Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 listopada 2015r.

Sąd Okręgowy w Płocku, IV Wydział Cywilny - Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący SSO Wacław Banasik

Sędziowie: SO Małgorzata Szeromska

SO Renata Wanecka (spr.)

Protokolant: Katarzyna Gątarek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 listopada 2015r. w P.

sprawy z powództwa B. B.

przeciwko M. S.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Płocku z 26 marca 2015r., sygn. I C 2088/12

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 i 3 w ten sposób, że obniża zasądzoną od M. S. na rzecz B. B. kwotę do 2.501,14 zł (dwóch tysięcy pięciuset jeden złotych, czternastu groszy) oraz zasądza od powoda B. B. na rzecz pozwanego M. S. kwotę 1.276,05 zł (jeden tysiąc dwieście siedemdziesiąt sześć złotych, pięć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu, a nadto nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Płocku od powoda B. B. kwotę 2.536,67 zł (dwa tysiące pięćset trzydzieści sześć złotych, sześćdziesiąt siedem groszy), zaś od pozwanego M. S. kwotę 595,02 zł (pięćset dziewięćdziesiąt pięć złotych, dwa grosze) tytułem zwrotu wydatków;

2.  oddala apelację w pozostałej części;

3.  zasądza od powoda B. B. na rzecz pozwanego M. S. kwotę 878,31 zł (osiemset siedemdziesiąt osiem złotych, trzydzieści jeden groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu w II instancji.

Sygn. akt IV Ca 608/15

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym w dniu 22 sierpnia 2012r. B. B. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od M. S. kwoty 13.401,02 zł z odsetkami ustawowymi od kwoty od dnia 29 czerwca 2012r. do dnia zapłaty z tytułu wykonania instalacji centralnego ogrzewania w budynku mieszkalnym w S. oraz w garażach położonych w P. przy ulicy (...).

Sąd Rejonowy w Płocku wyrokiem z 26 marca 2015r. zasądził od pozwanego M. S. na rzecz powoda B. B. kwotę 8.936 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 29 czerwca 2012r. do dnia zapłaty oraz kwotę 2.064 zł tytułem zwrotu kosztów procesu i oddalił powództwo w pozostałej części. Ponadto Sąd nakazał pobrać tytułem zwrotu wydatków na rzecz Skarbu Państwa od powoda kwotę 605,67 zł, zaś od pozwanego kwotę 2.212,67 zł.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W lutym 2012 r. strony postępowania zawarły ustną umowę o dzieło, na podstawie której powód zobowiązał się wykonać u pozwanego instalację centralnego ogrzewania. Przed zawarciem umowy, powód przesłał pozwanemu pisemną ofertę Nr (...) z datą wydruku 22 lutego 2012 r. Treść przedmiotowej oferty stanowi zestawienie określonych materiałów i urządzeń instalacyjnych. We wskazanej ofercie powód wskazuje na ilość według przyjętych jednostek miary, cenę jednostkową netto i wartość netto. Łącznie wartość materiałów i urządzeń zamieszczonych w ofercie to kwota netto 19.230,69 zł, brutto 23.678,35 zł. Przedmiotową ofertę opracował (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. na zlecenie powoda B. B.. W piśmie przewodnim do oferty powód zamieścił informację o treści: „do wyceny należy doliczyć kwotę 5.500 zł - robocizna, ok. 3.500 - 4.000 zł - materiały montażowe do rozliczenia”.

Ponadto na podstawie ustnej umowy pozwany zlecił a powód przyjął zamówienie wykonania instalacji centralnego ogrzewania w wynajmowanych pomieszczeniach garażowych przy ul. (...) w P..

Wartość prac wykonanych przez powoda w obiektach pozwanego została ustalona na podstawie faktur VAT, a mianowicie: faktury VAT (...) z 28 czerwca 2012 r. na kwotę 17.124,61 zł netto + VAT 23%, łącznie 21.063,27 zł (dotyczy wartości materiałów zużytych do wykonania instalacji centralnego ogrzewania i wodnokanalizacyjnej w budynku mieszkalnym); faktury VAT (...) z 28 czerwca 2012 r. na kwotę 8.805 zł netto + VAT 23%,łącznie 9.509,40 zł (dotyczy wartości robocizny wykonania instalacji centralnego ogrzewania, kanalizacyjnej, gazowej, wentylacji i centralnego odkurzacza); korekty faktury VAT (...) z dnia 20 lipca 2012 r. do dokumentu (...) z dnia 28 czerwca 2012 r. - nie wprowadza zmian do wartości rozliczenia (dotyczy zmiany danych nabywcy); faktury VAT (...) z 28 czerwca 2012 r. na kwotę 1.139,50 zł netto + VAT 23%,łącznie 1.401,59 zł (dotyczy wartości materiałów zużytych do wykonania instalacji centralnego ogrzewania w pomieszczeniach garażowych przy ul. (...) w P.); faktury VAT (...) z 28 czerwca 2012 r. na kwotę 700 zł netto + VAT 23%, łącznie 861 zł (dotyczy wykonania instalacji centralnego ogrzewania w pomieszczeniach garażowych przy ul. (...) w P.). Łącznie wartość wystawionych wyżej faktur to kwota 32.836 zł. Pozwany uiścił na rzecz powoda kwotę 23.900 zł tytułem zaliczki na wykonanie zleconych prac.

Powód nie ukończył prac w pomieszczeniach garażowych, z uwagi na niewywiązanie się przez pozwanego z obowiązku zapłaty wynagrodzenia.

Pozwany zakupił kocioł gazowy dla potrzeb instalacji centralnego ogrzewania wraz z osprzętem oraz zlecił odrębnej firmie wykonanie czynności uruchomienia kotłowni gazowej. Wraz z fakturą wykonawca wystawił również protokół pierwszego uruchomienia kotła z wynikiem pozytywnym.

Protokół technicznego odbioru robót spisany przez powoda - jako wykonawcę robót nie został podpisany przez pozwanego - zamawiającego. Protokół technicznego odbioru robót został spisany w dniu 3 sierpnia 2012 r., bez udziału wykonawcy instalacji. Pozwany przy udziale przedstawiciela firmy (...) B. Ż. spisał według własnego uznania prace, które podlegają dokończeniu i modernizacji.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o zeznania powoda (k.71; k.249-251), zeznania pozwanego (k.72-73; k.251-252), zeznania świadków: T. A. (k. 104 - 107), B. Ż. (k. 113 - 114) oraz opinię biegłego (k.119-136; k.172-176; k.210-212; k.239- 241).

Dokonując oceny prawnej, Sąd I instancji, podniósł, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie tylko w części. Treść zawartej między stronami umowy, której przedmiotem było wykonanie instalacji centralnego ogrzewania (prace wodnokanalizacyjne i ciepłownicze) w budynku położonym w miejscowości S. k/P. i pomieszczeniach garażowych przy ul. (...) w P., przemawia za tym, iż strony zawarły umowę o dzieło.

Sąd wskazał, że zgodnie z art. 627 kc przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Elementami przedmiotowo istotnymi umowy o dzieło są określenie dzieła, do którego wykonania zobowiązany jest przyjmujący zamówienie, a także z uwzględnieniem regulacji art. 628 w zw. z art. 627 k.c. wynagrodzenia, do którego zapłaty zobowiązany jest zamawiający. Umowa ta charakteryzuje się tym, że nakłada na przyjmującego zamówienie obowiązek wykonania i oddania dzieła, na zamawiającego zaś obowiązek odebrania dzieła, które przyjmujący wykonał zgodnie ze swym zobowiązaniem. Oddanie i odebranie dzieła stanowią czynności ekwiwalentne, jednak nie są to czynności tożsame. Oddanie dzieła nie oznacza jego odbioru, nie wymaga zachowanie szczególnej formy, może nastąpić zatem także poprzez czynności faktyczne. Sąd I instancji powołał się na wyrok Sądu Najwyższego z 7 października 2010 r., sygn. akt IV CSK 173/10 (niepubl.), zgodnie z którym oddanie dzieła następuje także wówczas, jeżeli z umowy inaczej nie wynika, gdy przyjmujący zamówienie stawia dzieło do dyspozycji zamawiającego, które może je odebrać, choć tego nie czyni.

Sąd przypomniał również, że wysokość wynagrodzenia za wykonanie dzieła można określić przez wskazanie podstaw do jego ustalenia (art. 628 § 1 zdanie 1 kc). Wskazanie podstaw do ustalenia wynagrodzenia może polegać w szczególności na odwołaniu się w umowie o dzieło do określonych cenników, norm, stawek, kosztów, narzutów itp., w oparciu, o które możliwe będzie ustalenie obowiązującego strony wynagrodzenia. Jeżeli strony nie wskazały w umowie o dzieło wysokości wynagrodzenia ani podstaw do jego ustalenia, zastosowanie znajdują normy zawarte w treści art. 628 § 1 zdanie 2 - 3 kc. W tej sytuacji poczytuje się, że strony miały na myśli zwykłe wynagrodzenie za dzieło tego rodzaju. Jeżeli także w ten sposób nie da się ustalić wysokości wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające uzasadnionemu nakładowi pracy oraz innym nakładom przyjmującego zamówienie.

Sąd wskazał, że w przedmiotowej sprawie bezspornym jest, że strony postępowania zawarły umowę o dzieło. Przedmiotem tej umowy było wykonanie konkretnego dzieła w postaci instalacji centralnego ogrzewania. Zawarcie przedmiotowej umowy było poprzedzone złożeniem przez powoda oferty wykonania wskazanych prac, która obejmowała również planowany kosztorys prac. Wartość oferty została określona na kwotę 23.675, zł. Koszt wykonania wskazanych prac został określony na poziomie 5.000 zł. W toku wykonania dzieła, powód musiał wykonać dodatkowe prace, które nie były przewidziane w zestawieniu będących podstawą obliczenia wynagrodzenia kosztorysowego. Tak więc spowodowało to jednoznaczne podwyższenie wynagrodzenia. Były to prace polegające na zainstalowaniu odkurzacza centralnego, położeniu styropianu, ogrzewania podłogowego, wentylacji w łazienkach, nowych przyłączy, przeniesienia wyjścia kanalizacji zewnętrznej z jednej strony na drugą, dodatkowych wyjść do instalacji polewaczki, skuciu posadzki. Za wykonane prace powód wystawił faktury VAT (...).

Pozwany M. S. uiścił zaliczkę na poczet realizacji zlecenia w kwocie 23.900 zł, wskazując, że wysokość wynagrodzenia została ustalona na taką właśnie kwotę, zatem B. B. nie przysługują już żadne roszczenia. Obowiązkiem powoda było zatem wykazanie, że wynagrodzenie, które strony ustaliły w umowie, było wyższe od tego, które przyznał pozwany, z uwagi na wykonanie prac dodatkowych, nieobjętych przedstawioną pierwotnie ofertą i zleconych przez pozwanego, a tym samym, że pozwany nie wywiązał się z obowiązku jego zapłaty.

Sąd Rejonowy podkreślił, że decydujące znaczenie dla określenia zakresu i wartości prac wykonanych przez powoda u pozwanego M. S. miała opinia biegłego sądowego z zakresu inżynierii sanitarnej, wodociągów, kanalizacji, centralnego ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji, wycen i kosztorysowanie - M. R.. Sąd stwierdził, że w pełni podzielił wnioski tej opinii albowiem spełniała ona stawiane jej wymogi, odzwierciedlała staranność i wnikliwość w badaniu zleconego zagadnienia.

Jak wskazuje w swojej opinii biegły sądowy, zakres prac wykonanych przez powoda dotyczy realizacji instalacji budowlanych w postaci: wewnętrznej instalacji centralnego ogrzewania z elementami ogrzewania podłogowego i grzejnikowego - montażu kotła centralnego ogrzewania, podgrzewacza ciepłej wody użytkowej w osprzętem; wewnętrznej instalacji wodociągowo - kanalizacyjnej; instalacji gazowej wewnętrznej; instalacji centralnego odkurzacza; instalacji wentylacyjnej w dwóch łazienkach; wewnętrznej instalacji centralnego ogrzewania w wynajmowanych przez pozwanego pomieszczeniach garażowych przy ul. (...) w P..

Zakres wszystkich wymienionych prac wykonywanych przez powoda biegły sądowy określił jako roboty niezakończone. Biegły sądowy jednoznacznie zwrócił uwagę na fakt niekompletności wykończenia poszczególnych instalacji budowlanych, bez możliwości ich uruchomienia czy eksploatacji. Z opinii biegłego jednoznacznie wynika, iż pozwany wykonał dodatkowe prace zlecone przez pozwanego, które nie były objęte pierwotną ofertą wykonania umowy o dzieło.

Wartość prac wykonanych przez powoda w obiektach pozwanego, w świetle opinii biegłego została ustalona na łączną wartości 32.836 zł. Wpłacona przez pozwanego zaliczka wynosi kwotę 23.900 zł. Zatem zdaniem Sądu I instancji, kwota nierozliczona wynosi więc 8.936 zł. Wszystkie dodatkowe prace wykonywane były za zgodą zamawiającego, który sam je zlecił. Zatem też taką kwotę należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda. O odsetkach Sąd orzekł na zasadzie art. 481 kc.

O kosztach procesu Sąd orzekł na zasadzie art. 100 kpc.

Natomiast tytułem zwrotu wydatków poniesionych w sprawie, Sąd zasądził na zasadzie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Płocku od powoda B. B. kwotę 605,67 zł, zaś od pozwanego M. S. kwotę 2.212,67 zł.

Apelację od wyroku złożył powód M. S. go w całości i zarzucił:

1.  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 642 § 1 kc w zw. z art. 643 kc poprzez przyjęcie, iż powodowi należy się wynagrodzenie od chwili oddania dzieła (przedmiotu świadczenia), gdyż pozwany obowiązany jest odebrać dzieło, które powód wydał mu zgodnie z zobowiązaniem, w sytuacji gdy pozwany nie podpisał protokołu odbioru robót, bowiem założona przez powoda instalacja nie funkcjonowała – przedmiot świadczenia posiadał istotne wady, co z kolei winno doprowadzić do przyjęcia, iż jego oddanie nie rodzi skutku prawnego w postaci wymagalności roszczenia o wynagrodzenie;

2.  naruszenie prawa procesowego, mającego wpływ na treść wyroku, a mianowicie:

a.  art. 328 § 2 kpc w zw. z art. 233 § 1 kpc poprzez lakoniczne uzasadnienie treści wydanego w sprawie wyroku, przejawiające się w niewskazaniu podstaw faktycznych rozstrzygnięcia, co w konsekwencji doprowadziło do błędnej, sprzecznej z zasadami logiki i doświadczenia życiowego oceny materiału dowodowego, w tym niedokonanie oceny depozycji złożonych przez pozwanego w zakresie wadliwości wykonanego przez powoda dzieła w postaci instalacji centralnego ogrzewania oraz konieczności dokończenia przedmiotu świadczenia przez inny podmiot;

b.  art. 207 § 6 kpc w zw. z art. 217 § 3 kpc w zw. z art. 227 kpc w zw. z art. 278 § 1 kpc przez oddalenie wniosku dowodowego z uzupełniającej opinii biegłego, z uwagi na nieprzydatność tego dowodu dla rozstrzygnięcia sprawy, podczas gdy ten dowód został zgłoszony na istotna okoliczność, tj. na okoliczność zakresu wartości prac, jakie należy wykonać u pozwanego w budynku położonym w S., tak aby dokończyć dzieło rozpoczęte przez powoda i tak, by instalacje były ukończone i gotowe do prawidłowej eksploatacji;

c.  art. 233 § 1 kpc przez błędną sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenę materiału dowodowego, tj. opinii biegłego m. R., polegającą na podzieleniu w pełni przez Sąd wniosków wydanych przez niego opinii i w tym zakresie przyjęcie, iż wartość prac wykonywanych przez wynosi łącznie 32.836 zł brutto, w sytuacji gdy zgodnie z treścią wydanej w sprawie opinii, wartość wykonanych przez powoda prac w S. opiewa na kwotę 26.401,14 zł brutto, w związku z powyższym kwotą nierozliczoną jest kwota 2.501,14 zł brutto, zaś zakres i stan podjętych czynności w pomieszczeniach garażowych przy ul. (...) w P., nie kwalifikuje się do jakiejkolwiek wyceny;

d.  art. 100 kpc poprzez odstąpienie od obciążenia powoda kosztami procesu na rzecz pozwanego w zakresie oddalającym w pozostałej części powództwo oraz nieproporcjonalnie do stopnia uwzględnienia powództwa obciążenie stron procesu wydatkami poniesionymi w sprawie, w sytuacji gdy w razie częściowego uwzględnienia żądań strony powodowej koszty procesu winny być zniesione lub stosunkowo rozdzielone pomiędzy strony postępowania, bowiem powództwo zostało uwzględnione w 66%.

Wskazując na powyższe, pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa, ewentualnie poprzez obniżenie zasądzonej na rzecz powoda kwoty do 2.501,14 zł brutto wraz z odsetkami ustawowymi od 29 czerwca 2012r. oraz o zasądzenie kosztów procesu za obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest częściowo zasadna.

Sąd Okręgowy podziela pogląd pozwanego, że Sąd wyciągnął niewłaściwe wnioski z opinii biegłego z zakresu inżynierii sanitarnej i centralnego ogrzewania M. R.. Wbrew ustaleniom Sądu I instancji, wartość robót wykonanych przez B. B. wynosi 24.445,50 zł netto, w tym: koszt robocizny 8.577,15 zł, koszt materiałów 15.576,66 zł (19.567,71 zł – 3.991,05 zł, jako wartość zakupionego przez pozwanego kotła z zasobnikiem i 2 szt. programatorów), koszt użytego sprzętu 291,69 zł. Określona przez biegłego kwota odbiega od ceny wskazanej w fakturach przede wszystkim z uwagi na słabą jakość wykonanego dzieła. Roboty wykonane w budynku mieszkalnym w S. nie zostały zakończone, pozostawione w stanie bez możliwości ich uruchomienia czy eksploatacji. Natomiast stan instalacji w garażach na ul. (...) w P. zdaniem biegłego nie nadawał się do wyceny, nie przedstawiała ona żadnej wartości. (vide: opinia biegłego z zakresu inżynierii sanitarnej M. R. k: 119 – 136, k: 172 - 176).

Wywody Sądu Rejonowego są o tyle nielogiczne, że mimo uznania, iż opinia biegłego została sporządzona rzetelnie i jest przekonująca, ostatecznie w swoich wyliczeniach Sąd oparł swoje ustalenia na danych wynikających z faktur wystawionych przez powoda. Dlatego też zarzuty apelacyjne dotyczące naruszenia art. 233 § 1 kpc i art. 328 § 2 kpc są w znacznej części słuszne.

Biegły podkreślił, iż wskazane przez niego wartości instalacji w stanie pozostawionym przez B. B. nie obejmują podatku VAT, ponieważ nie jest on kosztem. Dlatego też należało podwyższyć określoną w opinii wartość dzieła o podatek VAT 8%. W każdym wypadku do wykonania dzieła potrzebne są określone, odpowiednie materiały, środki pomocnicze, odpowiednie urządzenia, narzędzia itp., które co do zasady są dostarczane przez przyjmującego zamówienie. Generalnie to przyjmujący zamówienie ma obowiązek dostarczenia wszystkiego, co do wykonania dzieła jest mu konieczne, bez względu na wkład pracy. W taki sposób umówiły się także strony w tym wypadku. B. B. zobowiązał się wobec M. S. do wykonania instalacji przy wykorzystaniu własnych materiałów i urządzeń. Bez znaczenia pozostaje przy tym okoliczność, że w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej powód ma prawo także do prowadzenia sprzedaży, bowiem strony nie zawierały umowy sprzedaży, lecz umowę o dzieło. Dlatego też należy zgodzić się z biegłym M. R., że przyjmujący zamówienie nie był uprawniony do naliczania podatku VAT w stawce 23% jak przy sprzedaży, tylko 8%, ponieważ wykorzystał on te materiały do wykonania dzieła i tym samym podlegają one opodatkowaniu w ramach całej usługi w niższej stawce. Zatem wartość brutto wykonanego przez powoda dzieła wynosi 26.401,14 zł (24.445,50 zł + 8% VAT). Od tej kwoty należy odjąć zaliczkę w wysokości 23.900 zł, którą uiścił pozwany, zatem do zapłaty na rzecz B. B. pozostała kwota 2.501,14 zł.

Sąd Okręgowy obniżył zatem zasądzoną od pozwanego na rzecz powoda kwotę z 8.936 zł do 2.501,14 zł.

Wniosek o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego z zakresu inżynierii sanitarnej nie zasługiwał na uwzględnienie, bowiem ustalenie wysokości kosztów, jakie musiał (lub musi) ponieść zamawiający w celu korzystania z instalacji, rzeczywiście nie mają istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia.

Konsekwencją zmiany wysokości zasądzonego świadczenia, jest zmiana w zakresie kosztów procesu i kosztów sądowych, zatem zarzut nieprawidłowego zastosowania art. 100 kpc także okazał się zasadny.

O kosztach procesu należało orzec zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów. Ostatecznie stroną wygrywającą proces jest M. S., bowiem na rzecz B. B. została zasądzona kwota stanowiąca 19% dochodzonej przez niego sumy (2.501,14/13.401,02). Powód poniósł opłatę od pozwu w wysokości 671 zł, wynagrodzenie adwokackie w wysokości 2.400 zł, opłatę skarbową od pełnomocnictwa 17 zł i zaliczkę na poczet wydatków wywołanych potrzebą przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego 500 zł, łącznie: 3.588 zł. Zwrot kosztów na jego rzecz powinien wynieść 681,72 zł (3.588 x 19%). Z kolei M. S. poniósł koszty wynagrodzenia adwokackiego 2.400 zł i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa 17 zł, razem 2.417 zł, powinien otrzymać z tytułu zwrotu kosztów procesu 1.957,77 zł (2.417 zł x 81%). Po potrąceniu wzajemnych należności należało zasądzić od powoda na rzecz pozwanego 1.276,05 zł.

W analogiczny sposób Sąd Okręgowy rozstrzygnął o zwrocie wydatków tymczasowo wyłożonych przez Skarb Państwa, które wyniosły 3.131,70 zł. Sąd nakazał pobrać z tego tytułu od powoda 2.536,67 zł (3.131,70 zł x 81%), zaś od pozwanego 595,02 zł (3.131,70 zł x 19%). Podstawą orzeczenia w tej części jest art. 83 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Z tych przyczyn Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w punktach 1 i 3, stosując art. 386 § 1 kpc.

Apelacja w pozostałej części nie zasługiwała na uwzględnienie. W szczególności, zdaniem Sądu II instancji nie jest słuszny zarzut naruszenia prawa materialnego art. 642 § 1 kc w zw. z art. 643 kc. Sąd Okręgowy podziela pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z 23 sierpnia 2012r. w sprawie II CSK 21/12 (Legalis), zgodnie z którym oddanie i odebranie dzieła stanowią czynności ekwiwalentne, jednak nie są to czynności tożsame. Oddanie dzieła nie oznacza jego odbioru, nie wymaga zachowania szczególnej formy, może nastąpić także poprzez przez czynności faktyczne. Wbrew przekonaniu apelującego, fakt, że powód nie dokończył dzieła, pozostawił je w stanie niedokończonym, wykonanym częściowo wadliwie, nie oznacza, iż nie nastąpił termin wymagalności zapłaty wynagrodzenia. Takie rozumowanie pozwanego prowadziłoby do sytuacji, w której powód w ogóle mógłby nigdy nie otrzymać wynagrodzenia za część swojej pracy, która wszak została przez zamawiającego wykorzystana. Natomiast z uwagi na nienależyte wykonywanie umowy, pozwany nie zamierzał już korzystać z jego dalszych usług, czyli nigdy nie nastąpiłoby odebranie dzieła w rozumieniu apelującego i nigdy nie nastąpiłby termin wymagalności wynagrodzenia. Takiego rozumowania nie można zaakceptować, prowadziłoby to bowiem do bezpodstawnego wzbogacenia zamawiającego.

Z tych wszystkich względów, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok na podstawie art. 386 § 1 kpc.

O kosztach procesu za II instancję Sąd orzekł w myśl art. 100 kpc, stosunkowo je rozdzielając. M. S. poniósł koszt opłaty od apelacji w wysokości 447 zł oraz wynagrodzenia adwokackiego w wysokości 1.200 zł. Pozwany wygrał w postępowaniu odwoławczym w 73% (2.501,14/8.936), zatem należy mu się zwrot kosztów w wysokości 1.202,31 zł (1.647 zł x 73%). B. B. w postepowaniu apelacyjnym poniósł koszty zastępstwa prawnego w wysokości 1.200 zł. Powód powinien otrzymać tytułem zwrotu kosztów 324 zł (1.200 zł x 27%). Wysokość wynagrodzenia adwokackiego w postępowaniu odwoławczym została ustalona na podstawie § 13 ust. 1 pkt. 1 w zw. z § 6 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Zatem po potrąceniu wzajemnych należności, Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 878,31 zł tytułem zwrotu kosztów procesu za II instancję.