Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 17 lutego 2015 r. w sprawie z powództwa A. S. (1) przeciwko A. S. (2) o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności, Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi oddalił powództwo i zasądził od A. S. (1) na rzecz A. S. (2) kwotę 617 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

[wyrok k.93]

W rozpoznawanej sprawie Sąd Rejonowy poczynił ustalenia faktyczne, w oparciu o które wydał kwestionowany wyrok, a które w całości podziela i przyjmuje za własne Sąd II instancji. W tej sytuacji nie istnieje potrzeba ich powtarzania, bowiem - jak wielokrotnie podkreślał Sąd Najwyższy - w wypadku orzeczenia oddalającego apelację, wydanego na podstawie materiału zgromadzonego w postępowaniu w pierwszej instancji, bez uzupełniania postępowania dowodowego, sąd odwoławczy nie musi powtarzać dokonanych w sprawie ustaleń faktycznych; wystarczy stwierdzenie, że ustalenia sądu pierwszej instancji podziela i przyjmuje za swoje tak m. in. Sąd Najwyższy w orzeczeniach z dnia 13.12.1935 r., C III 680/34, Zb. Urz. 1936, poz. 379, z dnia 14.02.1938 r., C II 2613/37, Przegląd Sądowy z 1938 r., poz. 380, z dnia 10.11.1998 r., III CKN 792/98, OSNC z 1999 r., nr 4, poz. 83, z dnia 6 lipca 2011 r., I CSK 67/11, nie publ., z dnia 14.02.2013r., II CSK 292/12, Lex 1318346).

[uzasadnienie k.94-96]

Powód zaskarżył powyższy wyrok w całości, zarzucając naruszenie przepisów:

a)  art. 233 § 1 k.p.c., 247 k.p.c. w zw. z art. 328 § 2 k.p.c. poprzez dowolną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a w konsekwencji poczynienie nieuprawnionych ustaleń, polegających na przyjęciu, że zawierając ugodę strony przyjęły, że wpłaty dokonywane przez powoda są między nimi rozliczone, podczas gdy brak podstaw do takiego ustalenia,

b)  art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c. poprzez oddalenie powództwa, w sytuacji, gdy powód wykazał, że zaistniała okoliczność prawno-kształtująca w postaci wykonania tytułu wykonawczego.

W konsekwencji pełnomocnik powoda wniósł o zmianę wyroku poprzez uwzględnienie powództwa i skorygowanie rozstrzygnięcia o kosztach postępowania oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Alternatywnie pełnomocnik powoda wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania.

[apelacja k.100-103]

Pełnomocnik pozwanej wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

[odpowiedź na apelację k.105-106]

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

W pierwszej kolejności należy się odnieść do zarzutu naruszenia przepisów art. 233 § 1 k.p.c., 247 k.p.c. i art. 328 § 2 k.p.c. przez poczynienie ustaleń przez Sąd I instancji rzekomo sprzecznych ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym.

Jak wielokrotnie już podkreślano w orzecznictwie – Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu Sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął Sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena Sądu. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie Sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona. Natomiast jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Nie jest więc wystarczającym uzasadnieniem zarzutu naruszenia normy art. 233 § 1 k.p.c. przedstawienie przez stronę skarżącą własnej oceny dowodów i wyrażenie dezaprobaty dla oceny prezentowanej przez Sąd pierwszej instancji, tak jak uczynił to powód w swej apelacji. Strona skarżąca ma bowiem obowiązek wykazania naruszenia przez Sąd paradygmatu oceny wynikającego z art. 233 § 1 k.p.c., a zatem wykazania, że Sąd wywiódł z materiału procesowego wnioski sprzeczne z zasadami logiki lub doświadczenia życiowego, względnie pominął w swojej ocenie istotne dla rozstrzygnięcia wnioski wynikające z konkretnych dowodów, natomiast temu powód jako strona skarżąca nie sprostał. Przedstawione w apelacji na uzasadnienie tego zarzutu twierdzenia są natomiast jedynie odmiennymi wnioskami od tych, które wysnuł Sąd I instancji i w świetle powyżej przedstawionych uwag nie mogą odnieść zamierzonego skutku.

Co do zarzutu naruszenia art. 328 § 2 k.p.c., to zgodnie z poglądem powszechnie przyjmowanym w orzecznictwie, uzasadnienie wyroku wyjaśnia przyczyny, dla jakich orzeczenie zostało wydane, jest sporządzane już po wydaniu wyroku, a zatem wynik sprawy z reguły nie zależy od tego, jak napisane zostało uzasadnienie i czy zawiera ono wszystkie wymagane elementy. Z tych przyczyn zarzut naruszenia przepisu art. 328 § 2 k.p.c. może być usprawiedliwiony tylko w tych wyjątkowych okolicznościach, w których treść uzasadnienia orzeczenia sądu całkowicie uniemożliwia dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia lub w przypadku zastosowania prawa materialnego do niedostatecznie jasno ustalonego stanu faktycznego (tak m. in. Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia 2.03.2011 r., II PK 202/10, Lex nr 817516; z dnia 7.01.2010 r., II UK 148/09, Lex nr 577847; podobnie Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 27.10.2010 r., I ACa 733/10, Lex nr 756715).

W rozpatrywanej sprawie uzasadnienie zaskarżonego wyroku zawiera wszystkie elementy wymagane przez ustawę, tj. ustalenia faktyczne z powołaniem podstawy, w oparciu o które zostały dokonane, ocenę dowodów i rozważania pozwalające odtworzyć i skontrolować przez Sąd drugiej instancji tok rozumowania Sądu Rejonowego. Dlatego także ten zarzut apelacji nie jest zasadny.

Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy dokonał oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego. W rozpoznawanej sprawie strony zawarły ugodę w przedmiocie alimentów należnych od powoda na rzecz pozwanej, określając je na kwotę po 400 zł miesięcznie. Powód podnosił, że w okresie objętym ugodą regulował na rzecz pozwanej należne od niego alimenty. Pozwana natomiast twierdziła, że przekazywane przez powoda kwoty nie były w rzeczywistości należnymi jej ratami alimentacyjnymi lecz środkami finansowymi przekazywanymi jej przez powoda celem spłacania rat kredytu, który wcześniej zaciągnął powód. Zeznania pozwanej w tym zakresie są logiczne. Powód natomiast nie przedstawił żadnego dowodu na to, że w spornym okresie spłacał przedmiotowy kredyt samodzielnie. Wręcz przeciwnie, przyznawał, że kredyt taki istniał i nie był spłacany bezpośrednio przez niego. Z uwagi na rozbieżności w zeznaniach stron w zakresie faktycznego przeznaczenia kwot przekazywanych pozwanej przez powoda zachodziła konieczność wyjaśnienia tych okoliczności, co też Sąd I instancji uczynił w drodze przesłuchania stron. Co więcej, należy wskazać, że ustalenie powyższych okoliczności nakierowane było na wyjaśnienie zakresu i sposobu wzajemnych rozliczeń stron, a nie stanowiło, tak jak zarzucał powód, przeprowadzenie dowodu ponad osnowę dokumentu. Nietrafny jest zatem zarzut naruszenia art. 247 k.p.c.

Co do naruszenia przepisu art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c., to należy stwierdzić, że powód nie udowodnił, aby w rozpoznawanej sprawie została spełniona przesłanka, zezwalająca na pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności. Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że sporne kwoty przekazywane pozwanej przez powoda stanowiły de facto przekazanie środków pieniężnych na spłatę kredytu zaciągniętego przez powoda, a faktycznie spłacanego przez pozwaną. Pozwana przedłożyła kopie dowodów wpłat, które potwierdzają jej twierdzenia w tym zakresie. Również sam powód zeznał, że w spornym okresie to nie on dokonywał spłaty należnych od niego rat kredytu. Jednocześnie powód nie wykazał, aby strony zawarły wiążące je porozumienie co do tego, że pomimo faktu, iż kredytobiorcą jest powód, to w rzeczywistości pozwana będzie spłacać obciążające go zadłużenie, z własnych środków finansowych. Kredyt został zaciągnięty jeszcze podczas trwania związku małżeńskiego rodziców pozwanej, a środki pochodzące z tego kredytu zostały przeznaczone na zakup samochodu dla pozwanej. Co więcej, nie na wszystkich dowodach - przekazach pieniężnych przedstawionych przez powoda celem udokumentowania zapłaty należności objętych pozwem, powód wpisywał, z jakiego tytułu przekazuje pozwanej te pieniądze (k.13, 14). Na uwagę zasługuje również fakt, że w sprawie V RC 561/12 toczącej się przed Sądem Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi pozwana w opisanej sprawie dochodziła pierwotnie od swego ojca (powoda w przedmiotowej sprawie) alimentów po 1000 zł miesięcznie, poczynając od listopada 2011 r. i na przyszłość. Postępowanie w sprawie alimentacyjnej zakończyło się zawarciem ugody sądowej, w której strony zgodnie ustaliły wysokość należnych pozwanej alimentów na kwoty po 400 zł miesięcznie za okres od 1 listopada 2012 r. do 31 października 2013 r.

Gdyby faktycznie sporne kwoty były uiszczone przez powoda na rzecz pozwanej tytułem należnych alimentów, powód – reprezentowany przez fachowego pełnomocnika – mógł i powinien zawrzeć oświadczenie danej treści w ugodzie, potwierdzające dokonanie spłat objętych pozwem w niniejszym postępowaniu, czego jednak nie uczynił. Co więcej, powyższa ugoda nie obejmuje należności za okres od 1 listopada 2011 r. do 31 października 2013 r., natomiast powód nie wykazał, aby w tym okresie świadczył alimenty na rzecz swojej córki.

Reasumując, należało uznać, że strony dokonały rozliczenia spornych kwot i uwzględniły je przy zawieraniu ugody sądowej w sprawie VRC 561/12. Jeśli zaś chodzi o okres objęty opisaną wyżej ugodą sądową, to pozwana jako wierzycielka alimentacyjna, nie objęła wnioskiem egzekucyjnym wszystkich wymagalnych rat alimentacyjnych wynikających z tej ugody. W postępowaniu prowadzonym przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Pabianicach - A. M. w sprawie Kmp 5/13, pozwana ograniczyła wniosek egzekucyjny do kwoty 1800 zł, zamiast kwoty 4800 zł. Brak jest zatem przesłanek do pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności, zgodnie z żądaniem pozwu.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c. oraz § 2 ust. 1 i 2, § 6 pkt 3 i § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tj. Dz. U. 2013.461 ze zm.) i zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 300 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.