Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 września 2015 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekretarka Katarzyna Słaba

po rozpoznaniu w dniu 10 września 2015 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: K. S. (2)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 27 marca 2015r., znak: (...)

w sprawie: K. S. (2)

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o emeryturę

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej K. S. (2) prawo do emerytury od dnia (...)

2)  stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Odział w B. odmówił powódce K. S. (2) prawa do emerytury na podstawie art. 184 ust z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS ponieważ powódka nie udowodniła wymaganego przepisami 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, bowiem świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie spełniało wymogów formalnych. Organ rentowy uznał ubezpieczonej 13 lat, 11 miesięcy i 15 dni pracy w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od tej decyzji powódka wniosła o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury bowiem przepracowała wymagany okres pracy w szczególnych warunkach od 15.11.1973 r. do 18.02.1991 r. w (...) Zakładach (...) w B..

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie , podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona K. S. (2), urodzona (...), rozpoczęła pracę w (...) Zakładach (...) w B. od 1.09.1975 r. na podstawie umowy o naukę zawodu, która trwała do czerwca 1977 r. Od 18 lipca 1977r. ubezpieczona została zatrudniona jako montażysta obuwnik w Zakładach (...). Ubezpieczona pracowała na różnych stanowiskach pracy. W 1977r. pracowała przy klejeniu spodów obuwniczych. W kwietniu 1978r. przeszła na ćwiekarkę, to urządzenie półautomatyczne służyło do montowania spodów z wierzchem przy pomocy ćwieków. Ubezpieczona pracowała przy ćwiekarce do lipca, sierpnia 1978r. Następnie ubezpieczona wróciła do pracy przy klejeniu wierzchów skórzanych, a to polegało na powlekaniu budaprenem tkanin obuwniczych a konkretnie cholewki i wyściółki. Pracowała przy tych czynnościach przez około półtora roku. Potem została przesunięta na drasarkę gdzie odbywało się ścieranie wierzchniej części skóry żeby była większa przyczepność kleju. Były to prace związane ze szlifowaniem wyrobów skórzanych. Na tym stanowisku pracy ubezpieczona pracowała do 1981r. a następnie po urodzeniu pierwszego dziecka(...). korzystała z urlopu macierzyńskiego a następnie wychowawczego, drugie dziecko urodziła (...). Ubezpieczona nie korzystała z urlopów bezpłatnych w spornym okresie. Nie ubiegała się o wydanie świadectwa pracy w szczególnych warunkach. W świadectwie pracy wpisano, że ubezpieczona pracowała na stanowisku obuwnika montażysty.

dowód: umowa o pracę, świadectwo pracy powódki, zeznania świadków E. W. i B. K., zeznania powódki zapis protokołu rozprawy k.26.

W dniu 17.03.2015 r. powódka złożyła wniosek o emeryturę

dowód: wniosek w aktach rentowych

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach rentowych powódki i aktach sprawy, których prawdziwości strony nie kwestionowały, zeznań świadków E. W. i B. K. oraz zeznań powódki.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków, którzy pracowali razem z powódką i jej pracę opisali na podstawie własnych obserwacji, bowiem ich zeznania były zgodne, wzajemnie się uzupełniały oraz były spójne z zeznaniami powódki, którym z tego względu Sąd również dał wiarę. Ponadto zeznania powyższe znajdowały potwierdzenie w dokumentach zgromadzonych w sprawie a w szczególności w dokumentach z akt osobowych powódki.

Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd Okręgowy stwierdził, że powódka w okresie tj. od 18.07.1977 r. do 25.07.1982 r.( t.j. do momentu przejścia na urlop wychowawczy) wykonywała pracę o jakiej mowa w wykazie A, dział VII punkt 12 i 14 rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983r. w sprawie w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze t.j. pracę przy produkcji spodów obuwniczych ze skóry, gumy i tworzyw sztucznych i prace związane ze szlifowaniem, klejeniem i wykańczaniem wyrobów przemysłu skórzanego.

Sąd dokonał następnie oceny ustalonego stanu faktycznego w kontekście przepisów art.184 i 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zgodnie z treścią art. 184. ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego ( art. 184 ust. 2).

Zgodnie z treścią art.32 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy -ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 ( 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet.) W myśl ustępu 2 art.32 cytowanej ustawy dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ustępie 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Przepisy rozporządzenia wykonawczego Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r, które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Niemniej jednak należy wskazać, iż w przypadku, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczeń potwierdzających okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach z przyczyn od siebie niezależnych, art. 472 i 473 k.p.c. umożliwiają ustalenie tych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z powołanymi przepisami w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Zaliczenie nieudokumentowanych, spornych okresów pracy w szczególnych warunkach do stażu pracy uprawniającego do wcześniejszej emerytury wymaga dowodów niebudzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych. Nie ulega wątpliwości, że w postępowaniu o świadczenie emerytalno-rentowe dopuszczalne jest – jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z 27 maja 1985 r. (III UZP 5/85, LEX nr14635) – przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy z powodu jego likwidacji lub zniszczenia dokumentów dotyczących zatrudnienia.

Okres pracy w warunkach szczególnych można również ustalić w postępowaniu sądowym na podstawie akt osobowych pracownika.

W myśl § 4 ust.1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Skoro postępowanie dowodowe potwierdziło fakt pracy powódki w szczególnych warunkach o których mowa w dziale VII pkt.12 i 14 załącznika A do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r., w okresie od 18.07.1977 r. do 25.07.1982 r. a okres ten( łącznie z okresem uznanym już wczesniej przez organ rentowy) przekracza wymagany prawem okres 15 lat a warunek osiągnięcia odpowiedniego wieku powódka spełniła (...)r., Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

Na zasadzie art. 118 ust 1 a ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS Sąd Okręgowy orzekł o braku odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji z uwagi na brak świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach co wymagało przeprowadzenia postępowania dowodowego przed Sądem.

SSO Ewa Milczarek