Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 października 2015 roku

Sąd Okręgowy w Olsztynie VI Wydział Cywilny Rodzinny w składzie:

Przewodniczący: SSO Elżbieta Schubert

Sędziowie: SO Hanna Niewiadomska

SR del. do SO Andrzej Hinz (spr.)

Protokolant: sekretarz sądowy Joanna Niedzielska

po rozpoznaniu w dniu 14 października 2015 roku w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa J. P.

przeciwko Z. P.

o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie

z dnia 22 maja 2015 roku

sygn. akt III RC 265/15

Oddala apelację.

Sygn. akt: VI RCa 208/15

UZASADNIENIE

Powód J. P. wniósł o uchylenie obowiązku alimentacyjnego ustalonego na rzecz pozwanej Z. P. wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 9 marca 2007 r w sprawie I ACa 72/07

( k. 2-3)

Pozwana Z. P. domagała się oddalenia powództwa.

( k. 32)

Sąd Rejonowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 22 maja 2015r w sprawie III RC 265/15 oddalił powództwo J. P..

( k. 36 )

Sąd Rejonowy ustalił, iż alimenty dla pozwanej od powoda zostały ustalone wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 9 marca 2007r w sprawie I ACa 72/07 na kwotę 150,- zł miesięcznie. W tym czasie pozwana była osobą bezrobotną, bez prawa do zasiłku. Powód w tym czasie nie posiadał stałego zatrudnienia; podejmował dorywcze prace naprawiając samochody. W sierpniu 2008r pracował w Zakładzie (...) w O., gdzie zarabiał 800,- zł netto, ale zwolnił się z tej pracy powołując się na chorobę kręgosłupa.

W dalszej kolejności Sąd Rejonowy ustalił, iż obecnie pozwana utrzymuje się z emerytury w kwocie 761,- zł miesięcznie, nie posiada żadnego majątku. Pozwana cierpi na liczne choroby, w tym na przewlekły nieżyt żołądka, nadciśnienie tętnicze, zwyrodnienie stawów i kręgosłupa, chorobę niedokrwienną serca. Sąd ustalił, że pozwana przeszła również udar mózgu.

Natomiast powód obecnie pracuje od dwóch miesięcy jako pracownik ochrony w firmie (...), gdzie zarabia 1200,- zł brutto. Na wniosek wierzyciela – pozwanej – prowadzone jest przeciw niemu przez komornika postępowania egzekucyjne. W dniu 12 maja 2015r komornik zajął wierzytelności i ekspektatywy z wynagrodzenia powoda, zajmując je w 3/5 części. W chwili zajęcia zaległości powoda wobec Funduszu Alimentacyjnego wynosiły 31.541,31 zł, zaś wobec wierzycieli alimentacyjnych- w tym wobec pozwanej – 9.439,45 zł.

Dodatkowo Sąd ustalił, że pozwany został w 2006r eksmitowany z mieszkania przy ul. (...), a obecnie mieszka na stancji za co płaci po 300,- zł miesięcznie.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd przywołując treść przepisów art. 60 § 2 kro oraz art. 138 kro wskazał na podstawę prawną na jakiej ustalono obowiązek alimentacyjny powoda wobec byłej żony oraz na przesłanki w jakich obowiązek ten może zostać zmieniony, a nawet uchylony.

Sąd I instancji wskazał w szczególności, że przez zmianę stosunków uzasadniającą zmianę obowiązku alimentacyjnego rozumieć należy zmianę sytuacji osobistej, rodzinnej, majątkowej każdej ze stron. Do zmiany sytuacji majątkowej dochodzi w szczególności w przypadku zmiany dochodów stron, przesunięć w ich majątku; zwiększenia się bądź zmniejszenia koniecznych wydatków i kosztów utrzymania; uzyskania nowych możliwości zarobkowania bądź też w przypadku utraty dotychczasowych. Zmiana sytuacji osobistej i rodzinnej będzie miała miejsce w szczególności w przypadku zmiany stanu zdrowia stron wpływającego na ich możliwości zarobkowe oraz wydatki, jak również w przypadku zwiększenia się bądź zmniejszenia liczby osób pozostających na ich utrzymaniu. Sąd bada przy tym zawsze, czy przedstawione powyżej procesy zaszły po stronie zarówno zobowiązanego jak i uprawnionego. Przedmiotem badania jest okres od ostatniego wyroku, ugody bądź umowy ustalającej wysokość alimentów.

Wskazując na wyniki przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd Rejonowy uznał, iż brak jest przesłanek do modyfikacji obowiązku alimentacyjnego powoda wobec pozwanej. W szczególności nie zaistniały okoliczności wskazujące na poprawę sytuacji materialno-bytowej pozwanej. Podkreślając, iż obowiązek alimentacyjny powoda jest konsekwencją uznania go za wyłącznie winnego rozpadu małżeństwa Sąd podniósł, że wprawdzie nie daje to małżonki niewinnemu prawa do równej stopy życiowej z małżonkiem zobowiązanym, ale daje mu prawo do bardziej dostatniego życia poprzez przyczynienie się w odpowiednim zakresie do zaspokajania jego usprawiedliwionych potrzeb, chociażby nie był w niedostatku.

W dalszym rzędzie Sąd Rejonowy wskazał, że powód posiada obecnie stałe zatrudnienie, podczas gdy wcześniej utrzymywał się z prac dorywczych. Zdaniem Sądu powoływanie się przez powoda na zajęcie komornicze nie może stanowić przesłanki do uchylenia jego obowiązku alimentacyjnego względem pozwanej. Sąd podkreślił, że to tylko i wyłącznie z winy powoda powstały zaległości , które obecnie są dochodzone przez wierzycieli, w tym przez pozwaną w drodze egzekucji komorniczej.

Na koniec Sąd Rejonowy odniósł się również do możliwości zarobkowych powoda wskazując, iż oznaczają one dochody powoda jakie uzyskiwałby on przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych, a nie osiągane przez niego rzeczywiste zarobki. Zdaniem Sądu powód nie w żadne sposób nie wykazał, aby podnoszone przez niego okoliczności – podeszły wiek oraz zły stan zdrowia – uniemożliwiały mu podjęcie lepiej płatnego zatrudnienia.

W konsekwencji Sąd Rejonowy oddalił powództwo z jakim wystąpił J. P.

( k. 37-38 )

Od powyższego wyroku apelację wniósł powód zaskarżając wyrok w całości, wnosząc o jego uchylenie oraz uwzględnienie powództwa w całości. Domagał się również zasądzenia od pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego – art. 138 kro, w związku z tym, że została jednoznacznie wykazana stosunków uzasadniająca uwzględnienie jego żądań w całości. Podniósł również zarzut naruszenia przepisów prawa procesowego – art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie błędnej interpretacji zebranego w sprawie materiału dowodowego.

( k. 41-44 )

Odpowiadając na apelację pozwana wniosła o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazała, że jej emerytura to jedyne źródło jej dochodów, a do tego wykupuje leki za co najmniej 100,- zł miesięcznie. Dodała, że powód przez lata uchylał się od płacenia alimentów za co nawet został prawomocnie skazany za przestępstwo z art. 209 § 1 k.k. Dodała, iż przez lata nie mogła podjąć pracy, gdyż wychowywała pięcioro dzieci, w czasie, gdy powód prowadził warsztat samochodowy. Dodała, że strony zawarły ugodę sądową w dniu 14 lipca 2008r , na mocy które pozwana zrzekła się należnych jej oraz zcedowanych na nią przez córkę alimentów naliczonych do dnia 14 lipca 2008r oraz należności z tytułu kosztów utrzymania lokalu mieszkalnego przy ul. (...) stwierdzonych wyrokiem Sądu z dnia 3 lutego 2006r. W zamian za powyższe powód zrzekł się spłaty zasądzonej na jego rzecz z tytułu podziału majątku wspólnego.

( k. 82-84 )

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

. Apelacja powoda nie zasługuje na uwzględnienie.

Podniesione przez powoda w apelacji zarzuty nie są trafne. Sąd Okręgowy w całej rozciągłości podziela i przyjmuje za własną dokonaną przez Sąd Rejonowy ocenę zebranego materiału dowodowego, poczynione na tej podstawie prawidłowe ustalenia faktyczne oraz wyciągnięte wnioski.

W szczególności Sąd Okręgowy w pełni podziela stanowisko Sądu Rejonowego, iż nie zaszły okoliczności przewidziane w art. 138 kro uzasadniające odmienne uregulowanie obowiązku alimentacyjnego stron. Sąd Rejonowy trafnie wskazał, iż to, że powód w końcu podjął legalne zatrudnienie, a co efekcie umożliwiło podjęcie skutecznej egzekucji bieżących alimentów oraz jego znacznego zadłużenia z tytułu alimentów na rzecz dzieci oraz byłej żony oraz Funduszu Alimentacyjnego nie może automatycznie uzasadniać uchylenia jego obowiązku alimentacyjnego wobec byłej żony.

Należy podkreślić za Sądem Rejonowym, iż to tylko i wyłącznie na skutek postępowania powoda, za które został nawet prawomocnie skazany, doszło do powstania jego znacznych długów alimentacyjnych. Pomimo zawartej w 2008r ugody, która anulowała zadłużenie powoda z tytułu alimentów w zamian za spłaty z tytułu podziału majątku wspólnego, pozwana od tamtej pory praktycznie nie otrzymywała od powoda żadnych alimentów. Skutecznie podjęta obecnie wobec powoda egzekucja bieżących alimentów oraz narosłych zaległości nie może premiować powoda uchyleniem obowiązku alimentacyjnego, który przez wiele lat lekceważył.

Niezależnie od powyższego Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego co do oceny możliwości zarobkowych i majątkowych powoda. Powód nie wykazał, aby nie był w stanie osiągać większych dochodów na skutek swojego stanu zdrowia. Sam wiek powoda nie jest w tym przedmiocie wystarczającym argumentem. Ponadto podkreślić należy, iż pozwana jest osobą schorowaną, która utrzymuje się z niewielkiej emerytury w wysokości 661,- zł netto, co stanowi jej jedyny dochód. Sytuacja materialna pozwanej jest nadal gorsza, od tej kiedy strony jeszcze żyły razem i tworzyły rodzinę, a przy tym znacznie gorsza od sytuacji materialnej powoda, zwłaszcza gdyby w pełni wykorzystywał on swoje możliwości zarobkowe. Nie bez znaczenia jest również wysokość obowiązku alimentacyjnego powoda – kwota 150,- zł miesięcznie jest nadal w pełni adekwatna do jego sytuacji materialnej i osiąganych dochodów.

W konsekwencji na podstawie art. 385 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił apelację powoda uznając ją za niezasadną.