Sygn. akt VIII Gz 220/15
Dnia 18 grudnia 2015 r.
Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział VIII Gospodarczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Piotr Sałamaj (spr.)
Sędziowie: SO Agnieszka Woźniak
SO Patrycja Baranowska
po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2015 r. w Szczecinie
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z wniosku M. P.
przy udziale (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.
nadanie klauzuli wykonalności
na skutek zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie z dnia 25 czerwca 2015 r., sygn. akt XI GCo 96/15
postanawia:
oddalić zażalenie.
SSO Agnieszka Woźniak SSO Piotr Sałamaj SSO Patrycja Baranowska
Postanowieniem z dnia 25 czerwca 2015 r. Sąd Rejonowy Szczecin - Centrum w Szczecinie oddalił wniosek M. P. (w komparycji postanowienia jako uczestnika omyłkowo wskazano spółkę (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w S.) o nadanie klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty wydanemu w sprawie prowadzonej pod sygnaturą akt XI GNc 9139/13.
W uzasadnieniu wskazano, że wnioskodawca nie wykazał dokumentem rejestrowym, że osoba podpisująca umowę przelewu w imieniu cedenta ( spółki (...)) jest umocowana do jej reprezentacji. Zdaniem Sądu I instancji na wierzycielu spoczywa nie tylko ciężar wykazania samego faktu zawarcia umowy, ale również przedłożenia dowodów wskazujących, że osoby, które przedmiotową umowę zawarły, były do tego upoważnione, gdyż jest to warunek formalny od którego spełnienia zależy stwierdzenie czy wnioskodawca sprostał obowiązkowi wykazania zmian podmiotowych po stronie wierzyciela.
Wnioskodawca zaskarżył powyższe postanowienie w całości wnosząc o jego zmianę poprzez nadanie klauzuli wykonalności nakazowy zapłaty z dnia 4 czerwca 2013 r. wydanemu przez Sąd Rejonowy Szczecin - Centrum w Szczecinie w sprawie prowadzonej pod sygn. akt XI GNc 1392/13 upr oraz doręczenie tytułu egzekucyjnego obejmującego opisany nakaz wraz z postanowieniem o nadaniu klauzuli wykonalności na adres pełnomocnika wnioskodawcy.
Zaskarżonemu postanowieniu wnioskodawca zarzucił naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez uznanie, że A. N. nie był umocowany do reprezentowania zbywcy wierzytelności (...) Centrum spółki z o.o. oraz naruszenie art. 788 § 1 k.p.c. poprzez odmowę nadania klauzuli wykonalności na rzecz nabywcy wierzytelności pomimo spełnienia wszystkich przesłanek.
Skarżący zwrócił uwagę na błędne oznaczenie w komparycji postanowienia osoby cedenta zamiast wnioskodawcy M. P.. W ocenie skarżącego Sąd Rejonowy nie miał podstaw do podważenia wiarygodności przedłożonej przez niego umowy, która została zawarta w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Taka forma dokumentu jest wystarczająca w świetle art. 788 § 1 k.p.c. do nadania klauzuli wykonalności, a Sąd nie miał podstaw do nakładania na niego dodatkowych wymogów formalnych, tym bardziej, że nie wezwał wnioskodawcy do uzupełnienia takiego braku.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Zażalenie okazało się nieuzasadnione.
Analiza akt sprawy prowadzi do wniosku, że zaskarżone postanowienie jest prawidłowe i kognicja sądu klauzulowego nie wykroczyła poza zakreślone jej ustawowo ramy.
Na wstępie należy wskazać, że z analizy art. 126 i następnych k.p.c., które w myśl art. 13 § 2 k.p.c. znajdują zastosowanie również do wniosków inicjujących postępowanie o nadaniu klauzuli wykonalności, nie wynika żeby wymogiem formalnym wniosku o nadanie klauzuli wykonalności na podstawie art. 788 § 1 k.p.c. było dołączenie dokumentów wykazujących umocowanie osoby działającej w imieniu cedenta. Oznacza to, że brak przedłożenia takiego dokumentu przez wnioskodawcę nie może być rozpatrywany w kontekście niezachowania wymogów formalnych pisma procesowego, do których uzupełnienia przewodniczący zobowiązuje uczestnika postępowania składającego pismo.
Sąd pierwszej instancji w sposób właściwy zbadał zasadność żądania wnioskodawcy przez pryzmat przesłanek wskazanych w art. 788 § 1 k.p.c. Rację ma skarżący, że przy rozpoznawaniu wniosku o nadanie klauzuli wykonalności na następcę prawnego kierować się należy wyłącznie formalnymi przesłankami, które określono w art. 788 § 1 k.p.c., zgodnie z którym. sąd nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko następcy prawnemu pierwotnego wierzyciela lub dłużnika, gdy przejście to będzie wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym. Co prawda w postępowaniu toczącym się w wyniku złożenia wniosku o nadanie klauzuli wykonalności na rzecz następcy prawnego, sąd bada jedynie osnowę dołączonych do wniosku dokumentów i badanie to nie obejmuje oceny istnienia wierzytelności objętej tym tytułem (jak również tego czy przejście wierzytelności rzeczywiście nastąpiło w świetle prawa materialnego), to jednak obowiązkiem sądu jest ustalenie, czy dokumenty przedłożone przez wnioskodawcę w formie określonej w art. 788 k.p.c. uprawniają do stwierdzenia przejścia określonego uprawnienia lub obowiązku na następcę prawnego. Jak trafnie podnosi się w doktrynie, w toku postępowania z art. 788 k.p.c. muszą być wykazane wszystkie te elementy, od których w świetle okoliczności wynikających z treści wniosku i dołączonych doń dokumentów prawo materialne uzależnia dojście następstwa prawnego do skutku. Tylko w takim przypadku można bowiem twierdzić, że doszło do wykazania przejścia praw w rozumieniu art. 788 § 1 k.p.c.
W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy nie podważył skuteczności prawnej przelewu wierzytelności zbywcy dokonanej w oparciu o postanowienia umowy zawartej w dniu 26 lutego 2015 r. pomiędzy spółką (...). Skarżący wydaje się nie dostrzegać tej różnicy, gdy zarzuca Sądowi przekroczenie granic kognicji w postępowaniu klauzulowym. W istocie chodziło tu bowiem o kwestię natury dowodowej, a nie o ocenę skuteczności czynności prawnej dokonywanej w imieniu zbywcy wierzytelności.
Zgodzić się więc należy ze stanowiskiem wyrażonym w przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu postanowienia, że na wnioskodawcy spoczywał ciężar wykazania nie tylko samego faktu zawarcia umowy cesji wierzytelności, ale również przedłożenia dowodów wskazujących, iż osoby które przedmiotową umowę zawarły, były do tego upoważnione. Nie jest to jednak warunek oceny materialnoprawnej skuteczności (bądź jej braku) przejścia określonej wierzytelności (zobowiązania) na następcę prawnego, a jedynie warunek formalny (kwestia dowodowa) od którego spełnienia zależy stwierdzenie, czy wnioskodawca sprostał obowiązkowi wykazania zmian podmiotowych po stronie wierzyciela. Należy bowiem pamiętać, że badając formalne przesłanki do nadania klauzuli wykonalności, kontrola sądu sięga aż do granic, które nie zmierzają do oceny zasadności lub istnienia obowiązku objętego treścią tytułu egzekucyjnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z 7 marca 2008 r., III CZP 155/07).
Na marginesie jedynie należy wskazać, że brak jest podstaw do przyjęcia, że Sąd Rejonowy mógł samodzielnie - korzystając z Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego ustalić, czy podpisy złożone pod umową z dnia 26 lutego 2015 r. pochodzą od osoby upoważnionej do działania w imieniu spółki (...), gdyż informacja ta odpowiada odpisowi aktualnemu z rejestru przedsiębiorców cedenta, a nie można na jej podstawie ustalić sposobu reprezentacji z chwili zawarcia umowy. Odnosi się to również do odpisu z (...) Centrum spółki z o.o. w S., znajdującego się w aktach XI GNc 1392/13, załączonych do sprawy niniejszej, w którym to odpisie jako prezes zarządu nie widnieje A. N.. Potwierdzenia statusu ww. osoby nie sposób też wywieść z potwierdzenia notarialnego podpisów stron złożonych pod umową z dnia 26.02.2015 r., gdyż nie wynika z tego potwierdzenia, że notariuszowi okazano inne dokumenty niż dowody osobiste.
Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy - na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. - oddalił zażalenie wnioskodawcy jako bezzasadne.
SSO Agnieszka Woźniak SSO Piotr Sałamaj SSO Patrycja Baranowska