Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 listopada 2015r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 listopada 2015r. w O.

sprawy z odwołania A. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o świadczenie przedemerytalne

na skutek odwołania A. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 28.07.2015r. znak (...)-SER- (...)

orzeka:

oddala odwołanie

Sygn. akt III U 607/15

UZASADNIENIE

W dniu 1.07.2015 r. A. G. złożyła w Oddziale ZUS w P. wniosek o ustalenie uprawnień do świadczenia przedemerytalnego.

Po rozpoznaniu tego wniosku, decyzją z dnia 31.08.2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił A. G. prawa do tego świadczenia wskazując, że nie udowodniła ona wymaganego okresu ubezpieczenia – 35 lat, w związku z czym nie został spełniony warunek do nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego, wynikający z art. 2 ust. 1 pkt. 5 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych. Do okresu ubezpieczenia ZUS nie zaliczył okresu od 25.06.1981 r. do 28.02.1984 r., tj. pracy w gospodarstwie rolnym rodziców odwołującej, gdyż brak było informacji czy wnioskodawczyni uczęszczała w tym okresie do szkoły oraz jaka była odległość szkoły od miejscowości, w której znajdowało się gospodarstwo rolne oraz wnioskodawczyni nie była zameldowana w miejscowości, w której było położone gospodarstwo rolne. Ponadto A. G. nie była ubezpieczona jako domownik rolnika od 01.01.1983r. ZUS wskazał też, że trudno uznać, że stosunek pracy ustał w związku z likwidacją stanowiska pracy z przyczyn organizacyjnych, skoro ilość pracowników zatrudnionych po 27.12.2014r. nie uległa zmniejszeniu.

A. G. decyzję powyższą zaskarżyła, wnosząc od niej odwołanie. W uzasadnieniu odwołania podniosła, że niesłusznie do stażu pracy nie zaliczono jej okresu od 25.06.1981r. do 28.02.1984r., gdyż w rzeczywistości w tym okresie nie uczęszczała do szkoły, tylko na stałe mieszkała i pracowała w gospodarstwie rolnym rodziców.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazał, że ilość pracowników u ostatniego pracodawcy odwołującej tj. w (...) s.c. K. M., K. Ł. po 27.12.2014r. nie uległa zmniejszeniu, w związku z czym nie został spełniony warunek do nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego, wynikający z art. 2 ust. 1 pkt. 5 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych. Organ rentowy nie dał wiary odwołującej, iż stosunek pracy rzeczywiście został rozwiązany z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Poza tym ZUS nie zaliczył odwołującej do okresu ubezpieczenia okresu od 25.06.1981r. do 28.02.1984r., ponieważ odwołująca nie wskazała czy uczęszczała do szkoły w powyższym okresie oraz jaka była odległość szkoły od miejscowości, w której położone było gospodarstwo rolne. Ponadto A. G. nie była ubezpieczona jako domownik rolnika od 01.01.1983r.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił następujący stan faktyczny:

A. G. urodziła się (...) W okresie od dnia 01.01.1983 r. do 28.02.1984 r. za odwołującą nie była odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne rolników jako domownika. A. G. w okresie od 2.01.2014 r. do dnia 27.12.2014 r. była zatrudniona w (...) s.c. K. M., K. Ł. jako pracownik serwisu sprzątającego. W świadectwie pracy wskazano, że stosunek pracy ustał na zasadzie art. 30 § 1 pkt 2 kp – za wypowiedzeniem dokonanym przez pracodawcę w związku z likwidacją stanowiska pracy z przyczyn organizacyjnych. Do dnia rozwiązania stosunku pracy A. G. udowodniła okres ubezpieczenia w wymiarze 32 lat, 5 miesięcy i 9 dni. Od dnia 30.12.2014r. A. G. została zarejestrowana jako bezrobotna w PUP w O.. W okresie od 30.12.2014r. do 27.06.2015r. (przez okres 180 dni) odwołująca pobierała zasiłek dla bezrobotnych i w okresie pobierania zasiłku nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych oraz złożyła wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych tj. w dniu 1.07.2015r.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty z akt rentowych, informację z UG w Z. i zeznania odwołującej.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył, co następuje:

Odwołanie A. G. jest niezasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że podstawą do ubiegania się przez odwołującą o prawo do świadczenia przedemerytalnego jest art. 2 ust. 1 pkt 5 i ust. 3 ustawy z dnia 30.04.2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych, zgodnie z którym prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet.

Zgodnie z art. 2 ust. 2 cytowanej wyżej ustawy za okres uprawniający do emerytury, o którym mowa w ust. 1, uważa się okres ustalony zgodnie z przepisami art. 5-9, art. 10 ust. 1 oraz art. 11 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Art. 2 ust. 3 cytowanej ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, stanowi z kolei, że świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 180 dni pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki: nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna; w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych; złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 180-dniowy okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również, traktując je jako okresy składkowe, okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki oraz przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7 ustawy są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

W przedmiotowej sprawie poza sporem pozostawało, że z dniem 27.12.2014r. został z odwołującą rozwiązany stosunek pracy z (...) s.c. K. M., K. Ł.. Dokumentacja z akt rentowych potwierdza też, że od dnia 30.12.2014r. odwołująca została zarejestrowana jako bezrobotna i jest nią nadal. Poza sporem pozostawało też, że w okresie od 30.12.2014r. do 27.06.2015r. odwołująca pobierała zasiłek dla bezrobotnych i w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych oraz złożyła wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 180-dniowy okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Przedmiotem sporu w przedmiotowej sprawie była natomiast zasadność zaliczenia do stażu ubezpieczeniowego okresu od 25.06.1981 r. do 28.02.1984 r., czyli okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców odwołującej. Organ rentowy zakwestionował również zapis w świadectwie pracy, zgodnie z którym stosunek pracy ustał w związku z likwidacją stanowiska pracy z przyczyn organizacyjnych, podnosząc że ilość pracowników zatrudnionych po 27.12.2014 r. nie uległa zmniejszeniu.

Odnosząc się do pierwszej ze spornych kwestii, wskazać należy, że problem pracy gospodarstwie rolnym był wielokrotnie przedmiotem rozważań w orzecznictwie sądowym. W judykaturze wykształcił się pogląd, iż o uwzględnieniu przy ustalaniu prawa do świadczeń emerytalno–rentowych okresów pracy w gospodarstwie rolnym sprzed 1.01.1983 r. przesądza wystąpienie dwóch okoliczności tj. wykonywanie czynności rolniczych powinno odbywać się zgodnie z warunkami określonymi w definicji legalnej „domownika” z art. 6 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników tj. osoby bliskiej domownikowi, która ukończyła 16 lat, pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie tego gospodarstwa albo w bliskim sąsiedztwie oraz stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana stosunkiem pracy oraz czynności te muszą być wykonywane w wymiarze nie niższym niż połowa ustawowego czasu pracy , tj. minimum 4 godziny dziennie (vide np. wyrok Sądu Najwyższego z 28 lutego 1997 r., II UKN 96/96, OSNAOiUS 1997, nr 23, poz. 473). O ile jednak wystarczającym warunkiem dla uznania okresu pracy w gospodarstwie rolnym przed dniem 1.01.1983 r. jest wykazanie wykonywania czynności rolniczych zgodnie z warunkami określonymi w definicji legalnej "domownika", o tyle od dnia 1.01.1983 r., możliwość zaliczenia pracy domowników w gospodarstwie rolnym, jako okresu uzupełniającego, uzależniona została od opłacania za nich przez rolnika składki na ubezpieczenie społeczne rolników. Powyższe wynika z faktu, że obowiązek opłacania przez rolnika składek na ubezpieczenia społeczne domowników został wprowadzony z dniem 1.01.1983 r. w wyniku rozwiązań przyjętych w art. 44 ust. 3 ustawy z dnia 14.12.1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidulanych oraz ich rodzin. Biorąc po uwagę powyższe nie może budzić wątpliwości, że począwszy od dnia 1.01.1983r. możliwość zaliczenia pracy domownika w gospodarstwie rolnym jako okresu uzupełniającego uzależniona została od opłacania za niego przez rolnika składki na ubezpieczenie społeczne rolników (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 31.05.2012 r., sygn. akt III AUa 1916/11, POSAG 2013/1/153-166).

Z zaświadczenia KRUS dotyczącego okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników wynika, że okres od 01.01.1983 r. do 28.02.1984 r. nie został uwzględniony odwołującej jako okres podlegania ubezpieczeniu. Z informacji uzyskanej z Urzędu Gminy Z. wynika, że za odwołującą jako domownika nie były opłacane składki w okresie od 01.01.1983 r. do 28.02.1984 r. jako domownika (vide k. 23). Również odwołująca w swoich zeznania przyznała, że nigdzie w dokumentach nie zostało wyszczególnione, że były za nią oprowadzone składki jako za domownika od dnia 01.01.1983 r. (vide zeznania k. 15v).

W związku powyższym nie może budzić wątpliwości, że powyższego okresu od dnia 01.01.1983 r. do 28.02.1984 r. (tj. 1 rok, 1 miesiąc i 28 dni), nie można odwołującej zaliczyć do stażu pracy.

Biorąc pod uwagę powyższe bezprzedmiotowe okazało się prowadzenie postępowania mającego na celu ustalenie czy w okresie od dnia 25.06.1981r. do 31.12.1982r. odwołująca pracowała w gospodarstwie rolnym rodziców, gdyż okres ten wynosi 1 rok, 6 miesięcy i 6 dni. Nawet gdyby powyższy okres zaliczyć do stażu pracy odwołującej to łącznie z okresem uznanym przez ZUS wyniósłby on łącznie 33 lata, 11 miesięcy i 15 dni, zamiast wymaganych 35 lat. Stąd Sąd na podstawie art. 217 § 3 k.p.c. oddalił wniosek odwołującej o przesłuchanie świadków na okoliczność pracy w gospodarstwie rolnym rodziców. Z tych samych przyczyn bezprzedmiotowe okazało się prowadzenie postępowania mającego na celu ustalenie jaka była rzeczywista przyczyna rozwiązania stosunku pracy z odwołującą i czy stosunek pracy został rozwiązany z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Mając na uwadze powyższe, Sąd w oparciu o art. 477 ¹⁴§1 kpc oddalił odwołanie A. G. od decyzji z dnia 28.07.2015 r,. gdyż jest ona zasadna i odpowiada prawu.