Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI RCa 266/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 listopada 2015 roku

Sąd Okręgowy w Olsztynie VI Wydział Cywilny Rodzinny w składzie:

Przewodniczący: SSO Ewa Błesińska (spr.)

Sędziowie: SO Jolanta Biernat-Kalinowska

SR del do SO Maja Jabłońska

protokolant: st. sekr. sąd. Anna Greifenberg-Krupa

po rozpoznaniu w dniu 25 listopada 2015 roku w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa T. M. i A. M.

przeciwko małoletniemu M. Ż. reprezentowanemu przez matkę D. Ż.

o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Bartoszycach

z dnia 13 kwietnia 2015 roku

sygn. akt III RC 322/14

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I i uchyla z dniem 1 grudnia 2015 roku obowiązek alimentacyjny powódki T. M. wobec małoletniego pozwanego M. Ż. w kwocie po 150 zł wynikający z wyroku Sądu Rejonowego w Bartoszycach z dnia 2 grudnia 2010 roku w sprawie III RC 177/10;

II.  w pozostałej części apelację oddala;

III.  odstępuje od obciążania pozwanego kosztami procesu za instancję odwoławczą.

Sygn. akt VI RCa 266/15

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Bartoszycach wyrokiem z 13 kwietnia 2015r. w sprawie III RC 322/14 oddalił powództwo T. M. i A. M. o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego wobec małoletniego M. Ż. reprezentowanego przez matkę D. Ż..

Sąd uzasadnił decyzję sytuacją matki pozwanego, która samodzielnie sprawuje nad nim opiekę, w związku z tym nie jest w stanie wykonywać pracy zarobkowej, nadto biernością ojca dziecka w jego alimentowaniu. Sąd uznał, że powodowie nadal powinni partycypować w kosztach utrzymania małoletniego pozwanego.

Apelację od tego wyroku skutecznie złożyła powódka wnosząc o jego zmianę poprzez uwzględnienie powództwa, ewentualnie o obniżenie alimentów do wysokości 50 zł miesięcznie. Zakwestionowała ustalenia faktyczne wskazując na brak analizy sytuacji powodów, którzy ze względu na znaczne obniżenie ich kondycji finansowej nie są w stanie zabezpieczyć potrzeb swoich, swojego małoletniego dziecka i dodatkowo partycypować w kosztach utrzymania pozwanego.

Sąd odwoławczy zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na częściowe uwzględnienie.

Zgodnie z art. 135§1 k.r.o. wysokość alimentów odzwierciedlać powinna potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. W niniejszej sytuacji konieczne było poddanie analizie usprawiedliwionych potrzeb pozwanego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych powódki, gdyż kwestia możliwości finansowych była naczelnym argumentem apelacji.

W świetle zaprezentowanej w toku postępowania sytuacji pozwanego nie sposób kwestionować jego potrzeb. Niewątpliwie w zakresie potrzeb usprawiedliwionych poza standardowymi mieści się konieczność rehabilitacji, wsparcia rozwojowego, sprzętu umożliwiającego funkcjonowanie. Koszty utrzymania pozwanego są więc niewątpliwie ponadstandardowe. Jednocześnie jednak Sąd dostrzegł skomplikowaną sytuację finansową powódki. Jedynym jej dochodem jest renta wynosząca 712,01 zł netto. Powódka ma na utrzymaniu czternastoletniego syna, jej stan zdrowia nie tylko wiąże się z koniecznością leczenia, ale uniemożliwia jej podjęcie zatrudnienia, dodatkowo zobligowana jest uregulować zadłużenie wynikające z zakończenia działalności gospodarczej. Dochód powódki nie pozwala na zabezpieczenie nawet podstawowych jej potrzeb. W konsekwencji przyjąć należy, że klasyfikuje ją na poziomie niedostatku.

Polaryzacja więc potrzeb pozwanego i możliwości powódki z uwzględnieniem priorytetowego obowiązku rodziców do zabezpieczania potrzeb dziecka obliguje do zmiany stanu i zakończenia obciążania jej alimentami na rzecz pozwanego. Powódkę obciąża obowiązek alimentacyjny wobec pozwanego będącego jej wnukiem, jednak nie może on wyprzedzać obowiązku alimentacyjnego rodziców, czyli matki i ojca pozwanego. Pozwany nie wywiązuje się z obowiązku alimentacyjnego, jednak stan ten jest rekompensowany poprzez świadczenia wypłacane przez Fundusz Alimentacyjny w wysokości nieznacznie tylko niższej niż zobowiązanie ojca pozwanego. Matka pozwanego natomiast nie poszukuje możliwości zabezpieczenia potrzeb syna z innych źródeł, jak wsparcie organizacji pozarządowych. Ma ona znacznie ograniczone możliwości ze względu na sprawowanie opieki nad pozwanym, jednak nie jest ich całkowicie pozbawiona.

W konsekwencji na podstawie art. 386§1 k.p.c. w zw. z art. 135§1 k.r.o. Sąd zmienił zaskarżony wyrok poprzez uchylenie obowiązku alimentacyjnego powódki wobec pozwanego wynikającego z wyroku Sądu Rejonowego w Bartoszycach z 2 grudnia 2010r. w sprawie III RC 177/10. W tym zakresie Sąd apelację uwzględnił, w pozostałym natomiast ją oddalił. Ustalił bowiem datę uchylenia obowiązku alimentacyjnego na dzień 1 grudnia 2015r. uznając, że matka pozwanego powinna mieć możliwość przygotować się do zmiany zakresu przekazywanych jej świadczeń.

Sąd na podstawie art. 102 k.p.c. odstąpił od obciążania pozwanego kosztami procesu za instancję odwoławczą. Uznał, że specyfika sprawy i relacje stron postępowania sprzeciwiają się obciążeniu pozwanego kosztami procesu.