Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

P., dnia 18 listopada 2015 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu XII Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSO Zofia Lehmann

Protokolant:Starszy sekretarz sądowy E. W.

po rozpoznaniu w dniu 10 listopada 2015 r. w Poznaniu sprawy z powództwa

K. K., zam. ul. (...), (...)-(...) K.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w P. ul. (...), (...)-(...) P.

- spory na tle obrotu innymi papierami wartościowymi

I.  Utrzymuje w mocy wydany w niniejszej sprawie w dniu 1 września 2015 roku – nakaz zapłaty.

II.  Uiszczoną opłatą sądową dotyczącą zarzutów skierowanych przeciwko opisanemu w punkcie I tego wyroku nakazowi zapłaty – obciąża pozwanego.

SSO Zofia Lehmann

Sygn. akt XII C 2154/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 23 czerwca 2015 r., o dacie wpływu do tutejszego Sądu w dniu 13 lipca 2015 r., skierowanym przeciwko pozwanemu (...) Spółce akcyjnej z siedzibą w P., powód K. K. wniósł o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, którym pozwany zostanie zobowiązany do zapłaty na rzecz powoda kwoty 149.862,82 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 23 czerwca 2015 r. do dnia zapłaty i kwoty 51.668 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 23 czerwca 2015 r. do dnia zapłaty oraz z kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych z uwzględnieniem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

Powód podniósł, że pozwany wyemitował w drodze oferty niepublicznej, w rozumieniu art. 9 punkt 3 ustawy o obligacjach, w sposób który nie stanowi oferty publicznej w rozumieniu art. 3 ustawy o ofercie publicznej, obligacje serii (...) niemające formy dokumentu, w rozumieniu art. 5b ustawy o obligacjach, na okaziciela. Obligacja powinna zawierać w szczególności datę, od której nalicza się oprocentowanie, wysokość oprocentowania, terminy jego wypłaty i miejsce płatności oraz warunki wykupu. Prawa i obowiązki emitenta określone są w warunkach emisji. Powód wskazał, że zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o obligacjach, obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia. W tym wypadku emitent czyli pozwany zobowiązał się między innymi do świadczeń pieniężnych polegających na zapłacie kwoty oprocentowania oraz kwoty odpowiadającej wartości nominalnej obligacji w oparciu o Warunki Emisji. W niniejszej sprawie w oparciu o Warunki Emisji obligacje uprawniały osoby uprawnione do otrzymania świadczenia pieniężnego w dniu 22 czerwca 2015 r. w wysokości wartości nominalnej posiadanych obligacji oraz świadczenia pieniężnego polegającego na zapłacie kwoty oprocentowania za ostatni okres odsetkowy w dniu 22 czerwca 2015 r., przy czym kwota oprocentowania za ostatni okres odsetkowy wyniosła 2.862,82 zł. Powód podniósł przy tym, że wiążącymi warunkami emisji obligacji są uchwały uprawnionych organów emitenta czyli pozwanego wraz z dokumentem zatytułowanym (...). Powód jest posiadaczem rachunku papierów wartościowych, na którym zapisanych jest 147 obligacji serii (...) o wartości nominalnej 1.000 zł każda, oznaczonych kodem (...), jednak pomimo upływu terminu zapłaty, pozwany nie wywiązał się z zobowiązania wynikającego z obligacji. Legitymację powoda do realizowania uprawień wynikających z tych papierów wartościowych potwierdza posiadane przez niego świadectwo depozytowe. Ponadto, pozwany wyemitował w drodze oferty niepublicznej, w rozumieniu art. 9 punkt 3 ustawy o obligacjach, w sposób który nie stanowi oferty publicznej w rozumieniu art. 3 ustawy o ofercie publicznej, obligacje serii (...) niemające formy dokumentu, w rozumieniu art. 5b ustawy o obligacjach, na okaziciela. Prawa i obowiązki emitenta również określone są w warunkach emisji. W oparciu o Warunki Emisji dwuletnich odsetkowych obligacji na okaziciela – Nota informacyjna dla obligacji serii (...), uprawnionemu z tych obligacji przysługiwały świadczenia pieniężne związane z przedterminowym wykupem obligacji – emitent czyli pozwany zobowiązał się na żądanie obligatariusza tj. powoda dokonać przedterminowego wykupu posiadanych przez niego obligacji w przypadku, gdy emitent nie wypełni w terminie w całości lub w części jakichkolwiek zobowiązań wynikających z jakichkolwiek papierów wartościowych wyemitowanych przez emitenta. Powód jest posiadaczem rachunku papierów wartościowych, na którym zapisanych jest 50 obligacji serii (...) o wartości nominalnej 1.000 zł każda, oznaczonych kodem (...), a legitymację powoda do realizowania uprawień wynikających z tych papierów wartościowych potwierdza posiadane świadectwo depozytowe. Skapitalizowane odsetki na dzień wniesienia pozwu wyniosły 1.668 zł. Na podstawie komunikatu pozwanego z dnia 14 maja 2015 r. – raportu bieżącego nr (...) podanego do wiadomości publicznej zgodnie z art. 56 ust. 1 punkt 2 ustawy o ofercie publicznej i § 7 Z. działania C. powód powziął informację, że pozwany nie dokonał zapłaty odsetek od obligacji serii (...). Powód wezwał pozwanego do dokonania przedterminowego wykupu obligacji serii (...), jednak pozwany odmówił realizacji tego zobowiązania, a zatem ziściły się przesłanki przedterminowego wykupu obligacji serii (...), określone w punkcie 15.3 litera a) Warunków Emisji. Kolejne pismo powoda z dnia 12 czerwca 2015 r. pozostało bez odpowiedzi (k. 1-5 akt).

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym w dniu 1 września 2015 r. S. O.w P.orzekł, że pozwany w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia niniejszego nakazu zapłaty winien zapłacić powodowi kwotę 149.862,82 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 23 czerwca 2015 r. do dnia zapłaty i kwotę 51.668 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 23 czerwca 2015 r. do dnia zapłaty oraz z kosztami postępowania w wysokości 2.519 zł tytułem zwrotu opłaty sądowej od pozwu i w wysokości 7.217 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego powoda albo wnieść w tym terminie do tutejszego Sądu zarzuty wobec nakazu zapłaty, sygn. akt (...) (k. 177-177v akt).

W piśmie procesowym z dnia 23 września 2015 r., zawierającym zarzuty do wydanego w dniu 1 września 2015 r. nakazu zapłaty, pozwany (...) Spółka akcyjna z siedzibą w P. zaskarżył nakaz zapłaty z dnia 1 września 2015 r. wydany w postępowaniu nakazowym w całości i wniósł o jego uchylenie oraz o oddalenie powództwa, jak również o zasądzenie od powoda na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

Pozwany przyznał, że dokonał emisji 4000 zabezpieczonych obligacji na okaziciela serii (...) o wartości nominalnej 1.000 zł każda. Zgodnie z Warunkami Emisji zamieszczonymi w nocie informacyjnej termin wykupu w/w obligacji został oznaczony na dzień 22 czerwca 2015 r. Pozwany potwierdził, że nie dokonał wykupu obligacji na okaziciela serii (...), jednakże w raporcie bieżącym z dnia 23 czerwca 2015 r. wyjaśnił, że doznał przejściowych trudności finansowych i Zarząd podjął wszelkie możliwe kroki w celu przeciwdziałania tym trudnościom. W dniu 5 maja 2015 r. Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy podjęło uchwałę w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego spółki tak, aby pozyskać dodatkowe finansowanie, aby możliwy był w przyszłości dalszy rozwój spółki i rozszerzenie zakresu jej działalności. Pozwany podejmował oraz podejmuje działania dopasowane i adekwatne do zaistniałej sytuacji. Mimo opóźnienia w wykupie kuponu odsetkowego obligacji na okaziciela serii (...) pozwany w dniu 30 czerwca 2015 r. dokonał jego wykupu, a z uwagi na przekroczenie terminu wskazanego w warunkach emisji dokonał również wypłaty odsetek za opóźnienie w realizacji tego zobowiązania. Pozwany pozostawał ponadto w kontakcie ze wszystkimi obligatariuszami i prosił ich o wyrozumiałość zapewniając, że trudności finansowe mają charakter tylko przejściowy. W zaistniałej sytuacji pozwany ocenił powództwo jako bezprzedmiotowe i przedwczesne. Pozwany podniósł ponadto, że prowadzi rozmowy z poważnymi inwestorami, a współpraca z nimi umożliwi mu w najbliższym czasie uregulowanie wszystkich zaległych należności. Pozyskiwanie przez pozwanego dodatkowego finansowania na dalszy rozwój spółki jak i rozszerzenie zakresu prowadzonej działalności jest czymś naturalnym i nie może być traktowane jako brak środków finansowych stanowiących zagrożenie dla niespełnienia świadczenia na rzecz powoda (k. 183-186 akt).

Na rozprawie w dniu 10 listopada 2015 r. powód konsekwentnie podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie (k. 211 akt).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Pozwany (...) Spółka akcyjna z siedzibą w P. prowadzi działalność finansową polegającą m.in. na zarządzaniu rynkami finansowymi i maklerską związaną z rynkiem papierów wartościowych i towarów giełdowych na podstawie wpisu do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez S. R. P. (...)w P. VIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (...).

Dowód : odpis aktualny z rejestru przedsiębiorców pozwanego (k. 193-197 akt)

Pozwany wyemitował w drodze oferty niepublicznej, w rozumieniu art. 9 punkt 3 ustawy o obligacjach, w sposób który nie stanowi oferty publicznej w rozumieniu art. 3 ustawy o ofercie publicznej, w łącznej liczbie 4.000 sztuk obligacje serii (...) niemające formy dokumentu, w rozumieniu art. 5b ustawy o obligacjach, na okaziciela o łącznej wartości nominalnej 4.000.000 zł. Wyemitowane obligacje miały charakter papierów wartościowych zwykłych, dwuletnich, zabezpieczonych, przy czym wartość nominalna i cena emisji jednej obligacji były sobie równe i wynosiły kwotę 1.000 zł każda. Prawa i obowiązki pozwanego jako emitenta z tytułu ich emisji zostały określone w Warunkach Emisji dwuletnich odsetkowych obligacji na okaziciela – Nocie Informacyjnej dla Obligacji Serii (...). Z tytułu emisji tych obligacji emitent czyli pozwany zobowiązał się między innymi do świadczeń pieniężnych polegających na zapłacie kwoty oprocentowania i kwoty odpowiadającej wartości nominalnej obligacji w oparciu o Warunki Emisji dwuletnich odsetkowych obligacji na okaziciela. W oparciu o Warunki Emisji dwuletnich odsetkowych obligacji na okaziciela – Nota Informacyjna dla Obligacji Serii (...), przedmiotowe obligacje uprawniały obligatariuszy do otrzymania świadczenia pieniężnego w dniu 22 czerwca 2015 r., tj. w Dniu Wykupu Obligacji w wysokości równej wartości nominalnej obligacji, tj. 1.000 zł za każdą obligację oraz świadczenia pieniężnego polegającego na zapłacie kwoty oprocentowania za ostatni Okres Odsetkowy w dniu 22 czerwca 2015 r. Kwota oprocentowania za ostatni Okres Odsetkowy wyliczona zgodnie z punktem 14 Warunków Emisji wyniosła 2.862,82 zł.

W Warunkach Emisji przewidziano ponadto opcję przedterminowego wykupu na żądanie obligatariusza m.in. w sytuacji, gdy nie wypełniono w terminie, w całości lub w części, jakichkolwiek zobowiązań wynikających z jakichkolwiek dłużnych papierów wartościowych wyemitowanych przez pozwanego jako emitenta.

Powód K. K. jest posiadaczem rachunku papierów wartościowych, na którym zostało zapisanych 147 obligacji serii (...) o wartości nominalnej 1.000 zł każda, oznaczonych kodem (...).

Na podstawie komunikatu Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 14 maja 2015 r. – Raportu bieżącego nr (...) przekazanego do wiadomości publicznej zgodnie z art. 56 ust. 1 punkt 2 ustawy o ofercie publicznej powód powziął informację, że pozwany nie dokonał zapłaty odsetek od wyemitowanych przez siebie obligacji serii (...) do dnia 8 maja 2015 r.

W tej sytuacji, powołując się na art. 24 punkt 2 ustawy o obligacjach oraz punkt 15 Warunków Emisji powód pismem z dnia 19 maja 2015 r. wezwał pozwanego do przedterminowego wykupu 147 sztuk obligacji serii (...) o wartości nominalnej 1.000 zł w nieprzekraczalnym terminie do dnia 29 maja 2015 r.

Jego uprawnienia z tytułu ich posiadania zostały stwierdzone wystawionym na jego rzecz przez (...) Banku (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w K. w dniu 20 maja 2015 r. świadectwem depozytowym o numerze (...), ważnym do dnia 29 maja 2015 r.

Pomimo upływu terminu zapłaty, pozwany nie wywiązał się z zobowiązania wynikającego z wyemitowanych obligacji.

Ponadto, pozwany wyemitował w drodze oferty niepublicznej, w rozumieniu art. 9 punkt 3 ustawy o obligacjach, w sposób który nie stanowi oferty publicznej w rozumieniu art. 3 ustawy o ofercie publicznej, obligacje serii (...) niemające formy dokumentu, w rozumieniu art. 5b ustawy o obligacjach, na okaziciela o łącznej wartości 4.000.000 zł. Wartość nominalna oraz cena emisyjna jednej obligacji serii (...) były sobie równe i wynosiły kwotę 1.000 zł każda. Prawa i obowiązki emitenta zostały określone w Warunkach Emisji dwuletnich odsetkowych obligacji na okaziciela – Nocie Informacyjnej dla Obligacji Serii (...) o łącznej wartości 4.000.000 zł. W oparciu o Warunki Emisji – Nota informacyjna dla obligacji serii (...), uprawnionemu z tych obligacji przysługiwały świadczenia pieniężne związane z przedterminowym wykupem obligacji, w szczególności zgodnie z punktem 15 Warunków Emisji emitent czyli pozwany zobowiązał się na żądanie obligatariusza tj. powoda dokonać przedterminowego wykupu posiadanych przez niego obligacji w przypadku, gdy emitent nie wypełni w terminie, w całości lub w części, jakichkolwiek zobowiązań wynikających z jakichkolwiek papierów wartościowych wyemitowanych przez emitenta, a zatem strony przewidziały tutaj identyczną opcję przedterminowego wykupu jak w odniesieniu do obligacji serii (...).

Powód jest również posiadaczem rachunku papierów wartościowych, na którym zapisanych jest 50 obligacji serii (...) o wartości nominalnej 1.000 zł każda, oznaczonych kodem (...).

Na podstawie komunikatu Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 14 maja 2015 r. – Raportu bieżącego nr (...) przekazanego do wiadomości publicznej zgodnie z art. 56 ust. 1 punkt 2 ustawy o ofercie publicznej powód powziął informację, że pozwany nie dokonał zapłaty odsetek od wyemitowanych przez siebie obligacji serii (...) do dnia 8 maja 2015 r.

W tej sytuacji, powołując się na art. 24 punkt 2 ustawy o obligacjach oraz punkt 15 Warunków Emisji powód drugim pismem z dnia 19 maja 2015 r. wezwał pozwanego do natychmiastowego wykupu także 50 sztuk obligacji serii (...) o wartości nominalnej 1.000 zł w nieprzekraczalnym terminie do dnia 29 maja 2015 r.

Jego uprawnienia z tytułu ich posiadania zostały stwierdzone wystawionym na jego rzecz przez (...) Banku (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w K. w dniu 20 maja 2015 r. świadectwem depozytowym o numerze (...), ważnym do dnia 29 maja 2015 r.

Skapitalizowane odsetki od przedmiotowego świadczenia na dzień wniesienia pozwu wyniosły 1.668 zł.

Pismem z dnia 25 maja 2015 r. pozwany odmówił realizacji tego zobowiązania powołując się na przejściowe trudności finansowe, jak również wskazał, że Spółka podejmuje działania mające na celu przeciwdziałanie tym trudnościom, w tym dokonała podwyższenia kapitału zakładowego.

Dowód : Nota Informacyjna dla Obligacji Serii (...) o łącznej wartości 4.000.000 zł (k. 7-59 akt), świadectwo depozytowe nr (...) z dnia 20 maja 2015 r. (k. 60 akt), Nota Informacyjna dla Obligacji Serii (...) o łącznej wartości 4.000.000 zł (k. 61-157 akt), świadectwo depozytowe nr (...) z dnia 20 maja 2015 r. (k. 158 akt), raport bieżący nr (...) (k. 159 akt), informacja Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych S.A. z siedzibą w W. z dnia 22 czerwca 2015 r. (k. 160 akt), wezwanie do przedterminowego wykupu obligacji serii (...) z dnia 19 maja 2015 r. (k. 161-162 akt), wezwanie do przedterminowego wykupu obligacji serii (...) z dnia 19 maja 2015 r. (k. 163-164 akt), pismo pozwanego z dnia 25 maja 2015 r. (k. 165-166 akt)

Kolejne pismo powoda z dnia 12 czerwca 2015 r. wzywające pozwanego do przedterminowego wykupu obligacji serii (...) w liczbie 147 sztuk oraz obligacji serii (...) w liczbie 50 sztuk pozostało bez jakiejkolwiek odpowiedzi.

Dowód : wezwanie do przedterminowego wykupu obligacji serii (...) i serii (...) z dnia 12 czerwca 2015 r. (k. 167-168 akt)

Tak ustalony stan faktyczny co do zasady jawił się jako niesporny. Nie budził wątpliwości fakt nabycia przez powoda obligacji serii (...) i D wyemitowanych przez pozwanego oraz fakt niespełnienia przez pozwanego świadczeń z tytułu tych obligacji. Został on ustalony na podstawie dokumentów urzędowych i prywatnych, wiarygodność których i moc dowodowa nie budziły wątpliwości. Sąd ocenił jako wiarygodne dokumenty urzędowe – taki charakter miały m.in. odpisy z rejestru przedsiębiorców strony pozwanej. Odpowiadały one dyspozycji art. 244 § 1 k.p.c., zgodnie z treścią którego dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. W postępowaniu cywilnym dokument prywatny stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie - art. 245 k.p.c. Taki charakter miała m.in. korespondencja przedsądowa stron. Sąd również ocenił je jako wiarygodne.

Autentyczność dokumentów prywatnych i urzędowych oraz prawdziwość treści dokumentów urzędowych nie była kwestionowana przez żadną ze stron w oparciu o treść art. 232 k.p.c. w zw. z art. 252 k.p.c. i art. 253 k.p.c. Sąd nie znalazł również podstaw do tego, aby uczynić to z urzędu. Tym samym okazały się one przydatne w sprawie.

Z kolei okoliczność, że żadna ze stron nie kwestionowała treści kserokopii dokumentów znajdujących się w aktach sprawy pozwoliła na potraktowanie tych kopii jako dowodów pośrednich istnienia dokumentów o treści im odpowiadającej.

Strony poza dowodem z dokumentów nie wnosiły o przeprowadzenie innych jeszcze dowodów, a Sąd nie znalazł podstaw, aby podejmować taką inicjatywę z urzędu. Poza tym źródło to było wystarczające do poczynienia ustaleń istotnych – art. 227 k.p.c. z punktu widzenia istoty tego sporu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu zarówno co do zasady, jak i co do wysokości, a tym samym uzasadnione było w świetle art. 496 k.p.c. utrzymanie w mocy wydanego w niniejszej sprawie w dniu 1 września 2015 r. w postępowaniu nakazowym nakazu zapłaty.

W rozpatrywanej sprawie powód wywodził, że przysługują mu wobec pozwanego roszczenia o zapłatę z tytułu wyemitowanych obligacji serii (...) i D na okaziciela, które powód nabył na własność – odpowiednio – w liczbie 147 i 50 sztuk. Wartość nominalna każdej obligacji (zarówno wyemitowanych w serii (...) jak i w serii (...)) opiewała na kwotę 1.000 zł.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o obligacjach (t.jedn. opubl. Dz.U. 2014 r., poz. 730), która znajduje zastosowanie w niniejszej sprawie, obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia. Przez papiery wartościowe emitowane w serii rozumie się papiery wartościowe reprezentujące prawa majątkowe podzielone na określoną liczbę równych jednostek. W art. 4 ust. 2 tej ustawy wskazano, że świadczenie to może mieć charakter pieniężny lub niepieniężny.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 punkt 7 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o obligacjach, obligacja powinna zawierać w szczególności datę, od której nalicza się oprocentowanie, wysokość oprocentowania, terminy jego wypłaty i miejsce płatności - jeżeli warunki emisji przewidują oprocentowanie, oraz warunki wykupu.

Stosownie do art. 5b cytowanej ustawy, prawa i obowiązki emitenta określane są w warunkach emisji, jeśli obligacje nie mają formy dokumenty, a zatem tak jak ma to miejsce w rozpatrywanym stanie faktycznym.

Legalna definicja obligacji została zatem sformułowana w art. 4 ust. 1 ustawy i jej myśl, obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji, tj. obligatariusza i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia. Ust. 1a tego artykułu definiuje zaś seryjny charakter obligacji, przez który rozumie się reprezentowanie przez obligacje praw majątkowych podzielonych na określoną liczbę równych jednostek.

Treść art. 4 ust. 1 komentowanej ustawy wyraźnie potwierdza, że obligacja stanowi rodzaj papieru wartościowego. Dotychczas ustawodawca nie zdecydował się na jednoznaczne, legalne zdefiniowanie papieru wartościowego, a definicja zawarta w art. 3 pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi jest wyłącznie definicją „zakresową”, tj. nie określa przesłanek uznania konkretnych kategorii instrumentów za papier wartościowy, a jedynie dokonuje wyliczenia instrumentów mieszczących się w tym pojęciu.

W ujęciu tradycyjnym papier wartościowy stanowi dokument, który ucieleśnia określone prawo podmiotowe, które to prawo może być wykonywane pod warunkiem posiadania tegoż dokumentu. Natomiast czynności prawne, których przedmiotem jest dokument odnoszą jednocześnie skutek względem inkorporowanego w dokumencie prawa majątkowego. Powyższa definicja nie kwalifikuje, jako papierów wartościowych instrumentów nie posiadających formy dokumentu. Dlatego też należy podkreślić, że przepisy szczególne dopuszczają niematerialną formę papierów wartościowych. Mowa tu przykładowo o art. 5 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi (zdematerializowane papiery wartościowe), art. 5a ust. 1 komentowanej ustawy (moment powstania praw z obligacji nie mających postaci dokumentu - prawa z obligacji niemającej postaci dokumentu powstają z chwilą dokonania zapisu w ewidencji i przysługują osobie w niej wskazanej jako posiadacz obligacji) czy art. 123 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (możliwość niematerialnej formy certyfikatów inwestycyjnych funduszu inwestycyjnego zamkniętego).

Za immanentne cechy papieru wartościowego doktryna zgodnie uznaje: 1) stały związek papieru wartościowego z prawem majątkowym; 2) dysponowanie dokumentem (odpowiednio: zapisem na rachunku papierów wartościowych lub w ewidencji) jako podstawa dla przypisania uprawnionemu prawa majątkowego ucieleśnionego w tym dokumencie oraz realizowania przez uprawnionego prawa z tego papieru wartościowego; 3) możliwa zbywalność papieru wartościowego (niezbędnymi – lecz nie wyłącznymi – czynnościami do przeniesienia prawa majątkowego wynikającego z papieru wartościowego jest odpowiednio: wydanie dokumentu – w przypadku formy materialnej lub dokonanie odpowiedniego zapisu na rachunku papierów wartościowych lub w ewidencji – w przypadku formy niematerialnej).

W niniejszej sprawie nie powinno budzić wątpliwości, że emitent czyli pozwany zobowiązał się między innymi do świadczeń pieniężnych polegających na zapłacie kwoty oprocentowania i kwoty odpowiadającej wartości nominalnej obligacji w oparciu o przywołane wyżej warunki emisji. Ponadto, zgodnie z art. 24 ust. 2 cytowanej ustawy, obligacje podlegają, na żądanie obligatariusza, natychmiastowemu wykupowi w części, w jakiej przewidują świadczenie pieniężne, jeżeli emitent nie wypełni w terminie zobowiązań wynikających z obligacji.

Naprowadzonym materiałem dowodowym powód wykazał zgodnie z art. 6 k.c., że jeśli chodzi o obligacje serii (...), których był właścicielem w liczbie 147 sztuk, według Warunków Emisji dwuletnich odsetkowych obligacji na okaziciela – Nota Informacyjna dla obligacji serii (...) obligacje te uprawniały osoby uprawnione do otrzymania świadczenia pieniężnego w dniu 22 czerwca 2015 r., oznaczonego jako Dzień Wykupu, w wysokości wartości nominalnej posiadanych obligacji oraz świadczenia pieniężnego polegającego na zapłacie kwoty oprocentowania za ostatni okres odsetkowy w dniu 22 czerwca 2015 r. Powód wykazał, że pomimo upływu terminu zapłaty, pozwany nie wykonał zobowiązania wynikającego z tych obligacji, co zostało stwierdzone odpowiednim świadectwem depozytowym (załączonym do pozwu).

Z tego tytułu powodowi należy się od pozwanego kwota 147.000 zł tytułem wartości nominalnej tych obligacji oraz kwota oprocentowania za ostatni okres odsetkowych w wysokości 2.862,82 zł ustalona zgodnie z punktem 14 w/w Warunków Emisji.

Niezależnie od powyższego trzeba wskazać, że w Warunkach Emisji dwuletnich odsetkowych obligacji na okaziciela – Nocie Informacyjnej dla obligacji serii (...) w punkcie 15 przewidziano opcję przedterminowego wykupu tych obligacji na żądanie obligatariusza m.in. w sytuacji, gdy nie wypełniono w terminie, w całości lub w części, jakichkolwiek zobowiązań wynikających z jakichkolwiek dłużnych papierów wartościowych wyemitowanych przez pozwanego jako emitenta.

Na podstawie komunikatu Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 14 maja 2015 r. – Raportu bieżącego nr (...) przekazanego do wiadomości publicznej zgodnie z art. 56 ust. 1 punkt 2 ustawy o ofercie publicznej powód powziął informację, że pozwany nie dokonał zapłaty odsetek od wyemitowanych przez siebie obligacji serii (...) do dnia 8 maja 2015 r. Powyższe zgodnie z art. 24 punkt 2 ustawy o obligacjach z 1995 r. i z punktem 15 w/w Warunków Emisji uruchamiało żądanie powoda natychmiastowego wykupu 147 obligacji przez pozwanego, którego pozwany nie wykonał zasłaniając się trudnościami finansowymi o charakterze przejściowym. W toku niniejszego postępowania pozwany nie wykazał, aby wykupił w/w obligacje, a co za tym idzie powództwo w części dotyczącej zapłaty kwoty 149.862,82 zł jawiło się jako w pełni uzasadnione.

Naprowadzonym materiałem dowodowym powód wykazał ponadto, że pozwany wyemitował w drodze oferty niepublicznej obligacje serii (...) niemające formy dokumentu na okaziciela. Powód nabył je w ilości 50 sztuk, przy czym wartość nominalna każdej obligacji serii (...) stanowiła kwotę 1.000 zł. Zgodnie ze wskazanym wyżej art. 5b ustawy o obligacjach, prawa i obowiązki pozwanej określone były w warunkach emisji. Zgodnie z Warunkami Emisji dwuletnich odsetkowych obligacji na okaziciela – Nocie Informacyjnej dla obligacji serii (...) uprawnionemu z obligacji na zasadach określonych w punkcie 15 przysługiwało świadczenie pieniężne związane z przedterminowym wykupem obligacji. Podobnie, jak w przypadku obligacji serii (...), także w tym przypadku zastrzeżono, że na żądanie obligatariusza emitent dokona przedterminowego wykupu posiadanych przez obligatariusza obligacji w sytuacji, gdy emitent nie wypełni w terminie, w całości lub w części jakichkolwiek zobowiązań wynikających z jakichkolwiek papierów wartościowych wyemitowanych przez emitenta.

Jak wskazano wyżej, na podstawie komunikatu Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 14 maja 2015 r. – Raportu bieżącego nr (...) przekazanego do wiadomości publicznej zgodnie z art. 56 ust. 1 punkt 2 ustawy o ofercie publicznej powód powziął informację, że pozwany nie dokonał zapłaty odsetek od wyemitowanych przez siebie obligacji serii (...) do dnia 8 maja 2015 r. Powyższe zgodnie z art. 24 punkt 2 ustawy i z punktem 15 w/w Warunków Emisji uruchamiało żądanie powoda natychmiastowego wykupu 50 sztuk tych obligacji przez pozwanego, którego pozwany nie wykonał zasłaniając się także w tym wypadku trudnościami finansowymi o charakterze przejściowym.

Także pismo powoda z dnia 12 czerwca 2015 r. pozostało bez odpowiedzi, a pozwany nie wykazał, aby finalnie wykupił obligacje serii (...) w liczbie 50 sztuk.

Jednocześnie Sąd wskazuje, że podane w uzasadnieniu pisma zawierającego zarzuty przyczyny, dla których pozwany nie wykonał ciążącego na nim zobowiązania nie mogły skutkować oddaleniem powództwa jako przedwczesnego czy bezzasadnego. Z istoty zobowiązania wynikającego z wystawienia papieru wartościowego wynika, że pozwany jest zobowiązany do zapłaty należności obligatariuszowi bez względu na przywoływane przez siebie okoliczności faktyczne wskazujące na trudności finansowe. Jedynie na marginesie można wskazać, że pozwany wykazuje się niekonsekwencją, skoro z jednej strony mówi o kłopotach finansowych, które uniemożliwiły mu wykup obligacji należących do powoda, a z drugiej strony wskazuje na podejmowane działania mające na celu rozszerzenie zakresu swej działalności i podwyższenie kapitału zakładowego. Nie jest uzasadnieniem odmowy wypłaty należności zamiar podwyższenia kapitału zakładowego, gdyż należy odróżnić pozyskiwanie środków na działalność spółki poprzez emisję obligacji od emisji akcji w wyniku podwyższenia kapitału zakładowego. Powód nie jest akcjonariuszem pozwanej spółki, a uiszczone jej w zamian za obligacje środki pieniężne winny być zwrócone zgodnie ze wskazanymi wyżej warunkami emisji obligacji. Ciężaru finansowania działalności gospodarczej pozwanej spółki nie można przenosić na obligatariuszy na rzecz zwolnienia z tego obowiązku akcjonariuszy – tj. innymi słowy właścicieli spółki akcyjnej.

Mając powyższe okoliczności na uwadze, utrzymano w mocy wydany w niniejszej sprawie w dniu 1 września 2015 r. nakaz zapłaty (punkt I sentencji wyroku).

O kosztach postępowania orzeczono w punkcie II sentencji wyroku, na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. obciążając pozwanego uiszczoną opłatą sądową od pisma zawierającego zarzuty do nakazu zapłaty.

Wysokość opłaty sądowej od zarzutów określa art. 19 ust. 4 w zw. z art. 13 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.jedn. opubl. Dz.U. 2014 r., poz. 1025 ze zm.).

/-/ SSO Zofia Lehmann