wyborów. Podanie szeregu nieprawdziwych informacji przez uczestnika może mieć znaczący i daleko idący skutek, nadto nacechowane jest jego złą wolą i brakiem próby zapoznania się ze stanem rzeczywistym gminy, wydatkami z budżetu na obiektu użyteczności publicznej, komunalne, stan bezrobocia i wsparcie przedsiębiorców.

Sąd ustalił i zważył, co następuje.

Wnioskodawca złożył wniosek w trybie art. 111 kodeksu wyborczego.

Zgodnie z art. 111 § 1 kodeksu wyborczego: jeżeli rozpowszechniane, w tym również w prasie w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24, ze zm.), materiały wyborcze, w szczególności plakaty, ulotki i hasła, a także wypowiedzi lub inne formy prowadzonej agitacji wyborczej, zawierają informacje nieprawdziwe, kandydat lub pełnomocnik wyborczy zainteresowanego komitetu wyborczego ma prawo wnieść do sądu okręgowego wniosek o wydanie orzeczenia:

1.  zakazu rozpowszechniania takich informacji;

2.  przepadku materiałów wyborczych zawierających takie informacje;

3.  nakazania sprostowania takich informacji;

4.  nakazania publikacji odpowiedzi na stwierdzenia naruszające dobra osobiste;

5.  nakazania przeproszenia osoby, której dobra osobiste zostały naruszone;

6.  nakazania uczestnikowi postępowania wpłacenia kwoty do 100.000 złotych na rzecz organizacji pożytku publicznego.

W judykaturze i doktrynie przyjmuje się zgodnie, że artykuł 111 ustanawia ochronę prawną w okresie kampanii wyborczej dla kandydata i pełnomocnika wyborczego zainteresowanego komitetu wyborczego przed nieprawdziwymi informacjami zawartymi w materiałach wyborczych rozpowszechnianych w: prasie, materiałach wyborczych, w szczególności na plakatach, ulotkach, hasłach, a także w wypowiedziach lub w innych formach agitacji wyborczej. Celem tego przepisu jest nie tylko ochrona uczestników kampanii (kandydatów i komitetów wyborczych) przed skutkami rozpowszechniania nieprawdziwych informacji, ale również ocena prawidłowości przebiegu kampanii wyborczej, rywalizacji politycznej, zasad uczciwej konkurencji wyborczej, która ma przez to zapobiegać zniekształcaniu ocen wyborców i w tym znaczeniu ma charakter także ochrony dobra publicznego, (komentarz F. R. do Kodeksu wyborczego w LEX 2014r.).

T. W. wniósł o nakazanie uczestnikowi postępowania L. H. T. W. sprostowania nieprawdziwych informacji w sposób wskazany w części wstępnej uzasadnienia.

Nie ma sporu co do tego, że wypowiedź miała związek z wyborami samorządowymi na Burmistrza S., padła w audycji wyborczej, tym samym podlega ocenie stosownie do art. 111 Kodeksu wyborczego. Sąd ustalił więc czy przytoczone przez uczestnika wypowiedzi (w zakresie określonym wnioskiem) zawierają informacje nieprawdziwe.

Przeprowadzone postępowanie pozwoliło na ustalenie, że prawdziwe były jedynie dwie wypowiedzi z określonych w żądaniu wniosku, wymienione w pozycjach 5 i 6, przy czym Sąd oparł się w tej kwestii na załączonym sprawozdaniu z działalności OSIR za 2012r. zawierającym zestawienie imprez sportowo - rekreacyjnych, informacji zawartej na stronie internetowej Gminy S. wskazującej na ponad 100 imprez sportowych (załącznik nr 6 odpowiedzi na wniosek). Natomiast w kwestii wypracowania przez OSIR przychodu w wysokości 0,5 miliona złotych informacja taka wynika ze sprawozdania tej jednostki za 2010r. (załącznik nr 5 odpowiedzi na wniosek).

Co do wypowiedzi o braku wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw stwierdzić należy, że nosi ona charakter opinii i nie podlega ocenie w świetle art. 111 Kodeksu wyborczego. Przy odmiennej ocenie tej wypowiedzi byłaby ona - w świetle chociażby zeznań świadków K. L. i M. Ł., a także inicjatyw burmistrza mających na celu wprowadzenie ulg podatkowych, nieprawdziwa. Sąd za przekonywujące uznał zeznania w tej mierze uczestnika postępowania.

Zachowując systematykę wniosku, co do wypowiedzi:

1/ działalność OSIR w dużej mierze utrzymywana jest z przekazywanej przez Gminę dotacji przedmiotowej na utrzymanie i eksploatację obiektów sportowych. Ze swej istoty przeznaczenie tych środków zakłada także wykonywanie prac remontowych, choć skala ich ze względu na szczupłość środków nie może być wielka.

2/ dowody przeprowadzone w toku postępowania nie potwierdziły aby "praktycznie
wszystkie obiekty użyteczności publicznej" były w tak złym stanie jak budynek OSIR.
Bezspornym jest między stronami, że stan tego budynku był katastrofalny (m.in. przeciekający dach).

3/ ze swej istoty obiekty komunalne utrzymywane są przez gminę, która jest ich właścicielem.

4/ co do tej wypowiedzi stwierdzić należy, że przy niespornym założeniu stron, dotyczącym okresu toczącej się debaty (obejmującym kadencję wnioskodawcy), remont boiska w S. został przeprowadzony ze środków własnych OSIRu, natomiast w M. przy udziale Gminy (kwota 10.000 zł). Stąd też Sąd tę wypowiedź nakazał sprostować jedynie w części.

7/ bezrobocie w Gminie w okresie kadencji urzędującego burmistrza nie wzrosło o 20%, przy jej końcu jest nieznacznie niższe niż w pierwszym miesiącu pracy burmistrza (k. 9 - 11 akt).

8/ nawet przy przyjęciu wyjaśnień uczestnika postępowania, że używając sformułowania "wirtualna" miał na myśli internetowa, nie sposób uznać tego stwierdzenia za prawdziwe, choć kontekst zdaje się wskazywać na rozumienie sformułowania jako nierzeczywista. Zauważyć bowiem należy, że poza promocją strefy gospodarczej poprzez media elektroniczne Gmina bierze udział w targach, organizuje spotkania z przedsiębiorcami, podjęła współpracę z partnerską gminą niemiecką - ze szczególnym uwzględnieniem rzemiosła.

Określając sposób sprostowania Sąd miał na uwadze, że spełni cel określony w art. 111 Kodeksu wyborczego i dotrze do społeczności lokalnej, która miała też możliwość zapoznać się z nieprawdziwymi informacjami podawanymi przez uczestnika postępowania. Temu zadaniu w sposób dostateczny służy sformułowanie sprostowania w formie ogłoszenia, a nie nagranego spotu telewizyjnego.