Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 lutego 2012 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu Wydział III

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 23 lutego 2012 r. we Wrocławiu

sprawy z wniosku G. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o emeryturę

na skutek apelacji G. D.

od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Jeleniej Górze

z dnia 10 października 2011 r. sygn. akt VII U 886/11

oddala apelację.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 10 października 2011 r. Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Jeleniej Górze oddalił odwołanie wnioskodawczyni od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J. z dnia 15 czerwca 2011 r.

Sporną decyzją strona pozwana odmówiła wnioskodawczyni prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Sąd uznał, że wnioskodawczyni nie spełnia warunków do uzyskania prawa do emerytury, albowiem nie posiada wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Powyższe orzeczenie oparte zostało o następujący stan faktyczny:

Sporną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J. odmówił wnioskodawczyni prawa do emerytury na podstawie art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i retach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Wnioskodawczyni G. D., ur. 19 czerwca 1956 r., nie pozostaje w zatrudnieniu i otrzymuje zasiłek przedemerytalny. Na dzień 1 stycznia 1999 r. wykazała łączny staż pracy 26 lat 10 miesięcy i 16 dni. W dniu 18 maja 2011 r. wnioskodawczyni złożyła wniosek o prawo do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych i do wniosku dołączyła świadectwo pracy z dnia 30 kwietnia 1990 r. wystawione przez (...) Spółdzielnię Pracy w B., z którego wynika, że pracowała jako uczennica zawodu i malarz-szyldowy oraz świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 10 grudnia 2001 r. stwierdzające, że wnioskodawczyni zatrudniona była w spornym okresie, jako malarz szyldowy - lakierowanie ręczne niezhermetyzowane, to jest na stanowisku wymienionym w wykazie A dział XIV poz. 17 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W okresie od 1 września 1971 r. do 30 kwietnia 1990 r. zatrudniona była w (...) Spółdzielni Pracy w B..

Od 1 września 1971 r. do 28 lutego 1974 r. zatrudniona była, jako uczennica praktycznej nauki zawodu-malarz szyldowy, natomiast od 1 kwietnia 1974 r. pracowała w pełnym wymiarze czasu, jako malarz szyldowy. Sąd ustalił, że wykonywana przez wnioskodawczynię praca polegała na malowaniu szyldów na podkładach z blachy stalowej lub szkła przy użyciu farb i lakierów olejnych i nitro, rysowaniu i wycinaniu liter. Każdy z pracowników wykonywał wszystkie prace związane z malowaniem szyldu. Pomieszczenia, w których pracowała wnioskodawczyni nie były zamykane hermetycznie.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Okręgowy uznał, iż odwołanie wnioskodawczyni nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd powołując się na art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z funduszu ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.), który stanowi, że ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Nadto, zgodnie z ust. 3 emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego, albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

W myśl rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. pracownikami wykonującymi pracę w warunkach szczególnych są pracownicy pracujący na stanowiskach wymienionych w wykazach stanowiących załączniki do rozporządzenia.

Zdaniem Sądu I instancji, wnioskodawczyni nie wykazała, że w spornym okresie wykonywała stale i w pełnym wymiarze pracę w warunkach szczególnych. Stanowisko, które zostało opisane w tym świadectwie nie odpowiada opisowi pracy zawartemu w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7.02 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Zdaniem Sądu, wnioskodawczyni wykonując szyldy nie pracowała stale i w pełnym wymiarze, jako malarz szyldowy, albowiem malowanie szyldu stanowiło tylko część pracy przy wykonywaniu szyldu.

W tej sytuacji Sąd Okręgowy uznał, że wnioskodawczyni nie spełnia warunków do nabycia prawa do emerytury i odwołanie oddalił.

Od wyroku apelację wniosła wnioskodawczyni.

Zaskarżyła wyrok w całości, zarzucając:

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego w szczególności art.184 i 32 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przez błędna jego wykładnię w związku z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przez nieznanie pracy wnioskodawczyni, jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

Wnioskodawczyni powołała się na zapisy uchwały nr 80 Zarządu Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy z dnia 30 czerwca 1983 r. Zdaniem wnioskodawczyni, zgodnie z § 1 ust. 2 cytowana uchwała obowiązuje nadal i powinna być wzięta pod uwagę przez Sąd. W załączniku do uchwały w dziale XIV poz. 17 - lakierowanie ręczne lub natryskowe niezhermetyzowane - w pkt. 1 wymienione jest stanowisko lakiernik ręczny, a w pkt. 9 stanowisko szyldziarz. Wymienienie stanowiska szyldziarza w załączniku do uchwały - zdaniem wnioskodawczyni - daje jej prawo do emerytury na podstawie art. 184 ust. 1.

Wskazując na powyższe podstawy apelacji wniosła o zmianę wyroku i przyznania jej prawa do emerytury, względnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawczyni nie jest zasadna.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie jest prawo wnioskodawczyni do emerytury na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, od ukończenia - w przypadku kobiety - poniżej 60 lat.

Swoje uprawnienia do emerytury wnioskodawczyni wywodził z art. 164 i 32 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, które stanowią, że ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r. będącymi pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Natomiast wiek emerytalny, rodzaje płac lub stanowiska oraz warunki na podstawie, których osobom wymienionym w art. 32 ust. 1 i 3 w/w ustawy przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie rozporządzenia z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.

Zatem, aby wnioskodawczyni mogła uzyskać prawo do emerytury w wieku niższym niż 60 rok życia, musiałaby wykazać, że była pracownikiem, posiada wymagane okresy składkowe i nieskładkowe i wykonywała przez co najmniej 15 lat pracę w szczególnych warunkach.

Skorzystanie z możliwości przejścia na emeryturę przy obniżonym wieku jest wyjątkiem od zasady wyrażonej w art. 184 i dalszych przepisach ustawy o emeryturach i rentach z FUS, dlatego wymagana jest ścisła ich interpretacja w tym zakresie.

Rozporządzenie z dnia 7 lutego 1983 r. już z brzmienia samego tytułu wskazuje, że zamieszczone w nim przepisy są przepisami szczególnymi, odnoszącymi się jedynie do niektórych wyraźnie wskazanych grup pracowników, którzy wykonywali pracę wymienioną w wykazach A i B rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Wbrew twierdzeniom wnioskodawczyni w zakresie ustalania stanowisk, na których wykonywana była praca w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze obowiązuje wyłącznie cytowane zarządzenie i załączniki A i B, jednakże w celu interpretacji konkretnych stanowisk Sąd Najwyższy dopuścił możliwość pomocniczego stosowania zarządzeń wydanych przez poszczególnych Ministrów w sprawach wykazu stanowisk prac wykonywanych w szczególnych warunkach, o ile nie rozszerzają wymienionych stanowisk.

W załączniku do uchwały nr 80 Zarządu Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy z dnia 30 czerwca 1983 r. w dziale XIV pod poz. 17 wymieniono pracę – „lakierowanie ręczne lub natryskowe wykonywane w pomieszczeniach lakierni niezhermetyzowanych”. Wymienione stanowisko nie dotyczy zatem każdego pracownika wykonującego pracę szyldziarza, a tylko wykonującego pracę w opisanych wyżej warunkach. Wnioskodawczyni pracowała w (...) Spółdzielni Pracy w zakładzie wykonywania szyldów, nie była zatrudniona jako lakiernik lub szyldziarz wykonujący lakierowanie ręczne lub natryskowe w pomieszczeniach lakierni niezhermetyzowanych.

W tej sytuacji Sąd Apelacyjny w pełni podzielił stanowisko Sądu Okręgowego i mając powyższe na względzie na mocy art. 385 k.p.c. orzekł, jak w sentencji wyroku.