Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 października 2015 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach Wydział II Cywilny Ośrodek (...) w R.

w składzie:

Przewodniczący : Sędzia Sądu Okręgowego Elżbieta Kaziród

Protokolant: Iwona Mucha

po rozpoznaniu w dniu 29 października 2015 r. w Rybniku

sprawy z powództwa M. N. (1)

przeciwko małoletniemu B. W., małoletniej S. W. i G. W. (1)

o ustalenie nieważności czynności prawnych

1)  ustala nieważność czynności prawnej w postaci umowy przeniesienia własności nieruchomości zawartej w dniu 20.11.2014 r. przed notariuszem A. P. w Kancelarii Notarialnej A. P. w R. Rep. A nr 6977/2014 pomiędzy małoletnią S. W. i małoletnim B. W. reprezentowanymi przez ojca G. W. (1), a S. N. i M. N. (1), w postaci udziałów po ¼ części nieruchomości dla której prowadzona jest księga wieczysta (...) na rzecz każdego z małoletnich oraz zobowiązania zapłaty na rzecz małoletnich łącznej kwoty 144200 zł ( sto czterdzieści cztery tysiące dwieście zł);

2)  oddala powództwo w stosunku do G. W. (1);

3)  znosi wzajemnie koszty zastępstwa adwokackiego między stronami;

4)  odstępuje od obciążania stron kosztami sądowymi.

Przewodniczący

SSO Elżbieta Kaziród

Sygn.akt II C 269/15

UZASADNIENIE

Powódka M. N. w pozwie skierowanym przeciwko małoletniej S. W. , małoletniemu B. W. i G. W. (1) wniosła o ustalenie w trybie art.189 kpc nieważności czynności prawnych przeniesienia własności nieruchomości w postaci dwu udziałów po ¼ części dla której prowadzona jest w Sądzie Rejonowym w Rybniku Księga Wieczysta (...) oraz zobowiązanie zapłaty kwoty łącznej 144 200zł na rzecz S. i B. rodzeństwa W., przez S. N. i M. N. (1) co dokonane zostało aktem notarialnym z dnia 20.11.2014 r. przez notariusza A. P. w Kancelarii Notarialnej w R. przy ul. (...) za nr repertoryjnym A nr (...). W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała , że czynności prawne dokonane w dniu 20.11.2014 r dotknięte są nieważnością bezwzględna jako czynności dokonane w sposób sprzeczny z prawem a szczególności z przepisem art.101§3 krio. Zgodnie z tym przepisem rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na wykonywanie takich czynności przez dziecko. Matka dzieci nie żyje .Dzieci reprezentował ojciec pozwany ad .3,który zezwolenia sądu opiekuńczego nie miał . Dlatego wskazana czynność prawna jest bezwzględnie nieważna. Interes prawny powódki przejawia się w tym ,że mimo bezwzględnej nieważności powódka jest nękana wezwaniami o zapłatę z powołaniem jako podstawy nieważnej czynności prawnej . Nadto akt notarialny zawiera klauzule po myśli art.777§1 pkt 4 kpc o poddaniu się egzekucji i pewnym jest ,że niebawem pozwany ad. 3 wystąpi o nadanie tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności, co może narazić powódkę na niepowetowaną stratę .

Pozwani małoletni S. i B. rodzeństwo W. uznali żądanie pozwu i wnieśli o nieobciążanie kosztami postępowania . Pozwany G. W. (1) wniósł o oddalenie względnie odrzucenie pozwu . W uzasadnieniu swego stanowiska małoletni pozwani podnieśli, że zawarcie aktu notarialnego było następstwem ugodowych ustaleń związanych z zachowkiem należnym małoletnim po ich matce .Z powodu braku zgody sądu opiekuńczego na dokonanie przedmiotowej czynności prawnej nastąpiła prawomocna odmowa wpisu tej czynności w księdze wieczystej nieruchomości.

Pozwany G. W. (1) podniósł ,że nie był stroną umowy a w akcie notarialnym występował jako przedstawiciel ustawowy dzieci . Zatem brak jest po jego stronie legitymacji biernej.

Ostatecznie w przedmiocie kosztów strony wniosły o wzajemne zniesienie kosztów zastępstwa procesowego i nie obciążanie pozwanych kosztami sądowymi.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

W dniu 20.11.2014 roku między S. N. i M. N. (1) oraz małoletnimi S. i B. rodzeństwem N. w imieniu których działał ojciec G. W. (1) została zawarta umowa przeniesienia własności nieruchomości postaci dwu udziałów po ¼ części dla której prowadzona jest w Sądzie Rejonowym w Rybniku Księga Wieczysta (...) oraz zobowiązanie zapłaty kwoty łącznej 144 200zł na rzecz S. i B. rodzeństwa W. , przez S. N. i M. N. (1) co dokonane zostało aktem notarialnym z dnia 20.11.2014 r. przez notariusza A. P. w Kancelarii Notarialnej w R. przy ul. (...) za nr rep. A nr 6977/2014 .

Małoletnim S. i B. rodz.W. przysługiwało roszczenie o zachowek po ich zmarłej matce I. W. , której jedynymi spadkobiercami byli rodzice M. i S. N. . Przedmiotowa umowa została zawarta w celu zwolnienia się przez małżonków N. z zobowiązania zapłaty na rzecz wnuków sumy pieniężnej do pokrycia zachowku .

Ojciec małoletnich G. W. (1) nie posiadał zgody sądu opiekuńczego na zawarcie umowy przeniesienia własności w imieniu dzieci .

Prawomocnym postanowieniem z dnia 22.12.2014 r. sygn .akt Dz.Kw.GL1Y/00012810/14 Sąd Rejonowy w Rybniku Wydział Ksiąg Wieczystych oddalił wniosek w części tj. odnośnie żądania wpisania w księdze wieczystej prawa własności na rzecz S. W. I B. W. wskazując , że umowa przeniesienia własności z 20.11.2014r dotyczy czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletnich i nastąpiła bez wymaganej przepisami prawa zgody sądu opiekuńczego w związku z tym jest nieważna .

Dowód: umowa z 20.11.2014r. , postanowienie z 22.12.2014 r.

Powyższy stan faktyczny był bezsporny między stronami . Małoletni pozwani uznali żądanie ustalenia nieważności umowy .

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art.101§3 krio rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko . Czynność prawna dotycząca majątku małoletniego dokonana przez przedstawiciela ustawowego bez uprzedniego zezwolenia sądu opiekuńczego wymaganego przez przepis art.101§3krio jest nieważna i nie może być konwalidowana . Obiektywnym miernikiem i sprawdzalnym czynności przekraczającej zwykły zarząd jest ciężar gatunkowy dokonanej czynności , wymiar jej skutków w sferze majątkowej ,wartość przedmiotów których dotyczy (tak: postanowienie SN z 17.10.2000r.-lex 536776 )

Nie ulega wątpliwości , że umowa z 20.11.2014 r. z uwagi na jej znaczną wagę majątkową i skutki finansowe musi być uznana za czynność przekraczającą zwykły zarząd majątkiem małoletnich. Skoro została zawarta bez zgody sądu opiekuńczego jest bezwzględnie nieważna. Z tych przyczyn po myśli art.189 kpc należało stwierdzić jej nieważność.

Roszczenie skierowane przeciwko G. W. (1) jest bezzasadne. G. W. nie był stroną umowy .Występował jako przedstawiciel ustawowy swoich dzieci. Brak legitymacji biernej po stronie pozwanego musiał skutkować oddaleniem powództwa .

Z uwagi na okoliczność, że pozwanymi są małoletni Sąd odstąpił od obciążania ich kosztami sądowymi po myśli art.102 kpc.

Pozwany G. W. proces wygrał i nie mógł być obciążony kosztami sądowymi. Powódka została zwolniona od obowiązku ich ponoszenia na początku procesu więc mimo przegrania procesu w stosunku do tego pozwanego nie może być obciążona kosztami sądowymi.
Strony zgodnie wniosły wzajemne zniesienie kosztów zastępstwa procesowego .Dlatego orzeczono o kosztach po myśli art.102 kpc.

SSO E. K.