Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 listopada 2015r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSO Marcin Rudnik

Protokolant: st. sekr. sąd. Zdzisława Dróżdż

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Sieradzu Anny Duczmalewskiej oraz oskarżyciela publicznego z Urzędu Skarbowego w S.– H. M.

po rozpoznaniu w dniu 25 listopada 2015r.

sprawy I. M.

oskarżonego o czyn z art. 54§2 kks w zw. z art. 6§2 kks

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w Sieradzu z dnia 6 lutego 2015r. wydanego w sprawie II K 929/14

na podstawie art. 437§1 i 2 kpk w zw. z art. 438 pkt 2 kpk oraz art. 627 kpk w zw. z art. 634 kpk w zw. z art. 113§1 kks:

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a)  w opisie czynu, którego sprawstwo przypisano oskarżonemu I. M.zwrot: „(...)” zastępuje zwrotem: „(...)”,

b)  uchyla rozstrzygnięcie z punktu 2 wyroku,

1.  w pozostałym zakresie utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

2.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem opłaty za II instancję oraz kwotę 20 (dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu wydatków związanych z postępowaniem odwoławczym.

Sygn. akt II Ka 189/15

UZASADNIENIE

Wyrokiem zaocznym z dnia 06 lutego 2015r. wydanym w sprawie II K 929/14 Sąd Rejonowy w Sieradzu na podstawie art. 41 § 1 kks i art. 20 § 2 kks w zw. z art. 66 § 1 kk i art. 67 § 1 kk warunkowo umorzył ma okres próby 1 roku postępowanie karne wobec oskarżonego I. M.ustalając, że dopuścił się on zarzucanego mu czynu wypełniającego dyspozycję art. 54 § 2 kks w zw. z art. 6 § 2 kks polegającego na tym, że w okresie od 10 kwietnia 2010r. do 21 listopada 2012r. w S.działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu tego samego zamiaru, uchylał się od opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym z tytułu sprzedaży w dniu 09.04.2008r. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w S.przy ul. (...)za kwotę 161 000 zł przed upływem pięciu lat od daty nabycia, przez to, że wbrew art. 28 ust. 3 - 4 ustawy z dnia 25.07.1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ujawnił najpóźniej do 10.04.2010r. podstawy opodatkowania, nie zadeklarował w Urzędzie Skarbowym w S.zryczałtowanego podatku dochodowego, jak również z tytułu sprzedaży w dniu 15.05.2008r. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w S.przy ul. (...) (...) (...)za kwotę 153 000 zł przed upływem pięciu lat od daty nabycia, przez to, że wbrew art. 28 ust. 3 – 4 ustawy z dnia 25.07.1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ujawnił najpóźniej do 16.05.2010r. podstawy opodatkowania i nie zadeklarował podatku, przez co naraził podatek na uszczuplenie w łącznej kwocie 24 763 zł. W punkcie 2 wyroku Sąd I instancji na podstawie art. 41 § 2 kks określił wobec oskarżonego obowiązek uiszczenia w całości należności publicznoprawnej uszczuplonej opisanym wyżej czynem w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się wyroku, zaś w punkcie 3 na podstawie art. 67 § 3 kk w zw. z art. 20 § 2 kks zasądził od oskarżonego I. M.na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 1500 złotych oraz obciążył go kosztami sądowymi.

Apelację od tego wyroku wniósł oskarżony I. M., który zarzucił w niej błędy merytoryczne poprzez błędne ustalenie stanu faktycznego. Skarżący podkreślił, że spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszalnego położonego w S. przy ul (...) nabył na podstawę aktu notarialnego Rep A 1309/2002 z dnia 14 czerwca 2002r. i nigdy go nie sprzedawał, a z związku z tym nie mógł płacić podatku dochodowego od jego sprzedaży, skoro umowy jego sprzedaży nie zawierał. Wskazał również, że z zaświadczenia z Urzędu Skarbowego w S. z dnia 13 maja 2015r. wynika, że nie zalega w podatkach i nigdy nie uchylał się od płacenia jakichkolwiek podatków. Dodatkowo oskarżony podniósł zarzut, iż nie został zawiadomiony o terminie rozprawy, a przez to pozbawiono go możliwości obrony. Podkreślił w tym zakresie, iż korespondencja była wysyłana na różne adresy, m.in. na adres w W., ul. (...), z którym to adresem nie miał i nie ma nic wspólnego. Podniósł także, iż wnosząc sprzeciw od wyroku i na wypadek nieuwzględnienia sprzeciwu wniosek o doręczenie odpisu wyroku z uzasadnieniem, w dniu 12 sierpnia 2015r. otrzymał tylko odpis wyroku bez uzasadnienia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja oskarżonego I. M. jest zasadna w części, w jakiej skarżący wskazał, iż od momentu zakupu do chwili obecnej jest on cały czas właścicielem jednego z własnościowych spółdzielczych praw do lokalu wskazanych w zarzucie, a mianowicie do lokalu położonego w S. przy ul. (...), a tym samym nie mógł podlegać obowiązkowi podatkowemu z tytułu jego sprzedaży. W tym jednak wypadku mamy do czynienia z pomyłką ze strony oskarżyciela publicznego powieloną przez Sąd I instancji w zakresie adresu lokalu, gdyż faktycznie w sprawie chodziło o lokal położony w S. przy ul. (...), która to pomyłka wymagała korekty w opisie czynu. Ponadto należy zauważyć, że już po wydaniu wyroku zaocznego przez Sąd Rejonowy w Sieradzu oskarżony spłacił w całości należność publicznoprawną, która na nim ciążyła, a tym samym zdezaktualizowało się zobowiązanie nałożone na oskarżonego w punkcie 2 wyroku, co musiało skutkować uchyleniem rozstrzygnięcia z punktu 2. W pozostałym natomiast zakresie apelacja oskarżonego nie zasługiwała na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności za bezpodstawny należy uznać zarzut skarżącego naruszenia jego prawa do obrony poprzez niezawiadomienie go o terminie rozprawy. Otóż podkreślenia wymaga, iż wezwanie oskarżonego na rozprawę w dniu 06 lutego 2015r. zostało wysłane na adres: S., ul. (...). Tymczasem to właśnie ten adres I. M. podał jako adres zameldowania oraz adres dla doręczeń w kraju podczas przesłuchania go w charakterze podejrzanego 08 marca 2013r. Ten również adres był wskazany w pismach wysyłanych do oskarżonego z Urzędu Skarbowego, które odbierał, jak też ten adres wskazywał sam oskarżony w swoich pismach. Jak przy tym wynika z akt sprawy do chwili obecnej jest to adres zamieszkania I. M.. W tej sytuacji skoro wezwanie na rozprawę zostało wysłane pod właściwy adres, a nie na adres wskazywany w apelacji, i było dwukrotnie prawidłowo awizowane, to tym samym Sąd I instancji miał pełne prawo – w świetle przepisów kodeksu postępowania karnego – uznać je za doręczone i prowadzić rozprawę pod nieobecność oskarżonego oraz wydać wyrok zaoczny. W żadnym wypadku nie można więc uznać, że oskarżony nie został zawiadomiony o terminie rozprawy, a tym samym naruszono jego prawo do obrony. Nie ma też podstaw do uznania w świetle akt sprawy, iż oskarżony nie otrzymał odpisu wyroku Sądu Rejonowego wraz z uzasadnieniem. Niezależnie jednak od tego wskazać należy, iż oskarżony miał dostatecznie dużo czasu, aby zwrócić się o odpis uzasadnienia wyroku lub zapoznać się z nim przeglądając akta sprawy i ewentualnie uzupełnić apelację. Tym samym również w tym zakresie nie można mówić o naruszeniu jego prawa do obrony, a tym bardziej o naruszeniu prawa I. M. do obrony, które mogłoby mieć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy.

Odnosząc się do kolejnego zarzutu skarżącego należy zgodzić się z nim, iż faktycznie odkąd nabył on własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego położonego w S.przy ul (...), cały czas pozostaje on jego właścicielem, a w związku z tym skoro nie sprzedał go w ciągu 5 lat od jego nabycia to nie mógł być objęty jakimikolwiek zobowiązaniami podatkowymi z tytułu takiej sprzedaży. Nie można jednak nie zauważyć, że w tym konkretnym przypadku wskazanie w opisie czynu zarzucanego oskarżonemu aktem oskarżenia lokalu położonego w S.przy ul. (...)stanowiło pomyłkę ze strony oskarżyciela publicznego niedostrzeżoną przez Sąd I instancji, którą gdyby nie fakt, że dotyczy kwestii merytorycznych, należałoby potraktować w kategoriach oczywistej omyłki pisarskiej podlegającej sprostowaniu. Otóż w zawiadomieniu o podejrzeniu popełnienia przestępstwa wskazano, iż oskarżony dokonał sprzedaży przed upływem 5 lat od nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w S.przy ul. (...), które I. M.faktycznie sprzedał w ciągu 5 lat od nabycia i w ciągu 2 lat od sprzedaży nie przeznaczył przychodu ze sprzedaży w całości na cel określony w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a ustawy o podatku dochodowy i nie zapłacił zryczałtowanego podatku. Ponadto z dokumentów zgromadzonych w toku postępowania przygotowawczego wynikało, że to właśnie kwesta przeznaczenia środków uzyskanych ze sprzedaży tego lokalu była przedmiotem tego postępowania. Z samych nawet wyjaśnień I. M.wynikało, że sprawa dotyczy przeznaczenia środków nie ze sprzedaży lokalu położonego w S.przy ul. (...)ale lokalu, który znajduje się w S., przy ul. (...). Oskarżony przyznał bowiem w trakcie tego przesłuchania, że po sprzedaży dwóch mieszkań (sprawa dotyczyła również spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w S.przy ulicy (...) (...) zainwestował środki uzyskane z ich sprzedaży w działalność gospodarczą i nie miał środków w roku 2010r. ani na zakup nowych mieszkań ani na zapłacenie podatku. A zatem sam I. M.miał świadomość, że sprawa dotyczy nie lokalu położonego przy ul. (...), który cały czas do niego należał i w którym mieszka do chwili obecnej lecz sprzedanego przez niego lokalu znajdującego się w S.przy ul. (...). W akcie oskarżenia po prostu pomylono numerację bloku i mieszkania położonego w S.przy ul. (...), co wynikało z tego, że przy tej samej ulicy, lecz w innym bloku i pod innym numerem I. M.ma swoje miejsce zamieszkania. Pomyłki tej nie dostrzegł również Sąd I instancji wydając wyrok. Podkreślić przy tym należy, że w uzasadnieniu wyroku Sąd Rejonowy przedstawił ustalenia faktyczne i analizę prawną dotyczącą kwestii związanych z przeznaczeniem środków ze sprzedaży spółdzielczego własnościowego lokalu mieszkalnego położonego w S.przy ul. (...)i obowiązkami podatkowymi oskarżonego z tego tytułu. W tej sytuacji wobec oczywistego błędu ze strony oskarżyciela publicznego i Sądu meriti konieczne było dokonanie stosownej zmiany w opisie czynu poprzez wskazanie prawidłowego numeru bloku i mieszkania lokalu położonego w S., przy ul. (...), natomiast nie było jakichkolwiek podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku.

Nie podlega jednocześnie dyskusji, iż oskarżony wyczerpał swoimi zachowaniami wyczerpał dyspozycję art. 54 § 2 kks w zw. z art. 6 § 2 kks. Otóż po dokonaniu sprzedaży spółdzielczych własnościowych praw do lokali mieszkalnych położonych w S.przy ul. (...)¾ oraz ul. (...)przed upływem 5 lat od ich nabycia i złożeniu oświadczeń, iż przychód ze sprzedaży w całości zostanie przeznaczony na cel określony w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a ustawy o podatku dochodowym, w ciągu 2 lat oskarżony nie przedstawił dowodów potwierdzających poniesienie wydatków na en cel ani też nie uiścił zryczałtowanego podatku. Oskarżony zresztą nie kwestionował faktów z tym związanych tłumacząc, iż środki ze sprzedaży tych lokali przeznaczył na działalność gospodarczą, która nie przyniosła spodziewanych zysków i nie miał pieniędzy ani na zakup lokali ani na zapłatę podatku. Okoliczności podane przez I. M.podczas tego przesłuchania w żadnym wypadku nie mogą przy tym ekskulpować zachowań oskarżonego. Mogły mieć one co najwyżej znaczenie dla oceny stopnia społecznej szkodliwości jego czynu. Jak zresztą wynika z uzasadnienia wyroku Sądu I instancji zostały one poddane analizie i Sąd ten słusznie uznał, iż wszystkie okoliczności sprawy dają podstawę do przyjęcia, iż stopień społecznej szkodliwości czynu oskarżonego nie był znaczny i że w związku z tym zasługuje on na warunkowe umorzenie postępowania. Podkreślić jednocześnie w tym miejscu należy, iż podnoszony przez skarżącego fakt, że obecnie nie zalega on z należnościami podatkowymi wobec urzędu skarbowego w żadnym wypadku nie daje podstaw do uniewinnienia go od zarzucanego mu czynu. Istotne jest bowiem, że I. M.w określonym czasie ani nie przeznaczył środków uzyskanych ze sprzedaży lokali na cele mieszkaniowe ani nie zapłacił zryczałtowanego podatku, narażając go w ten sposób na uszczuplenie. Późniejsze uiszczenie należności podatkowych można potraktować jako okoliczność, która mogła mieć co najwyżej wpływ na ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu czy na wymiar ewentualnej kary. W tym konkretnym przypadku fakt, iż oskarżony już po wydaniu wyroku w tej sprawie uiścił w całości należność publicznoprawną nie może stanowić podstawy do zmiany zaskarżonego wyroku na korzyść oskarżonego w zakresie rozstrzygnięć z punktu 1 i 3. Podkreślić bowiem należy, że I. M.został potraktowany przez Sąd I instancji niezwykle łagodnie, skoro warunkowo umorzono wobec niego postępowanie pomimo narażenia przez niego podatku na uszczuplenie w znaczącej wysokości, zobowiązując go jedynie do uiszczenia świadczenia pieniężnego i to w stosunkowo niedużej wysokości porównując zwłaszcza jego wymiar do należności publicznoprawnej narażonej na uszczuplenie. Trzeba przy tym podnieść, że w momencie wydania wyroku przez Sąd Rejonowy część należności publicznoprawnej była już uiszczona. Z drugiej strony nie można nie zauważyć, że skoro I. M.w całości uiścił należny zryczałtowany podatek, to nie ma podstaw do orzeczenia wobec niego na podstawie art. 41 § 2 kks obowiązku uiszczenia w całości należności publicznoprawnej w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się wyroku, który to obowiązek nałożył na I. M.w punkcie 2 wyroku Sąd I instancji. W związku z tym rozstrzygnięcie w tym zakresie należało uchylić.

Biorąc powyższe pod uwagę, uznając apelację oskarżonego za zasadną w bardzo niewielkim zakresie, Sąd Okręgowy - na podstawie art. 437§1 i 2 kpk w zw. z art. 438 pkt 2 kpk w zw. z art. 113§1 kks - zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że w opisie czynu, którego sprawstwo przypisano oskarżonemu I. M.zwrot: „(...)” zastąpił zwrotem: „(...)” oraz uchylił rozstrzygnięcie z punktu 2 wyroku, zaś w pozostałym zakresie wyrok ten utrzymał w mocy.

W związku z uwzględnieniem apelacji I. M. w bardzo niewielkim zakresie Sąd Okręgowy, na podstawie art. 627 kpk w zw. z art. 634 kpk w zw. z art. 113§1 kks, zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 60 złotych tytułem opłaty za II instancję (na podstawie art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych - tekst jednolity: Dz.U. z 1983r., Nr 49, poz. 223 z późniejszymi zmianami) oraz kwotę 20 złotych tytułem zwrotu wydatków związanych z postępowaniem odwoławczym.