Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 września 2015 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 29 września 2015 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: T. Ł.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 23 kwietnia 2015 r., znak: (...)

w sprawie: T. Ł.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o emeryturę

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu T. Ł. prawo do emerytury od dnia (...)

2)  stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji,

3)  zasądza od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. na rzecz ubezpieczonego kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia 18.03.2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił ubezpieczonemu T. Ł. prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS z powołaniem na niespełnienie warunku posiadania 15 letniego stażu pracy w szczególnych warunkach. Kolejną decyzją z dnia 23.04.2015 r. organ rentowy odmówił ponownie ubezpieczonemu prawa do emerytury, uchylając decyzje z dnia 1803.2015 r., powołując się na brak wymaganego stażu pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy zaliczył powodowi 13 lat, 3 miesiące i 28 dni pracy w szczególnych.

W odwołaniu od tej decyzji ubezpieczony wniósł o jej zmianę i przyznanie emerytury podnosząc, że przepracował wymagany 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach w Zakładach (...) w G. w okresie od 6.05.1977 r. do 30.06.1978 r. i w (...)w R. a następnie po przekształceniach pracodawcy w Gospodarstwie Rolnym (...) (...) w R. i Przedsiębiorstwie(...) (...) Spółce zo.o. w K. łącznie od 4.07.1978 r. do 29.04.1996 r. jako traktorzysta i kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Ubezpieczony T. Ł., urodzony w dniu (...) zatrudnił się od 6.05.1977 r. do 30.06.1978 r. w Zakładach (...) w G. i pracował tam jako kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze powyżej 3,5 tony, był to S. (...). Uprawnienia zdobył w czasie służby wojskowej w latach 1974-1976. Stale i w pełnym wymiarze czasu pracy ubezpieczony woził piwo do sklepów i do magazynów. Nie korzystał z urlopów bezpłatnych. Następnie ubezpieczony podjął pracę w Zakładzie (...)w K. od 4.07.1978 r. i pracował jako kierowca samochodu ciężarowego do 29.04.1996 r., także u następców prawnych, to jest w Spółce (...) i w Gospodarstwie (...). Przez dwa lata t.j. do 31.10.1981 r. ubezpieczony pracował jako kierowca samochodu ciężarowego, był to S. (...) a od 1.11. 1981r. zatrudniony został jako traktorzysta. Ubezpieczony pracował głównie w transporcie. Samochodem ciężarowym ubezpieczony woził buraki do cukrowni, przywoził materiały i paszę i podobne czynności wykonywał jako kierowca ciągnika, dodatkowo pracował przy pracach polowych. Była to stała praca w pełnym wymiarze czasu pracy. Zimą zajmował się dowozem paszy, zarówno w okresie gdy byłem kierowcą samochodu ciężarowego jak i traktorzystą. Ubezpieczony nie korzystał z urlopów bezpłatnych w tym okresie. Prace polowe ubezpieczony wykonywał po dwa, trzy dni w tygodniu a w pozostałym zakresie woził ciągnikiem różne materiały - nawozy, węgiel, trzodę chlewną i inne. Razem z ubezpieczonym pracował w Zakładach (...) w G. świadek K. S. a w (...) w R. a następnie po przekształceniach pracodawcy w Gospodarstwie (...) (...) w R. i Przedsiębiorstwie (...) (...) Spółce zo.o. w K. świadek Z. L. i Z. Z..

dowód: umowy o pracę, zmiana angażu z dnia 8.01.1982 r. w aktach osobowych, świadectwa pracy powoda w aktach osobowych prowadzonych przez (...) w R. i Gospodarstwo (...) (...) w R. oraz Przedsiębiorstwo (...) (...) Spółkę zo.o. w K., świadectwo pracy z Zakładów (...) w G. w aktach rentowych, świadectwo pracy w szczególnych warunkach za okres od 4.07.1978 r. do 30.04.1994 r. w aktach rentowych, zeznania świadków K. S., Z. L. i Z. Z., zeznania ubezpieczonego k.35-39

Ubezpieczony wystąpił z wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury 6.03.2015r.

dowód: wniosek w aktach rentowych powoda.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów w aktach osobowych i rentowych powoda, których prawdziwości strony nie kwestionowały oraz zeznań świadków K. S., Z. L. i Z. Z., którzy pracowali w spornych okresach razem z ubezpieczonym oraz zeznań ubezpieczonego. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków i ubezpieczonego, bowiem były one spójne, logiczne, uzupełniały się wzajemnie, znajdowały też potwierdzenie w zebranych w sprawie dowodach z dokumentów a ponadto świadkowie, co istotne, pracując z powodem opisali jego pracę na podstawie własnych obserwacji.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika w sposób nie budzący wątpliwości, że powód w Zakładach (...) w G. w okresie od 6.05.1977 r. do 30.06.1978 r. i w (...) w R. a następnie po przekształceniach pracodawcy w Gospodarstwie (...) (...)w R. i Przedsiębiorstwie (...)-Usługowym (...) Spółce zo.o. w K. łącznie od 4.07.1978 r. do 29.04.1996 r. pracował jako traktorzysta i kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, czyli wykonywał prace w szczególnych warunkach w rozumieniu pkt 2 i 3 działu VIII załącznika A do rozporządzenia Rady Ministrów z 8.02.1973r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Sąd dokonał następnie oceny ustalonego stanu faktycznego w kontekście przepisów art.184 i 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zgodnie z treścią art. 184. ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego.( art. 184 ust. 2)

Zgodnie z treścią art.32 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy -ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 ( 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet.) W myśl ustępu 2 art.32 cytowanej ustawy dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ustępie 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Przepisy rozporządzenia wykonawczego Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r, które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Niemniej jednak należy wskazać, iż w przypadku, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczeń potwierdzających okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach z przyczyn od siebie niezależnych, art. 472 i 473 k.p.c. umożliwiają ustalenie tych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z powołanymi przepisami w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Zaliczenie nieudokumentowanych, spornych okresów pracy w szczególnych warunkach do stażu pracy uprawniającego do wcześniejszej emerytury wymaga dowodów niebudzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych. Nie ulega wątpliwości, że w postępowaniu o świadczenie emerytalno-rentowe dopuszczalne jest – jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z 27 maja 1985 r. (III UZP 5/85, LEX nr14635) – przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy z powodu jego likwidacji lub zniszczenia dokumentów dotyczących zatrudnienia.

Okres pracy w warunkach szczególnych można również ustalić w postępowaniu sądowym na podstawie akt osobowych pracownika.

W myśl § 4 ust.1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W załączeniu do tego rozporządzenia – wymieniającym prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego, w wykazie A dział VIII pkt 2 wymieniono prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów a w punkcie 3 prace kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych.

Skoro materiał dowodowy zgromadzony zgodnie z wnioskami stron niezbicie wykazał, że powód w okresie od 6.05.1977 r. do 30.06.1978 r. i od 4.07.1978 r. do 29.04.1996 r. pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony oraz kierowca ciągnika, czyli wykonywał prace w rozumieniu pkt 2 i 3 działu VIII załącznika A do rozporządzenia Rady Ministrów z 8.02.1973r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze to okresy powyższe winny zostać zaliczone jako okres pracy w rozumieniu art. 32 i 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Okres ten przekracza limit 15 lat i upłynął do dnia 31.12.1998r., co oznacza, że powód spełnił warunek posiadania 15 letniego stażu w szczególnych warunkach.

Organ rentowy nie kwestionował spełnienia przez powoda pozostałych warunków do uzyskania emerytury i dlatego Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w wyroku, przyznając powodowi prawo do emerytury od daty spełnienia warunku wieku t.j. od (...)

Na zasadzie art. 118 ust 1 a ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS Sąd Okręgowy orzekł o braku odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji z uwagi na brak właściwego świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, co wymagało przeprowadzenia postępowania dowodowego przed Sądem.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono w myśl art.98 k.p.c. i na podstawie przepisów rozporządzenia ministra Sprawiedliwosci z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

SSO Ewa Milczarek