Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 18 listopada 2014 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Tomasz Tatarczyk

Sędziowie SO Barbara Braziewicz

SR del. Marcin Rak (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2014 roku w Gliwicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi D. S.

przy udziale Skarbu Państwa - Prezesa Sądu Rejonowego w Rybniku

o stwierdzenie przewlekłości postępowania toczącego się przed Sądem Rejonowym w Rybniku pod sygnaturą II C 240/13

postanawia:

1.  stwierdzić, że w sprawie prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Rybniku, pod sygnaturą II C 240/13 nastąpiła przewlekłość postępowania,

2.  przyznać skarżącej od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Rybniku kwotę 2.000 (dwa tysiące) złotych,

3.  zasądzić od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Rybniku na rzecz skarżącej kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania skargowego,

4.  oddalić skargę w pozostałej części,

5.  zwrócić skarżącej kwotę 100 (sto) złotych uiszczoną tytułem opłaty od skargi.

SSR del. Marcin Rak SSO Tomasz Tatarczyk SSO Barbara Braziewicz

Sygn. akt III S 178/13

UZASADNIENIE

Dnia 13 stycznia 2013 roku powód G. L. złożył skargę na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki dotyczącą postępowania prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Gliwicach pod sygn. akt II C 2723/12. Domagał się stwierdzenia przewlekłości tegoż postępowania, zasądzenia na swoją rzecz sumy pieniężnej w wysokości 5.000 złotych oraz wydania sądowi prowadzącemu sprawę zarządzeń zmierzających do nadania jej biegu. Uzasadniając żądanie wskazał, że postępowanie toczy się od września 2012 roku. Rozprawa odbyła się w kwietniu 2013 roku, to jest po 7 miesiącach od wpływu pozwu do Sądu. Po jej przeprowadzeniu wydany został wyrok częściowo uwzględniający powództwo. Następnie po 3 miesiącach od złożenia wniosku o pisemne uzasadnienie powód został wezwany do usunięcia braków formalnych tegoż wniosku. Pomimo wykonania tego zobowiązania uzasadnienie wyroku nie zostało sporządzone. Wskazał, że od wniesienia pozwu mija 14 miesięcy. Sprawa nie jest skomplikowana, a nie została jeszcze zakończona.

Prezes Sądu Rejonowego w Gliwicach zgłosił udział w sprawie i wniósł o oddalenie skargi. Wskazał, że czynności podejmowane były w terminach na jakie pozwalał aktualny wpływ spraw, ograniczona obsada orzecznicza i ilość spraw przydzielonych sędziom do jednoczesnego prowadzenia. Sprawa objęta skargą znajdowała się w referacie sędziego wobec którego podejmowano czynności nadzorcze, które nie odnosiły skutku. Ostatecznie sędziemu w postępowaniu dyscyplinarnym wymierzono karę przeniesienia na inne miejsce służbowe.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2004 roku, Nr 179, poz. 1843 ze zm.) dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd, w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty albo czynności podjętych przez prokuratora prowadzącego lub nadzorującego postępowanie przygotowawcze w celu zakończenia postępowania przygotowawczego lub czynności podjętych przez sąd lub komornika sądowego w celu przeprowadzenia i zakończenia sprawy egzekucyjnej albo innej sprawy dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego, uwzględniając charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania.

Ocena przewlekłości postępowania musi być dokonywana w relacji do czasu trwania całego postępowania, przy czym sama długość postępowania nie przesądza jeszcze o tym, iż jest ono przewlekłe. Konieczne jest tym samym wskazanie na konkretne długotrwałe i nieuzasadnione zaniechanie sądu, względnie na dokonywanie czynności w sposób nieefektywny.

Nadto zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, państwo ma obowiązek zapewnienia w miarę sprawnego działania wymiaru sprawiedliwości w każdych warunkach, co oznacza, iż zasadniczo argumentacja dotycząca nagromadzenia spraw w określonym okresie jak i niedoborów kadrowych sądu, nie może stanowić podstawy do oddalenia skargi.

Analiza akt prowadzi do wniosku, że postępowanie, którego dotyczy skarga nie obejmuje skomplikowanej materii. Dotyczy bowiem roszczenia o zapłatę kwoty 98 złotych z tytułu niezgodności z umową towaru konsumpcyjnego. Pomimo tego, w jego toku czynności podejmowane były z nieuzasadnioną zwłoką, co doprowadziło do znacznego przedłużenia postępowania.

I tak, od wpływu pozwu do wydania zarządzenia w przedmiocie wyznaczenia rozprawy upłynęło blisko 6 miesięcy bezczynności. Między wpływem wniosku o sporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku, a wezwaniem do usunięcia braków formalnych tego wniosku minęło kolejne 3 miesiące. Nadto po odpowiedzi powoda na to wezwanie, a poinformowaniem go o braku możliwości sporządzenia uzasadnienia, przez kolejne 3 miesiące nie były podejmowane żadne czynności celem nadania biegu temu wnioskowi.

Okoliczności te przemawiały za uznaniem wystąpienia przesłanek opisanych w art. 2 ust. 2 cytowanej ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie prawa strony (…), stanowiących podstawę do stwierdzenia przewlekłości. Wszak z przyczyn niezależnych od stron oraz nieznajdujących usprawiedliwienia w okolicznościach faktycznych i prawnych rozpoznawanej sprawy, łączna zwłoka w podejmowaniu prawidłowych czynności zmierzających do rozpoznania roszczenia pozwu wynosiła blisko 12 miesięcy.

Nawet jeżeli opóźnienie to wynikało po części z trudnej sytuacji kadrowej Sądu Rejonowego w Gliwicach to – jak już wskazano – okoliczność ta nie mogła stanowić podstawy do oddalenia skargi. Strona postępowania sądowego nie może bowiem ponosić konsekwencji niezapewnienia przez państwo prawidłowych warunków funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości.

Wobec stwierdzenia przewlekłości, na podstawie art. 12 ust. 4 cytowanej ustawy Sąd Okręgowy przyznał na rzecz skarżącego sumę pieniężną w wysokości 3.000 złotych. Określając jej wysokość Sąd Okręgowy miał na uwadze okres występującej bezczynności, rodzaj sprawy oraz jej znaczenie dla skarżącego.

Za zasadne uznał Sąd Okręgowy wydanie zaleceń zgodnie z art. 12 ust. 3 cytowanej ustawy. W tym trybie polecono nadanie biegu wnioskowi powoda jaki wpłynął w dniu 19 listopada 2013 roku, a także apelacji powoda.

W pozostałej części wnioski skargi jako niezasadne oddalono.

Z tych też względów na podstawie art. 12 cytowanej ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy (…) bez nieuzasadnionej zwłoki, Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.

Na marginesie zaznaczenia wymaga, że w zakresie dotyczącym apelacji powoda Sąd Rejonowy powinien ponownie zbadać terminowość złożenia wniosku o doręczenie pisemnego uzasadnienia wyroku. Wniosek ten został bowiem złożony w formie elektronicznej, zaś z informacji znajdującej się w tzw. stopce karty 47 akt wynika, że jego wydruk nastąpił w dniu 30 kwietnia 2013 roku, to jest w 8 dniu od ogłoszenia wyroku. Okoliczność ta może mieć znaczenie dla oceny terminowości wniesienia apelacji gdy zważy się na treść art. 369§2 k.p.c., a także poglądy Sądu Najwyższego dotyczące skuteczności wnoszenia drogą elektroniczną pism procesowych w postępowaniu innym niż elektroniczne postępowanie upominawcze (por. postanowienie z dnia 19 czerwca 2013 roku, I CZ 59/13, Lex nr 1360186 oraz uchwała z dnia 23 maja 2012 roku, III CZP 9/12, OSNC 2012/11/128).

SSR (del.) Marcin Rak SSO Leszek Dąbek SSO Barbara Braziewicz