Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

S., dnia 16 października 2015r.

Sąd Rejonowy – Sąd Gospodarczy w Słupsku

w składzie następującym :

Przewodniczący : SSR Marek Lagut

Protokolant: Marta Zięba

po rozpoznaniu w dniu 16.10.2016r.

na rozprawie

sprawy z wniosku M. P.

z udziałem (...) S.A. w G. oraz (...) S.A. w W.

o zasiedzenie

p o s t a n a w i a : 1. oddalić wniosek,

2. ustalić, że każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

Sygn. akt VI GNs 1/15

UZASADNIENIE

Wnioskodawca M. P. wniósł o stwierdzenie, że nabył przez zasiedzenie prawo własności kolektora ściekowego od miejscowości M. (od studzienki nr 24, położonej na działce nr (...) – obręb M.) do miejscowości R. (do studzienki nr 129, położnej na działce nr (...) w Miejscowości R. – obręb M.) o długości L- (...) i zasądzenie od uczestników kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wniosku wnioskodawca wskazał, iż w dniu 10.04.2006r. kupił od (...) spółki z o.o. zdewastowany rurociąg od studzienki nr 24 do studzienki nr 129 na podstawie faktury VAT nr (...)r. Dodał, iż uczestnicy postępowania kwestionują jego prawo własności tego kolektora wskazując na okoliczności, z których wywodzą oni swoje prawo własności do tego kolektora. Następnie wnioskodawca przytacza okoliczności związane z zasiedzeniem tego kolektora.

Wnioskodawca stwierdził dalej, iż w związku z faktem, iż uczestnik postępowania (...) S.A. w W. kwestionuje prawo (...) spółki z o.o. do zbycie przedmiotowego odcinka kolektora oraz ze względu na roszczenia uczestnik postępowania (...) S.A. w S. wnosi o stwierdzenie, że nabył przedmiotowy odcinek kolektora w drodze zasiedzenia, w celu uregulowania tej kwestii. Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż nabył kolektor ściekowy na przedmiotowym odcinku na podstawie faktury VAT nr (...) z dnia 10.04.2006r. W przypadku, gdy zgromadzony materiał dowodowy potwierdzi, że wnioskodawca nabył jego własność na podstawie tej faktury to – jego zdaniem – sąd powinien oddalić powyższy wniosek, gdyż brak będzie podstaw do stwierdzenia zasiedzenia kolektora, albowiem wnioskodawca nabył prawo własności wskutek umowy sprzedaży. W przypadku gdy potwierdzą się wątpliwości co do nabycia kolektora w drodze umowy sprzedaży, przy jednoczesnym spełnieniu przesłanek zasiedzenia, przedmiotowy wniosek będzie uzasadniony.

Uczestnik postępowania (...) S.A. w W. (wcześniej L. (...) spółka z o.o. w W.) wniósł o oddalenie wniosku i obciążenie wnioskodawcy kosztami postępowania w sprawie. Podniósł, że nabył – na podstawie aktu notarialnego z 30.04.2002r. – od (...) spółki z o.o. w M. zorganizowaną część przedsiębiorstwa, w skład której wchodziły składniki materialne i niematerialne. W skład nabytego przedsiębiorstwa wchodził m.in. kolektor ściekowy od M. do L.. Na nabytej zorganizowanej części przedsiębiorstwa uczestnik ten prowadził oddział produkcyjny, w którym produkował drożdże do 2005r. Po zaprzestaniu produkcji – w dniu 25.10.2005r. – sprzedał nieruchomości na rzecz (...) spółki z o.o. w M.. Umowa ta nie objęła rurociągu, stanowiącego przedmiot wniosku o zasiedzenie. W wyniku niemożności zagospodarowania rurociągu uczestnik ten przekazał go w zarząd (...) spółki z o.o. w M., której zadaniem był nadzór nad nim oraz czynienie starań o wyszukania potencjalnego nabywcy. Zdaniem tego uczestnika (...) spółka z o.o. w M. nie miała tytułu prawnego do dysponowania tym rurociągiem i sprzedaży go wnioskodawcy. Uczestnik ten kwestionuje również, że wnioskodawca nabył kolektor w drodze zasiedzenia.

Uczestnik postępowania (...) S.A. w S. wniósł o oddalenie wniosku i zasądzenie od wnioskodawcy kosztów postępowania. W uzasadnieniu podniósł, iż wnioskodawca dochodzi kilku sprzecznych ze sobą roszczeń oraz stawia niespójne ze sobą twierdzenia. Z jednej strony stoi on bowiem na stanowisku, że żąda stwierdzenia zasiedzenia kolektora, a następnie w sprzeczności z powyższym wywodzi, iż jest jego właścicielem, bowiem zakupił ten rurociąg. Dalej uczestnik ten wywodzi, iż to on jest właścicielem przedmiotowego kolektora ściekowego, który w dniu 29.11.2010r. kupił (jako część przedsiębiorstwa – drożdżownię) od (...) spółki z o.o. w likwidacji. Kolektor ten nie dość, że stanowi jego własność, to również jest częścią składową jego przedsiębiorstwa, w którym znajduje się zakład produkcyjny – drożdżownia. Oznacza to, że kolektor w sensie prawnym nie może stać się własnością innego podmiotu, aniżeli właściciela przedsiębiorstwa. dalej uczestnik ten argumentował, że brak jest podstaw do zasiedzenia tego kolektora, gdyż nie jest możliwym zasiedzenie części składowej przedsiębiorstwa, a także zaprzeczył, aby wnioskodawca był jego posiadaczem i żeby był w dobrej wierze.

Sąd ustalił, co następuje:

w dniu 30.04.2002r. (...) spółka z o.o. w M. sprzedała L. biocorporation spółce z o.o. w W. przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 ¹ k.c. stanowiące zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, a obejmującego wszystko, co wchodzi w skład, w szczególności prawa wymienione w tej umowie –

dowód umowa i zestawienie majątku k. 54-66 i 163-185.

W dniu 25.10.2005r. L. biocorporation S.A. w W. (w wyniku przekształcenia ze spółki z ograniczoną odpowiedzialności w spółkę akcyjną w dniu 28.09.2004r.) zawarła z (...) spółka z o.o. w M. umowę ustanowienia odrębnej własności lokalu i jego sprzedaży prawa użytkowania wieczystego gruntu i prawo własności budynków, budowli i urządzeń stanowiących odrębne nieruchomości, składające się z szeregu działek –

dowód: akt notarialny k.39-52, faktura VAT k.53, uchwały o przekształceniu i odpis z KRS-u dot. L. biocorporation S.A. w W. k.186-225.

Wnioskodawca prowadzi działalność polegającą na chowie i hodowli ryb oraz pozostałych organizmów wodnych w wodach śródlądowych w miejscowości M.. Posiada on kilkanaście stawów hodowlanych i w celu ich ochrony przez zanieczyszczeniem ściekami w dniu 10.04.2006r. zawarł z (...) spółką z o.o. w M. umowę sprzedaży elementów rozbiórkowych z kolektora ścieków technologicznych (od studzienki nr 24 do studzienki nr 129) za cenę 2.440 zł brutto. Na tej podstawie sprzedający wystawił fakturę VAT nr (...) –

dowód: informacja z GUS-u wnioskodawcy k.27, faktura VAT k.28.

W dniu 09.10.2006r. wnioskodawca zawarł z W. F. umowę, której przedmiotem było wykonanie przez W. F. odbudowy w części zmodernizowanej i konserwację w części istniejącej kolektora ścieków w miejscowości R. na odcinku 700 mb –

dowód: umowa, faktury VAT, zdjęcia k.384-406.

Wnioskodawca zawarł w dniu 26.03.2007r. z Gminą C. umowę, na podstawie której użyczył – do dnia 31.12.2007r. – tej gminie kolektor ściekowy na odcinku M.-R. celem dokonania prób przesyłu cieków socjalno-bytowych i technologicznych z terenu gminy C. do oczyszczalni miejskiej w L.. Kolejną umowę o użyczenie strony zwarły w dniu 15.02.2008r. (na okres do 31.12.2008r.) w celu dokonania przesyłu ścieków. Aneksem z 17.12.2008r. przedłużono czas trwania umowy do 31.12.2009r. Następną umowę zawarto w dniu 02.03.2010r. na okres do 31.12.2010r. i przedłużano ją aneksami do 31.03.2011r., 30.06.2011r., 30.09.2011r., 31.12.2011r., 30.06.2012r., 31.12.2012r., 31.03.2012r. –

dowód: umowy użyczenia wraz z aneksami k.118-132.

W dniu 12.03.2008r. (...) spółka z o.o. w M. sprzedała Gminie C. prawo własności kolektora ściekowego od miejscowości R. (od studni nr 129) do miejscowości L. (do studni nr 167 o długości L- (...)) –

dowód: umowa k.68-69.

Dnia 29.11.2010r. (...) spółka z o.o. w M. w likwidacji sprzedała (...) S.A. w G. przedsiębiorstwo, w szczególności elementy wykazane w załączniku nr 1 tj. m.in. prawo własności nieruchomości i prawo wieczystego użytkowania nieruchomości określonych działek –

dowód: akt notarialny wraz z wykazem środków trwałych k.70-74 i 285-288.

W dniu 21.12.2012r. wnioskodawca sprzedał Gminie C. prawo własności kolektora przesyłu ścieków od miejscowości M. (od studni nr 28 wraz ze studnią) do miejscowości R. (do studni nr 129 bez studni) o długości L- (...) pod warunkiem skutecznego zbycia przez kupującego na rzecz sprzedającego części działki nr (...) obręb M.. Pismem z 25.01.2013r. wnioskodawca oświadczył Gminie C., że odstępuje do powyższej umowy ze skutkiem natychmiastowym –

dowód: umowa k. 23-25, oświadczenie wnioskodawcy k.93.

(...) S.A. w W. wystąpił w 2013r. o zawezwanie do próby ugodowej wobec Gminy C. oraz uczestnika (...) S.A. o wydanie – jego zdaniem – bezprawnie użytkowanego rurociągu. Do ugody nie doszło –

dowód: protokoły z posiedzeń pojednawczych k.226-227.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie dokumentów i zdjęć, których prawdziwości strony nie podważyły.

Sąd zważył, co następuje:

przesłanki zasiedzenia rzeczy ruchomej określa art. 174§1 k.c., zgodnie z którym posiadacz takiej rzeczy niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada rzecz nieprzerwanie od lat trzech jako posiadacz samoistny, chyba że posiada w złej wierze. Postępowanie o stwierdzenie zasiedzenia odbywa się w postępowaniu nieprocesowym według reguł określonych w art. 609-610 oraz 506 i nast. k.p.c. Przedmiotem postępowania o stwierdzenie zasiedzenia jest stwierdzenie deklaratoryjnym orzeczeniem sądu nabycia własności (ruchomości lub nieruchomości) po zbadania przesłanek koniecznych do nabycie prawa własności. W przypadku ruchomości sąd bada zatem fakt posiadania danej rzeczy, okres tego posiadania oraz dobrą wiarę posiadacza.

W przedmiotowym postępowaniu wnioskodawca wyraźnie stwierdza, iż jest właścicielem przedmiotowego kolektora ściekowego na podstawie umowy sprzedaży dokumentowej fakturą VAT z 10.04.2006r. o nr (...), a jego niska cena wynikała z tego, że był on wtedy w kiepskim stanie technicznym, był zdewastowany, a on wykonał przy nim liczne prace rekonstrukcyjne. W przypadku, gdy zgromadzony materiał dowodowy potwierdzi, że wnioskodawca nabył jego własność na podstawie tej faktury to – jego zdaniem – sąd powinien oddalić powyższy wniosek, gdyż brak będzie podstaw do stwierdzenia zasiedzenia kolektora, albowiem wnioskodawca nabył prawo własności wskutek umowy sprzedaży. W przypadku gdy potwierdzą się wątpliwości co do nabycia kolektora w drodze umowy sprzedaży, przy jednoczesnym spełnieniu przesłanek zasiedzenia, przedmiotowy wniosek będzie uzasadniony.

Przede wszystkim stwierdzić należy, iż zasiedzenie biegnie przeciwko właścicielowi. Z tego względu posiadanie jako przesłanka zasiedzenia musi mieć jeszcze tę cechę, że posiadacz nie może być jednocześnie właścicielem rzeczy, co wynika zresztą z brzmienia przepisów Kodeksu cywilnego. Zasiedzenie jest jednym ze sposobów nabycia własności. Mogło więc dotyczyć tylko osoby (fizycznej bądź prawnej), która przed upływem okresu wymaganego do zasiedzenia nie była właścicielem na skutek innych zdarzeń (tak też Sąd Najwyższy w postanowieniu z 26.06.2002r. III CKN 1144/00, Lex nr 75256).

Za niedopuszczalne należy uznać zgłoszenie żądania o stwierdzenie zasiedzenia własności rzeczy przez podmiot będący już właścicielem tej rzeczy z jakiegokolwiek innego tytułu prawnego. W szczególności stwierdzenia takiego nie uzasadnia brak dokumentu stanowiącego dowód własności. Tytuł taki można bowiem wykazać wszelkimi środkami dowodowymi w postępowaniu o ustalenie istnienia prawa (art. 189 k.p.c.) lub w innym postępowaniu, w którym przesłanką rozstrzygnięcia jest prawo własności rzeczy (por. orzeczenie SN z dnia 24 stycznia 1964 r., I CR 52/64, RPEiS 1965, z. 2, s. 358, T. Demendecki Komentarz do art. 609 k.p.c. w Lex Omega).

W sytuacji, gdy uczestnicy postępowania kwestionują prawo własności wnioskodawcy co do przedmiotowego kolektora to w takiej sytuacji wnioskodawca może wystąpić z pozwem o ustalenie (na podstawie art. 189 k.p.c.), że jest właścicielem na podstawie umowy sprzedaży (bądź – w przypadku naruszenia jego prawa – o wydanie czy przywrócenie utraconego posiadania. Dodać tu należy, iż uczestnik postępowania (...) S.A. w W. wystąpił w 2013r. o zawezwanie do próby ugodowej wobec Gminy C. oraz uczestnika (...) S.A. o wydanie kolektora. Podobnie uczestnicy mogą wystąpić o wydanie tego kolektora wobec wnioskodawcy. Dla postępowań tych właściwy jest tryb procesu. Nie jest dozwolona kumulacja roszczeń, jeśli dla któregokolwiek z nich przewidziane jest postępowanie odrębne (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 05.10.1982r., III CZP 38/82, OSNCP 1983, nr 2-3, poz.31).

Wnioskodawca w istocie dąży w niniejszym postępowaniu do przeprowadzania procesu o ustalenie (art. 189 k.p.c.), co w nie jest dopuszczalne w trybie nieprocesowym. Powyższe prowadzi – bez badania, czy wnioskodawca jest właścicielem kolektora na podstawie umowy sprzedaży oraz czy nabył jego własność w drodze zasiedzenia – do oddalenia wniosku, co nie pozbawia wnioskodawcy prawa do wystąpienia z powództwem o ustalenie (a w razie jego negatywnego rozstrzygnięcia o stwierdzenie zasiedzenia).

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 520§1 k.p.c., zgodnie z którym każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. Pomimo tego, że w przedmiotowym postępowaniu interesy wnioskodawcy i uczestników były sprzeczne zdaniem sądu meriti brak jest podstaw do przełamania powyższej zasady, albowiem w przedmiotowym postępowaniu nie przeprowadzono (poza dowodami z dokumentów) postępowania dowodowego i nie badano okoliczności związanych z zasiedzeniem prawa własności.