Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 27 listopada 2015 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi Widzewa w Łodzi II Wydział Cywilny

Przewodniczący: SSR A. Z.

Protokolant: staż. M. P. (1)

po rozpoznaniu w dniu 6 listopada 2015 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z wniosku M. K.

z udziałem L. G., M. P. (2), B. M., R. K., Z. K., B. D., I. D.

o stwierdzenie zasiedzenia

postanawia:

1.stwierdzić, że M. K. nabyła przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia 2012 roku udział w wysokości ¹/24 (jednej dwudziestej czwartej) części, w prawie własności zabudowanej nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...), stanowiącej działkę numer (...), w obrębie (...), dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), w miejsce L. G., spadkobiercy L. G., syna J. i A.;

2.stwierdzić, że M. K. nabyła przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia 2012 roku udział w wysokości ¹/24 (jednej dwudziestej czwartej) części, w prawie własności zabudowanej nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...), stanowiącej działkę numer (...), w obrębie(...), dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), w miejsce następców prawnych A. G., syna J. i A.;

3.stwierdzić, że M. K. nabyła przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia 2012 roku udział w wysokości ¹/96 (jednej dziewięćdziesiątej szóstej) części, w prawie własności zabudowanej nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...), stanowiącej działkę numer (...), w obrębie(...) dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), w miejsce M. P. (2), następcy prawnego G. K. z domu G., córki J. i A.;

4.stwierdzić, że M. K. nabyła przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia 2012 roku udział w wysokości ¹/96 (jednej dziewięćdziesiątej szóstej) części, w prawie własności zabudowanej nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...), stanowiącej działkę numer (...), w obrębie(...), dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), w miejsce B. M., następcy prawnego G. K. z domu G., córki J. i A.;

5.stwierdzić, że M. K. nabyła przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia 2012 roku udział w wysokości ¹/96 (jednej dziewięćdziesiątej szóstej) części w prawie własności zabudowanej nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...), stanowiącej działkę numer (...), w obrębie(...) dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), w miejsce R. K. następcy prawnego G. K. z domu G., córki J. i A.;

6.stwierdzić, że M. K. nabyła przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia 2012 roku udział w wysokości ¹/96 (jednej dziewięćdziesiątej szóstej) części, w prawie własności zabudowanej nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...), stanowiącej działkę numer (...), w obrębie (...)dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), w miejsce Z. K., następcy prawnego G. K. z domu G., córki J. i A.;

7.ustalić, że każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

Sygn. akt II Ns 420/14

UZASADNIENIE

We wniosku z dnia 27 lutego 2014 roku M. K., reprezentowana przez pełnomocnika w osobie adwokata, wniosła o stwierdzenie, że z dniem 1 stycznia 2012 roku nabyła w drodze zasiedzenia własność udziałów wynoszących: 1/24, 1/24, 1/96, 1/96, 1/96, 1/96, w nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta o nr (...), należących odpowiednio do: L. G., Gminy Ł., M. P. (2), B. M., R. K., Z. K..

W uzasadnieniu wniosku M. K. wskazała, że przedmiotowa nieruchomość stanowiła współwłasność w częściach równych małżonków W. i B. K. oraz G. i S. G.. Wyjaśniła, że na skutek dziedziczenia nabyła udziały w prawie własności nieruchomości, które przysługiwały W. K. i B. K.. Wnioskodawczyni wskazała, że po śmierci S. G. nieruchomością władała wyłącznie G. G., a żaden ze spadkobierców nie objął posiadania przypadającej mu części nieruchomości. Wnioskodawczyni oświadczyła, że od 1982 roku to ona faktycznie zajmowała się utrzymaniem przedmiotowej nieruchomości, urządziła tam pracownię malarską, dokonała szeregu prac remontowych, pokrywała także w całości wszystkie opłaty związane z nieruchomością. Wnioskodawczyni podkreśliła, że w dniu 11 czerwca 2001 roku G. G. podarowała jej udziały w wysokości 9/24 w prawie własności przedmiotowej nieruchomości, czym usankcjonowano istniejący stan rzeczy. Ponadto, wnioskodawczyni wskazała, że od chwili śmierci G. G., jest jedyną osobą która przebywa w obrębie przedmiotowej nieruchomości.

(wniosek k. 3-7, pełnomocnictwo k.8)

Postanowieniem z dnia 14 lipca 2014 roku Sąd wezwał do udziału w sprawie, w charakterze uczestników postępowania B. D. i I. D..

(postanowienie k. 63)

B. D. i I. D. oraz M. P. (2) przyłączyli się do wniosku.

(pisma uczestników k.73 i k.74 oraz k.80)

W piśmie wniesionym w dniu 30 lipca 2014 roku uczestnik L. G. zakwestionował wniosek.

(pismo uczestnika k.76)

W piśmie z dnia 31 lipca 2014 roku uczestniczka B. M. wskazała, że zrzeka się wszelkich praw do spadku po G. K..

W piśmie z dnia 24 września 2014 roku pełnomocnik wnioskodawczyni, odnosząc się do stanowiska L. G., wskazała że uwagi przez niego zgłaszane nie mają znaczenia dla przedmiotu postępowania.

(pismo pełnomocnika wnioskodawczyni k.126-127)

W piśmie złożonym na rozprawie w dniu 26 czerwca 2015 roku pełnomocnik wnioskodawczyni cofnął wniosek o zasiedzenie udziałów w działce o numer (...) o powierzchni 0,0019 ha, stanowiącej działkę drogową, popierając stanowisko w zakresie udziałów wskazanych we wniosku, ale w odniesieniu do działki numer (...). Pełnomocnik wnioskodawczyni wyjaśnił także, iż G. (...) Ł. jako uczestnik postępowania – spadkobierca A. G., została wskazana z ostrożności.

(pismo pełnomocnika wnioskodawczyni k.170, stanowisko pełnomocnika wnioskodawczyni protokół rozprawy k.172)

W toku dalszego postępowania stanowiska wnioskodawczyni i uczestników nie uległy zmianie. Uczestnik Z. K. wskazał, że pozostawia wniosek do uznania Sądu.

(stanowiska wnioskodawczyni i uczestników - protokół rozprawy k.172, k.210)

Postanowieniem z dnia 6 listopada 2015 roku Sąd umorzył postępowanie o stwierdzenie zasiedzenia udziałów w nieruchomości stanowiącej działkę numer (...), dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) oraz odmówił dopuszczenia do dalszego udziału w sprawie, w charakterze uczestnika postępowania Gminy Ł..

(postanowienie k.217)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Nieruchomość położona w Ł. przy ul. (...), o powierzchni 0,0785 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi, XVI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę o numerze (...), składa się z działek: zabudowanej o (...)oraz drogowej o numerze (...)

Nieruchomość stanowiła współwłasność: G. K. w 1/24 części, L. G. w 1/24 części, A. G. w 1/24 części, M. K. w 12/24 części, B. D. i I. D., pozostających we wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej w 9/24 części.

Działka o numer (...) o powierzchni 0,0019 ha pozostaje we władaniu Gminy Ł. – Zarządu Dróg i (...).

(dowód: odpis zwykły księgi wieczystej k.9 -14, wypisy z rejestru gruntów k.143 i k.144)

W 1982 roku współwłaścicielami powyższej nieruchomości byli B. i W. małżonkowie K. – połowy w częściach równych oraz G. G. w 9/24 części, G. K., L. G., A. G. po 1/24 części.

(dowód: kserokopia poświadczonego skróconego odpisu księgi wieczystej Kw. (...) k.16)

S. G., G. K. z domu G., A. G. oraz L. G. (urodzony (...)) byli rodzeństwem – dziećmi J. G. i A. z domu P..

(dowód: odpisy skrócone aktów stanu cywilnego k.3-7 – załączonych akt V Ns II 436/74)

Żoną S. G. była G. z domu S.. Małżonkowie nie mieli dzieci. S. G. zmarł 27 września 1973 roku.

Postanowieniem z dnia 1 kwietnia 1974 roku, wydanym w sprawie o sygnaturze akt V Ns 436/74, Sąd Powiatowy dla miasta Ł. stwierdził, że spadek po S. G. nabyli: żona G. G. w 1/2 części oraz rodzeństwo: G. K., L. G. i A. G. po 1/6 części każde z nich.

(dowód: odpis skrócony aktu zgonu k.3, odpis skrócony aktu małżeństwa k.10, zapewnienie spadkowe k.17, postanowienie k.18 – załączonych akt V Ns II 436/74)

A. G. zmarł jako wdowiec w dniu 8 czerwca 1976 roku, L. G. zmarł jako wdowiec w dniu 20 stycznia 1980 roku, G. K. z domu G. zmarła jako wdowa w dniu 28 kwietnia 1984 roku.

(dowód: odpisy skrócone aktów zgonu – koperta k. 55)

Spadek po L. G., urodzonym (...), nabył syn L. G. – uczestnik niniejszego postępowania.

(dowód: postanowienie k.7 – załączonych akt V Ns II 550/80).

G. K. miała troje dzieci K. W. (1), R. K. i T. K.. R. K., syn M. i G. z domu G., zmarł jako wdowiec w dniu 16 lipca 2002 roku, pozostawiając dwóch synów: R. K. i Z. K.. T. K., syn M. i G. z domu G., zmarł w dniu 25 sierpnia 1947 roku, jako bezdzietny kawaler. K. W. (1) z domu K., córka M. i G. z domu G., zmarła w dniu 10 stycznia 2002 roku, pozostawiając dwie córki: B. M. i M. P. (2) oraz męża K. W. (2), który zmarł w 2003 roku.

A. G. nie miał dzieci. Pozostawił brata L. G. oraz siostrę G. K..

(okoliczności bezsporne, odpis skrócony aktu zgonu k. 182,odpis skrócony aktu zgonu k.184, kserokopia odpisu skróconego aktu zgonu k.190, przesłuchanie uczestniczki M. P. (2) k.212-213, przesłuchanie uczestnika Z. K. k.213, przesłuchanie uczestnika L. G. k. 214-215)

Postanowieniem z dnia 24 czerwca 1985 roku, wydanym w sprawie o sygnaturze akt V Ns II 1314/85, Sąd Rejonowy w Łodzi, Wydział V Cywilny, stwierdził że spadek po W. K. nabyli: mąż B. K. oraz córka M. K. po 1/2 części każde z nich.

(dowód: kserokopia postanowienia k.18-18v)

Postanowieniem z dnia 21 lutego 1985 roku, wydanym w sprawie o sygnaturze akt V Ns II 229/85, Sąd Rejonowy w Łodzi, Wydział V Cywilny, stwierdził, że spadek po B. K. nabyła w całości córka M. K..

(dowód: postanowienie k.17)

Umową darowizny zawartą w dniu 11 czerwca 2001 roku G. G. darowała swojej siostrzenicy M. K. udział w wysokości 9/24 części nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...).

(dowód: kserokopia umowy darowizny – wypis aktu notarialnego k.22-23)

G. G. zmarła 7 grudnia 2008 roku jako wdowa.

(dowód: kserokopia aktu zgonu k.20)

M. K. zajmuje się nieruchomością, położoną przy ul. (...) w Ł. od 1982 roku. Wówczas zlikwidowano jej zakład pracy, w związku z czym rozpoczęła remont budynku mieszkalnego posadowionego na nieruchomości, aby urządzić tam pracownię. Wnioskodawczyni wymieniła podłogi, instalację elektryczną, odświeżyła budynek i w lutym 1982 roku otworzyła w nim pracownię artystyczną. Powyższych prac wnioskodawczyni nie konsultowała z nikim, gdyż nikt nie interesował się nieruchomością. Wnioskodawczyni nieprzerwanie korzystała z nieruchomości, przebywała tam w ciągu tygodnia, zdarzało się że spędzała tam także weekendy. Przy utrzymaniu stanu nieruchomości wnioskodawczyni pomagał J. D.. Pozostali współwłaściciele nieruchomości nie pomagali wnioskodawczyni w utrzymaniu nieruchomości ani fizycznie, ani finansowo.

Wnioskodawczyni od 1982 roku opłacała podatek od nieruchomości, który został podniesiony z uwagi na działającą tam pracownię artystyczną. Wnioskodawczyni nie rozliczała się w tym zakresie z pozostałymi współwłaścicielami. Pozostali współwłaściciele nie bywali na przedmiotowej nieruchomości. Nieruchomość w roku 1982 roku była ogrodzona, przebieg ogrodzenia do chwili obecnej nie uległ zmianie, część ogrodzenia została zniszczona i była wymieniana. Wymianę ogrodzenia finansowała wnioskodawczyni. Nie było sporów granicznych z sąsiadami.

Dotychczas nie miały miejsca postępowania dotyczące nieruchomości, w zakresie jej wydania, wynagrodzenia za korzystanie z niej, ani działu spadku po S. G..

(dowód: przesłuchanie wnioskodawczyni w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami k.212 w związku z k.172-173, zeznania świadka J. D. k.174-175, zeznania świadka A. J. k.175-176, zeznania świadka B. L. k.177, przesłuchanie uczestniczki M. P. (2) k.212- 213, przesłuchanie uczestnika B. D. k.213-214, przesłuchanie uczestniczki I. D. k.214, przesłuchanie uczestnika L. G. k.214-215, kserokopie pokwitowań k.24-33 i k.35, kserokopia decyzji w sprawie wymiaru podatku k.34-34v.)

M. P. (2) nie zajmowała się przedmiotową nieruchomością, nie czyniły tego również jej matka i babka. Z. K. w ogóle nie kojarzy przedmiotowej nieruchomości, nie był na niej, nie uiszczał należnych od niej podatków.

(dowód: przesłuchanie uczestniczki M. P. (2) k. 212-213, przesłuchanie uczestnika Z. K. k. 213)

Ani L. G., ani jego ojciec nie płacili podatków od nieruchomości przy ul. (...) w Ł.. Po śmierci S. G., ojciec uczestnika L. G. nie zajmował się przedmiotową nieruchomością, nie decydował o niej, nie przeprowadzał prac remontowych.

(dowód: przesłuchanie uczestnika L. G. k. 214-215)

Na podstawie umowy dożywocia z dnia 23 maja 2013 roku B. D. i I. D. nabyli do majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską udział w wysokości 9/24 części w prawie własności nieruchomości przy ul. (...) w Ł..

(dowód: odpis zwykły księgi wieczystej k.9 -14)

Ustaleń stanu faktycznego w niniejszej sprawie Sąd dokonał na podstawie zgromadzonych dowodów w postaci: dokumentów, zeznań świadków oraz przesłuchania uczestników i wnioskodawczyni. Ustaleń stanu faktycznego na podstawie kserokopii dokumentów dokonano na podstawie przepisu art. 308 k.p.c.

Sąd pominął dowód z przesłuchania uczestników B. M. i R. K. z uwagi na nieusprawiedliwione niestawiennictwo na rozprawie w dniu 6 listopada 2015 roku.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Wniosek zasługiwał na uwzględnienie.

Na wstępie rozważań wskazać należy, iż w piśmie złożonym na rozprawie w dniu 26 czerwca 2015 roku pełnomocnik wnioskodawczyni cofnął wniosek o zasiedzenie udziałów w działce o numer (...). W związku z tym, postanowieniem z dnia 6 listopada 2015 roku Sąd umorzył postępowanie o stwierdzenie zasiedzenia udziałów w działce numer (...). W konsekwencji, Gmina Ł. utraciła status zainteresowanego wynikiem postępowania, zwłaszcza, że A. G. zmarły w 1976 roku pozostawił brata L. G. i siostrę G. K., a zatem Gmina Ł. nie była jego spadkobiercą. Dlatego też, postanowieniem z dnia 6 listopada 2015 roku Sąd nie dopuścił Gminy Ł. do dalszego udziału w sprawie w charakterze uczestnika postępowania.

Instytucja zasiedzenia regulowana jest w art. 172 – 176 k.c. Jego istota polega na nabyciu prawa przez nieuprawnionego posiadacza wskutek faktycznego wykonywania tego prawa w ciągu oznaczonego w ustawie czasu. Zasiedzenie odnosi się jedynie do praw rzeczowych, a jej funkcją jest usunięcie rozbieżności pomiędzy istniejącym stanem faktycznym a stanem prawnym (tak między innymi E. J., (...), W. – Z. 1996 rok).

Stosownie do treści art. 172 § 1 k.c., w brzmieniu po nowelizacji ustawą z dnia 28 lipca 1990 roku o zmianie ustawy Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 55, poz. 321), obowiązującym od dnia 1 października 1990 roku, posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Natomiast, jak wynika z § 2 powołanego przepisu, po upływie lat trzydziestu posiadacz samoistny nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Zasiedzenie to pierwotny sposób nabycia własności nieruchomości, do którego może dojść jedynie na skutek kumulatywnego spełnienia dwóch przesłanek, jakimi są: posiadanie samoistne przedmiotu podlegającego zasiedzeniu oraz upływ czasu.

Dobra lub zła wiara nie stanowi samodzielnej przesłanki zasiedzenia, wpływa jedynie na okres posiadania wymagany, aby doszło nabycia prawa własności w ten sposób.

Stosownie do treści art. 336 k.c., posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).

A zatem, w świetle powołanego przepisu, posiadanie samoistne polega na faktycznym wykonywaniu tych uprawnień, które składają się na treść prawa własności (art. 140 k.c.). Posiadacz włada rzeczą samodzielnie, bezpośrednio lub pośrednio, we własnym imieniu i we własnym interesie. Tylko ten, kto rzeczą faktycznie włada z zamiarem władania nią dla siebie ( cum animo rem sibi habendi), jest jej posiadaczem samoistnym. Wola posiadania jest, więc skierowana na określony rodzaj, zakres władztwa.

W literaturze wskazuje się (A. Kunicki, w: System, t. II, s. 832), że posiadanie samoistne tym różni się od posiadania zależnego, że to pierwsze jest władztwem nad rzeczą niezawisłym od dyspozycji innej osoby, zaś drugie jest władztwem podporządkowanym innej osobie, nawet gdy między właścicielem lub posiadaczem samoistnym a posiadaczem zależnym nie było żadnego stosunku umownego. Czynnikiem, który stanowi kryterium pozwalające odróżnić posiadanie samoistne od zależnego jest, więc czynnik woli ( animus). Posiadaczem samoistnym jest ten, kto włada rzeczą jak właściciel, ten zaś, kto przy władaniu wyraża wolę korzystania z niej w zakresie odpowiadającym innemu prawu, jest posiadaczem zależnym. Istotne jest, aby interpretacja elementu woli miała charakter obiektywny, przy czym przyjęcie takiego stanowiska nie oznacza eliminacji rzeczywistej woli posiadacza przy ocenie charakteru posiadania. Na podstawie przejawów zewnętrznych woli ustala się wolę rzeczywistą, która decyduje o charakterze samego posiadania (tak między innymi E. J., (...), Z. 2002 rok, str. 135 i nast .).

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażany jest pogląd, który Sąd Rejonowy akceptuje, zgodnie z którym posiadanie samoistne może mieć miejsce nie tylko wtedy, gdy posiadacz jest przekonany o swoich uprawnieniach właściciela, ale także wtedy gdy wie, że nie jest właścicielem, ale chce posiadać rzecz tak, jakby nim był (tak między innymi Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 kwietnia 1994 r., III CRN 18/94; Stanisław Rudnicki, „Komentarz do Kodeksu cywilnego, Księga druga, Własność i inne prawa rzeczowe”., Warszawa 2003 rok, str. 203, Edward Janeczko „Zasiedzenie” Zielona Góra 2002 rok).

Oddanie rzeczy we władanie innej osobie - posiadaczowi zależnemu (art. 337 k.c.) i dzierżycielowi (art. 338 k.c.) nie wyłącza posiadania samoistnego, gdyż może być ono wykonywane bezpośrednio przez posiadacza samoistnego lub za pośrednictwem innych osób (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2000 roku, V CKN 164/00, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2002 roku, III CKN 891/00).

Sama deklaracja wnioskodawcy nie może wystarczyć dla przyjęcia istnienia po jego stronie woli władania rzeczą jak właściciel. Istotne są jej zewnętrzne przejawy.

Oznaki zewnętrzne posiadania samoistnego muszą być bardzo wyraźne, muszą odzwierciedlać wolę posiadania samoistnego. Powinny być widoczne dla otoczenia. Jako przykład takowych można podać chociażby występowanie przed organami państwowymi w roli posiadacza samoistnego. Sąd Najwyższy wielokrotnie wypowiadał się na temat zachowań stanowiących wyraz posiadania, które stanowią przesłankę prowadzącą do zasiedzenia. Posiadaniem takim jest niewątpliwie władztwo uzewnętrzniające się poprzez np.: uprawę ziemi, oddawanie działki w dzierżawę sąsiadom, płacenie za działkę podatków, ujawnianie swojego stanu posiadania w ewidencji gruntów (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 1997 roku, III CKN 35/97, OSNC 1997/10/150), ponoszenie wydatków związanych z ubezpieczeniem budynków (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 lutego 1998 roku, III CKN 384/97, OSNC 1998/10/164), zabudowywanie i rozbudowywanie budynków na gruncie. Warto zaznaczyć ponadto, że posiadaczem nieruchomości jest nie tylko ten, kto efektywnie wykonuje nad nią władztwo, lecz również ten, kto ma tylko możliwość wykonywania tego władztwa, choćby z tej możności nie korzystał (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 1986 roku, III CRN 60/86, OSNC 1987/9/138).

Zważyć przy tym należy, iż polski ustawodawca w art. 339 k.c. wprowadza domniemanie, że ten, kto rzeczą faktycznie włada, jest posiadaczem samoistnym. Ma ono charakter wzruszalny ( iuris tantum), lecz sprawia, że ciężar udowodnienia, iż posiadacz rzeczy nie jest posiadaczem samoistnym, zgodnie z ogólną regułą ciężaru dowodu wyrażoną w art.6 k.c., spoczywa na tym, kto z takiego twierdzenia wywodzi skutki prawne.

Przedmiotem zasiedzenia może być także udział we współwłasności. Taka sytuacja będzie miała miejsce między innymi wówczas, gdy osoba władająca samodzielnie nieruchomością jak właściciel jest już jej współwłaścicielem, a zatem może jedynie nabyć w drodze zasiedzenia udział w prawie własności nieruchomości ponad przysługujący jej udział.

Przepis art.172 k.c. przewiduje dla nieruchomości dwudziestoletni i trzydziestoletni termin zasiedzenia. Terminy te zostały wprowadzone przez ustawę z dnia 28 lipca 1990 roku o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 55, poz. 321 z późn. zm.). Poprzednio wynosiły dziesięć i dwadzieścia lat. Te krótsze terminy stosuje się, gdy zasiedzenie nastąpiło przed wejściem w życie wyżej wymienionej noweli, tj. przed dniem 1 października 1990 roku (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 1991 roku, III CZP 73/90, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 września 1993 roku, II CRN 89/93). Jeśli bieg zasiedzenia rozpoczął się, ale nie zakończył przed tą datą, mają zastosowanie terminy dwudziestoletni i trzydziestoletni (art. 9 ustawy nowelizującej z dnia 28 lipca 1990 roku).

Aby doszło do nabycia rzeczy przez zasiedzenie, posiadanie samoistne powinno trwać nieprzerwanie przez określony w ustawie czas. Należy zwrócić uwagę, że ciągłość posiadania ma dotyczyć nie w ogóle władztwa faktycznego, lecz władztwa mającego charakter posiadania samoistnego. Do oceny ciągłości posiadania odnoszą się zasady określone w przepisach dotyczących posiadania: w szczególności wyrażone w art. 340 k.c. domniemanie ciągłości posiadania oraz zasada, że przemijająca przeszkoda w wykonywaniu posiadania nie pozbawia go charakteru posiadania ciągłego. Poza tym obowiązuje zasada, że posiadanie przywrócone poczytuje się za nieprzerwane (art. 345 k.c.). Bieg terminu zasiedzenia co do zasady rozpoczyna się z dniem objęcia nieruchomości w posiadanie, tj. z dniem kiedy osoba zaczyna nieruchomość użytkować, chyba, że przepisy szczególne np. o charakterze międzyczasowym regulują tę kwestię odmiennie. Fakt ten trzeba jednak przed Sądem udowodnić - przykładowo opłatami podatków, zaświadczeniem o wyjeździe właściciela, zeznaniami świadków. Do biegu zasiedzenia stosuje się odpowiednio przepisy o przedawnieniu roszczeń. Bieg terminu zasiedzenia przerywa każda czynność przed Sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju, przed Sądem polubownym, przedsięwzięta w celu dochodzenia ustalenia, zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczeń.

Pojęcia dobrej i złej wiary posiadacza nie zostały w kodeksie cywilnym zdefiniowane. W dobrej wierze jest posiadacz, który pozostaje w błędnym, ale usprawiedliwionym okolicznościami przeświadczeniu, że przysługują mu prawa własności. W złej wierze jest posiadacz, który wie, że nie przysługuje mu prawo własności (np. korzysta z nieruchomości sąsiedniej wiedząc, że nieruchomość posiada innego właściciela) lub też przy dołożeniu należytej staranności powinien wiedzieć, że nie ma prawa własności. Z brzmienia art. 172 k.c. wynika, że dobra wiara posiadacza skraca czas zasiedzenia nieruchomości do dwudziestu lat.

Przy ocenie dobrej wiary u posiadacza nieruchomości decyduje chwila objęcia jej w posiadanie. Późniejsza zmiana świadomości posiadacza nie ma już znaczenia i nie uzasadnia przedłużenia terminu zasiedzenia do lat trzydziestu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 czerwca 2003 rok, III CZP 35/03).

Zdaniem Sądu całokształt zachowań wnioskodawczyni od początku stycznia 1982 roku, przejawiających się w zagospodarowaniu nieruchomości na potrzeby własnej pracowni malarskiej, użytkowaniu jej z wyłączeniem innych osób, opłacaniu podatków, dokonywaniu napraw i remontów, potwierdzony zebranym w sprawie materiałem dowodowym, w postaci zeznań świadków, przesłuchania wnioskodawczyni i uczestników oraz dokumentów, jednoznacznie wskazuje na samoistny charakter tego posiadania. Przy czym wskazać należy, że domniemanie samoistności posiadania z art.339 k.c., nie zostało w niniejszej sprawie obalone.

Oceniając posiadanie wnioskodawczyni według kryterium dobrej lub złej wiary w chwili uzyskania przez nią posiadania, wskazać należy, iż M. K. w 1982 roku była świadoma stanu prawnego przedmiotowej nieruchomości – miała wiedzę co do współwłaścicieli nieruchomości i ich udziałów. Była zatem posiadaczem w złej wierze.

W konsekwencji, wnioskodawczyni wobec ciągłego, nieprzerwanego posiadania przedmiotowej nieruchomości i władania nią jak wyłączna właścicielka spełniła przesłanki niezbędne do zasiedzenia udziałów w nieruchomości przy ul. (...) w Ł. ponad przysługujący jej udział w nieruchomości w wysokości 21/24 części.

W dacie upływu biegu terminu zasiedzenia współwłaścicielami nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...) poza wnioskodawczynią byli L. G., spadkobierca L. G., syna J. i A. w 1/24 części, spadkobiercy A. G., syna J. i A. w 1/24 części oraz M. P. (2), B. M., R. K. i Z. K. - następcy prawni G. K. z domu G., córki J. i A. - po 1/96 części każde z nich.

Mając na uwadze powyższe Sąd stwierdził, że M. K. nabyła przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia 2012 roku udziały w prawie własności nieruchomości przy ul. (...) w Ł., stanowiącej działkę numer (...), w wysokości: 1/24 części - w miejsce L. G., spadkobiercy L. G., syna J. i A., w wysokości 1/24 części w miejsce następców prawnych A. G., syna J. i A., w wysokości 1/96 części - w miejsce M. P. (2), następcy prawnego G. K. z domu G., córki J. i A., w wysokości 1/96 części - w miejsce B. M., następcy prawnego G. K. z domu G., córki J. i A., w wysokości 1/96 części - w miejsce R. K. następcy prawnego G. K. z domu G., córki J. i A., w wysokości 1/96 części – w miejsce Z. K., następcy prawnego G. K. z domu G., córki J. i A..

Zważyć przy tym należy, że z upływem terminów określonych ustawą dotychczasowy posiadacz samoistny nabywa własność z mocy samego prawa, a orzeczenie sądowe ma charakter jedynie deklaratoryjny.

O kosztach postępowania orzeczono zgodnie z ogólną regułą normującą zasady ponoszenia kosztów postępowania nieprocesowego wyrażoną w art. 520 § 1 k.p.c., iż każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. W ocenie Sądu, brak było bowiem w niniejszej sprawie podstaw do modyfikacji ogólnej zasady ponoszenia kosztów postępowania nieprocesowego.

ZARZĄDZENIE

Odpis postanowienia z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawczyni.

11.12.2015 r.