Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 maja 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Leszek Dąbek (spr.)

Sędzia SO Anna Hajda

SR del. Roman Troll

Protokolant Dominika Tarasiewicz

po rozpoznaniu w dniu 6 maja 2015 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Jawnej J. i B. P. w G.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej V. (...) w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 12 listopada 2014 r., sygn. akt I C 1741/13

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 300 zł (trzysta złotych) z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

SSR del. Roman Troll SSO Leszek Dąbek SSO Anna Hajda

Sygn. akt III Ca 261/15

UZASADNIENIE

Powódka (...) spółka jawna J. i B. P. w G. żądała zasądzenia na jej rzecz od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej V. (...) w W. kwoty 5 147,35 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 5 01 2011 roku oraz zwrotu kosztów procesu.

Uzasadniając żądanie twierdziła, że pozwana nie wypłaciła jej należnej części odszkodowania za szkodę powstałą w następstwie uszkodzenia w wypadku drogowym samochodu stanowiącego własność Ł. K..

Pozwana (...) Spółka Akcyjna V. (...) w W. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz od powódki zwrotu kosztów procesu.

Nie kwestionowała swej odpowiedzialności za szkodę, zarzucając, że w pełni zrekom-pensowała szkodę.

Sąd Rejonowy w Gliwicach w wyroku z dnia 12 listopada 2014 roku zasądził

od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej V. (...) w W. na rzecz powódki (...) Spółki Jawnej J. i B. P. w G. kwotę 4 599,16 zł, z ustawowymi odsetkami od dnia 11 grudnia 2013 roku, oddalił powództwo w pozostałej części oraz orzekł o kosztach procesu.

W ustalonym stanie faktycznym w motywach orzeczenia wskazał, że odpowie-dzialność pozwanej za skutki przedmiotowego wypadku drogowego nie była w toku postępowania kwestionowana i kwestią sporna pomiędzy stronami była tylko wysokość odszkodowania. Ustalając jego wysokość oparł się na opinii biegłego i po uwzględnie-niu wypłaconego przez pozwaną odszkodowania - w zakresie różnicy pomiędzy tymi kwotami - uznał powództwo za uzasadnione. O należnych powódce odsetkach orzekał

w oparciu o regulację art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 455 k.c. i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 05 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, a o kosztach procesu orzekł stosując regulację

art. 100 k.p.c.

Orzeczenie zaskarżyła powódka (...) Spółka Jawna J.

i B. P. w G. w części oddalającej powództwo o zasądzenie

od pozwanej na rzecz powódki odsetek ustawowych od kwoty 4 599,16zł od dnia 5 stycznia 2011r. do dnia 10 grudnia 2013r. Powódka wnosiła o zmianę wyroku

w zaskarżonej części przez zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki odsetek ustawowych od kwoty 4 599,16zł za okres od dnia 5 01 2011r. do dnia zapłaty

oraz zasądzenie od pozwanej na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Zarzuciła, iż przy ferowaniu wyroku naruszono regulacje prawa materialnego: art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 22 05 2013r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, art. 455 k.c. i art. 481 § 1 k.c. w sposób wskazany w apelacji

Pozwana (...) Spółka Akcyjna V. (...) w W. wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie na jej rzecz

od powódki zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd odwoławczy ustalił i zważył co następuje:

Sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował roszczenia powódki przyjmując, że mają one źródło w łączących pozwaną ze sprawcą wypadku drogowego umowie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mecha-nicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów oraz w reżimie odpowiedzialności deliktowej za szkodę.

Ustalenia faktyczne składające się na podstawę faktyczna orzeczenia mają odzwierciedlenie w informacjach zawartych w źródłach dowodowych wskazanych

w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, których ocena jest logiczna i mieści się granicach swobodnej oceny dowodu, a Sąd odwoławczy ocenę te podziela.

Z tych też względów Sąd odwoławczy przyjął za własne ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji.

Dokonana przez Sąd Rejonowy ocena prawna ustalonego stanu faktycznego

w swym zasadniczym zarysie jest także prawidłowa.

Odpowiedzialność pozwanej za skutki przedmiotowego wypadku drogo-wego nie była negowana w toku postępowania.

Ma ona źródło w regulacji 415 k.c. w związku z art. 436 § 1 k.c. i postano-wieniach umówy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, zawartej przez pozwaną ze sprawcą wypadków drogowego oraz w regulacji art. 822 § 4 k.c. uprawniającej powoda do dochodzenia roszczeń bezpośrednio od pozwanego zakładu ubezpieczeń.

Na zasadach ogólnych rodziło to po stronie pozwanej obowiązek zapłaty poszkodowanym w przedmiotowym wypadku drogowym odszkodowania za wynikłą

w następstwie wypadku szkodę, które było później przedmiotem umowy przelewu wierzytelności zawartej przez nich z powódką (art. 509 k.c.).

Wysokość nie skompensowanego poszkodowanym przez pozwaną odszko-dowania za skutki przedmiotowego wypadku drogowego została prawomocnie ustalona przez Sąd Rejonowy w zaskarżonym wyroku na kwotę 4.599,16zł.

Stosownie do regulacji art. 14 ust 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpie-czeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych pozwana zobowiązana był wypłacić poszko-dowanym całość należnego im odszkodowania w terminie 30 dni licząc od dnia złoże-nia przez niego zawiadomienia o szkodzie, co w sprawie nastąpiło w dniu 8 12 2010r. (jest to regulacja szczególna w stosunku do regulacji art. 817 k.c.)

Roszczenie o zapłatę dochodzonego odszkodowania jest roszczeniem terminowym (prawodawca wprost wyznaczył termin jego spełnienia), przez co przy jego dochodzeniu nie ma zastosowania regulacja art. 455 k.c. (ma ona zastosowanie tylko w przypadku, gdy „termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania”), w konsekwencji czego pozwana - będąc fachowym podmiotem działającym na rynku ubezpieczeń - powinna była wypłacić poszkodowanym całość należnego im od niej odszkodowania do dnia 8 01 2011r.

Z tego obowiązku pozwana się nie wywiązała i tym samym powódce

- stosownie do regulacji art. 481 § 1 i 2 k.c. – należą się od niej odsetki za opóźnię się w spełnieniu tego świadczenia.

Zwrócić jednak należy uwagę, że przewidziane w tej regulacji odsetki ustawowe spełniają trzy funkcje: stanowią wynagrodzenie za korzystanie przez dłużnika z należnych wierzycielowi pieniędzy, dyscyplinują wierzyciela w termino-wym spełnieniu świadczenia oraz waloryzują nominalną wysokość świadczenia

z powodu spadku jego wartości wywołanego inflacją.

Wysokość należnego powódce (wcześniej poszkodowanym) od pozwanej odszkodowania została formalnie ustalona według cen obowiązujących w dacie wyrokowania (faktycznie według cen obowiązujących w dacie sporządzenia opinii, które jednak nie różnią się zasadniczo od cen obowiązujących w chwili wyrokowania)

i uwzględnia ona spadek siły nabywczej pieniądza występujący od chwili wymagalności odszkodowania do czasu wyrokowania.

Poszkodowani nie kwestionowali wysokości otrzymanego odszkodowania, wobec czego pozwana miała w pełni uzasadnione podstawy sądzić, że jego wysokość

w pełni ich satysfakcjonuje.

Równocześnie jak trafnie zauważył Sąd pierwszej instancji z żądaniem zapłaty jego pozostałej części do pozwanej zwróciła się dopiero powódka w piśmie

z dnia 19 11 2013r., tj. po upływie prawie ponad 3 lat po zdarzeniu, które spowodowało szkodę oraz po upływie ponad 2,5 lat od dokonanej przez nich na rzecz powódki cesji wierzytelności.

Powódka dochodząc odsetek ustawowych nie wskazał przy tym żadnej okoliczności tłumaczącej jej opóźnienie w zgłoszeniu pozwanej żądania zapłaty nieuiszczonej części odszkodowania, co świadczy o tym, iż wykorzystując uzasadnione przeświadczenie pozwanej, że w pełni zaspokoiła ona roszczenia poszkodowanego celowo zwlekała z dochodzeniem nieuiszczonej części odszkodo-wania w celu uzyskania od pozwanej dodatkowej korzyści w postaci odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie pełnego odszkodowania.

Z tych też względów dochodzenie przez powódkę od pozwanej spornych odsetek ustawowych w okresie objętym zaskarżeniem należy uznać za czynienie przez powódkę z przynależnego jej prawa użytku sprzecznego ze jego społeczno-gospodarczym przeznaczeniem (nie spełnia ono wskazanych powyżej funkcji roszczenia o zapłatę odsetek ustawowych za opóźnienie się dłużnika w zapłacie świadczenia) oraz równocześnie za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego

(za sprzeczne z tymi zasadami należy bowiem uznać dążenie powódki do uzyskania korzyści finansowych kosztem powódki przez wyzyskiwania jej wadliwego - wywołanego zachowaniem poszkodowanych - przeświadczenia o całkowitym zaspokojeniu roszczeń poszkodowanego).

Dlatego w tej części wniesienie przez powódkę powództwa nie może być uważane za wykonywanie przez nią przynależnych jej prawa - w rozumieniu art. 5 zd. 2 k.c. – wobec czego z mocy tej regulacji powódce nie przysługuje ochrona prawna (podobnie w wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 4 03 2015r. w sprawie

o sygn. akt III Ca 1912/14).

Pomimo nie przywołania tej regulacji w uzasadnienia Sądu Rejonowego znalazło to ostatecznie prawidłowe odzwierciedlenie w zaskarżonym wyroku,

przez co apelacja jest bezzasadna.

Reasumując, zaskarżony wyrok jest prawidłowy i dlatego apelację powódki jako bezzasadną oddalono na mocy regulacji art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosując regulację

art. 98 § 1 k.p.c. i § 12 ust. 1 pkt 1 i § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 09 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.2013.490), biorąc pod uwagę, iż powódka w całości uległa w postępowaniu odwoławczym, wobec czego powinna zwrócić pozwanej poniesione przez nią w tym postępowaniu koszty zastępstwa przez fachowego pełnomocnika.

SSR del. Roman Troll SSO Leszek Dąbek SSO Anna Hajda