Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy Poznań-Stare Miasto w P., wyrokiem z dnia 24 czerwca 2015 roku, sygn. akt III K 839/14 uznał oskarżonego A. J. za winnego tego, że w dniu 26 kwietnia 2013 roku w P., w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, działając wspólnie i w porozumieniu z nieustaloną osobą, będąc właścicielem firmy (...) z siedzibą w P. przy ul. (...) NIP (...) REGON (...) posługując się terminalem marki I., model (...) 220 (...)/, numer seryjny (...) numer karty SIM (...) wydzierżawionego od (...) Ltd. Oddział w Polsce z siedzibą w W. przy ul. (...), wyzyskując błędy (...) One Bank (...) z siedzibą w Stanach Zjednoczonych Ameryki co do tożsamości osoby dokonującej transakcji kartą płatniczą o numerze (...) usiłując w ten sposób doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem (...) Ltd Oddział w Polsce na łączną kwotę co najmniej 135.000,00 zł, do czego jednak nie doszło, gdyż transakcje na kwoty 4.000,00 zł i 65.500,00 z k zostały odrzucone, natomiast transakcja na kwotę 65.500, 00 zł został wstrzymana przez pokrzywdzonego tj. przestępstwa z art. 310§2 k.k. w zw. z art. 13§1 k.k. w zw. z art. 286§1 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. i art. 12 k.k. i za to na podstawie art. 310§2 k.k. w zw. z art. 11§3 k.k. wymierzył mu karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, na podstawie art. 33§2 i 3 k.k. 60 stawek dziennych grzywny, przyjmując wysokość jednej stawki na kwotę 10 zł.

W tym samym wyroku, uznano podsądnego za winnego tego, że: w okresie od 1 maja 2013 roku do 31 maja 2013 roku w P. w nieustalonym dniu przywłaszczył sobie wydzierżawiony mu przez (...) Ltd Oddział w Polsce z siedzibą w W. przy ul. (...) na podstawie umowy numer (...) z dnia 8 kwietnia 2013 roku terminalu marki I., model (...) 220 (...)/, numer seryjny (...) numer karty SIM (...) wraz tok enem oraz ładowarką elektryczną o wartości 1.330, 00 zł na szkodę (...) Ltd Oddział w Polsce tj.występku z art. 284§2 k.k. i za to na podstawie art. 284 §2 k.k. wymierzono mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, na podstawie art. 33§2 i 3 k.k. 50 stawek dziennych grzywny, przyjmując wysokość jednej stawki na kwotę 10 zł.

Na podstawie art. 85 k.k. i art. 86§ 1 i 2 k.k. połączono wymierzone w pkt I i II kary pozbawienia wolności i grzywny i orzeczono oskarżonemu karę łączną 1 roku i 9 miesięcy pozbawienia wolności oraz 70 stawek dziennych grzywny, na podstawie art. 33§ 3 k.k., ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10 zł.

Na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie wymierzonej w pkt III kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres 3 lat tytułem próby.

Na podstawie art. 46 §1 k.k. zasądzono od oskarżonego na rzecz (...) Ltd Oddział w Polsce kwotę 1330,00 złotych tytułem obowiązku naprawienia szkody.

Na podstawie art. 624§1 k.p.k. i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (Dz.U z 1983 Nr 49 poz. 223 z późn. zm.) zwolniono oskarżonego od zwrotu na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych, w tym od opłaty

Na podstawie § 14 ust. 2 pkt 3 i §16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (DZU nr 163 poz. 1348 ze zm.) zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adw. B. K. kwotę 826,56 zł brutto tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu.

Z powyższym wyrokiem nie zgodził się obrońca oraz oskarżony, składając apelacje.

Obrońca podważył rozstrzygnięcia zawarte w punktach I i VII . Skarżący zarzucił orzeczeniu błędne ustalenia faktyczne, co do czynu przypisanego podsądnemu w punkcie I zaskarżonego wyroku.

Autor apelacji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie podsądnego od zarzucanego mu czynu, a także zmianę orzeczenia o kosztach. a także o zasądzenie kosztów obrońcy.

Oskarżony zaprzeczył, aby usiłował dokonać wyłudzenia, o którym mowa w punkcie 2 zaskarżonego wyroku. Apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Obie apelacje nie zasługują na uwzględnienie.

Na wstępie należy zauważyć, że postępowanie dowodowe w niniejszej sprawie zostało przeprowadzone prawidłowo. Sąd I instancji rozważył wszystkie dowody i okoliczności ujawnione w toku rozprawy, na ich podstawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne oraz należycie wykazał winę oskarżonego w zakresie przypisanych mu występków. Ocena materiału dowodowego, dokonana przez Sąd I instancji jest wnikliwa i nie wykazuje żadnych błędów logicznych, utrzymując się w granicach swobodnej oceny dowodów chronionej art. 7 k.p.k. Przedmiotem rozważań Sądu były dowody zarówno na korzyść podsądnego, jak i wszelkie dowody im przeciwne. Wszystkie te dowody zostały ocenione zgodnie z zasadami logicznego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego z uwzględnieniem zasad wynikających z art.2, 4 k.p.k. i 5 § 2 k.p.k. Uzasadnienie wyroku odpowiada zaś wymogom art. 424 k.p.k. i w pełni pozwala na kontrolę prawidłowości rozstrzygnięcia.

Wywody autorów obu apelacji nie podważyły prawidłowości rozumowania Sądu I instancji. Kwestionowanie przez nich ustaleń faktycznych jest nietrafne. Sąd Okręgowy przypomina, że błąd w ustaleniach faktycznych może wynikać bądź to z niepełności postępowania dowodowego, bądź z przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów. Może być on wynikiem nieznajomości określonych dowodów albo nieprzestrzegania dyrektyw obowiązujących przy ich ocenie. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie może natomiast sprowadzać się do samej tylko odmiennej oceny materiału dowodowego przez skarżącego, lecz powinien polegać na wykazaniu, jakich w tym zakresie uchybień w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego dopuścił się Sąd Rejonowy. Zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów, Sąd orzekający rozstrzygając o winie bądź niewinności oskarżonego kieruje się własnym wewnętrznym przekonaniem, nie skrępowanym żadnymi ustawowymi regułami dowodowymi. Przekonanie to tak długo pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k., dopóki nie zostanie wykazane, iż Sąd I instancji oparł swe przekonanie o winie albo niewinności oskarżonego, bądź na okolicznościach nie ujawnionych w toku postępowania sądowego, bądź też ujawnionych w toku przewodu sądowego, ale ocenionych w sposób sprzeczny ze wskazaniami wiedzy i doświadczeniem życiowym. Zdaniem Sądu odwoławczego taka ocena w zakresie wykazania winy i sprawstwa oskarżonej zasługuje na pełną akceptację - w świetle wiedzy, zasad logicznego rozumowania i zgodności z doświadczeniem życiowym.

Wina i sprawstwo oskarżonego, co do obu przypisanych mu występków, nie budzi żadnych wątpliwości Sądu II instancji. Na to, że popełnił on przypisane mu przestępstwo wskazują między innymi: wypowiedzi procesowe H. J. (k.3740-3741), D. Ł. ( k.3744-3745), czy D. L. ( k.3785-3788), a także zgromadzona dokumentacja ( k.210-211, k. 364-367). Z powyższych dowodów jednoznacznie wyłania się zachowanie przestępcze przypisane A. J. w zaskarżonym wyroku.

Żadnych zastrzeżeń Sądu II instancji nie wzbudziła ocena relacji procesowych złożonych przez podsądnego. Organ wyrokujący w sprawie prawidłowo odmówił wiarygodności wyjaśnieniom podsądnego, w których podkreślał, że terminal przekazał znajomej o personaliach (...). Obaj apelujący w zasadzie powielili linię obrony oskarżonego, skutecznie podważoną przez Sąd Rejonowy w toku postępowania karnego.

Nie jest tak, aby wersję oskarżonego o przekazaniu terminalu rzeczonej osobie potwierdził jeden z pracowników (...). Z relacji D. Ł. wynika jedynie, że oskarżony podczas zawierania umowy o akceptację kart płatniczych był wraz z nieznaną kobietą, która miała brać czynny udział w transakcji ( k.1431, k.3744). Co więcej, świadek zeznał, że terminal został przekazany poprzez firmę serwisową po podpisaniu wskazanej umowy ( k.1431) Wypowiedzi procesowe świadka nie wskazują zatem , aby A. J. przekazywał wskazanej przez niego osobie terminal. Na marginesie, nie można wykluczyć, że osoba towarzysząca podsądnemu była jedną z nieustalonych osób współdziałających z nim w przestępczym procederze.

Co więcej, w toku postępowania karnego podjęto wyczerpujące czynności dowodowe w celu ustalenia, czy istnieje osoba o personaliach wskazanych przez podsądnego, która miała prawdopodobnie mieszkać na osiedlu (...). Zeznania świadków :J. K., I. W., czy M. N. (1), które miały wedle oskarżonego znać A. N., bądź mieszkać w pobliżu jej prawdopodobnego miejsca zamieszkania, nie potwierdziły jego wersji obrony (k.805 k.813). Świadkowie jednoznacznie zaprzeczyli temu, aby znali osobę, której podsądny miał przekazać terminal. Sąd II instancji, tak jak Sąd Rejonowy nie znalazł racjonalnych podstaw, aby podważać wiarygodność wymienionych osób, nie mających żadnego interesu, aby ochraniać osobę, wskazaną przez oskarżonego.

Wskazanie przez A. J. w apelacji, że „ istnieje grupa osób, która nie została przesłuchana i ukrywa się tam, gdzie M. N. (2) ” jest całkowicie gołosłowne. Oskarżony żywotnie zainteresowany uniknięciem odpowiedzialności karnej nie wskazał w toku całego postępowania karnego jakichkolwiek okoliczności uprawdopodobniających, że takie osoby istnieją. Nie ma zatem podstaw do uzupełnienia postępowania dowodowego przed Sądem odwoławczym. Organy procesowe w toku wyczerpującego postępowania dowodowego odebrały oświadczenia dowodowe od osób, które mogły mieć wiedzę na temat M. N. (2).

Sąd II instancji prawidłowo ocenił opinię z biegłego G. B. z zakresu badań kryminalistycznych pisma. Ekspertyza nie miała w istocie znaczenia dla odtworzenia stanu faktycznego w niniejszej sprawie. Z opinii tej wynika, że zapis (...) znajdujący się na kserokopii pokwitowania odbioru terminala z dnia 26 kwietnia 2013 roku, nadaje się od badań porównawczych.. Tak jak już podkreślono, w toku postępowania rozpoznawczego nie ustalono, aby osoba wskazywana przez oskarżonego istniała. Nie sposób zatem rozstrzygnąć drogą eliminacji, czy podpis został przez nią nakreślony. Wyniki tej opinii nie świadczą zatem o niewinności podsądnego. Sprawstwo oskarżonego potwierdzają wskazane dowody osobowe oraz miarodajna dokumentacja.

Organ wyrokujący w sprawie prawidłowo podważył twierdzenia oskarżonego odnośnie tego, że nie znał S. K.. Wykaz połączeń wskazuje na kilkukrotne połączenie z telefonu użytkowanego przez S. K. do A. J.. Z dowodu w postaci analizy połączeń wynika, że S. K. dzwonił do A. J. w dniu od 24 maja 2013 roku do 10 czerwca 2013 roku. Rozmowy trwały łącznie prawie 14 minut. ( k.3060, k.30611). Trudno racjonalnie przyjmować, aby miały charakter przypadkowy. To, że podsądny kontaktował się z S. K. zostało potwierdzone także w zeznaniach świadka D. L., którego ocenę zeznań Sąd II instancji w pełni akceptuje. Połączenie tych treści zeznań wskazanego świadka oraz analizy połączeń prowadzi do nieuchronnego wniosku, że oskarżony musiał znać S. K..

Sąd II instancji nie podzielił zarzutu obrońcy o błędnym oszacowaniu przez Sąd Rejonowy kosztów obrony. Z akt sprawy wynika jednoznacznie, że oskarżony reprezentował swojego mandanta na czterech terminach rozpraw, mianowicie: 28 stycznia 2015 roku (k.3606-3610), 9 kwietnia 2015 roku (k.3737-3745), 13 maja 2015 roku ( k.3785-3789), 17 czerwca 2015 roku ( k.3828-3334). Stosownie do § 14. ust.2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu stawki minimalne za obronę przed sądem rejonowym w postępowaniu zwyczajnym lub przed wojskowym sądem garnizonowym wynoszą 420 zł. Zgodnie zaś z § 16 powołanego rozporządzenia w sprawach, w których rozprawa trwa dłużej niż jeden dzień, stawka minimalna ulega podwyższeniu za każdy następny dzień o 20%. Podjęcie operacji arytmetycznej polegającej na zsumowaniu kwoty 420 złotych oraz iloczynu 84x3 daje kwotę 672 złotych. Po dodaniu wartości podatku VAT od tej kwoty otrzymujemy sumę 826,56 złotych. Wywody obrońcy rozmijają się zatem z poszczególnymi terminami rozpraw, na których reprezentował oskarżonego.

Zważywszy, iż zgodnie z art. 447 § 1 k.p.k. apelację co do winy uważa się za zwróconą także co do rozstrzygnięcia o karze, Sąd II instancji dokonał weryfikacji zaskarżonego wyroku również w zakresie przewidzianym w art. 438 pkt 4 k.p.k. W realiach przedmiotowej sprawy Sąd odwoławczy uznał, że kodeks karny obowiązujący w chwili popełnienia przez oskarżonego przypisanego mu przestępstwa jest dla niego względniejszy niż obecnie obowiązujący. Względności tej Sąd dopatruje się w tym, że obecnie obowiązujące przepisy nie upoważniają Sądu do warunkowego zawieszenia wykonania kary łącznej pozbawienia wolności, której wymiar przekracza 1 rok.

Kary pozbawienia wolności w wymiarze określonym przez Sąd I instancji stanowią zasłużoną dolegliwość dla oskarżonego za wyrządzone zło. Karygodność oraz stopień społecznej szkodliwości społecznej jawią się jako znaczne. Oskarżony działał w sposób wyrachowany i metodyczny. Nadto podjął się próby wyłudzenia stosunkowo znacznych kwot opiewających na kwotę kilkudziesięciu złotych. Nie ma żadnych wątpliwości, co do tego, że podsądny doskonale zdawał sobie sprawę z bezprawności podjętego zachowania.

Sąd Rejonowy prawidłowo połączył wymierzone kary jednostkowe węzłem kary łącznej i wymierzył podsądnej karę łączną według systemu asperacji. W niniejszej sprawie granice wymiaru kary łącznej przebiegają od 1 roku i 6 miesięcy miesiąca pozbawienia wolności do 2 lat pozbawienia wolności. Zasada absorpcji przy wymierzaniu kary łącznej może być zastosowana, gdy pomiędzy poszczególnymi przestępstwami zachodzi bliski związek przedmiotowy i podmiotowy, a przesłanka prognostyczna pozwala na stwierdzenie, że kara łączna w wysokości najwyższej z wymierzonych kar jednostkowych jest wystarczającą oceną zachowania się sprawcy ( vide: wyrok SA w Gdańsku w wyrok z 3 I 1997 r., II Aka 321/96, Orz. Prok. i Pr. 1997, nr 7-8). Popełnione przestępstwa nie pozostawały ze sobą w bardzo ścisłym związku, a nadto godziły w różne dobra prawne. Z tego powodu, Sąd I instancji prawidłowo wykluczył ukształtowanie sankcji karnej wedle wariantu najkorzystniejszego dla podsądnego.

Sąd I instancji doszedł do prawidłowego przekonania, że oskarżony jest osobą zasługująca na danie mu szansy w postaci probacji. Podsądny nie jest osobą do cna zdemoralizowaną i jako osoba 75 letnia nie był dotąd karany. Z tych powodów, prawidłowo ustalił okres próby na 3 lata. Krótszy okres próby nie byłby wystarczający dla pełnej realizacji celów orzeczonej wobec oskarżonego kary.

Także pozostałe rozstrzygnięcia, jako odpowiadające prawu, zostały zaakceptowane przez Sąd II Instancji.

Sąd Okręgowy na podstawie art. 626 k.p.k., art. 636 k.p.k., art. 1, art. 2 ust. 1 pkt 4, art.3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych, zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wyłożone koszty postępowania odwoławczego w kwocie 20 złotych i wymierzył mu opłatę za II instancję w kwocie 370 złotych.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy:

1.  utrzymał w mocy zaskarżony wyrok przy przyjęciu, że w sprawie mają zastosowanie przepisy kodeksu karnego obowiązujące w czasie popełnienia przez oskarżonego przypisanych mu przestępstw

2.  zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wyłożone koszty postępowania odwoławczego w kwocie 20 złotych i wymierzył mu opłatę za II instancję w kwocie 370 złotych.

SSO Aleksander Brzozowski SSO Leszek Matuszewski SSO Ewa Taberska