Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 listopada 2015 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Jolanta Węs

Protokolant – starszy sekretarz sąd. Alicja Machnio

po rozpoznaniu w dniu 12 listopada 2015 roku w Lublinie

sprawy I. Ś.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia

na skutek odwołania I. Ś.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

z dnia 23 czerwca 2015 roku znak (...)

oddala odwołanie.

VIII U 1250/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23 czerwca 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił I. Ś. ponownego ustalenia wysokości emerytury z uwzględnieniem okresu urlopu wychowawczego od 7 lipca 1973 roku do 15 września 1974 roku w wymiarze po 1,3% podstawy wymiaru emerytury (decyzja k. 69, t. IV a.e.).

W odwołaniu od tej decyzji I. Ś. wniosła o jej zmianę poprzez uwzględnienie do wysokości emerytury okresu urlopu wychowawczego od 7 lipca 1973 roku do 15 września 1974 roku jako okresu składkowego (odwołanie k. 2 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Wskazał, iż art. 174 ust. 2a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest obowiązujący tylko przy ustalaniu wysokości kapitału początkowego. Zgodnie z tym przepisem przy ustalaniu kapitału początkowego do okresów, o których mowa w art. 7 pkt 5 stosuje się art. 53 ust. 1 pkt 2. Wnioskodawczyni nie ma ustalonego kapitału początkowego ani emerytury ustalonej w oparciu o art. 26 ustawy emerytalnej, tj. emerytury kapitałowej. Wnioskodawczyni ma prawo do emerytury od dnia 1 października 2006 roku, której wysokość została obliczona w oparciu o art. 53 ustawy emerytalnej (k. 5-5v a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

I. Ś. urodziła się w dniu (...). W dniu 2 października 2006 roku złożyła wniosek o emeryturę. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. w dniu 14 grudnia 2006 roku wydał decyzję, w której przyznał wnioskodawczyni emeryturę od dnia 1 października 2006 roku. Podstawę wymiaru emerytury stanowiła podstawa wcześniej przyznanej emerytury. Organ rentowy przyjął staż ubezpieczeniowy w wymiarze 31 lat i 2 miesięcy, tj. 374 miesięcy okresów składkowych oraz 8 lat i 1 miesiąc, tj. 97 miesięcy okresów nieskładkowych (decyzja k. 37, t. IV a.e.).

W dniu 10 czerwca 2015 roku I. Ś. złożyła wniosek o przeliczenie emerytury z uwzględnieniem do stażu pracy jako okresu składkowego urlopu wychowawczego i zwolnienia lekarskiego (wniosek k. 65, t. IV a.e.).

Decyzją z dnia 23 czerwca 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił I. Ś. ponownego ustalenia wysokości emerytury z uwzględnieniem okresu urlopu wychowawczego od 7 lipca 1973 roku do 15 września 1974 roku w wymiarze po 1,3% podstawy wymiaru emerytury (decyzja k. 69, t. IV a.e.).

I. Ś. w okresie od 7 lipca 1973 roku do 15 września 1974 roku korzystała z urlopu bezpłatnego na wychowanie dzieci (zaświadczenie z (...) k. 16, t. III a.e.).

Stan faktyczny był w sprawie bezsporny i został ustalony w oparciu o powołane wyżej dowody. Sąd obdarzył wiarą dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Wnioskodawczyni ma prawo do emerytury od dnia 1 października 2006 roku, której wysokość została obliczona w oparciu o art. 53 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. 2015, poz. 748 ze zm.).

Na podstawie art. 5 ust. 1 tej ustawy, przy ustalaniu prawa do emerytury i renty i obliczaniu ich wysokości uwzględnia się okresy składkowe, o których mowa w art. 6 oraz nieskładkowe, o których mowa w art. 7 tejże ustawy.

Zgodnie z art. 53 ust. 1 ustawy emerytura wynosi:

1) 24% kwoty bazowej, o której mowa w art. 19, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, oraz

2) po 1,3% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych,

3) po 0,7% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych.

Art. 7 pkt 5 ustawy stanowi, iż okresami nieskładkowymi są, między innymi, przypadające przed dniem nabycia prawa do emerytury lub renty okresy urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie przepisów w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi, innych udzielonych w tym celu urlopów bezpłatnych oraz okresy niewykonywania pracy - z powodu opieki nad dzieckiem:

a) w wieku do lat 4 - w granicach do 3 lat na każde dziecko oraz łącznie - bez względu na liczbę dzieci - do 6 lat,

b) na które ze względu na jego stan fizyczny, psychiczny lub psychofizyczny przysługuje zasiłek pielęgnacyjny - dodatkowo w granicach do 3 lat na każde dziecko.

W okresie od dnia 7 lipca 1973 roku do dnia 15 września 1974 roku wnioskodawczyni przybywała na urlopie bezpłatnym dla matek pracujących, opiekujących się małymi dziećmi. Podstawą udzielenia tego urlopu była uchwała nr 13 Rady Ministrów z dnia 14 stycznia 1972 roku w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących, opiekujących się małymi dziećmi (M.P. z dnia 28 stycznia 1972 roku). Powołana uchwała w § 6 ust. 1 stanowiła, że pracownica korzystająca z urlopu bezpłatnego zachowuje po powrocie do pracy ciągłość pracy, okres pracy przed urlopem bezpłatnym podlega wliczeniu do okresu pracy po zakończeniu tego urlopu w zakresie wszelkich uprawnień uzależnionych od ciągłości pracy w danym zawodzie lub służbie bądź w szczególnych warunkach, od których zależy nabycie tych uprawnień.

Z przytoczonego przepisu wynika, że osoby korzystające z bezpłatnego urlopu dla matek pracujących, opiekujących się małymi dziećmi zachowywały status pracownika. Jednocześnie od 28 stycznia 1972 roku okresy tych urlopów były okresami zatrudnienia lub okresami równorzędnymi z okresem zatrudnienia w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników, a więc okresami uwzględnianymi do stażu emerytalnego.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 18 maja 2011 roku, I UZP 1/11, uznał, iż okresy bezpłatnego urlopu dla matek pracujących, opiekujących się małymi dziećmi a następnie urlopu wychowawczego - wykorzystane przed dniem 1 stycznia 1999 roku - są od dnia 28 stycznia 1972 roku okresem podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu pozostawania w stosunku pracy w rozumieniu art. 29 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 roku Nr 153, poz. 1227 ze zm.) OSNP 2012/1-2/14.

Sąd Najwyższy odniósł się do zawartych w art. 29 ust. 3 ustawy pojęć: „podleganie ubezpieczeniu społecznemu” oraz „podleganie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym”, uznając, iż że termin „podleganie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym” ma zastosowanie do okresów od 1 stycznia 1999 roku, a termin „podleganie ubezpieczeniu społecznemu” odnosi się do okresów sprzed tej daty.

Nie można na tej podstawie uznać, iż okresy bezpłatnego urlopu dla matek pracujących, opiekujących się małymi dziećmi - wykorzystane przed dniem 1 stycznia 1999 roku, są okresami składkowymi w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, bowiem przepis ten stanowi, iż okresem składkowym jest okres „ubezpieczenia”. Pojęcie to nie jest tożsame z pojęciem „podleganie ubezpieczeniu społecznemu”, o którym stanowi przepis art. 29 ust. 3 tejże ustawy.

Okresy te zaliczane są do stażu emerytalnego, ale jako okresy nieskładkowe, a to z uwagi na treść art. 7 pkt 5 ustawy emerytalnej. Przepis ten bowiem wyraźnie wymienia wśród okresów nieskładkowych przypadające przed dniem nabycia prawa do emerytury lub renty okresy urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie przepisów w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi, innych udzielonych w tym celu urlopów bezpłatnych oraz okresy niewykonywania pracy - z powodu opieki nad dzieckiem. Wyliczenie okresów składkowych zawarte w art. 6 oraz okresów nieskładkowych zawarte w art. 7 ustawy ma charakter enumeratywny i nie może być interpretowane rozszerzająco.

Dodany do ustawy emerytalnej z dniem 1 maja 2015 roku przepis art. 174 ust. 2a przewiduje, iż przy ustalaniu kapitału początkowego do okresów, o których mowa w art. 7 pkt 5, stosuje się art. 53 ust. 1 pkt 2.

Oznacza to, że przy ustalaniu kapitału początkowego okresy opieki nad dzieckiem (np. okresy urlopu wychowawczego lub urlopu bezpłatnego) przewidziane w art. 7 pkt 5 tej ustawy, uwzględnia się po 1,3% podstawy wymiaru kapitału początkowego za każdy rok tych okresów (z uwzględnieniem pełnych miesięcy), a nie jak dotychczas po 0,7% podstawy wymiaru.

Osoby, które mają ustalony kapitał początkowy z uwzględnieniem wyżej wymienionych okresów opieki nad dzieckiem, mogą zgłosić wniosek o ponowne jego ustalenie. W przypadku, gdy kapitał początkowy obliczony na zasadach obowiązujących przed wejściem w życie ustawy zmieniającej został już uwzględniony przy ustalaniu emerytury, osoba uprawniona może wystąpić z wnioskiem o ponowne obliczenie świadczenia, przy uwzględnieniu kapitału początkowego odpowiednio przeliczonego z zastosowaniem art. 174 ust. 2a ustawy emerytalnej.

Wnioskodawczyni nie ma ustalonego kapitału początkowego ani emerytury ustalonej w oparciu o art. 26 ustawy emerytalnej tzw. emerytury kapitałowej. Wnioskodawczyni ma prawo do emerytury od dnia 1 października 2006 roku, której wysokość została obliczona w oparciu o art. 53 ustawy emerytalnej.

Z tych względów brak jest jakichkolwiek podstaw prawnych do uwzględnienia wnioskodawczyni spornego okresu do wysokości emerytury jako okresu składkowego.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzeczono jak w sentencji wyroku.