Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 września 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 1 września 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie w postępowaniu uproszczonym sprawy z powództwa G. C. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...)

przeciwko M. B.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb.

z dnia 26 marca 2015 roku, sygn. akt I C 2238/14upr.

1. zmienia zaskarżony wyrok w punktach pierwszym i drugim sentencji w ten sposób, że zasądza od pozwanej M. B. na rzecz powoda G. C. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) kwotę 797,47 (siedemset dziewięćdziesiąt siedem 47/100) złotych wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od kwoty 673 (sześćset siedemdziesiąt trzy) złotych od dnia 5 sierpnia 2014 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 227 (dwieście dwadzieścia siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

2. zasądza od pozwanej M. B. na rzecz powoda G. C. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) kwotę 90 (dziewięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

SSO Dariusz Mizera

Na oryginale właściwy podpis

Sygn. akt II Ca 415/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 26 marca 2015 r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim po rozpoznaniu sprawy z powództwa G. C. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) przeciwko M. B. o zapłatę zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 534,00 zł wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od dnia 10.06.2013r. do dnia zapłaty oraz kwotę 152,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu od uwzględnionej części powództwa, oddalił powództwo w pozostałym zakresie oraz nadał wyrokowi w pkt. 1 rygor natychmiastowej wykonalności.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i zarazem rozważania Sądu Rejonowego:

M. B. zawarła umowę pożyczki gotówkowej z (...) spółką cywilną M. C., G. C., A. G.. A. Z. z siedzibą w T. reprezentowaną przez B. G., na kwotę 673 zł, przy czym fizycznie pozwana otrzymała 500 zł po potrąceniu prowizji w wysokości 34 zł i zabezpieczenia w wysokości 139 zł. Całkowity koszt pożyczki wyniósł 173 zł, a roczna rzeczywista stopa oprocentowania wyniosła 3.615,76 % w stosunku rocznym.

Wierzytelność, na którą składały się kwoty 534 zł kapitału, 139 zł koszt zabezpieczenia oraz 124.47 zł odsetek została przeniesiona na powoda.

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się /wrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości; pożyczka może być umową odpłatną, jeżeli strony tak postanowią w ramach zasady swobody umów (art. 720 i art. 353 § 1 k.c.).

Pozwana otrzymała fizycznie do wypłaty 500 zł tytułem pożyczki. Od tego zapłaciła prowizję w wysokości 34 zł. Natomiast pożyczkodawca ustanowił dodatkowy koszt pożyczki w postaci kosztu zabezpieczenia, który automatycznie spowodował wyliczenie (...) na 3.615.76 %. Jest to stricte wynagrodzenie za korzystanie z pieniędzy powoda czyli odsetki. Jeżeli wysokość odsetek przekracza odsetki maksymalne, należą się odsetki maksymalne. W zakresie w jakim postanowienia umowy są sprzeczne z ustawą i odsetki przekraczają wysokość odsetek maksymalnych, powyżej tej kwoty są to postanowienia umowne nieważne, (art. 58 § 1 k.c.).

Łącznie zatem, zasadne żądanie powoda to 534 zł (kapitał i prowizja), to jest kwota dochodzona pozwem 707,47 zł pomniejszona o kwotę 263,47 zł na którą składają się nienależne kwoty: 139 zł koszt „zabezpieczenia" oraz 124,47 zł nienależnych odsetek. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda wynikające z umowy odsetki maksymalne w wysokości czterokrotności stopu kredytu lombardowego NBP.

Pozwany przegrał sprawę w części, co skutkuje koniecznością stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu (art. 100 zd. 1 k.p.c.). Pozwany, który częściowo przegrał sprawę obowiązany jest zwrócić powodowi 152 zł tytułem zwrotu kosztów procesu od uwzględnionej części powództwa (art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c.).

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód zaskarżając go w zakresie dotyczącym części punktu 2 wyroku - w związku z częściowym oddaleniem powództwa co do kwoty 263.47 zł oraz nieprawidłowym zasądzeniem odsetek , zarzucając mu:

1/. naruszenie przepisów prawa materialnego tj.:

a) art. 359§2 kodeksu cywilnego, poprzez jego błędną wykładnie oraz nieprawidłowe zastosowanie i w efekcie nieprawidłowe przyjęcie, że koszty ustanowienia zabezpieczenia w rzeczywistości maja charakter odsetek umownych:

2/ naruszenie przepisów postępowania, a to:

a) art. 233 kodeksu postępowania cywilnego poprzez naruszenie zasad swobodnej oceny dowodów polegające na ocenie mocy i wiarygodności w sposób sprzeczny z zasadami logiki, doświadczenia życiowego i wadliwego kojarzenia faktów, a nadto nierozważenie zebranego materiału dowodowego w sposób wszechstronny, polegające na wadliwym przyjęciu, że koszty zabezpieczenia w wysokości 139 zł w istocie stanowią odsetki umowne:

b) art. 328 § 2 kodeksu postępowania cywilnego poprzez niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy wskutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, polegające na niewłaściwie sporządzonym uzasadnieniu wyroku, w którym Sąd pierwszej instancji nie wskazał przyczyn dla których uznał, że koszty ustanowienia zabezpieczenia w istocie stanowią odsetki umowne.

Biorąc pod uwagę powyższe zarzuty apelujący wnosił o:

1/.zmianę w/w wyroku poprzez zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 797,47 zł wraz z odsetkami umownymi liczonymi od kwoty 673,00 zł od dnia 5 sierpnia 2014 r. wraz z należnymi kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego względnie o uchylenie w/w wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania,

2/.zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania przez Sądem II instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda jest zasadna.

Ma rację skarżący, iż Sąd Rejonowy naruszył zarzucane w apelacji przepisy zarówno prawa materialnego jak i procesowego. Przechodząc do analizy podniesionych zarzutów nie sposób nie dostrzec faktu, iż zaskarżony wyrok zapadł w trybie zaocznym albowiem pozwana mimo prawidłowego doręczenia odpisu pozwu i zawiadomienia o rozprawie nie stawiła się na niej ani też nie wdarła się w spór.

Powyższe okoliczności nakazywały sądowi zgodnie z art. 339 § 2 k.p.c. przyjęcie za prawdziwe twierdzeń powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą chyba, że budziły one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

Sąd Rejonowy jak wynika z motywów zaskarżonego wyroku powziął pewne wątpliwości w tym zakresie i w sposób całkowicie dowolny ustalił, iż koszt zabezpieczenia pożyczki stanowi w istocie odsetki umowne i z uwagi na fakt, iż odsetki te przekraczały odsetki maksymalne stwierdził nieważność tak wysokich odsetek i zasądził jedynie kwotę 537 zł co stanowi kwotę kapitału i prowizji ( kwota dochodzona pozwem tj. 797,40 zł została pomniejszona o 139,00 zł tytułem – nienależnych zdaniem Sądu - kosztów zabezpieczenia oraz 124,47 zł z tytułu - niezależnych – odsetek).

Rozstrzygnięcie Sądu jest błędne.

Sąd Okręgowy jest związany zarzutami naruszenia prawa procesowego, a skarżący nie zarzucił naruszenia art. 339§ 2 k.p.c. Niemniej jednak w apelacji skarżący wprost wskazuje, iż Sąd w sposób całkowicie arbitralny i nieprawidłowy z naruszeniem art. 233 k.p.c. przyjął, iż koszt zabezpieczenia stanowi w istocie odsetki umowne.

Wobec treści art. 328 § 2 k.p.c. brak w motywach pisemnych zaskarżonego orzeczenia wskazania przyczyn dla, których Sąd doszedł do takich wniosków tak kwalifikując koszt zabezpieczenia. Tymczasem dowody przedstawione Sądowi Rejonowemu do oceny oraz umowa przedłożona do skargi apelacyjnej na której widnieje podpis pozwanej wskazują, iż warunkiem udzielania pozwanej pożyczki było jej zabezpieczenie poprzez odpłatne poręczenie ( art. 8 ust. 2 umowy pożyczki) przez firmę (...) s.c. .

Odpowiednia umowa została zawarta, a pozwana złożyła swój podpis zarówno na głównej umowie pożyczki jak i na umowie zlecającej zawarcie poręczenia. Sąd nie może z góry zakładać, iż koszty udzielenia poręczenia stanowią odsetki albowiem strony tak się nie umówiły.

Sąd Rejonowy ponadto wykazuje się daleko idącą niekonsekwencją bowiem z jednej strony w swoich motywach wskazuje , iż odsetki w kwocie 124,47 zł są nienależne, a z drugiej strony zasądza odsetki umowne od kwoty 534 zł od dnia 10 czerwca 2013r. potwierdzając, że się one jednak należą ( chociaż powód domagał się zasądzenia odsetek od dnia 5 sierpnia 2014r. albowiem odsetki za wcześniejszy okres skapitalizował).

Reasumując apelacja powoda odnosi zamierzony skutek, a Sąd na podstawie art. 386§1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok nadając mu nowe brzmienie i zasądzając także na rzecz powoda całe koszty w związku z wygraniem sprawy w I instancji.

Konsekwencją uwzględnienia apelacji było rozstrzygnięcie o kosztach sądowych za II instancję, a to na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w związku z art. 108§1 k.p.c.

Na oryginale właściwy podpis