Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 marca 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2015 r. w Szczecinie

sprawy R. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K.

o wysokość świadczenia

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 9 września 2013 r. sygn. akt IV U 52/13

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. na rzecz ubezpieczonego R. S. kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

SSA Urszula Iwanowska SSA Barbara Białecka SSO del. Beata Górska

III A Ua 975/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 14 listopada 2012 r. (znak: I (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. ustalił R. S. prawo do okresowej częściowej niezdolności do pracy począwszy od 1 listopada 2012 r. do 31 października 2014 r., albowiem komisja lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 8 listopada 2012 r. ustaliła, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy do 31 października 2014 r.

W odwołaniu od powyższej decyzji R. S. wniósł o jej zmianę przez ustalenie, że jest w dalszym ciągu całkowicie niezdolny do pracy wskazując, że od wielu lat cierpi na schorzenia o podłożu psychiatrycznym, laryngologicznym, nadto kardiologicznym.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie powtarzając argumenty użyte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 9 września 2013 r. Sąd Okręgowy w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję i stwierdził, że R. S. przysługuje renta z tytułu niezdolności do pracy w wysokości jak dla osób całkowicie niezdolnych do pracy.

Powyższe orzeczenie Sąd Okręgowy oparł o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

R. S. ma 52 lata (urodził się w dniu (...)). Posiada wykształcenie zasadnicze zawodowe – mechanik pojazdów samochodowych. W przeszłości pracował jako monter, kierowca, pomocnik dekarza, robotnik gospodarczy. Ostatnio do 31 grudnia 2012 r. był zatrudniony jako pracownik ochrony; pracę wykonywał w warunkach chronionych. Od 2005 roku ubezpieczony cierpi na chorobę psychiczną. Ubezpieczony był uprawniony do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w okresie od 16 lipca 2007 r. do 31 października 2012 r.

W dniu 2 października 2012 r. R. S. złożył wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. W związku z powyższym Zakład Ubezpieczeń Społecznych skierował ubezpieczonego na badania lekarskie dla ustalenia aktualnego stanu zdrowia i zdolności do pracy ubezpieczonego. Lekarz orzecznik ZUS, po przeprowadzonych badaniach orzeczeniem z dnia 15 października 2012 r. uznał ubezpieczonego za częściowo niezdolnego do pracy w okresie od 1 listopada 2012 r. do 31 października 2014 r. Tak wydaną opinię potwierdziła również komisja lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 8 listopada 2012 r. W oparciu o powyższe orzeczenie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. decyzją z dnia 14 listopada 2012 r. ustalił wobec ubezpieczonego R. S. prawo do okresowej częściowej niezdolności do pracy począwszy od 1 listopada 2012 r. do 31 października 2014 r. Od powyższej decyzji organu rentowego odwołał się ubezpieczony wnosząc o ustalenie prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Dalej sąd pierwszej instancji wskazał, że na podstawie sporządzonej przez biegłą psychiatrę E. K. na potrzeby niniejszego postępowania opinii sądowej z dnia 14 lutego 2013 r. i jej dwóch opinii uzupełniających z dnia 16 kwietnia 2013 r. i z dnia 29 maja 2013 r. Sąd ustalił, że ubezpieczony R. S. jest całkowicie niezdolny do pracy w okresie od 1 listopada 2012 r. do 31 października 2014 r.

Na podstawie powyższego stanu faktycznego oraz art. 57 w związku z art. 12 i art. 13 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j. t. Dz. U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227 ze zm.; powoływana dalej jako: ustawa emerytalno-rentowa) Sąd Okręgowy uznał odwołanie za uzasadnione.

Sąd pierwszej instancji mając na względzie, że ustalenie stopnia niezdolności do pracy ubezpieczonego wymagało wiadomości fachowych postanowił przeprowadzić dowód z opinii biegłej psychiatry E. K. na okoliczność ustalenia na jakie schorzenia cierpi ubezpieczony, na czym one polegają i jaki jest ich wpływ na stan czynnościowy organizmu, czy powodują całkowitą niezdolność do jakiegokolwiek zatrudnienia i na jaki okres, jeśli tak, to co za tym przemawia, jaka jest data początkowa całkowitej niezdolności. Pozwoliło to na uzyskanie opinii od osoby nie zainteresowanej rozstrzygnięciem sprawy, mogącej udzielić sądowi fachowych informacji i wiadomości dla ustalenia i oceny okoliczności sprawy, ułatwiając tym samym właściwą ocenę faktów i rozstrzygnięcie sporu. Przy czym stan zdrowia ubezpieczonego był przedmiotem szczegółowej oceny biegłej o specjalnościach adekwatnych do zdiagnozowanych i wskazywanych przez ubezpieczonego schorzeń.

W ocenie Sądu Okręgowego wnioski płynące ze sporządzonej na potrzeby niniejszego postępowania opinii sądowej były jednoznacznie w swej treści i wynikało z nich, że ubezpieczony R. S. jest całkowicie niezdolny do pracy w okresie od 1 listopada 2012 r. do 31 października 2014 r. Sąd meriti podniósł, że biegła psychiatra E. K. w opinii z dnia 14 lutego 2013 r. rozpoznała u ubezpieczonego zaburzenia afektywne dwubiegunowe i wskazała, iż od czasu zachorowania przez ubezpieczonego tj. począwszy od 2005 roku co najmniej raz w roku występuje pogorszenie stanu psychicznego R. S. wymagające hospitalizacji. Już po wydaniu orzeczenia przez komisję lekarską ZUS w dniu 8 listopada 2012 r. ubezpieczony również był hospitalizowany w okresie od 5 do 25 stycznia 2013 r. Choroba przebiega z częstymi nawrotami, co czyni ubezpieczonego całkowicie niezdolnym do pracy. Powyższą opinię biegła psychiatra podtrzymała w dwóch opiniach uzupełniających z dnia 16 kwietnia 2013 r. i z dnia 29 maja 2013 r. podkreślając, że choroba ubezpieczonego przebiega z częstymi nawrotami, co wiąże się bezsprzecznie z koniecznością corocznych hospitalizacji. Przebieg zaś choroby, jej stopień nasilenia powoduje całkowitą niezdolność do pracy ubezpieczonego w normalnych warunkach. Stąd też jeśli ubezpieczony podejmuje pracę, to jedynie wykonywaną w warunkach chronionych, co sam przyznał na rozprawie w dniu 9 września 2013 r. pełnomocnik ubezpieczonego wskazując, że wykonywane przez ubezpieczonego prace, między innymi, pracownika ochrony - były pracami prostymi, świadczonymi pod nadzorem. Biegła podkreśliła, że ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy na normalnym rynku pracy, może jedynie pracować w warunkach chronionych.

Nadto sąd meriti miał na uwadze, że organ rentowy ostatecznie nie wniósł żadnych zastrzeżeń do sporządzonych wyżej opinii sądowych.

W przekonaniu Sądu Okręgowego wszystkie opinie wyznaczonej biegłej były na tyle kategoryczne i przekonujące, że wystarczająco wyjaśniały zagadnienia wymagające wiadomości specjalnych. Ustalenia poczynione przez biegłą zostały poddane przez sąd szczegółowej analizie pod kątem fachowości, rzetelności, logiczności. Opinie podlegały ocenie na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłej, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w nich wniosków. Sąd meriti ostatecznie przyjął ustalenia biegłej za podstawę określenia stanu zdrowia ubezpieczonego i jego zdolności do pracy, uznał je za logiczne i spójne, a treść opinii za sporządzoną fachowo i wyczerpująco w stosunku do materiału dowodowego jakim dysponowała biegła. Sąd wziął pod uwagę wykształcenie ubezpieczonego (zasadnicze zawodowe) i wykonywane przez niego wcześniej zatrudnienie (między innymi pracownika ochrony w warunkach chronionych), rozważając wpływ stwierdzonych schorzeń na możliwość podjęcia pracy zawodowej, jaką istotnie ubezpieczony w przeszłości wykonywał. W ocenie tego Sądu wyniki przeprowadzonej opinii biegłej oraz zgromadzona dokumentacja medyczna były wystarczające do poczynienia ustaleń dotyczących stanu zdrowia ubezpieczonego oraz jego zdolności do wykonywania pracy zarobkowej.

Sąd pierwszej instancji kierując się powyższym, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił decyzję organu rentowego z dnia 14 listopada 2012 r. i ustalił, że ubezpieczonemu R. S. przysługuje renta z tytułu niezdolności do pracy w wysokości jak dla osób całkowicie niezdolnych do pracy.

Z powyższym wyrokiem Sądu Okręgowego w Koszalinie w całości nie zgodził się Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który w wywiedzionej apelacji zarzucił mu:

- naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, w szczególności art. 12 ust. 2 i art. 57 ust. 1 pkt. 1 ustawy emerytalno-rentowej poprzez uznanie, że ubezpieczony jest osobą całkowicie niezdolną do pracy i przyznanie z tego tytułu renty na okres od 1 listopada 2012 r. do 31 października 2014 r., podczas gdy stan zdrowia ubezpieczonego nie uzasadnia orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy;

- niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, a dotyczących stanu zdrowia ubezpieczonego.

Wskazując na powyższe apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania.

W uzasadnieniu skarżący między innymi wskazał, że ze stanowiska Przewodniczącego Komisji Lekarskich Oddziału Wojewódzkiego (...) w S. z dnia 7 marca 2013 r., 8 maja 2013 r., 19 czerwca 2013 r. oraz 26 września 2013 r. wynika, iż schorzenia ubezpieczonego nie powodują całkowitej niezdolności do pracy. Apelujący zaznaczył, że ubezpieczony pracuje na całym etacie w charakterze ochroniarza, a jego choroba niewątpliwie przebiega z okresami remisji i zaostrzeń oraz może w danym momencie wymagać hospitalizacji i korzystania z czasowej niezdolności do pracy. Jednocześnie organ rentowy podniósł, że ubezpieczony wykazał elastyczność na rynku pracy i będąc częściowo niezdolnym do pracy w charakterze kierowcy przeszedł badania dopuszczające go do pracy jako pracownika ochrony, w systemie zmianowym, co zdaniem Przewodniczącego pozostaje w sprzeczności z orzeczeniem całkowitej niezdolności do pracy.

Dalej apelujący wskazał, że w ocenie Przewodniczącego Komisji Lekarskich biegła niewłaściwie oceniła stan zdrowia ubezpieczonego pod kątem niezdolności do jakiejkolwiek pracy. Komisja lekarska ZUS uznała co prawda, że ubezpieczony nie może wykonywać pracy kierowcy, ale może pracować na innych stanowiskach. Tym samym stan zdrowia ubezpieczonego uzasadnia orzeczenie tylko częściowej niezdolności do pracy. Nadto organ podkreślił, że ubezpieczony przeszedł pozytywnie badania przed dopuszczeniem do pracy w charakterze pracownika ochrony, co wskazuje, iż jest osobą zdolną do wykonywania niektórych prac.

W odpowiedzi na apelację R. S., działając przez pełnomocnika, wniósł o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych wskazując, że zaskarżone orzeczenie jest prawidłowe, a zarzuty apelacji nie zasługują na uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny rozważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego nie zasługuje na uwzględnienie.

Po uzupełnieniu materiału dowodowego przez sąd odwoławczy ostatecznie słuszne okazały się istotne ustalenia sądu pierwszej instancji oraz rozważania prawne w zakresie, w jakim uznał, że R. S. przysługuje renta z tytułu niezdolności do pracy w wysokości, jak dla osób całkowicie niezdolnych do pracy. Spełnienie przez ubezpieczonego pozostałych przesłanek nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy było niesporne.

Analiza materiału dowodowego zgromadzonego w postępowaniu przed Sądem Okręgowym, przez pryzmat powołanych w uzasadnieniu wyroku podstaw prawnych rozstrzygnięcia oraz w kontekście wniosków i twierdzeń apelacji doprowadziła Sąd Apelacyjny do przekonania o potrzebie uzupełnienia postępowania dowodowego w oparciu o art. 382 k.p.c. Organ rentowy nie kwestionując rozpoznania medycznego dokonanego przez opiniującą w sprawie biegłą sądową z zakresu psychiatrii, podważył bowiem uznanie, że ubezpieczony był osobą całkowicie niezdolną do pracy. W szczególności organ rentowy zarzucił, że zgodnie z treścią art. 12 ust. 2 ustawy emerytalno-rentowej całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, tymczasem ubezpieczony pracował na etacie w charakterze ochroniarza. Zdaniem apelującego ubezpieczony wykazał elastyczność na rynku pracy i będąc częściowo niezdolnym do pracy w charakterze kierowcy przeszedł badania dopuszczające go do pracy jako pracownika ochrony, w systemie zmianowym, co pozostaje w sprzeczności z orzeczeniem całkowitej niezdolności do pracy. W ocenie skarżącego biegła niewłaściwie oceniła stan zdrowia ubezpieczonego pod kątem niezdolności do jakiejkolwiek pracy.

W celu ostatecznego rozstrzygnięcia powyższych rozbieżności i usunięcia wszelkich kwestii spornych w zakresie oceny stopnia niezdolności do pracy w kontekście schorzeń psychicznych ubezpieczonego i wobec zastrzeżeń organu rentowego co do wniosków opinii biegłej i Sądu Okręgowego, sąd odwoławczy dopuścił dowód z dodatkowej opinii biegłego lekarza psychiatry, którego zadaniem było ustalenie, czy ubezpieczony R. S. po dniu 31 października 2012 r. był osobą nadal całkowicie niezdolną do pracy, czy też stał się osobą częściowo niezdolną do pracy, na jaki okres, z powodu jakich schorzeń oraz, czy nastąpiła poprawa stanu zdrowia i w czym się ona przejawia.

W pisemnej opinii biegły psychiatra W. B. (1) ustalił, że zdiagnozowana u ubezpieczonego choroba afektywna dwubiegunowo charakteryzuje się takimi okresami, które uniemożliwiają zwykłe funkcjonowanie. Nadto wskazał, że z dokumentacji medycznej wynika, iż remisje choroby nie były pełne. Biegły podkreślił, że podjęcie przez R. S. pracy w warunkach pracy chronionej ma wartość głównie rehabilitacyjną. Fakt, że w danym momencie ubezpieczony nie jest hospitalizowany nie oznacza, że jest zdrowy, a jedynie, iż uzyskano okresową poprawę stanu zdrowia. Tym się kierując, biegły uznał ubezpieczonego za całkowicie niezdolnego do pracy.

Biegły w ustnej opinii złożonej na rozprawie apelacyjnej w dniu 12 marca 2015 r. podtrzymał swoje wnioski wyrażone w pisemnej opinii. Odnosząc się do twierdzeń Zakładu Ubezpieczeń Społecznych kwestionujących możność uznania osoby za całkowicie niezdolną do pracy w sytuacji, gdy występują remisje choroby, a nadto mając na uwadze zatrudnienie ubezpieczonego w 2012 roku na pełnym etacie, biegły argumentował, że fakt zatrudnienia R. S. w warunkach pracy chronionej miał znaczenie głównie rehabilitacyjne – dawał choremu możliwość występowania w relacjach społecznych, motywował do dbania o zdrowie, do regularnego trybu życia. Gdy chodzi o podnoszone przez organ rentowy remisje, biegły wyjaśnił, że remisje pojawiające się w chorobie ubezpieczonego nie oznaczają jego wyleczenia. U ubezpieczonego bowiem obserwowano przewlekłe stany subdepresji, tj. obniżonego nastroju, które występowały właśnie w okresach między zaostrzeniami choroby. Biegły zaznaczył, że zgodnie ze standardami orzecznictwa lekarskiego utrzymywanie się takich stanów uzasadnia uznanie osoby za całkowicie niezdolną do pracy.

W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny nie miał już wątpliwości co do trafności ocen zawartych w opinii dopuszczonej przez Sąd Okręgowy, jak i w opinii sporządzonej w postępowaniu apelacyjnym. Obie opinie zostały wydane niezależnie od siebie, przez odrębnych lekarzy psychiatrów, którym nie można zasadnie zarzucić braku rzetelności czy fachowości. Zostały one przekonująco i profesjonalnie uzasadnione. W szczególności opiniujący w sposób pełny i wyczerpujący odpowiedzieli na pytania tez dowodowych. W toku postępowania apelacyjnego biegły psychiatra W. B. (1) odniósł się do zarzutów organu rentowego oraz zawartej w aktach dokumentacji medycznej. Wnioski biegłych wynikają z analizy dokumentacji medycznej, orzeczniczej oraz należytej weryfikacji stanowiska konsultantów i orzeczników ZUS, jak i własnego badania.

Konkluzje wydanych w sprawie opinii (z postępowania przed Sądem Okręgowym i Sądem Apelacyjnym) są zgodne, stanowcze i jednoznaczne – R. S. jest nadal po 31 października 2012 r. do dnia 31 października 2014 r. osobą całkowicie niezdolną do pracy. Podkreślić przy tym należy, że z wniosków opinii biegłej E. K. wynika, iż od czasu zachorowania ubezpieczonego w każdym roku, co najmniej jeden raz, występuje pogorszenie stanu psychicznego wymagające hospitalizacji, choroba przebiega z częstymi nawrotami, co czyni badanego całkowicie niezdolnym do pracy. Biegła w kolejnych uzupełniających opiniach podtrzymywała swoje pierwotne stanowisko – przebieg i nasilenie choroby powodują całkowitą niezdolność do pracy badanego na normalnym rynku pracy. Biegła stanowczo wskazał, że ubezpieczony może pracować wyłącznie w warunkach pracy chronionej. Te wywody znalazły potwierdzenie w ustnych twierdzeniach biegłego W. B. (2).

W odpowiedzi na zarzut apelacji należy także wyjaśnić kwestię możliwość uznania całkowitej niezdolności do pracy przy zachowaniu zdolności do pracy w warunkach chronionych. Zagadnienia dotyczące całkowitej niezdolności do pracy oraz pojęcie utraty zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy zostały wyjaśnione zarówno w doktrynie prawniczej, jak i w orzecznictwie. Całkowita niezdolność do pracy polega na utracie zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Od wskazanej wyżej jednoznacznej zasady przewidziany został wyjątek. Zgodnie z art. 13 ust. 4 ustawy emerytalno-rentowej zachowanie zdolności do pracy w warunkach określonych w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie stanowi przeszkody do orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy. Oznacza to, że możliwość uznania całkowitej niezdolności do pracy jest wykluczona przy zachowaniu choćby ograniczonej zdolności, ale w tzw. normalnych warunkach. Przesłanka niezdolności do jakiejkolwiek pracy odnosi się do każdego zatrudnienia w innych warunkach niż specjalnie stworzone na stanowiskach pracy odpowiednio przystosowanych do stopnia i charakteru naruszenia sprawności organizmu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2012 r., III UK 32/12).

Wobec powyższego traci zasadność argumentacja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dotycząca aktywności zawodowej ubezpieczonego wykluczającej możliwość ustalenia jego całkowitej niezdolności do pracy. Z akt organu rentowego wynika, że R. S. wykonywał pracę ochroniarza w Agencji Ochrony (...) spółki z o.o. Zakładzie Pracy (...). Biegły W. B. (1) przesłuchany przez sąd odwoławczy podkreślił specyfikę tej pracy, przede wszystkim brak obciążenia ubezpieczonego szczególną odpowiedzialnością, wykonywanie pracy w towarzystwie innej osoby, która mogła kontrolować zachowanie ubezpieczonego, zareagować w przypadku obserwacji nieprawidłowości. Natomiast biegły uznał wykonywanie przez ubezpieczonego pracy na samodzielnym stanowisku ochroniarza, bez towarzystwa innej osoby za niemożliwe.

Konfrontacja powyższych konkluzji z treścią zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności z dokumentacją medyczną, jak również stanowiskami stron, nie pozwala więc na negatywną ocenę dowodu z opinii biegłej i dokonanie odmiennych niż Sąd Okręgowy ustaleń w zakresie stopnia niezdolności do pracy R. S..

Sąd Apelacyjny podziela przy tym pogląd, że specyfika oceny dowodu z opinii biegłego wyraża się w tym, iż sfera merytoryczna opinii kontrolowana jest przez sąd – który nie posiada wiadomości specjalnych – w istocie tylko w zakresie zgodności z zasadami logicznego myślenia, doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej. Odwołanie się do tych kryteriów oceny stanowi wystarczające i należyte uzasadnienie przyczyn uznania zarówno opinii biegłej E. K., jak i biegłego W. B. (2) za przekonujące. Organ rentowy nie zdołał przy tym podważyć prawidłowości opinii, bowiem w zgłoszonych zarzutach nie przedstawiał żadnych merytorycznych argumentów ani przeciwko rozpoznanemu schorzeniu ubezpieczonego, ani też jego wpływu na zdolność R. S. do pracy. Zarzuty apelującego koncertowały się natomiast na fakcie aktywności zawodowej ubezpieczonego - wykonywania przez niego pracy ochroniarza.

Na koniec, wobec treści apelacji sąd odwoławczy wskazuje, że zgodnie z art. 107 ustawy emerytalno-rentowej prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego, przeprowadzonego na wniosek lub z urzędu, ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie. Treść orzeczenia lekarza orzecznika ZUS w przedmiocie braku niezdolności do pracy, wydanego po przeprowadzeniu badania lekarskiego, powinna więc w równym stopniu wynikać zarówno z profesjonalnej (tj. uwzględniającej aktualny stan wiedzy medycznej) oceny stanu zdrowia badanego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2001 r., II UKN 181/00, OSNAP 2002/17/418), jak i odpowiedniego uwzględnienia (powiązania) biologicznego aspektu niezdolności do pracy z elementami ekonomicznymi, np. posiadanymi kwalifikacjami, możliwością przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwością wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy, celowością przekwalifikowania (art. 13 ust. 1 ustawy emerytalno-rentowej). W postępowaniu sądowym ocena całkowitej bądź częściowej niezdolności do pracy z zasady wymaga więc wiadomości specjalnych. W takiej sytuacji, sąd nie może orzekać wbrew opinii biegłych sądowych, choć ostatecznie zawsze decyduje sąd, gdyż niezdolność do pracy jako przesłanka renty ma tu znaczenie prawne - art. 12 i 13 ustawy emerytalno-rentowej (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 września 2009 r., III UK 30/09, LEX nr 537018).

Biorąc pod uwagę powyższą ocenę i rozważania prawne, Sąd Apelacyjny doszedł więc do przekonania, że wobec rozstrzygającego waloru opinii biegłego psychiatry W. B. (2), stosownie do treści art. 107 w związku z art. 57 i art. 12 oraz art. 13 ustawy emerytalno-rentowej trafne jest rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego, w którym zmienił zaskarżoną decyzję, albowiem jednoznacznie ustalono, że stan zdrowia ubezpieczonego po 31 października 2012 r. nie uległ poprawie wpływającej na zmianę stopnia jego dotychczasowej niezdolności do pracy.

W konsekwencji sąd odwoławczy uznał, że zarzuty apelującego są nieuzasadnione, a ponieważ brak jest też innych podstaw do wzruszenia trafnego rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji, które sąd odwoławczy bierze pod rozwagę z urzędu - apelację jako bezzasadną na podstawie art. 385 k.p.c. oddalono.

Nadto, na podstawie art. 108 § 1 k. p. c., przy zastosowaniu zasady wyrażonej w art. 98 k. p. c., Sąd Apelacyjny orzekł również o kosztach zastępstwa procesowego za drugą instancję. Zgodnie z powołaną zasadą odpowiedzialności za wynik procesu - art. 98 § 1 k.p.c. - strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Zgodnie z wnioskiem zgłoszonym przez pełnomocnika ubezpieczonego, sąd zasądził od strony przegrywającej, tj. Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na rzecz R. S. - koszty zastępstwa procesowego w kwocie 120 zł, zgodnie z treścią § 2 ust. 1 i 2 w związku z § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (j. t. Dz. U. z 2013 r., poz. 490).

SSA Barbara Białecka SSA Urszula Iwanowska SSO del. Beata Górska