Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 listopada 2015r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Elżbieta Kala

po rozpoznaniu w dniu 12 listopada 2015 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa: (...) Spółki Akcyjnej w P.

przeciwko: E. W.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez powoda od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 27 lipca 2015r. , sygn. akt. VIII GC 138/15 upr

oddala apelację

Sygn. akt VIII Ga 241/15

UZASADNIENIE

Powód (...) Spółka Akcyjna w P. wniósł o zasądzenie od pozwanego E. W. kwoty 2.870,67 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia następnego po dniu wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w ramach prowadzonej działalności zawarł z pozwanym umowę o świadczenie usługi kompleksowej. Powód wyjaśnił, że zobowiązał się do sprzedaży pozwanemu energii elektrycznej jednak pozwany mimo, że powód wykonał swoje świadczenie zgodnie z umową, nie dokonał zapłaty należności wynikających z dokumentów księgowych. Powód wskazał, iż na łączną wartość zadłużenia składa się kwota 2 409,04 zł. tytułem sumy kapitałów dokumentów księgowych oraz kwota 461,63 zł. tytułem sumy skapitalizowanych odsetek wyliczonych od dnia następnego po dniu wymagalności do dnia wniesienia pozwu.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 20 listopada 2014 r. w sprawie o sygn. akt VIII GNc 6563/14 Sąd Rejonowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany E. W. zaskarżył powyższy nakaz zapłaty w całości. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany podał, że żądanie powoda jest bezzasadne z uwagi na niedostarczanie prądu. Pozwany wyjaśnił, że od sierpnia 2010 r. powód nie dostarczał prądu z powodu zerwania kabla na terenie sąsiedniego przedsiębiorcy. Pozwany wskazał, iż awaria kabla – linii napowietrznej była zgłaszana w dniach 17 sierpnia 2010 r. oraz 14 września 2010 r. w biurze powoda, jednak powód nie dokonał naprawy i z dniem 8 września 2013r. rozwiązał umowę.

W piśmie przygotowawczym z dnia 23 kwietnia 2015 r. powód wskazał, że wcześniej poinformował pozwanego, iż naprawa kabla możliwa jest jedynie na wniosek pozwanego i na jego koszt i pozwany nie złożył zlecenia naprawy kabla.

Zaskarżonym wyrokiem z dn. 27 lipca 2015 r. Sąd Rejonowy oddalił powództwo.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 8 stycznia 1998 r. powód (dostawca) zawarł z pozwanym (odbiorcą) umowę nr (...), w której powód zobowiązał się dostarczać energię elektryczną do lokalu zajmowanego przez pozwanego położonego w C.. Zgodnie z treścią umowy wielkość mocy szczytowej miała wynosić 7 kW w układzie 3 fazowym i przelicznikowym zabezpieczeniem nadprądowym.

W 15 sierpnia 2010r. kable napowietrzne doprowadzające energię elektryczną od słupa znajdującego się na nieruchomości sąsiedniej do nieruchomości pozwanego zostały zerwane. Pozwany kilkukrotnie zgłaszał powodowi awarię. Powód uzależniał naprawę kabli od pokrycia kosztów naprawy przez pozwanego.

Pozwany na terenie przedmiotowej nieruchomości świadczył usługi tokarskie. Z powodu braku dostaw prądu 3 fazowego pozwany nie mógł wykonywać działalności usługowej.

Pozwany w okresie od dnia 15 sierpnia 2010 r. z powodu uszkodzonych kabli nie zużył energii elektrycznej i nie przebywał na nieruchomości nr 22 Baza. Pomimo braku dostarczania prądu powód obciążał pozwanego fakturami za zużycie energii wskazując jednocześnie, że sposób odczytu jest szacowany, zaś zużycie energii elektrycznej wynosi 0 kWh. Powód obciążył pozwanego fakturami na łączną kwotę 2.409,04 zł, tytułem opłaty za obsługę handlową, opłatę przejściową, składnik stały stawki sieciowej oraz opłatę abonamentową (...) oraz notą odsetkową.

Powód podłączył kable w sierpniu 2013r. i obciążył pozwanego fakturą nr (...) na kwotę 304,56 zł, a następnie z uwagi na brak zapłaty przez pozwanego powyższych faktur za okres od sierpnia 2010r. w dniu 8 września 2013 r. rozwiązał umowę sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usług dystrybucji (...) z dnia 1 czerwca 2000 r.

Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o dowody z dokumentów prywatnych znajdujących się w aktach sprawy, których prawdziwość, autentyczność i moc dowodowa nie budziły jego wątpliwości, z wyjątkiem faktury VAT nr (...), która w ocenie Sądu była nierzetelna oraz na podstawie zeznań świadków W. M., T. R., B. Ł. i pozwanego, które były rzeczowe, spójne i logiczne. Zarówno świadkowie jak i pozwany zgodnie zeznali, iż do nieruchomości nie było dostarczanego prądu. Pozwany z powodu braku energii elektrycznej nie prowadził działalności gospodarczej w tym budynku, zamknął ten punkt i nie przebywał w nim. Sąd dał wiarę pozwanemu, iż z powyższego powodu, jak również problemów zdrowotnych nie zużył prądu w tym krótkim okresie po podłączeniu kabli do zdjęcia licznika.

Następnie, Sąd Rejonowy zważył, że strony procesu zawarły umowę o dostarczanie energii elektrycznej, do której zgodnie z art. 555 k.c. stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu cywilnego o sprzedaży rzeczy. Pozwany był więc zobowiązany do zapłaty ceny za dostarczoną przez stronę powodową energię elektryczną ( art. 535 § 1 k.c. ).

W ocenie Sądu Rejonowego strona powodowa nie wykazała jednak w toku procesu istotnych faktów, z których wywodziła skutki prawne. Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu, spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. W myśl ogólnych zasad procesowych, to na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie. Powód zatem winien wykazać, że dostarczył pozwanemu energię elektryczną w wysokości mocy szczytowej 7 kW w układzie 3 fazowym do nieruchomości położonej w C., którą pozwany miał pobierać do celów produkcyjnych, zgodnie z treścią § 1 ust. 5 umowy.

Przedłożone przez stronę powodową niepodpisane faktury VAT nie stanowią zdaniem Sądu Rejonowego dowodów potwierdzających wysokość należności obciążających pozwaną z tytułu dostarczanej energii elektrycznej. W razie podpisania faktur VAT mogłyby one stanowić dokumenty prywatne, a więc potwierdzające jedynie fakt, że osoby, które je podpisały, złożyły oświadczenia w nich zawarte ( art. 245 k.p.c. ). W odróżnieniu od dokumentów urzędowych dokumenty prywatne nie korzystają z domniemania prawdziwości treści w nich zawartych. Moc dowodowa dokumentu prywatnego nie obejmuje więc potwierdzenia, że miały miejsce fakty w nim stwierdzone. Przyjęcie innego założenia prowadziłoby do sytuacji, w której strona powodowa mogłaby przedłożyć wytworzony przez siebie dokument na poparcie zasadności swoich roszczeń, którego treść nie podlegałaby w zasadzie weryfikacji przez stronę przeciwną oraz sąd, co jest oczywiście sprzeczne z zasadą kontradyktoryjnego procesu cywilnego.

Pozwany zakwestionował zasadność faktur wystawionych przez powoda wskazując, iż nie była mu dostarczona energia ze względu na zerwanie kabli energetycznych. Wobec powyższego same faktury nie dowodzą zasadności roszczenia powoda.

Sąd Rejonowy wskazał, że informacja gdzie znajduje się granica dostaw energii elektrycznej pomiędzy odbiorcą (pozwanym) a przedsiębiorstwem energetycznym (powodem) powinna znajdować się w umowie. Ustalenie miejsca dostarczenia energii elektrycznej ma podstawowe znaczenie dla określenia odpowiedzialności za prawidłowe funkcjonowanie sieci czy przyłącza. Sąd zważył, iż w umowie w § 2 umowy o dostarczanie energii elektrycznej granice nie zostały przez powoda wyznaczone. Zgodnie zaś z § 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego przyłączenie podmiotu do sieci następuje na podstawie umowy o przyłączeniu do sieci i po spełnieniu warunków przyłączenia do sieci. Miejscem przyłączenia jest natomiast punkt w sieci, w którym przyłącze łączy się z siecią (§ 2 pkt 8 ww. rozporządzenia). Miejscem dostarczenia energii elektrycznej jest zaś zgodnie z § 2 pkt 7 ww. rozporządzenia punkt w sieci, do którego przedsiębiorstwo energetyczne dostarcza energię elektryczną, określoną w umowie będący jednocześnie miejscem odbioru. Zgodnie zaś z art. 7 ust. 2 ustawy Prawo energetyczne umowa o przyłączeniu do sieci powinna określać m.in. miejsce rozgraniczenia własności sieci przedsiębiorstwa energetycznego i instalacji odbiorcy. Istotnym jest, iż to powód przygotował treść umowy. Nieuzupełnienie treści § 2 umowy w zakresie ustalenia granicy stron w ocenie Sądu rejonowego obciąża stronę powodową, która jest profesjonalnym podmiotem.

W toku niniejszego postępowania powód nie wykazał by zerwane kable były własnością pozwanego, bądź by w świetle umowy to pozwany winien ponieść koszt naprawy tych przewodów elektrycznych. Powód wytaczając powództwo dołączył do akt sprawy umowę nr (...) z dnia 8.01.1998r. , w której jednak nie określił granicy stron. Sąd Rejonowy dał wiarę zeznaniom pozwanego, iż licznik znajdował się w budynku nieruchomości nr (...) w C.. W przypadku niedopełnienia obowiązku wskazania przez powoda miejsce rozgraniczenia własności sieci przedsiębiorstwa energetycznego i instalacji odbiorcy należało przyjąć, że był nim licznik odbioru energii elektrycznej w budynku pozwanego.

W toku postępowania to pozwany wykazał, że kable elektryczne zostały zerwane przed licznikiem. W związku z powyższym Sąd Rejonowy zważył, że to na powodzie ciążył obowiązek naprawy uszkodzonego kabla. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków, że uszkodzona instalacja nie znajdowała się na posesji pozwanego. Zaznaczyć również należy, że powód nie podważał tej okoliczności. Z treści maila pracownika powoda wynika, iż pozwany zgłaszał awarię, zaś pomimo oględzin miejsca uszkodzenia kabli nie zostały natychmiast podjęte działania naprawcze. Zamiast naprawy powód obciążał pozwanego fakturami za niedostarczoną energię. Ponieważ powód nie wykazał, iż kable elektryczne były własnością pozwanego nie może domagać się wynagrodzenia za samą gotowość do sprzedaży energii.

W związku z powyższym Sąd Rejonowy uznał, że w niniejszej sprawie brak jest dowodu, iż umowa została wykonana, a zarzut pozwanego jest w pełni uzasadniony. Sąd Rejonowy podkreślił, że umowa zawarta przez strony jest umową wzajemną – przewiduje ekwiwalentność świadczeń obu stron. Jeżeli powód nie wykonał świadczenia do którego się zobowiązał, tj. nie dostarczył energii w układzie 3 fazowym to nie może domagać się za nie wynagrodzenia.

Kierując się podniesioną wyżej argumentacją Sąd Rejonowy oddalił powództwo w tej sprawie.

Powód złożył apelację od wyroku Sądu Rejonowego, zaskarżając go w części oddalającej powództwo w zakresie dokumentu finansowego numer (...) o wartości 1,25 zł i (...) o wartości 304,56 zł oraz skapitalizowane odsetki od ww. faktury od dnia następnego po dniu wymagalności do dnia wniesienia powództwa, tj. łącznie o kwotę 335,53 zł.

Zaskarżonemu wyrokowi powód zarzucił:

1/ naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. § 5 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 68 poz. 360 ze zm.) poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, w której normy powszechnie obowiązującego prawa regulują kwestię elementów jakie winna zawierać faktura, a co za tym idzie poprzez odmówienie wiarygodności przedłożonego przez Powoda dokumentu finansowego numer (...) i (...),

2/ naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 232 w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. polegające na nieprawidłowej, arbitralnej i sprzecznej z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenie materiału dowodowego zebranego w sprawie poprzez błędne uznanie, iż faktury VAT nie są wystarczającym dowodem do określenia wartości roszczenia,

3/ naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 308 w zw. z art. 309 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie, a w konsekwencji odmowę uznania dokumentu finansowego numer (...) za dowód potwierdzający wysokość należności za świadczoną Pozwanemu usługę,

Mając na uwadze powyższe zarzuty skarżący wniósł na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. o:

1.zmianę zaskarżonego wyroku w części poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz
powoda kwoty 335,53 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 7 czerwca 2014 roku do dnia
zapłaty oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu w tym kosztów
zastępstwa procesowego wg norm przepisanych;

2.ponadto wniósł o zasądzenie kosztów procesu za postępowanie apelacyjne, w tym
kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, o których zasądzenie wnoszę;

Ewentualnie, na wypadek gdyby Sąd II instancji nie uwzględnił powyższych argumentów, wniósł o przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Pozwany w odpowiedzi na apelację wniósł o utrzymanie w całości w mocy wyroku Sądu Rejonowego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja powoda nie zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego, w realiach niniejszej sprawy nie było żadnych racji, które przemawiałyby za koniecznością zmiany zaskarżonego orzeczenia lub jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Na wstępie przypomnieć należy ugruntowaną w judykaturze regułę, a mianowicie, że w wypadku wyroku oddalającego apelację, wydanego na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w postępowaniu w pierwszej instancji, sąd odwoławczy nie musi powtarzać dokonanych prawidłowo ustaleń; wystarczy stwierdzenie, że ustalenie sądu pierwszej instancji podziela i przyjmuje za własne, co niniejszym Sąd Okręgowy czyni.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy nie dopuścił się naruszenia przepisów prawa wskazanych w apelacji.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że dla skutecznego podniesienia zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c niezbędne jest wykazanie, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem może być jedynie przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie o innej - niż przyjął sąd - wadze poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie przez skarżącego (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 listopada 2003 r., II CK 293/02, LEX nr 151622). W judykaturze powszechnie przyjmuje się, że zarzucenie naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów nie może polegać na przedstawieniu przez stronę alternatywnego stanu faktycznego, a tylko na podważeniu podstaw tej oceny z wykazaniem, że jest ona rażąco wadliwa lub oczywiście błędna (zob. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2001 r., II CKN 588/99, LEX nr 52347; z dnia 2 kwietnia 2003 r., I CKN 160/01, LEX nr 78813; z dnia 15 kwietnia 2004 r., IV CK 274/03, LEX nr 164852; z dnia 29 czerwca 2004 r., II CK 393/03, LEX nr 585758). Jeżeli bowiem z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne.

Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona ocena dowodów może być skutecznie podważona (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002 r., II CKN 817/00, OSNC 2000/7-8/139).

Zdaniem Sądu Okręgowego, apelacja powoda nie zawiera zarzutów, które mogłyby stanowić skuteczne podważenie oceny materiału dowodowego dokonanej przez Sąd Rejonowy.

Istotnie, Sąd Rejonowy ustalił, iż powód podłączył ponownie kable po awarii w sierpniu 2013 r. i obciążył pozwanego fakturą nr (...) na kwotę 304,56 zł., jednakże w dalszej części uzasadnienia zaskarżonego wyroku zasadnie zdaniem Sądu Okręgowego wskazał, że faktura ta była nierzetelna i w związku z tym sąd nie nadał jej mocy wiarygodności.

Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, iż w oparciu o dokument w postaci w/w faktury nie można przyjąć, iż w okresie od 8.04.2013 r. do 5.08.2013 r. pozwany zużył 141 kWh energii dostarczonej mu przez powoda i że na dzień 8.04.2013 r. wartość zużycia energii wynosiła (...). Skoro bowiem, jak ustalił Sąd Rejonowy, od 15 sierpnia 2010 r. do sierpnia 2013 r., z powodu uszkodzonych kabli pozwany nie pobierał energii elektrycznej, trudno przyjąć, że na dzień 8.04.2013 r. zużycie tej energii wynosiło jak podał w apelacji powód (...). Powód nie wykazał bowiem jednocześnie, jakiego okresu dotyczy odczyt dokonany w dniu 8.04.2013 r., a w szczególności, że zużycie energii w wysokości 141 kWh dotyczy wyłącznie okresu po podłączeniu ponownym kabli tj. sierpnia 2013 r.

Skoro zatem powód nie wykazał, jakiego okresu dotyczy stwierdzony przez niego stan zużycia energii przez pozwanego na dzień 8.04.2013 r. w wysokości (...), w sytuacji, gdy od 15 sierpnia 2010 r. z powodu uszkodzonych kabli pozwany nie miał dostarczanej energii elektrycznej, trudno uznać za miarodajną fakturę VAT nr (...), która obejmuje okres rozliczeniowy od 8.04.2013 r. do 5.08.2013 r. Jeżeli bowiem ponowne podłączenie prądu pozwanemu nastąpiło w sierpniu 2013 r., trudno uznać za rzetelną fakturę obejmującą okres rozliczeniowy od 8.04.2013 r. do 5.08.2013 r., skoro w okresie od 8.04.2013 r. do sierpnia 2013 r. pozwanemu powód prądu nie dostarczał, a do 8.04.2013 r. zużycie wynosiło „0” , co wynika m.in. z faktury nr (...) (k-13). Powód nie wykazał zaś jakie było zużycie energii od 8.04.2013 r. do momentu ponownego podłączenia kabli, a tym samym, że wartość 141 kWh dotyczy wyłącznie okresu od 1.08.2013 r. do 5.08.2013 r.

W/w wątpliwości co do prawidłowych odczytów dokonywanych przez powoda, potwierdza dodatkowo okoliczność, że jak wynika z zeznań pozwanego, w dn. 5.08.2013 r. powód zdjął licznik u pozwanego i pozwany zamknął punkt prowadzenia działalności gospodarczej z powodu braku prądu w związku z czym pozwany nie pobierał już energii (k-87). Tymczasem powód w fakturze VAT nr (...) wskazał, że na dzień 19.08.2013 r. stan licznika wynosił (...) (k-84). Ta sama okoliczność wynika z faktury VAT nr (...) (k-85). Te niejasności, podnoszone w toku postępowania przed Sądem rejonowym przez pozwanego, uzasadniają zdaniem Sądu Okręgowego twierdzenie, że powód nie wykazał przedłożonymi przez siebie dokumentami zasadności roszczenia dochodzonego w pozwie.

Mając zatem na uwadze wszystkie powyższe okoliczności, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację powoda.