Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV Cz 729/15

POSTANOWIENIE

Dnia 21 grudnia 2015r.

Sąd Okręgowy w S. IV Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Andrzej Jastrzębski

Sędziowie SO: Jolanta Deniziuk, M. W.

po rozpoznaniu w dniu 21 grudnia 2015 r. w S.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku E. P.

z udziałem W. B.

o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie

na skutek zażalenia wnioskodawczyni E. P.

na postanowienie Sądu Rejonowego w C., I Wydział Cywilny

z dnia 4 sierpnia 2015r., sygn. akt I Ns 477/15

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie.

Sygn. akt IV Cz 729/15

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w C. zaskarżonym postanowieniem z dnia 4 sierpnia 2015r. odrzucił na podstawie art. 199 § 1 pkt 3 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc wniosek E. P. o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie, albowiem wnioskodawczyni jako uczestniczkę postępowania wskazała między innymi osobę nieżyjącą, co miało ten skutek, że taki brak zdolności procesowej nie mógł zostać usunięty w trybie art. 199 § 2 kpc.

Zażalenie na powyższe rozstrzygnięcie wywiodła wnioskodawczyni, podnosząc zarzuty naruszenia art. 199 § 1 pkt 3 kpc w zw. z art. 199 § 2 kpc poprzez niezasadne uznanie, że brak jest możliwości usunięcia braku zdolności sądowej osoby fizycznej przez Sąd w trybie przewidzianym w kpc, podczas, gdy żaden z przepisów kpc takiego zakazu nie formułuje, jak i art. 609 § 2 kpc poprzez jego niezastosowanie i uznanie, że w sprawie brak było konieczności wezwania do wzięcia udziału w sprawie innych zainteresowanych poprzez ogłoszenie, względnie w innym trybie oraz poprzez odrzucenie wniosku bez uprzedniego wezwania do udziału w sprawie innych zainteresowanych mimo złożenia takiego wniosku przez wnioskodawczynię. W efekcie skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie zasługiwało na uwzględnienie.

Zważyć należało, że zaskarżone rozstrzygnięcie zapadło na podstawie zastosowanego odpowiednio z mocy art. 13 § 2 kpc przepisu art. 199 § 1 pkt 3 kpc. W literaturze i orzecznictwie nie budzi wątpliwości, że odpowiednie stosowanie przepisów prawa oznacza bądź stosowanie odnośnych przepisów bez żadnych zmian do innego zakresu odniesienia, bądź stosowanie ich z pewnymi zmianami, bądź też niestosowanie tych przepisów do innego zakresu odniesienia (por. m.in. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 sierpnia 2006 r., III CZP 56/06, OSNC 2007, nr 3, poz. 43). W ocenie Sądu Okręgowego na gruncie niniejszej sprawy wskazany wyżej przepis nie stanowi podstawy do jej rozstrzygania w sposób zaproponowany przez Sąd I instancji, albowiem stan rzeczy wymagający takiego rozstrzygania objęty jest hipotezą i dyspozycją normy art. 609 § 2 kpc. W tej sytuacji odwoływanie się do przepisów, które tylko odpowiednio wskazują sposób postępowania w stanie faktycznym niniejszej sprawy i to w sytuacji istnienia przepisu prawa, który na taki sposób zachowania wskazuje wprost, jest chybione.

Na uwadze mieć należało, że dla stwierdzenia zasiedzenia ustawodawca przewidział szczególny tryb postępowania: sprawy te rozstrzygane są w trybie postępowania nieprocesowego i rządzą się swoimi, tym trybem wyznaczanymi, prawami. I tak, przepis art. 609 kpc stanowi, że Do zgłoszenia wniosku o stwierdzenie zasiedzenia własności uprawniony jest każdy zainteresowany (§ 1). Jeżeli wnioskodawca nie wskazuje innych zainteresowanych, orzeczenie może zapaść dopiero po wezwaniu innych zainteresowanych przez ogłoszenie. Sąd może zarządzić ogłoszenie również w innych wypadkach, jeżeli uzna to za wskazane (§ 2). Ogłoszenie powinno zawierać dokładne określenie rzeczy, imię i nazwisko posiadacza rzeczy, a jeżeli chodzi o rzeczy ruchome - również jego miejsce zamieszkania (§ 3).

Sąd Okręgowy w składzie rozpoznającym zażalenie podziela argumentację wnioskodawczyni w tymże zażaleniu przedstawioną, albowiem nie ulega wątpliwości, że w sprawie o stwierdzenie zasiedzenia do kręgu osób zainteresowanych w rozumieniu art. 510 § 1 k.p.c. należy przede wszystkim dotychczasowy właściciel (właściciele) nieruchomości, bez względu na to, czy jego prawo zostało stwierdzone i czy wynika z dołączonego na podstawie art. 607 k.p.c. odpisu z księgi wieczystej. Jeżeli właściciel nie żyje, status zainteresowanych mają jego spadkobiercy. Wnioskodawca powinien więc we wniosku o stwierdzenie zasiedzenia wskazać dotychczasowego właściciela nieruchomości. Gdyby z przyczyn od siebie niezależnych tego nie uczynił, sąd powinien z urzędu podjąć czynności zmierzające do ustalenia właściciela i wezwania go do udziału w sprawie (art. 510 § 2 k.p.c.), a gdyby czynności te nie przyniosły rezultatu - zarządzić ogłoszenie przewidziane w art. 609 § 2 kpc (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 1993 r., II CRN 73/93, nie publ., z dnia 2 września 1993 r., II CRN 89/93, nie publ., z dnia 10 września 1993 r., I CRN 111/93, nie publ., z dnia 18 listopada 2003 r., II CK 233/02, nie publ., z dnia 10 listopada 2004 r., II CK 185/04, nie publ., z dnia 22 stycznia 2009 r., III CSK 287/08, nie publ. i z dnia 24 czerwca 2009 r., I CSK 453/08, nie publ.).

W realiach niniejszej sprawy wnioskodawczyni sprostała obowiązkowi wskazania dotychczasowego właściciela. Jak wynika bowiem z odpisu z księgi wieczystej KW nr (...) wpisaną do tej księgi właścicielką nieruchomości, o zasiedzenie której wnioskodawczyni wystąpiła, jest M. L. (vide: k. 12). W toku dotychczasowego postępowania sądowego ustalone zostało, że osoba ta nie żyje (vide: odpis skrócony aktu zgonu – k. 31). W tej sytuacji zdaniem Sądu Okręgowego zastosowanie winien znaleźć przepis art. 609 § 2 zd. 2 kpc, który przewidziany jest dla takich właśnie „innych wypadków” – tj. w szczególności takich, w których wnioskodawca wprawdzie wskazał innych zainteresowanych (tu właścicielkę nieruchomości wpisaną do księgi wieczystej), jednak ze względów oczywistych, tj. z uwagi na brak zdolności sądowej i procesowej, nie mogących być uczestnikiem postępowania.

Na marginesie wypadało też zauważyć, że wnioskodawczyni obok uczestniczki M. L., która zmarła w dniu (...). (k. 31) podała jako uczestniczkę postępowania także inną jeszcze osobę, tj. W. B.. Co do tej osoby istotnie Sąd I instancji nie poczynił żadnych ustaleń odnośnie jej zdolności sądowej i procesowej.

W tym stanie rzeczy Sąd odwoławczy na mocy art. 386 § 1 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc i art. 13 § 2 kpc uchylił zaskarżone postanowienie, otwierając tym samym Sądowi I instancji drogę do dalszego procedowania.

IV Cz 729/15

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE