Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I ACz 779/15

POSTANOWIENIE

Dnia 20 listopada 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie I Wydział Cywilny w składzie następującym

Przewodniczący:

SSA Marek Klimczak

po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2015 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Spółki z o.o. w P.

przeciwko (...) Spółce z o.o. w S.

o zapłatę

na skutek zażalenia pozwanego

na postanowienie Sądu Okręgowego – Sądu Gospodarczego w Rzeszowie z dnia sygn. akt VI GC 47/15

p o s t a n a w i a:

oddalić zażalenie.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy – Sąd Gospodarczy w Rzeszowie oddalił w całości wniosek pozwanego o zwolnienie od kosztów sądowych.

W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy podkreślił, że w myśli art. 103 u.k.s.c. podstawą zwolnienia od kosztów sądowych dla osoby prawnej jest wykazanie braku dostatecznych środków na ich uiszczenie, czego wnioskodawca w niniejszym postępowaniu nie uczynił. Wniosek o zwolnienie uzasadnił, bowiem w sposób bardzo ogólny i lakoniczny, nie przedstawiając wystarczających dowodów dla oceny swojej sytuacji finansowo–majątkowej. Załączone do wniosku sprawozdanie finansowe za okres od 1 stycznia 2015r. do 31 stycznia 2015r. obejmowało tylko 1 miesiąc i jako takie nie mogło być uznane za wystarczające dla dokonania analizy sytuacji finansowej pozwanego. Dodał Sąd Okręgowy, iż fakt poniesienia przez pozwanego za ten okres straty w prowadzonej działalności gospodarczej nie podważa, sam przez się, możliwości poniesienia przez niego wymaganej opłaty. Chodzi w szczególności o to, że brak dochodów z prowadzonej działalności nie zawsze oznacza złą kondycję finansową, gdyż strata może wynikać np. z dokonanych inwestycji czy zakupu towarów (tak SA w Szczecinie w postanowieniu z dnia 26 kwietnia 2006r. I ACz 447/06, LEX nr 516572 oraz SA w R. w postanowieniu z dnia 28 września 2012r. I ACz 642/12, LEX nr 1223420).

Żaląc się na powyższe, pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez zwolnienie go od kosztów sądowych w całości. Zaskarżonemu postanowieniu zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych wyrażający się w ustaleniu, że z przedstawionego dokumentu nie wynika, iż pozwany nie dysponuje środkami finansowymi koniecznymi na pokrycie kosztów sądowych.

W uzasadnieniu zażalenia pozwany podniósł, iż w toku postępowania wykazał, że jego aktualne koszty znacznie przekraczają jego przychody. Wynika z tego, że aktualnie nie posiada dostatecznych środków finansowych na prowadzenie postępowania sądowego, co uzasadnia udzielenie mu zwolnienia od kosztów sądowych w całości.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie pozwanego nie jest zasadne.

Przesłanka uzasadniająca udzielenie zwolnienia od kosztów sądowych osobie prawnej (art. 103 k.p.c.) jest ujęta bardziej rygorystycznie niż to jest w przypadku osób fizycznych (art. 102 ust. 1 u.k.s.c.). Chodzi tutaj, bowiem o wykazanie, czyli udowodnienie przez wnioskodawcę – według reguł obowiązujących w postępowaniu dowodowym (art. 6 k.c., art. 227-234 k.p.c.) – braku posiadania dostatecznych środków na poniesienie kosztów sądowych. Rację ma Sąd Okręgowy przyjmując, że pozwany temu wymogowi nie sprostał.

Wymóg o którym mowa nie powinien być rozumiany jako obowiązek wykazania, że zainteresowana strona nie posiada w danej chwili odpowiedniej nadwyżki w swoich środkach, ale jako obowiązek wykazania trwałej niemożności uzyskania środków na uiszczenie kosztów sądowych. Stąd, powołanie się jedynie na odnotowanie w pewnym ograniczonym okresie rozliczeniowym straty w prowadzonej działalności gospodarczej, nie jest wystarczające. Zawsze konieczna jest analiza kondycji finansowej osoby prawnej w szerszej perspektywie czasowej oraz porównanie wymaganych kosztów sądowych do zasobów i obrotów takiego podmiotu. Uzasadnienie zaskarżonego postanowienia pokazuje, że taki kryteriami chciał się posłużyć Sąd I instancji, niemniej jednak, takiej szerszej i miarodajnej oceny kondycji finansowej pozwanej spółki nie mógł dokonać z uwagi na brak dostatecznych danych ku temu.

W związku z powyższym trudno mówić o wadliwościach przy ocenie materiału przedstawionego przez wnioskodawcę i w konsekwencji o błędnych ustaleniach faktycznych. Na podzielenie, natomiast zasługuje wniosek prawny Sądu I instancji o niewykazaniu przez pozwanego przesłanki z art. 103 k.p.c.

Z tych względów zażalenie pozwanego podlegało oddaleniu, jako bezzasadne (art. 385 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c.).