Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 października 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, X Wydział Gospodarczy

w składzie następującym :

Przewodniczący: SSO Iwona Wańczura

po rozpoznaniu w dniu 16 października 2015 r. w Gliwicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa: (...) Spółki Akcyjnej w T.

przeciwko: A. P. (P.)

o zapłatę

w postępowaniu uproszczonym

na skutek apelacji powódki (...) Spółki Akcyjnej w T.

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 16 czerwca 2015 r, sygn. akt VII GC 1977/14

1)  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, ze zasądza od pozwanego A. P. na rzecz powódki (...) Spółki Akcyjnej w T. kwotę 6 115,76 zł (sześć tysięcy sto piętnaście 76/100 złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 21 lipca 2014 r. do dnia zapłaty oraz koszty procesu w kwocie 1 467 zł (tysiąc czterysta sześćdziesiąt siedem złotych);

2)  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 850 zł (osiemset pięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSO Iwona Wańczura

Sygn. akt X Ga 368/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 16 czerwca 2015 r. Sąd Rejonowy
w Gliwicach oddalił powództwo (...) Spółki Akcyjnej
w T. i zasądził od niej na rzecz pozwanego A. P. kwotę 1.217zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, że strony zawarły umowę
o świadczenie usług faktoringowych na czas nieokreślony. W ramach umowy powódka była faktorem a pozwany faktorantem. Powódka dochodziła części wynagrodzenia ustalonego na podstawie umowy określonej jako (...). Sąd uznał, że wobec niewykazania przez powódkę, że wykonała usługi, za których wykonanie przysługiwała prowizja dodatkowa, powództwo należało oddalić. W zapisach umowy wskazano dwa obowiązki powódki, za których wykonanie należała się prowizja dodatkowa. Pierwszy z nich ogólnie określono jako „faktorowanie należności”. Nie zostało w umowie sprecyzowane, jakie konkretnie usługi składały się na obowiązki powódki
w ramach „faktorowania należności”, więc powódka winna wykazać, jakie usługi wykonała w ramach faktorowania należności po dacie określonej jako (...). Powódka jednak nie wykazała, aby wykonała jakiekolwiek usługi w tym zakresie. Drugi obowiązek został określony jako „monitoring spłat należności”. Powódka nie wykazała, że wykonywała usługi w ramach monitoringu spłat należności po (...).

Powyższy wyrok zaskarżyła w całości powódka, wnosząc o zmianę wyroku i orzeczenie zgodnie z żądaniem pozwu, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz zasądzenie od pozwango kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Zaskarżonemu orzeczeniu powódka zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego, a to art. 65 § 2 k.c. poprzez jego niezastosowanie podczas dokonywania wykładni postanowień § 7 Umowy o świadczenie usług factoringowych, w tym w szczególności podczas interpretacji pojęcia „faktorowanie należności”, co doprowadziło do błędnej konkluzji jakoby powódka nie była uprawniona do naliczania prowizji dodatkowej z uwagi na fakt, iż określenie to nie precyzuje konkretnych obowiązków powódki jako faktora; naruszenie przepisów postępowania, a to: art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnej analizy materiału dowodowego i pominięcie podczas dokonywania ustaleń faktycznych dokumentów złożonych w aktach sprawy
o sygn. X GNc 737/13 w postaci wezwań do zapłaty, a także pozwu, które wskazują, że powódka stale monitorowała stan zadłużenia oraz art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 230 k.p.c. poprzez oparcie rozstrzygnięcia na ustaleniach przeciwnych do niekwestionowanych przez pozwanego twierdzeń pozwu
i dotyczących faktów nie stanowiących okoliczności spornych w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelację należało uznać za uzasadnioną.

Apelację w postępowaniu uproszczonym zgodnie z art. 505 ¹⁰ § 1 k.p.c. sąd rozpoznaje w składzie jednego sędziego, a zgodnie z § 2 tego przepisu sąd może rozpoznać apelację na posiedzeniu niejawnym, chyba że strona w apelacji lub w odpowiedzi na apelację zażądała przeprowadzenia rozprawy
– w niniejszej sprawie strony takiego wniosku nie złożyły.

Zgodnie z art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Zarzuty podniesione w apelacji są zasadne.

Należy przyznać rację stronie powodowej, że Sąd Rejonowy niezasadnie przyjął, iż powódka nie jest uprawniona do dochodzenia części wynagrodzenia wskazanego w § 7 ust. 1 umowy określonego jako (...), gdyż powódka nie wykazała, aby wykonała jakiekolwiek usługi w zakresie „faktorowania należności” oraz „monitoringu spłat należności”. W ocenie Sądu I instancji brak sprecyzowanych zapisów umownych w zakresie określenia obowiązków w ramach „faktorowania należności” wiązał się z koniecznością wykazania ze strony powódki, jakie usługi wykonała, co w toku postępowania nie miało miejsca.

W § 7 ust. 1 umowy o świadczenie usług faktoringowych strony ustaliły, że (...) była wynagrodzeniem należnym faktorowi z tytułu „faktorowania należności” oraz „monitoringu ich spłat” w wysokości ustalanej każdorazowo w załączniku, naliczana od wartości nominalnej wykupywanej wierzytelności za każdy dzień pomiędzy datą określoną w załączniku pod pozycją, (...) a datą wpływu na rachunek faktora środków przeznaczonych na zaspokojenie wierzytelności.

Przede wszystkim podnieść należy, iż pozwany w toku procesu nie podniósł zarzutu co do zakresu zobowiązań wynikających z powyższego zapisu. Nie kwestionował także, aby powódka nie wykonała swoich obowiązków wynikających z § 7 ust. 1 umowy, co uprawniało Sąd po myśli art. 230 k.p.c. do uznania tych faktów za przyznane.

Skarżąca w apelacji zasadnie wskazała, że Sąd Rejonowy dokonał błędnej wykładni § 7 ust. 1 umowy faktoringowej, naruszając art. 65 § 2 k.c. Jakkolwiek Sąd Rejonowy zasadnie wskazał, że zapisy umowy w zakresie „faktorowania należności” nie sprecyzowały, jakie usługi mają się składać na tę czynność, to jednak, jak zasadnie wskazuje apelująca „faktorowanie” nie stanowi usługi rozumianej jako szereg czynności technicznych realizowanych przez faktora.

Umowa faktoringu jest umową nienazwaną dopuszczoną do obrotu gospodarczego na podstawie zasady swobody zawierania umów wyrażonej
w art. 353 ¹ k.c. Trzeba jednak pamiętać, że kodeks cywilny nie określa ani istoty tej umowy, ani jej essentialia negotii. W związku z tym warunki szczegółowe umowy faktoringu strony mogą kształtować dowolnie.

Należy zgodzić się z powódką, że w istocie wynagrodzenie za „faktorowanie” jest niejako rekompensatą za ryzyko gospodarcze związane
z zaangażowaniem środków finansowych faktora, możliwością niewypłacalności dłużnika oraz unikaniem zapłaty roszczenia regresowego faktoranta.

Ponadto nieodłącznym przedmiotem umowy faktoringu jest świadczenie przez faktora kompleksowych usług zarządzania wierzytelnościami
i prowadzenia bieżących spraw przedsiębiorstwa faktoranta. Powódka w ramach umowy wykonywała czynności o charakterze faktycznym lub prawnym spełniane na rzecz i w interesie faktoranta, wykonywała szereg czynności materialno – technicznych. Jednakże to powstające po stronie faktora ryzyko gospodarcze w momencie finansowania stanowi podstawę obciążenia faktoranta (...).

Powyższe prowadzi do konkluzji, iż wykazywanie świadczonych usług
w ramach „faktorowania” stoi w sprzeczności z istotą tego składnika wynagrodzenia, a powódka zasadnie obciążyła pozwanego (...), naliczaną zgodnie z § 7 ust. 1 umowy od wartości nominalnej wykupywanej wierzytelności, za każdy dzień, pomiędzy datą określoną jako (...) a datą wpływu na rachunek faktora środków przeznaczonych na zaspokojenie wierzytelności.

Podsumowując, roszczenie powódki zasługiwało w całości na uwzględnienie.

Mając to na uwadze, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że uwzględnił powództwo w całości .

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu przed Sądem I instancji oparte zostało o art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz § 2 ust. 1 i 2 i § 6 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Koszty te stanowi opłata sądowa od pozwu w kwocie 250 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 1.200zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., art. 108 § 1 k.p.c. oraz§ 2 ust. 1 i 2 i § 6 pkt 4 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Na koszty poniesione przez powódkę w toku postępowania odwoławczego złożyło się wynagrodzenie adwokata w kwocie 600 zł oraz opłata od apelacji w wysokości 250 zł.

SSO Iwona Wańczura