Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 listopada 2015 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Małgorzata Kowalska

Protokolant sądowy Agnieszka Goluch

po rozpoznaniu w dniu 27 listopada 2015 roku w Lublinie

sprawy H. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania H. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 8 stycznia 2015 roku znak (...)

I.  zmienia zaskarżoną decyzję i ustala H. K. prawo do emerytury od dnia (...)roku;

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. na rzecz wnioskodawczyni H. K. kwotę 277,30 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sygn. akt VII U 357/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 stycznia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił H. K. ustalenia prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych na podstawie art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W uzasadnieniu decyzji organ podał, że wnioskodawczyni na dzień 1 stycznia 1999 r. nie udowodniła 15 - letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych (decyzja – k. 20 a.e.).

Odwołanie od tej decyzji złożyła w dniu 10 lutego 2015 roku H. K., za pośrednictwem pełnomocnika r.pr. W. Ł.. Wniosła o zmianę decyzji w całości i przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych z uwzględnieniem zatrudnienia w Zakładzie (...) gdzie pracowała w szczególnych warunkach na stanowisku prządki (odwołanie – k. 2-3 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podnosząc argumenty leżące u podstaw zaskarżonej decyzji i wskazał, że wnioskodawczyni nie udowodniła 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Nie uwzględniono wnioskodawczyni okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach w Zakładzie (...) w B. od 23 lipca 1976 roku do 31 grudnia 1998 roku, ponieważ świadectwo pracy w warunkach szczególnych nie zawiera daty wystawienia, a podane stanowisko „prządka” nie jest zgodne ze stanowiskiem wymienionym we wskazanych przepisach resortowych „przędzarz” (odpowiedź na odwołanie – k. 11-12 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

H. K. urodziła się w dniu (...).

W dniu (...) roku złożyła wniosek o ustalenie prawa do emerytury. Do wniosku dołączyła świadectwo pracy, świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach oraz zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu na druku Rp7, wystawione przez Masę Upadłości Zakładu (...) w B. (k. 1-4 a.s. oraz 7-10 a.s.). Skarżąca nie była członkiem otwartego funduszu emerytalnego, obecnie nie jest zatrudniona.

W oparciu o zgromadzone dokumenty organ rentowy uwzględnił wnioskodawczyni na dzień 1 stycznia 1999r. łączny staż ubezpieczeniowy w wymiarze 24 lata, 1 miesiąc i 3 dni okresów składkowych i nieskładkowych ( w tym 3 dni okresów nieskładkowych) oraz stwierdził, że skarżąca nie spełnia warunku 15-letniego zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Na okoliczność pracy skarżącego w szczególnych warunkach Sąd dopuścił dowód z akt osobowych z okresu zatrudnienia w Zakładzie (...) w B. (k. 18 a.s.) oraz zeznań świadków J. L. (k. 42v-43 a.s.) oraz I. S. (k. 43 a.s.).

H. K., z domu B. ukończyła (...) Szkołę Zawodową (...), w zawodzie prządki. Jako uczeń została zatrudniona w Zakładach (...) w B. od dnia 28 listopada 1974 roku, na podstawie umowa o naukę zawodu dla pracownika młodocianego – przędzalnika. W dniu 23 lipca 1976 roku wnioskodawczyni zawarła umowę o pracę, w pełnym wymiarze czasu, na stanowisku prządki w Wydziale (...) Przez cały okres zatrudnienia w (...) odwołująca wykonywała te same obowiązki, przy czym stanowisko pracy było zamiennie określane jako prządka, starsza prządka oraz przędzarz. Umowę o pracę rozwiązano z wnioskodawczynią z dniem 31 marca 2001 roku, z przyczyn dotyczących zakładu pracy, z powodu redukcji zatrudnienia (vide akta osobowe k. 18 a.s.).

Do obowiązków wnioskodawczyni, przez cały okres zatrudnienia, należała obsługa maszyny – przędzarki, na której przędła nici zgrzebne, z których następnie była tkana tkanina. Pracowała na hali, na której znajdowało się 9 przędzarek, każdą z nich obsługiwała jedna prządka (plus 3 maszyny dodatkowe), ponadto 9 maszyn zgrzebnych oraz kilka przewijarek i skrętarek. Wnioskodawczyni pracowała w hałasie i zapyleniu, miała ochronną odzież: buty, czepki, zatyczki do uszu. Otrzymywała dodatek za pracę w warunkach szczególnych (zeznania świadków J. L. k. 42v-43 a.s. oraz I. S. k. 43 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów. Przede wszystkim Sąd oparł się na oryginalnych aktach osobowych wnioskodawczyni ze spornego okresu zatrudnienie, które zostały sporządzone w sposób prawidłowy i przez podmioty do tego uprawnione, nie noszą one znamion przeróbek i Sąd uznał je za w pełni wiarygodne. Ze zgromadzonych w tych aktach angaży nie wynika, aby skarżąca wykonywała w spornym okresie jakiekolwiek inne prace poza pracami przy przędzeniu surowców włókienniczych. Zajmowane przez nią stanowisko było zmiennie określane przez pracodawcę jednak były to zmiany czysto formalne, a wnioskodawczyni przez cały czas świadczyła pracę na Wydziale Przędzalni jako prządka, zgodnie ze swoim wykształceniem.

Ponadto Sąd dał oparł się na zeznaniach wymienionych wyżej świadków gdyż były one spójne, logiczne i co do podstawowych okoliczności zgodne z dokumentami zgormadzonymi w aktach osobowych. Podnieść należy, iż J. L. i I. S. pracowały razem z wnioskodawczynią w w/w zakładzie na tym samym Wydziale i na tych samych stanowiskach. Z racji wykonywanych obowiązków miały one możność poczynienia bezpośrednich i trafnych spostrzeżeń odnośnie rodzaju wykonywanych przez skarżącą czynności. Potwierdziły, że H. K. pracowała stale jako przędzarz w pełnym wymiarze godzin. Okresy zatrudnienia na stanowisku prządki zostały świadkom zaliczone przez organ emerytalny jako okresy zatrudnienia w warunkach szczególnych i uzyskały z tego tytułu prawo do wcześniejszej emerytury. Podkreślić też należy, iż świadkowie są dla wnioskodawczyni osobami obcymi, nie są zainteresowani rozstrzygnięciem niniejszej sprawy i nie mieli powodu by składać zeznania niezgodnie z prawdą.

Sąd postanowił natomiast pominąć dowód z przesłuchania wnioskodawczyni, gdyż jest ona osobą obłożnie chorą, nie ma możliwości stawienia się na rozprawie. Sprawa zaś została w sposób wystarczający wyjaśniona w oparciu o przedstawione wyżej dowody.

Odwołanie H. K. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 46 w związku z art. 32 cyt. ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku, a przed dniem 1 stycznia 1969 roku będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku niższym niż wskazany, jeżeli nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego i warunki do uzyskania emerytury określone w tych przepisach spełnią do dnia 31 grudnia 2008 roku. Przy czym wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie, których wymienionym osobom przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Według § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym, co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

H. K. do dnia 31 grudnia 2008 roku nie osiągnęła wymaganego przez cytowany przepis wieku emerytalnego – 55 lat.

Jednakże zgodnie z art. 184 ust. 1 wymienionej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego m.in. w art. 32 ustawy (tj. 55 lat dla kobiet), jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 ustawy, tj. wynoszący dla kobiet 20 lat, w tym wymagany w przepisach dotychczasowych okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (15 lat). Emerytura taka przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego (art. 184 ust. 2 ustawy).

Okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w przepisach są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okoliczności te stwierdza zakład pracy.

Dokonując oceny, czy pracę wnioskodawczyni można zakwalifikować jako pracę w szczególnych warunkach należy podkreślić, że H. K. występując do organu rentowego o przyznanie świadczenia, przedłożyła świadectwo pracy w szczególnych warunkach, z którego wynikało, iż była zatrudniona jako prządka w okresie od 23 lipca 1976 roku do 31 marca 2001 roku. Organ rentowy nie uwzględnił skarżącej tego zatrudnienia twierdząc, że świadectwo pracy w warunkach szczególnych nie zawiera daty wystawienia, a stanowisko „prządka” nie jest zgodne ze stanowiskiem wymienionym w przepisach resortowych tj. „przędzarz”.

Sąd, w przeciwieństwie do organu rentowego, nie jest związany określonymi środkami dowodowymi. Zgodnie, bowiem z treścią art. 473 kpc, stanowiącego, iż w postępowaniu przed sądem w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i przesłuchania stron. Oznacza to, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Z kolei ustalenie przez Sąd w toku postępowania odwoławczego, że dana praca była wykonywana w szczególnych warunkach jest wystarczającą podstawą do uznania wykonywanej pracy za pracę tego rodzaju.

Zdaniem Sądu, z zeznań wnioskodawcy i akt osobowych wynika, że H. K. w okresie zatrudnienia w Zakładzie (...) w B. od 23 lipca 1976 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku, była zatrudniony na stanowisku prządki na Wydziale Przędzalni w warunkach szczególnych określoną w wykazie A, Dział VII – „ W Przemyśle Lekkim„ poz. 1 „prace przy obróbce surowców włókienniczych i ich przędzeniu” cyt. rozporządzenia Rady Ministrów.

Stanowiska zaliczane do tej grupy zatrudnienia są także ujęte w Dziale VII - „W Przemyśle Lekkim” poz. 1 „obróbka surowców włókienniczych i ich przędzenie”, pkt 9 – „przędzarz” zarządzenia nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego.

Wnioskodawca przez cały okres zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace na stanowisku prządki. Należy przy tym zaznaczyć, iż z definicji „prządka” jest to kobieta zajmująca się przędzeniem, natomiast „przędzarz” jest to robotnik zatrudniony w przędzalni (źródło Słownik Języka Polskiego …….). Z samej zaś wykładni semantycznej wynika, iż określenia te są ze sobą zbieżne i określają osoby zajmujące się tymi samymi czynnościami. Ponadto podkreślić należy, iż to nie nazwa stanowiska decyduje o uznaniu pracy za wykonywaną w szczególnych warunkach ale zakres faktycznie wykonywanej przez ubezpieczonego pracy (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 15 lipca 2015 roku, sygn. III AUa 270/15, LEX nr 1768713, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 21 stycznia 2015 r., sygn. III AUa 329/14, Lex nr 1661196)

Udowodniony okres pracy w warunkach szczególnych wynosi więc w przypadku H. K. 22 lata, 5 miesięcy i 8 dni.

Spełnienie przez skarżącą pozostałych przesłanek do przyznania prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach nie było kwestionowane. Wnioskodawczyni w dniu(...) roku ukończyła 55 lat życia, posiada na dzień 1 stycznia 1999 roku ponad 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Nie przystąpiła do otwartego funduszu emerytalnego. Z tego względu należało wnioskodawczyni ustalić prawo do emerytury od dnia (...) roku, tj. od daty złożenia wniosku o świadczenie.

Z tych względów Sąd Okręgowy na mocy wyżej wskazanych przepisów oraz art.477 ¹⁴ § 2 kpc orzekł jak w sentencji.

Sąd Okręgowy orzekł o obowiązku zwrotu kosztów procesu od pozwanego na rzecz wnioskodawczyni w wysokości 277,30 zł - zgodnie z treścią art. 98 § 1, 3 i 4 k.p.c. oraz § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. (t.j. Dz. U. z 2013, poz. 490). Na niezbędne koszty dochodzonych praw przez pozwanego składają się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 60 złotych oraz koszty dojazdu pełnomocnika na rozprawę w kwocie 217,30 zł, zgodnie z wnioskiem z dnia 15 października 2015 roku.