Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 października 2015 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Michał Chojnowski

Sędziowie: SO Ludmiła Tułaczko (spr.)

SR del. Anna Bojarczuk

protokolant: p.o. protokolant sądowy Marta Piotrowska

przy udziale prokuratora Teresy Pakieły

po rozpoznaniu dnia 26 października 2015 r. w W.

sprawy S. Z. (1) syna M. i E. ur. (...) w R.

oskarżonego o przestępstwo z art. 178a § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Wołominie

z dnia 27 lutego 2015 r. sygn. akt V K 684/14

wyrok w zaskarżonej części zmienia w ten sposób, że uchyla punkt 4 i oskarżonego S. Z. (1) zwalnia od uiszczenia kosztów sądowych w sprawie przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa; zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. D. K. kwotę 619,92 złotych obejmującą wynagrodzenie za obronę z urzędu w postępowaniu odwoławczym oraz podatek VAT.

SSR del. Anna Bojarczuk SSO Michał Chojnowski SSO Ludmiła Tułaczko

Sygn. akt VI Ka 719/15

UZASADNIENIE

S. Z. (2) oskarżony o to, że:

w dniu 15 sierpnia 2014 roku w R. na ulicy (...), powiatu (...), województwa (...), będąc w stanie nietrzeźwości prowadził w ruchu lądowym po drodze publicznej pojazd mechaniczny marki S. (...) o nr rej. (...) co potwierdziły przeprowadzone urządzeniem typu alkosensor (...)o nr (...) badania z wynikami: I badanie o godz. 15:05 - 1,21 mg/l, II badanie o godz. 15:26 -1,13 mg/l alkoholu etylowego w wydychanym powietrzu,

tj. o czyn z art. 178a § 1 k.k.

Po rozpoznaniu sprawy o sygn. V K 684/14 Sąd Rejonowy w Wołominie wyrokiem z dnia 27 lutego 2015 r. orzekł:

1.  w ramach postawionego zarzutu uznał S. Z. (1) za winnego tego, że około godziny 14.30 - 15.00 w dniu 15 sierpnia 2014 roku na ulicy (...) w R., powiat (...), prowadził na drodze publicznej pojazd mechaniczny marki S. (...) o nr rej. (...), będąc w stanie nietrzeźwości, gdzie badania wykazały odpowiednio: o godz. 15:05 - 1,21 mg/l, o godz. 15:26 - 1,13 mg/l alkoholu etylowego w wydychanym powietrzu, mając w czasie popełnienia czynu w znacznym stopniu ograniczoną zdolność rozpoznania jego znaczenia i pokierowania swoim postępowaniem, tj. popełnienia czynu z art. 178 a § 1 k.k. w zw. z art. 31 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 178 a § 1 k.k. w zw. z art. 31 § 2 k.k. skazał oskarżonego, zaś na podstawie art. 178a § 1 k.k. wymierzył mu karę 80 (osiemdziesięciu) stawek dziennych grzywny, wysokość stawki dziennej ustalając na 15 (piętnaście) złotych;

2.  na podstawie art. 42 § 2 k.k. orzekł w stosunku do oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 2 (dwóch) lat; zaś na podstawie art. 63 § 2 k.k. na poczet tego środka karnego zaliczył okres zatrzymania prawa jazdy od 15.08.2014 roku do 27.02.2015 roku;

3.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata D. K. kwotę 885,60 zł (osiemset osiemdziesiąt pięć złotych i sześćdziesiąt groszy) obejmującą koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu z postępowaniu przygotowawczym i sądowym oraz podatek od towarów i usług;

4.  zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem opłaty oraz 1000 (tysiąc) złotych tytułem części wydatków w sprawie, zaś w pozostałym zakresie zwalnia oskarżonego od zapłaty kosztów sądowych, pozostałymi wydatkami obciążając Skarb Państwa.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego, który zaskarżył wyrok w części dotyczącej kary, środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych oraz obciążenia oskarżonego obowiązkiem uiszczenia opłaty oraz części kosztów sądowych. Wyrokowi temu zarzucił na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. i art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k.:

- obrazę przepisów postępowania, art. 7 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i w konsekwencji błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść orzeczenia poprzez uznanie poziomu alkoholu w powietrzu wydychanym przez oskarżonego za bardzo wysoki oraz wskazujący na rażącą nietrzeźwość i wyciągnięcie w związku z tym niekorzystnych, z punktu widzenia interesu oskarżonego, wniosków co do możliwości warunkowego umorzenia postępowania jak i nadzwyczajnego złagodzenia kary podczas gdy okoliczność te zostały nadmiernie wyeksponowanie a nadto same z siebie nie powinny przesądzać o braku możliwości tak warunkowego umorzenia postępowania jak i nadzwyczajnego złagodzenia kary (na marginesie tego zarzutu wskazać należy, iż kodeks karny nie zna pojęcia "rażącej nietrzeźwości") bez oceny całokształtu okoliczności sprawy;

-

obrazę przepisów postępowania, art. 7 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów poprzez dowolną ocenę dowodów i w konsekwencji oparcie wyroku na błędnych rozważaniach co do wpływu stanu psychicznego oskarżonego na możliwość postrzegania przez niego rzeczywistości oraz świadomości oskarżonego co do stanu jego nietrzeźwości oraz głębokości tego stanu;

-

obrazę przepisów postępowania - art 7 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów a w konsekwencji błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść orzeczenia poprzez błędną ocenę stanu majątkowego i możliwości finansowych oskarżonego a w konsekwencji niezasadne, w świetle całokształtu okoliczności sprawy, obciążenie go opłatą oraz częścią kosztów postępowania.

W konkluzji obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

-

warunkowe umorzenie postępowania na okres jednego roku względnie zastosowanie instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary;

-

zmianę okresu na który został orzeczony zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych poprzez ustalenie jego trwania na okres 1 (jednego) roku;

-zmianę orzeczenia o kosztach sądowych poprzez zwolnienie oskarżonego od ich ponoszenia w całości i przejęcie tychże na rachunek skarbu państwa;

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy była skuteczna w tym tylko stopniu, że spowodowała zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie uchylenia punktu 4 i zwolnienie oskarżonego od uiszczenia kosztów sądowych w sprawie, przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa. Niezasadne natomiast okazały się zarzuty przywołane w apelacji dotyczące obrazy przepisów postępowania, tj. art. 7 k.p.k.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, iż Sąd I instancji dokonał prawidłowej oceny zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego. Słusznie uznał oskarżonego za winnego popełnienia przypisanego mu czynu. Swoje stanowisko przekonywująco uzasadnił w motywach pisemnych zaskarżonego wyroku. Wbrew twierdzeniom obrońcy, nie doszło do obrazy przepisów postępowania, tj. art. 7 k.p.k. Kontrola instancyjna zaskarżonego wyroku spowodowała jego zmianę jedynie w zakresie zasądzonej od oskarżonego w pkt 4 opłaty oraz części wydatków w sprawie. Oskarżony w postępowaniu sądowym przyznał się do popełnienia zarzuconego mu aktem oskarżenia czynu. Jego wina i okoliczności sprawy nie budziły wątpliwości Sądu Rejonowego. Oskarżony złożył wyjaśnienia, które korespondowały z pozostałym, zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Istotne zeznania złożył również na etapie postępowania przygotowawczego świadek M. J.. Pełniąc funkcję funkcjonariusza policji, potwierdził przebieg interwencji z dnia 15 sierpnia 2014r. Jego zeznania w znacznym stopniu przyczyniły się do ustalenia, iż oskarżony swoim zachowaniem wypełnił znamiona art. 178a § 1 k.k. Należy je zatem uznać za wiarygodne. Popełnienie przez S. Z. (1) zarzucanego mu przestępstwa uwiarygodniło także badanie stanu jego trzeźwości. W badaniu tym stwierdzono w pierwszym pomiarze o godzinie 15:05 – 1,21 mg/l oraz w drugim o godzinie 15:26 – 1,13 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu. Protokół z przebiegu badania stanu trzeźwości urządzeniem elektronicznym nie nosi cech przerobienia, bądź podrobienia. Należy traktować go zatem jako wiarygodny dowód w sprawie. Sąd Rejonowy słusznie obdarzył walorem wiarygodności opinię wydaną przez biegłych lekarzy psychiatrów i psychologa, sporządzoną na potrzeby niniejszego postępowania. Biegli w opinii stwierdzili, iż oskarżony dopuścił się wskazanego czynu, mając w czasie jego popełnienia w znacznym stopniu ograniczoną zdolność rozpoznania jego znaczenia i pokierowania swoim postępowaniem. Sąd Rejonowy prawidłowo zakwalifikował czyn oskarżonego jako przestępstwo z art. 178a § 1 k.k. w zw. z art. 31 § 2 k.k. Zgodnie z powyższym przepisem, Sąd Rejonowy uprawniony był do zastosowania wobec oskarżonego nadzwyczajnego złagodzenia kary. Niemniej jednak należy zgodzić się z Sądem I instancji, który nie znalazł podstaw do tego, aby skorzystać z dobrodziejstwa przedmiotowej instytucji. W ocenie Sądu odwoławczego nie było również uzasadnione warunkowe umorzenie postępowania wobec oskarżonego. Sąd Rejonowy podejmując taką decyzję wziął pod uwagę całokształt okoliczności sprawy, a nie jak twierdzi obrońca, jedynie wysokość zawartości alkoholu w wydychanym przez oskarżonego powietrzu. Słusznie uznał, że stan niebezpieczeństwa na drodze jaki oskarżony wywołał swoim zachowaniem wyklucza łagodniejsze rozstrzygnięcia. Świadomość stanu nietrzeźwości i jego głębokości, była wprawdzie w znacznym stopniu ograniczona, to jednak biegli stwierdzili, iż S. Z. (1) może ponosić odpowiedzialność za swoje postępowanie. Ocena dowodów dokonana przez Sąd I instancji nie była zatem oceną dowolną, lecz swobodną. Sąd Rejonowy wymierzając oskarżonemu karę i środek karny za przypisany mu czyn, właściwie wziął pod uwagę dyrektywy wymiaru kary określone w art. 53 § 1 i 2 k.k. Kierując się ograniczoną poczytalnością oskarżonego, w znaczny sposób złagodził orzeczony wymiar kary. Zamiast kary pozbawienia wolności, o którą wnioskował prokurator, orzekł karę grzywny. Kara, jest zdaniem Sądu Okręgowego wyważona i sprawiedliwa. Uwzględnia okoliczności zarówno łagodzące, jak i obciążające. Okolicznością obciążającą w niniejszej sprawie był przede wszystkim stan nietrzeźwości oskarżonego, który słusznie Sąd I instancji ocenił jako rażący. Stan nietrzeźwości S. Z. (1) w znaczny sposób przekroczył granicę wskazaną w art. 115 § 16 k.k. Zawartość alkoholu w organizmie oskarżonego w czasie kiedy prowadził samochód była bardzo wysoka bowiem ponad czterokrotnie przekraczała próg wskazany w tym przepisie. O znacznym stopniu nietrzeźwości zeznawał policjant, który zatrzymywał oskarżonego. M. J. zeznał, że oskarżony miał bełkotliwą mowę, nieskoordynowane ruchy, czuć było od niego wyraźną woń alkoholu, nie potrafił stać w miejscu w prostej pozycji. Okoliczności te niezbicie wskazują, że S. Z. (1) nie był w stanie panować nad pojazdem. Nie można zgodzić się z zarzutem obrońcy, że skoro oskarżony został zatrzymany na osiedlowej ulicy, blisko miejsca swojego zamieszkania, to nie stworzył dużego zagrożenia dla innych uczestników ruchu drogowego. Tymczasem taki wniosek jest błędny. S. Z. (1) został zatrzymany około godziny 15 w dzień świąteczny, gdy tradycyjnie mieszkańcy odwiedzają swoich krewnych i w związku z tym ruch drogowy może być tylko nieznacznie mniejszy od tego jaki odbywa się w dzień powszedni. Oskarżony zamierzał odwiedzić swoją żonę, co wymagało wjechania samochodem z ulicy (...) w R. w inną, ruchliwą ulicę miasta. Nie doszło do tej sytuacji z powodu szybkiej interwencji policjanta. Sąd I instancji zasadnie stwierdził, że oskarżony wywołał swoim nieodpowiedzialnym zachowaniem duże zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu lądowym. Stopień społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu należy ocenić jako znaczny. Okolicznością łagodzącą był natomiast fakt dotychczasowej niekaralności oskarżonego. Wyrok Sądu Rejonowego okazał się słuszny także w zakresie orzeczonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 2 lat. Wskazany okres, w ocenie Sądu odwoławczego, winien być wystarczający i adekwatny do stopnia winy oraz okoliczności popełnionego przez oskarżonego czynu. Kara orzeczona wobec S. Z. (1), we wskazanym kształcie, spełni wszystkie ustawowe cele. Powinna uzmysłowić oskarżonemu naganność takiego zachowania. Realizuje także cele prewencyjne bowiem oskarżony ze względu na uzależnienie od alkoholu stwarza większe niż przeciętne zagrożenie spowodowania wypadku drogowego.

Sąd Okręgowy dokonał zmiany zaskarżonego wyroku jedynie w zakresie uchylenia punktu 4 i zwolnienia oskarżonego od uiszczenia kosztów sądowych w sprawie, przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa. Za dokonaniem przedmiotowej zmiany przemawiała przede wszystkim ciężka sytuacja finansowa S. Z. (1). Oskarżony osiąga niskie dochody, pozostaje na rencie. Ponadto na jego utrzymaniu jest również żona. Oskarżony uzyskane środki pieniężne przeznacza na leczenie. Wobec powyższych okoliczności, obciążenie go kosztami sądowymi w niniejszej sprawie okazało się nadmiernie dolegliwe.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd Okręgowy orzekł jak w części dyspozytywnej wyroku.

SSR/del/ Anna Bojarczuk SSO Michał Chojnowski SSO Ludmiła Tułaczko