Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 grudnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział I Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 8 grudnia 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa R. D.

przeciwko G. S. (1), J. S. (1)

o zapłatę

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powoda R. D. na rzecz pozwanego J. S. (1) kwotę 3.617 (trzy tysiące sześćset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego.

Sygn. akt I C 1091/15

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 28 maja 2015 roku powód R. D. wniósł o zasądzenie od pozwanych J. S. (1) i G. S. (1) kwoty 120.000 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 1 kwietnia 2015 roku do zapłaty. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pozwani w dniu 10 lutego 2009 roku podpisali weksel trasowany z klauzulą bez protestu na kwotę 120.000 złotych. Termin płatności weksla został ustalony na dzień 31 grudnia 2009 roku. Do dnia złożenia pozwu weksel nie został zapłacony. Powód podał również, że w 2012 roku wniósł już sprawę do Sądu, jednak pozwany zobowiązał się do zapłaty kwoty z weksla w terminie kilku miesięcy i powód wycofał sprawę.

W dniu 20 lipca 2015 roku Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim wydał w niniejszej sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym nakazał pozwanym, aby zapłacili solidarnie powodowi kwotę 120.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami postępowania.

Pozwani w ustawowym terminie wnieśli od powyższego nakazu zapłaty sprzeciw, wskazując, że pozwani prowadzili z powodem działalność gospodarczą do 2009 roku, a wszelkie zobowiązania finansowe wobec powoda, w tym również zabezpieczone wekslem zostały przez nich uregulowane wpłatą dokonaną w dniu 29 grudnia 2011 roku w kwocie 134.071,00 złotych. Pozwani wnieśli również o zwrot kosztów procesu.

W piśmie z dnia 28 września 2015 roku powód, ustosunkowując się do sprzeciwu pozwanych podał, że J. S. (1) świadomie wprowadził Sąd w błąd, ponieważ wskazywana przez niego wpłata w kwocie 134.071,00 złotych dotyczy zapłaty za sprzedaż działek w T. na podstawie aktu notarialnego nr 1008/2009. Zdaniem powoda wpłata, na którą powołują się pozwani nie ma nic wspólnego z wekslem podpisanym na kwotę 120.000 złotych.

Na rozprawie w dniu 8 października 2015 roku powód popierał powództwo, natomiast pozwany J. S. (1) reprezentowany przez pełnomocnika wniósł o oddalenie powództwa, podnosząc, że należności wynikające z weksla zostały uiszczone, poza tym weksel jest nieważny, z uwagi na klauzulę „bez protesu”, a należność wekslowa uległa przedawnieniu w dniu 31 grudnia 2012 roku.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska. Pozwana G. S. (1) również wniosła o oddalenie powództwa, przyłączając się do stanowiska pozwanego J. S. (1).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

Powód wraz z pozwanym prowadzili wspólnie działalność gospodarczą, którą zakończyli w 2009 roku.

W dniu 5 lutego 2009 roku pozwani kupili od powoda i jego żony udział wynoszący ½ części w nieruchomości położonej w T. przy ulicy (...) i po wzajemnych rozliczeniach J. i G. małżonkowie S. zobowiązali się zapłacić na rzecz małżonków D. kwotę 134.070,80 złotych w terminie do dnia 31 grudnia 2009 roku. Wpłata dokonana przez pozwanego J. S. (2) w dniu 29 grudnia 2011 na kwotę 134.071 złotych dotyczyła należności z tytułu sprzedaży działek przy ulicy (...), zgodnie z aktem notarialnym.

(dowód: akt notarialny Rep. A nr (...) – k. 27, 28, zeznania powoda R. D. – nagranie na rozprawie w dniu 8 października 2015 roku – min. od 00:03:25 – 00:05:10 – płyta k. 39, protokół skrócony – k. 37v, 38 w związku z zeznaniami na rozprawie w dniu 8 grudnia 2015 roku – nagranie min. od 00:14:05 – 00:14:15 – płyta k. 58, protokół skrócony – k. 56v, dowód wpłaty – k. 21)

W dniu 10 lutego 2009 roku pozwany podpisał weksel trasowany „bez protestu” na kwotę 120.000 złotych, zgodnie z którym pozwany J. S. (1) zobowiązał się zapłacić bez protestu wskazaną kwotę na rzecz powoda w terminie do dnia 31 grudnia 2009 roku. Weksel został podpisany przez J. S. i jego żonę G. S. (1).

(dowód: kserokopia weksla – k. 6)

Wystawiony weksel był zabezpieczeniem pozostałej do zapłaty sumy z tytułu udziałów nabytych przez pozwanego od powoda w związku z jego wystąpieniem ze spółki.

(dowód: zeznania powoda R. D. – nagranie na rozprawie w dniu 8 października 2015 roku – min. od 00:14:03 – 00:14:20– płyta k. 39, protokół skrócony – k. 38 w związku z zeznaniami na rozprawie w dniu 8 grudnia 2015 roku – nagranie min. od 00:14:05 – 00:14:15 – płyta k. 58, protokół skrócony – k. 56v)

W dacie wystawienia weksla pozwani byli małżeństwem. Aktualnie są po rozwodzie od kilku lat. Pozwana nie miała i nie ma wiedzy na temat rozliczeń miedzy powodem i jej byłym mężem. Osobiście pozwana nie regulowała żadnych należności z tytułu weksla.

(dowód: zeznania pozwanej G. D. – nagranie na rozprawie w dniu 5 listopada 2015 roku – min. 00:01:45 – 00:03:05 – płyta k. 50, protokół skrócony – k. 46, 46v,w związku z zeznaniami na rozprawie w dniu 8 grudnia 2015 roku – min. 00:29:26 – 00:29:57 – płyta k. 58, protokół skrócony – k. 57)

Jesienią 2014 roku i zimą 2015 roku synowa powoda, na prośbę swojego teścia, którego nie było wówczas w T., jeździła do miejsca prowadzenia działalności przez pozwanego, do mleczarni na portiernię przy ulicy (...), gdzie kilkakrotnie odbierała kwoty po 1.500 złotych przekazywane jej przez osoby obecne na portierni i następnie oddawała je powodowi. M. D. nie miała wiedzy z jakiego tytułu odbiera takie kwoty. Synowa powoda nie znała nazwisk osób, od których otrzymywała pieniądze.

(dowód: zeznania świadka M. D. – nagranie na rozprawie w dniu 5 listopada 2015 roku – min. od 00:09:00 – 00:21:00 – płyta k. 50, protokół skrócony – k. 46v, 47)

Portierzy zatrudnieni w firmie prowadzonej przez pozwanego J. S. (1) nie przekazywali żadnym osobom pieniędzy na polecenie pozwanego. Odbierali jedynie pieniądze od kierowców parkujących na pilnowanym przez nich terenie. Zdarzało się, że powód pytał na portierni o pozwanego. Portierzy, jeżeli brali jakieś pieniądze na poczet należnej im wypłaty, to wpisywali to w zeszycie. Na portierni prowadzone są zeszyty, w których portierzy wpisują pobierane od kierowców kwoty. W zeszytach okazanych przez pozwanego na rozprawie w dniu 8 grudnia 2015 roku nie było żadnych wpisów dotyczących pieniędzy pobieranych przez powoda.

(dowód: zeznania świadków A. K. (1) – nagranie na rozprawie w dniu 5 listopada 2015 roku – min. 00:21:40 – 00:27:29, płyta k. 50, protokół skrócony – k. 47, 47v, R. K. – nagranie na rozprawie w dniu 5 listopada 2015 roku – min. 00:39:13 – 00:42:26 – płyta k. 50, protokół skrócony – k. 48, 48v, A. K. (2) – nagranie na rozprawie w dniu 5 listopada 2015 roku – min. 00:43:21 – 00:46:09 – płyta k. 50, protokół skrócony – k. 48v, M. K. – nagranie na rozprawie w dniu 8 grudnia 2015 roku – min. 00:04:35 – 00:07:46 – płyta k. 58, protokół skrócony – k. 55v, zeszyty okazane na rozprawie w dniu 8 grudnia 2015 roku)

Po otrzymaniu z Sądu nakazu zapłaty, dostarczonego na adres firmy pozwanego, księgowa zatrudniona w firmie pozwanego dzwoniła dwukrotnie, na jego prośbę do powoda, aby nic nie robił w sprawie, ponieważ będą rozmawiać. Księgowa nie ma wiedzy na temat rozliczeń między stronami.

(dowód: zeznania świadka A. K. (3) – nagranie na rozprawie w dniu 5 listopada 2015 roku – min. 00:30:33 – 00:38:21 – płyta k. 50, protokół – k. 47v, 48)

W 2012 roku, powód wystąpił do Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim o zapłatę od pozwanych kwoty wynikającej z tytułu weksla i sprawa została przekazana do rozpoznania do Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim. Z uwagi na nieuzupełnienie braku fiskalnego pozwu, zarządzeniem z dnia 31 maja 2012 roku pozew został prawomocnie zwrócony.

(dowód: dokumenty w aktach sprawy IC 713/12 – postanowienie Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim – k. 5, zarządzenie o zwrocie pozwu – k. 9)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych dowodów. Wbrew twierdzeniom powoda w zeszytach prowadzonych na portierni należącej do firmy pozwanego nie było żadnych wpisów dotyczących pieniędzy otrzymywanych przez powoda. Okazane na rozprawie w dniu 8 grudnia 2015 roku zeszyty zawierały wpisy z okresu styczeń 2013 roku do 5 grudnia 2015 roku oraz od sierpnia 2013 roku do listopada 2015 roku i zeszyty te nie zawierały żadnych pokwitowań pieniędzy pobieranych przez powoda. Jednocześnie stopień zniszczenia zeszytów wskazywał na długi okres ich prowadzenia. Powód, twierdząc, że okazane zeszyty są inne, niż te w których były pokwitowania, nie zdołał tego wykazać przed Sądem, zwłaszcza że świadkowie w osobach portierów zatrudnionych przez pozwanego konsekwentnie mówili o dwóch prowadzonych zeszytach, wyjaśniali czego dotyczyły dokonywane w nich zapisy, a świadek M. K. zeznał, że w firmie pozwanego są prowadzone dwa zeszyty i są to właśnie te zeszyty, które okazano na rozprawie w dniu 8 grudnia 2015 roku.

Na wniosek pozwanego Sąd zwrócił pozwanemu okazane zeszyty, wobec konieczności ich dalszego prowadzenia w firmie.

Jednocześnie należy wskazać, że świadek M. D., która odbierała kilkakrotnie na portierni kwoty w wysokości 1.500 złotych, nie wiedziała z jakiego tytułu otrzymuje takie kwoty, nie wiedziała dokładnie ile ich było i od kogo faktycznie je otrzymała. Na rozprawie w dniu 5 listopada 2015 roku twierdziła początkowo, że pieniądze wręczył jej portier o nazwisku K., a następnie w trakcie konfrontacji nie była pewna, co do osoby przekazującej jej pieniądze, twierdząc, że kojarzy jego osobę w 50 procentach.

Sąd odmówił też wiary twierdzeniom pozwanych, zawartym w sprzeciwie od nakazu zapłaty, iż kwota należna powodowi z tytułu weksla została już zapłacona w dniu 29 grudnia 2011 roku, a dowodem tego miało być pokwitowanie zapłaty opiewające na kwotę 134.071,00 złotych. Jak wynika z zeznań powoda, dokonana wpłata w dniu 29 grudnia 2011 roku dotyczyła innej należności wynikającej z aktu notarialnego zawartego pomiędzy stronami w dniu 5 lutego 2009 roku, a dotyczącego sprzedaży działek położonych w T. przy ulicy (...), co potwierdza zarówno złożony przez powoda akt notarialny jak i dowód wpłaty na kwotę 134.071,00 złotych wskazujący bezpośrednio, iż dotyczy on płatności za nieruchomość przy ulicy (...) i zgadzający się z kwotą uzgodnioną pomiędzy stronami w akcie notarialnym.

Wbrew twierdzeniom pozwanych brak jest dowodu na to, iż dokonali oni płatności z tytułu weksla wystawionego w dniu 10 lutego 2009 roku, tym bardziej że weksel opiewał na inną kwotę, niż wskazana w dowodzie zapłaty z dnia 29 grudnia 2011 roku, poza tym pozwani nigdy nie zażądali od powoda zwrotu weksla, do czego mieliby pełne prawo w przypadku zapłaty sumy wynikającej z weksla.

Sąd zważył co następuje

W przedmiotowej sprawie powód dochodził od pozwanych należności z tytułu weksla trasowanego wystawionego w dniu 10 lutego 2009 roku na kwotę 120.000 złotych, którą to kwotę pozwany J. S. (1) zobowiązał się zapłacić powodowi do dnia 31 grudnia 2009 roku, przy czym weksel został również podpisany przez ówczesną małżonkę pozwanego G. S. (1). Weksel trasowany zawierał klauzulę „bez protestu ”i wbrew twierdzeniom pozwanego zawarcie takiej klauzuli nie skutkuje nieważnością weksla, natomiast rodzi określone konsekwencje określone w art. 46 Prawa wekslowego. Weksel wystawiony w dniu 10 lutego 2009 roku zawierał wszystkie niezbędne elementy wynikające z art. 1 Prawa wekslowego i został również poręczony przez pozwaną G. S. (1) (art. 31 Prawa wekslowego).

Pozwany G. S. (2), nie kwestionując faktu wystawienia weksla, podniósł okoliczność nieważności weksla, następnie dokonania zapłaty za ten weksel, jak również zarzut przedawnienia. Pozwana G. S. (1), wnosząc o oddalenie powództwa przyłączyła się do stanowiska pozwanego. Jak już Sad zaznaczył wcześniej zarzut pozwanych dotyczący nieważności weksla nie był uzasadniony, podobnie jak i podnoszona przez pozwanego okoliczność dokonanej zapłaty nie została zdaniem Sądu udowodniona.

Odnosząc się do zarzutu przedawnienia należy mieć na uwadze przepis art. 70 Prawa wekslowego, który stanowi, że roszczenia wekslowe przeciw akceptantowi (pozwanym w sprawie) ulegają przedawnieniu z upływem lat trzech licząc od dnia płatności weksla. Bezspornym jest, że weksel z którego powód dochodzi zapłaty określał termin zapłaty na dzień 31 grudnia 2009 roku. W związku z powyższym roszczenie powoda dochodzone wobec pozwanych uległo przedawnieniu z dniem 31 grudnia 2012 roku.

Zgodnie z art. 71 Prawa wekslowego prawo powszechne określa przyczyny przerwania i zawieszenia biegu przedawnienia roszczeń wekslowych.

Zgodnie z art. 117 par. 2 k.c. po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się z zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.

Przepis art. 123 par 1 k.c. reguluje sytuacje, w których dochodzi do przerwania biegu przedawnienia. Zgodnie z powołanym przepisem bieg przedawnienia przerywa się, między innymi przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje.

W niniejszej sprawie powód wskazywał, że w roku 2014 i częściowo w 2015, pozwany deklarując wolę spłaty zadłużenia z tytułu weksla płacił powodowi odsetki w kwotach po 1.500 złotych. Powód nie podał precyzyjnie ile było tych wpłat, ani też konkretnych terminów, w których dochodziło do zapłaty. Przeprowadzone przez Sąd postępowanie dowodowe nie wykazało, aby pozwany faktycznie dokonywał takich wpłat, co ewentualnie pozwoliłoby na zakwalifikowanie jego zachowania jako niewłaściwego uznania długu, będącego czynnością faktyczną. Jak już Sąd zaznaczył to wcześniej zgłoszeni przez powoda świadkowie w postaci portierów zatrudnionych przez pozwanego, nie potwierdzili, aby na zlecenie pozwanego przekazywali powodowi jakiekolwiek pieniądze i okoliczność ta nie została również odnotowana w zeszytach prowadzonych w firmie pozwanego rejestrujących wpłaty parkingowe. Jedyny świadek, która potwierdziła zeznania powoda dotyczące dokonywanych wpłat, to synowa powoda M. D., która nie potrafiła wskazać imiennie osób, od których miała otrzymywać sumy 1.500 złotych, poza tym świadek ten nie miała wiedzy na temat rozliczeń finansowych między stronami, nie wiedziała również z jakiego tytułu otrzymywała takie kwoty i ile ich było. Wobec przytoczonych okoliczności, Sąd uznał iż powód nie wykazał, aby po upływie terminu przedawnienia pozwany zrzekł się możliwości korzystania z tego zarzutu, uznając roszczenie.

Należy również zauważyć, że świadek A. K. (3) zatrudniona w firmie pozwanego, zeznała jedynie, że po wydaniu nakazu zapłaty dzwoniła w imieniu pozwanego do powoda, aby nic nie robił w sprawie, ponieważ będą jeszcze rozmawiać, co jednak również nie dowodzi, aby pozwany uznał roszczenie wynikające z weksla po upływie terminu przedawnienia.

Powód w 2012 roku, a zatem przed upływem terminu przedawnienia wystąpił przeciwko pozwanym o zapłatę kwoty wynikającej z weksla, jednak pozew został prawomocnie zwrócony z powodu nie uzupełnienia braków fiskalnych.

W świetle przytoczonych powyżej okoliczności, wobec skutecznego podniesienia przez pozwanych zarzutu przedawnienia, Sąd na podstawie art. 70 Prawa wekslowego w związku z art. 117 par 2 k. c. oddalił powództwo jako przedawnione.

Konsekwencją powyższego rozstrzygnięcia było zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, zgodnie z art. 98 k.p.c. Na zasądzoną kwotę złożyły się koszty zastępstwa adwokackiego w wysokości 3.600 złotych i opłata skarbowa za pełnomocnictwo wynosząca 17 złotych.