Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 06 listopada 2015 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie, Wydział III Cywilny,

w składzie: Przewodniczący – SSR Magdalena Głogowska,

Protokolant: Patrycja Frątczak,

po rozpoznaniu w dniu 30 października 2015 r. w Szczecinie,

na rozprawie,

sprawy z powództwa Syndyka Masy Upadłości (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w S.

przeciwko Powiatowi (...) – Zespołowi (...) z siedzibą w L.

o zapłatę,

I.  zasądza od pozwanego Powiatu (...) – Zespołu (...) z siedzibą w L. na rzecz powoda Syndyka Masy Upadłości (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w S. kwotę 8.960,21zł (ośmiu tysięcy dziewięciuset sześćdziesięciu złotych i dwudziestu jeden groszy) z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 26 kwietnia 2014r.;

II.  zasądza od pozwanego Powiatu (...) – Zespołu (...) z siedzibą w L. na rzecz powoda Syndyka Masy Upadłości (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w S. kwotę 1.517zł (tysiąca pięciuset siedemnastu złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt III C 578/15

UZASADNIENIE

W dniu 17 października 2014r. powód Syndyk masy upadłości (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w S., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wytoczył przeciwko Powiatowi (...) – Zespołowi (...) z siedzibą w L. powództwo o zapłatę kwoty 8.960,21zł z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 26 kwietnia 2014r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Uzasadniając żądanie powód wskazał, że strony zawarły w dniu 16.08.2012r. umowę ramową dostawy opału, a następnie w dniu 11.12.2012r. umowę realizacyjną, w ramach której (...) Sp. z o.o. w S. sprzedała pozwanemu węgiel ekogroszek za 14.933,68zł i umowę wykonała, a pozwany zakwestionował jakość dostarczonego towaru odmawiając spełnienia świadczenia pieniężnego. Powód wezwał pozwanego do zapłaty, a ponieważ ta nie nastąpiła, wezwał go do wydania ruchomości oferując jednocześnie, z uwagi na dążenie do możliwie najszybszej likwidacji masy upadłości, przeniesienie prawa własności towaru za cenę stanowiącą 60% wartości umownej, tj. kwotę 8.960,21zł, która miała rekompensować ewentualne braki jakościowe dostarczonego towaru (mimo że powód kwestionował, jakoby dostarczono towar gorszej jakości), a którą to ofertę pozwany zaakceptował, jednak nie zapłacił za towar wskazując, że dokonał potrącenia należności powoda z należnością pozwanego z tytułu kar umownych. Powód zakwestionował skuteczność oświadczenia o potrąceniu i pismem z dnia 14 kwietnia 2014r. wezwał pozwanego do zapłaty obniżonej ceny, co zostało pozwanemu doręczone w dniu 18 kwietnia 2014r., ale pozwany pismem z dnia 24 kwietnia 2014r. podtrzymał swoje stanowisko o potrąceniu.

Powód podnosił, że pozwany odstąpił od umowy realizacyjnej, dotyczącej dostawy opału za pierwotnie określoną cenę (14.933,68zł), albowiem w piśmie do powoda pozwany wskazał, że nie zaksięgował faktury dotyczącej tej dostawy i odesłał fakturę wraz z pismem reklamacyjnym. Natomiast, w ocenie powoda, pozwany nie odstąpił od umowy ramowej. Zdaniem powoda, w wyniku zaakceptowania jego oferty na 60% ceny, doszło do zawarcia przez strony nowej umowy sprzedaży. Dodatkowo powód podnosił, że zgodnie z § 6 umowy z dnia 16.08.2012r. pozwany otrzymał kwotę 13.117,85zł, która do dnia wniesienia pozwu nie została rozliczona i nawet, gdyby naliczenie kar umownych było zasadne, a potrącenie skuteczne, co jest sytuacją czysto hipotetyczną, pozwany winien rozliczyć należności z ww. kwotą.

Odsetek powód domaga się od dnia wskazanego w doręczonym pozwanemu wezwaniu do zapłaty z dnia 14.04.2014r.

Powód wniósł nadto o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z uwagi na uznanie długu przez pozwanego i bezskuteczność oświadczenia o potrąceniu (k. 2-24).

Początkowo sprawa była prowadzona przed sądem gospodarczym - Sądem Rejonowym Szczecin - Centrum w Szczecinie, Wydziałem X Gospodarczym pod sygnaturą akt X GNc(...), który w dniu 23 października 2014r. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym stwierdzając brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym. Wymienionym orzeczeniem sąd nakazał pozwanemu, by zapłacił powodowi kwotę 8.960,21zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 26 kwietnia 2014r. wraz z kwotą 1.292zł tytułem zwrotu kosztów procesu w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu albo wniósł w tymże terminie sprzeciw (k. 26-27).

Pozwany wniósł sprzeciw od ww. nakazu zgłaszając m. in. zarzut niewłaściwości funkcjonalnej i miejscowej sądu i wnosząc o przekazanie sprawy do L. (k. 49).

W wyniku stwierdzenia przez sąd gospodarczy swej niewłaściwości, prawomocnym postanowieniem z dnia 03 marca 2015r. sygn. akt X GNc (...) sprawę przekazano tutejszemu sądowi (k. 35-36, 40). Sąd gospodarczy wskazał w uzasadnieniu orzeczenia, że sprawa nie ma charakteru sprawy gospodarczej, gdyż pozwany jest oświatową placówką publiczną Powiatu (...) realizującą zadania z zakresu ustawy o systemie oświaty i kupując węgiel na potrzeby dzieci i młodzieży - podopiecznych placówki, nie działał jako przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą. Z kolei, odnośnie do właściwości miejscowej sąd gospodarczy wskazał, że sprawa dotyczy wykonania umowy, co uzasadnia wybór właściwości przemiennej na podstawie art. 454kc w zw. z art. 34kpc.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty (k. 47-55) pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu wg norm przepisanych. Wskazał jako okoliczność bezsporną, że pozwany zawarł z powodem umowę nr (...), której przedmiotem była dostawa opału na rzecz pozwanego. Pozwany wskazał, że powód wykonał umowę w sposób niewłaściwy dostarczając węgiel niewłaściwej jakości, w związku z tym pozwany odmówił jego przyjęcia. W związku z nienależytym wykonaniem umowy oraz odstąpieniem od umowy przez powoda, pozwany w oparciu o § 7 ust. 1 lit. c naliczył powodowi kary umowne w wysokości 16.697,31zł i wezwał powoda do ich zapłaty, czego powód nie uczynił. Następnie pozwany skompensował karę umowną z wpłaconym przez powoda wadium w kwocie 5000zł, określając wysokość kary umownej żądanej od powoda na kwotę 11.697,31zł i wezwał powoda do jej zapłacenia, czego powód nie uczynił. Pismem z dnia 26 marca 2014r. pozwany złożył syndykowi masy upadłości w trybie art. 498kc oświadczenie o potrąceniu naliczonych kar umownych z kwotą określoną przez syndyka jako wartość opału, wskutek czego przestało istnieć roszczenie syndyka przeciwko pozwanemu. Potrącenie, w ocenie pozwanego, było skuteczne, gdyż nie zabrania go prawo upadłościowe, albowiem zobowiązanie upadłego powstało przed dniem ogłoszenia upadłości, przy czym możliwość potrącenia dotyczy także zobowiązań niewymagalnych przed ogłoszeniem upadłości, ale związanych z roszczeniem dochodzonym przez syndyka. Pozwany zaprzeczył, jakoby otrzymał od powoda kwotę 13.117,85zł w oparciu o § 6 umowy jako zabezpieczenie jej należytego wykonania. Kwota zabezpieczenia nigdy nie została przez powoda wniesiona, pomimo zapisu umownego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 16 sierpnia 2012r. pomiędzy Zespołem (...) z siedzibą w L. (Zamawiającym) a (...) Spółką z o. o. w S. (Wykonawcą) została zawarta umowa nr (...), przedmiotem której była dostawa opału na potrzeby (...) w L. (§ 1).

W § 2 ustalono wartość zamówienia na kwotę brutto 327.946,20zł, a w § 3 przewidziano, że wydawanie towaru następować będzie partiami, stosownie do potrzeb Zamawiającego, na podstawie pisemnego zamówienia.

Zapłata miała następować przelewem bankowym na rachunek Wykonawcy w ciągu 14 dni od otrzymania faktury, którą Wykonawca miał wystawiać w ciągu 3 dni od dnia pokwitowania przyjęcia przez Zamawiającego zamówionej partii towaru (§ 4).

W § 5 uregulowano postępowanie reklamacyjne, w myśl którego Zamawiający, w przypadku stwierdzenia wad, miał złożyć stosowną reklamację Wykonawcy, a ten na nią odpowiedzieć w ciągu 3 dni, przy czym po bezskutecznym upływie tego terminu następował skutek w postaci przyjęcia, że reklamację uznano za zasadną w całości, zgodnie z żądaniem Zamawiającego.

W § 6 przewidziano wniesienie przez Wykonawcę przed zawarciem umowy zabezpieczenia należytego wykonania umowy w kwocie 13.117,85zł, jednak uregulowanie to pozostało niekompletne, gdyż nie wypełniono rubryki dotyczącej formy, w jakiej zabezpieczenie zostaje wniesione i nie dokończono zdania w tym przedmiocie.

W § 7 przewidziano kary umowne zarówno dla Zamawiającego, jak i dla Wykonawcy. Stosownie do § 7 ust. 1 lit. c umowy, Wykonawca zapłaci Zamawiającemu kary umowne za odstąpienie od umowy z przyczyn zależnych od Wykonawcy – w wysokości 5% wynagrodzenia brutto, określonego w § 2.

§ 8 poświęcony został umownemu prawu odstąpienia od umowy, które przewidziano dla każdej ze stron. Zamawiającemu przyznano prawo odstąpienia od umowy z przyczyn zależnych od Wykonawcy, gdy ten ostatni przerwał z przyczyn leżących po jego stronie realizację przedmiotu umowy na ponad 30 dni (§ 8 ust. 1 pkt 1), jak również w przypadku, gdy Wykonawca realizuje dostawy w sposób niezgodny z umową (§ 8 ust. 1 pkt 3), a także z przyczyn niezależnych od stron, wskutek zmiany okoliczności, gdy wykonanie umowy nie leży w interesie publicznym, czego nie można było przewidzieć w chwili zawarcia umowy (§ 8 ust. 1 pkt 2). Z kolei Wykonawcy przyznano umowne prawo odstąpienia z przyczyn leżących po stronie Zamawiającego, gdy ten ostatni nie płaci faktur VAT pomimo zastosowania określonej procedury wezwania do zapłaty lub bez wskazania uzasadnionej przyczyny odmawia odbioru towaru lub zawiadomi Wykonawcę o niemożności spełnienia swoich zobowiązań umownych wobec Wykonawcy, wskutek zaistnienia nieprzewidzianych okoliczności (§ 8 ust. 2 pkt 1-3). Stosownie do treści § 8 ust. 3 przedmiotowej umowy, odstąpienie od umowy, o którym mowa w ust. 1 i 2, powinno nastąpić w formie pisemnej pod rygorem nieważności takiego oświadczenia i powinno zawierać uzasadnienie.

§ 9 dotyczy umowy o podwykonawstwo, § 10 gwarancji i rękojmi, § 11 osób uprawnionych do odbioru towaru, a § 12 zmiany umowy, która wymaga aneksu w formie pisemnej pod rygorem nieważności (§12 ust. 1). Również w § 12 (ust. 3) przewidziano tryb postępowania w przypadku wadliwego albo sprzecznego z umową wykonywania umowy przez Wykonawcę; w takim przypadku Zamawiający może wezwać Wykonawcę do zmiany sposobu wykonywania umowy wyznaczając mu w tym celu odpowiedni termin, a po jego bezskutecznym upływie Zamawiający może od umowy odstąpić (...)

Dowód: umowa (poświadczony odpis) k. 10-12v.

W dniu 12 grudnia 2012r. wykonawca dostarczył zamawiającemu zamówiony przezeń węgiel ekogroszek w ilości 25,4t o wartości 14.933,68zł brutto i w dniu 14 grudnia 2012r. wystawił na tę kwotę fakturę VAT o nr (...).

Pismem z dnia 13 grudnia 2012r. zamawiający złożył reklamację na dostarczony towar informując, że go nie przyjmuje i żąda natychmiastowego usunięcia wadliwej partii węgla i wymienienia ją na nową. W piśmie wskazano, że w razie nie zastosowania się do reklamacji zamawiający rozpocznie procedurę zrywającą umowę i wystąpi na drogę postępowania sądowego. W przyczynie reklamacji wskazano, że węgiel jest zbrylony, mokry, nie nadaje się do opalania, rozbite przez palacza bryły zatykają podajniki, które ulegają awarii.

Dowód: faktura k. 13, pismo reklamacyjne zamawiającego k. 14.

Zakwestionowany przez zamawiającego węgiel nie został wykonawcy zwrócony.

Pismem z dnia 01 lutego 2013r. skierowanym do (...) Sp. z o.o. w S. i doręczonym adresatowi w dniu 05 lutego 2013r. Dyrektor (...) wskazał, że w związku z brakiem możliwości przez (...) Sp. z o.o. dalszej realizacji umowy nr (...) z dnia 16.08.2012r. Zespół (...) zgodnie z § 7 pkt 1 c nalicza kary umowne w wysokości 16.397,31zł i żąda ich wpłacenia na podany w piśmie nr rachunku, pod rygorem skierowania sprawy na drogę sądową.

W kolejnym piśmie Zespołu (...) do (...) Sp. z o.o., datowanym na dzień 18 marca 2013r. i nadanym tego samego dnia, powtórzono treść poprzedniego pisma wskazując na naliczenie przez Zespół kar umownych w ww. kwocie z powodu braku możliwości przez (...) Sp. z o.o. dalszej realizacji umowy nr (...) z dnia 16.08.2012r. z tym tylko, że od kwoty naliczonych kar umownych odjęto wadium wynoszące 5.000zł i zażądano od Spółki (...) zapłaty różnicy wynoszącej 11.697,31zł.

Spółka (...) nie zgodziła się z naliczeniem kar umownych.

Towar objęty fakturą VAT o nr (...) pozostał u zamawiającego.

Dowód: pismo reklamacyjne zamawiającego k. 14, wyjaśnienia R. K. k. 18, wezwanie do wydania ruchomości k. 19, pismo D.. (...) z dnia 01.02.2013r. wraz z dowodem nadania i doręczenia k. 50 i 53, pismo D.. i Głównego Księgowego (...) z dnia 18.03.2013r. wraz z dowodem nadania k. 52 i 51.

Postanowieniem Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie, Wydziału XII (...) z dnia 22 maja 2013r., sygn. akt XII GU (...), na skutek wniosku dłużnika (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S., ogłoszono upadłość dłużnika obejmującą likwidację jego majątku.

Bezsporne, a nadto dowód: odpis postanowienia k. 9-9v.

Wykonawca wezwał zamawiającego do zapłaty należności za fakturę (...), na co zamawiający pismem z dnia 26 sierpnia 2013r. odpowiedział, że nie posiada w ewidencji księgowej wymienionej faktury, gdyż dokumenty dostawy zostały odesłane wraz z pismem o reklamacji.

Dowód: wezwanie do zapłaty z dowodem doręczenia w dniu 13.08.2013r. k. 15, pismo (...) z dnia 26.08.2013r. k. 16.

Zamawiający nie zapłacił wykonawcy za dostarczony węgiel, objęty fakturą VAT (...).

Bezsporne.

Syndyk masy upadłości (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w S. pismem z dnia 14 marca 2014r. wezwał zamawiającego do bezzwłocznego wydania ruchomości – dostarczonej partii opału objętej fakturą (...) z dnia 14 grudnia 2012r. Syndyk nie uznał roszczenia o zapłatę kar umownych i wskazał, że odmowa wydania ruchomości stanowiących składnik masy upadłości jest bezprawna i może być ocenia z punktu widzenia znamion przywłaszczenia. Jednocześnie zaproponował, z uwagi na dążenie do zapewnienia możliwie szybkiej likwidacji masy upadłości, przeniesienie własności (sprzedaż) opału za obniżoną cenę, tj. 60% wartości umownej oczekując odpowiedzi w terminie 7 dni.

Dowód: wezwanie do wydania ruchomości k. 19.

W odpowiedzi na powyższe, pismem z dnia 26 marca 2014r. Dyrektor Zespołu (...) w L.:

- przychylił się do propozycji obniżenia wartości opału do 60% wartości umownej, to jest 8.960,21zł,

- poinformował, że zgodnie z oświadczeniem zawartym w pismach z dnia 01 lutego 2013r. i 18 marca 2013r. zamawiający naliczył upadłemu kary umowne w kwocie 16.697,31zł.

- złożył oświadczenie o potrąceniu, w którym (...) dokonał potrącenia kwoty 8.960,21zł z należnych kar umownych w następujący sposób: 16.697,31zł minus 5.000zł (przepadające wadium) i minus 8.960,21zł, co dało 2.737,10zł. Zgodnie z treścią oświadczenia o potrąceniu: Dyrektor (...) oświadcza, że przysługuje placówce wymaga(l)na wierzytelność z tytułu nienależytego wykonania umowy w kwocie 16.697,31zł, która powstała przed datą ogłoszenia upadłości (...) Spółki z o. o. Dyrektor (...) uznaje, że upadłemu przysługuje roszczenie o kwotę 8.960,21zł tytułem zapłaty za węgiel ekogroszek w ilości 25,40 t. Wskutek potrącenia należności umarzają się do wysokości kwoty niższej, w związku z czym pozostałą kwotę w wysokości 2.737,10zł Dyrektor (...) zgłasza Syndykowi masy upadłościowej jako roszczenie wobec firmy (...) Sp. z o.o. z tytułu niezapłaconych kar umownych.

Dowód: pismo Dyrektora (...) z dnia 26 marca 2014r. k. 20-21.

Pismem z dnia 14 kwietnia 2014r., doręczonym w dniu 18 kwietnia 2014r. Syndyk masy upadłości (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w S. wezwał zamawiającego do zapłaty kwoty 8.960,21zł z tytułu ceny za opał objęty fakturą nr (...) (podając, że jest to wartość obniżona w stosunku do ceny wymienionej w ww. fakturze), w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania na wskazany rachunek bankowy, pod rygorem skierowania sprawy na drogę sądową. Syndyk uznał, że potrącenie jest bezskuteczne.

Dowód: pismo Syndyka z 14.04.2014r. z dowodem nadania i doręczenia k. 22-23.

Dyrektor (...), odnosząc się do pisma Syndyka otrzymanego w dniu 18 kwietnia 2014r., podtrzymał swoje stanowisko o skuteczności potrącenia.

Dowód: pismo Dyrektora (...) z 24.04.2014r. k. 24.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się uzasadnione.

W niniejszej sprawie do bezspornych należała okoliczność, że strony związane były umową ramową o dostawę węgla, w oparciu o którą wykonawca dostarczał, na zamówienie zamawiającego, określoną w zamówieniu partię węgla, a zamawiający obowiązany był do zapłacenia podanej w umowie ceny.

Prawa i obowiązki stron określono w umowie ramowej, a ta w sprawach nieuregulowanych odsyłała do Prawa zamówień publicznych oraz, w zakresie z nim niesprzecznym, do przepisów kodeksu cywilnego.

Podstawę prawną roszczenia opartego na nienazwanej ramowej umowie stron stanowią odpowiednio stosowane przepisy umowy dostawy (art. 605kc i n.) i - poprzez odesłanie zawarte w art. 612kc – przepisy o sprzedaży (art. 535kc i n.).

Zgodnie z postanowieniami umowy ramowej i odpowiednio stosowanymi, wskazanymi wyżej przepisami kodeksu cywilnego, na zamawiającym (kupującym) ciążył obowiązek zapłaty za przedmiot dostawy. Niezależnie od tego, czy towar dostarczony był wadliwy (obniżonej jakości), czy też pełnowartościowy, obowiązkiem kupującego (zamawiającego) było zapłacić umówioną cenę i ewentualnie skorzystać z procedury reklamacyjnej, przewidzianej w umowie i doprecyzowanej przepisami o wadach rzeczy sprzedanej.

Bezspornym jest, że Syndyk masy upadłej spółki (...) (wykonawcy), po tym, jak Zespół (...) zakwestionował jakość dostarczonego towaru i zażądał natychmiastowego usunięcia wadliwej partii opału oraz wymiany jej na nową, zaoferował pozwanemu sprzedaż tej partii dostawy po obniżonej cenie (do 60% wartości umownej), którą to ofertę pozwany zaakceptował. Co więcej, w oświadczeniu o potrąceniu zawartym w piśmie z dnia 26 marca 2014r. (k. 20-21 ) pozwany uznał, że upadłemu przysługuje roszczenie o kwotę 8 960,21zł tytułem zapłaty za węgiel ekogroszek w ilości 25,4 ton (czyli towar objęty fakturą VAT nr (...) z dnia 14 grudnia 2012r.). W świetle materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, uznanie długu nie budzi żadnych wątpliwości, gdyż wierzytelność po stronie wykonawcy istniała i była wymagalna (towar dostarczono i nastąpił termin jego płatności), a świadczenie wzajemne nie zostało przez zamawiającego spełnione. Zbędnym jest zatem prowadzenie pogłębionych rozważań w tym przedmiocie.

Dla oceny zasadności powództwa w niniejszej sprawie analizy wymagało, czy zgłoszona do potrącenia kara umowna w istocie skompensowała należność dochodzoną pozwem.

W tym celu należało odnieść się do treści łączącej strony umowy ramowej oraz treści oświadczeń składanych przez pozwanego w zakresie naliczonych wykonawcy kar umownych.

W piśmie z dnia 01 lutego 2013r. (k. 50) skierowanym do (...) Sp. z o.o. w S. i doręczonym adresatowi w dniu 05 lutego 2013r. Dyrektor (...) wskazał, że w związku z brakiem możliwości przez (...) Sp. z o.o. dalszej realizacji umowy nr (...) z dnia 16.08.2012r. Zespół (...) zgodnie z § 7 pkt 1 c nalicza kary umowne w wysokości 16.397,31zł i żąda ich wpłacenia na podany w piśmie nr rachunku, pod rygorem skierowania sprawy na drogę sądową.

W kolejnym piśmie Zespołu (...) do (...) Sp. z o.o., datowanym na dzień 18 marca 2013r. i nadanym tego samego dnia, powtórzono treść poprzedniego pisma wskazując na naliczenie przez Zespół ww. kar umownych zgodnie z § 7 pkt 1 c umowy, z powodu braku możliwości przez (...) Sp. z o.o. dalszej realizacji umowy nr (...) z dnia 16.08.2012r. z tym tylko, że od kwoty naliczonych pierwotnie kar umownych odjęto wadium wynoszące 5.000zł, żądając od Spółki (...) zapłaty różnicy wynoszącej 11.697,31zł.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że zgodnie z regulacją umowną, zawartą §7 pkt 1 lit. c umowy ramowej, Wykonawca zapłaci Zamawiającemu kary umowne za odstąpienie od umowy z przyczyn zależnych od Wykonawcy – w wysokości 5% wynagrodzenia brutto określonego w §2.

Odstąpienie od umowy z przyczyn zależnych od Wykonawcy zostało uregulowane w § 8 ust. 1 pkt 1 i 3. W pierwszym przypadku, Zamawiającemu przysługuje prawo odstąpienia od umowy, gdy Wykonawca przerwał z przyczyn leżących po stronie Wykonawcy realizację przedmiotu umowy i przerwa ta trwa dłużej niż 30 dni (§8 ust. 1 pkt 1), zaś w drugim, gdy Wykonawca realizuje dostawy przewidziane umową w sposób z nią niezgodny (§8 ust. 1 pkt 3). W tym ostatnim przypadku koniecznym jest, przed odstąpieniem od umowy, wezwanie Wykonawcy do zmiany sposobu jej wykonywania i zakreślenie odpowiedniego terminu (§12 ust. 3)

Odstąpienie od umowy, jak wskazano w umowie ramowej (§ 8 ust. 3) powinno nastąpić w formie pisemnej pod rygorem nieważności i zawierać uzasadnienie.

Analizując materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie nasuwa się spostrzeżenie, że pozwany w żaden sposób nie wykazał (nie przedstawił żadnego dokumentu), aby złożył powodowi, czy wcześniej spółce (...), pisemne (pod rygorem nieważności) oświadczenie o odstąpieniu od umowy, ze wskazaniem przyczyn złożenia takiego oświadczenia woli.

Naliczenie przez pozwanego kar umownych, w oderwaniu od odstąpienia przezeń od umowy nie było dopuszczalnym, o czym świadczy jednoznacznie treść umowy stron. Ta, jak już wskazano, przewidziała możliwość naliczenia przez Zamawiającego kar umownych za odstąpienie od umowy z przyczyn leżących po stronie Wykonawcy i owo odstąpienie miało nastąpić przez Zamawiającego.

Nie ma żadnych podstaw do przyjęcia, iż oświadczenie woli, o którym mowa w §8, zostało złożone jednocześnie z oświadczeniem o potrąceniu, zawartym w piśmie pozwanego z dnia 26 marca 2014r. (k. 20-21), czy też w którymkolwiek z dwóch pism pozwanego dotyczących naliczenia przezeń kar umownych od Wykonawcy (pisma z 01.02.2013r. i 18.03.2013r. k. 50 i 52). W żadnym z powołanych dokumentów nie zostało bowiem sformułowane oświadczenie o odstąpieniu od umowy i nie sposób wyinterpretować go z treści wskazanych pism. Oświadczenie tego rodzaju, jako zmierzające do zakończenia umowy zawartej wg bardzo rygorystycznej procedury przetargowej i rodzące poważne konsekwencje prawne dla obu stron, musi być wyraźne, a nie dorozumiane, zwłaszcza że podlega ocenie z punktu widzenia jego dopuszczalności i zasadności, a co za tym idzie skuteczności i dlatego w umowie zarezerwowano je do ściśle określonych sytuacji, z obowiązkiem wskazania przyczyny leżącej u jego podstaw – wskazanej w § 8 ust. 1 pkt 1 lub 3.

Mając na względzie, że pozwany nie wykazał, aby skorzystał z umownego prawa odstąpienia od umowy, dającego mu legitymację do naliczenia kar umownych, przyjąć należało, że kary te nie zostały zastosowane zgodnie z wymogami umowy ramowej. W konsekwencji brak było podstaw do przyjęcia zasadności zgłoszonego przez pozwanego zarzutu potrącenia z należnością dochodzoną przez powoda.

Nadto wypada zauważyć, że wedle stanowiska pozwanego, naliczenie przezeń kar umownych nastąpiło z powodu odstąpienia od umowy przez powoda (vide uzasadnienie sprzeciwu k. 48). Tym samym, pozwany nie tylko nie podniósł, że to Zamawiający od umowy odstąpił (co dałoby mu prawo do naliczenia kar umownych w razie ziszczenia się przesłanek określonych w umowie), ale przerzucił to oświadczenie woli na powoda, które – gdyby nastąpiło, czego w świetle zgromadzonego materiału dowodowego przyjąć nie sposób – wykluczałoby naliczenie jakichkolwiek kar od Wykonawcy. Umowne prawo odstąpienia od umowy przyznane Wykonawcy wiąże się bowiem z przesłankami leżącymi wyłącznie po stronie Zamawiającego (§8 ust. 2) i może uzasadniać naliczenie kar umownych wyłącznie od Zamawiającego - §7 ust. 1 - mylnie oznaczony jako ustęp 1, gdyż występuje po ustępie 1 zawierającym litery a - c.

Ponieważ argumenty przedstawione przez pozwanego, w jego obronie, okazały się nieuzasadnione, a roszczenie zgłoszone w pozwie zamawiający uznał jeszcze przed wniesieniem pozwu, należało orzec zgodnie z żądaniem pozwu zasądzając od pozwanego na rzecz powoda w pkt I wyroku dochodzoną pozwem kwotę wraz z odsetkami liczonymi od dnia 26 kwietnia 2014r., to jest po upływie siedmiodniowego terminu, wyznaczonego pozwanemu w wezwaniu do zapłaty, wystosowanym doń pismem z dnia 14 kwietnia 2014r. i doręczonym pozwanemu w dniu 18 kwietnia 2014r. (doręczenie wezwania i data doręczenia bezsporne, a także wykazane dowodami k. 23 i 24).

O kosztach procesu orzeczono w pkt II zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu (art. 98 § 1 i 3 kpc). Na koszty procesu poniesione przez powoda złożyły się uiszczona opłata sądowa od pozwu w kwocie 300zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł i minimalne wynagrodzenie adwokata w kwocie 1.200zł przyjęte stosownie do treści § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (...) - tekst jednolity Dz. U. z 2013r. poz. 461.

Sygn. akt III C 578/15

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować zwrot akt z uzasadnieniem,

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda,

3.  przedłożyć w razie wpływu środka zaskarżenia Przewodniczącej Wydziału, a z innym wpływem s. referentowi, jak również za 3 tygodnie od doręczenia w razie braku środka odwoławczego.

24 listopada 2015r. M. G.