Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 1002/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 listopada 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Tomasz Tatarczyk

Sędzia SO Anna Hajda (spr.)

SR (del.) Łukasz Malinowski

Protokolant Marzena Makoś

po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2015 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa S. (...)

im. F. S. w G.

przeciwko A. N.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 19 marca 2015 r., sygn. akt I C 1277/14

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 600 (sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Łukasz Malinowski SSO Tomasz Tatarczyk SSO Anna Hajda

UZASADNIENIE

Powódka wniósł o zasądzenie od pozwanej kwoty 21.035,53 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego w stosunku rocznym od dnia 26 lipca 2013r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów procesu. W uzasadnieniu żądania wskazała, że 4 listopada 2009r. udzieliła pożyczki w kwocie 14.700 zł, którą pozwana poręczyła. Pożyczkobiorca zmarł 9 października 2010r., a pozwana, poinformowana o stanie spłaty pożyczki, nie uregulowała zaległości. Powódka wskazała nadto, że z chwilą śmierci pożyczkobiorcy ustał stosunek członkostwa, a pożyczka została postawiona w stan natychmiastowej wykonalności. Wysokość zadłużenia wynosi 21.035,53 zł, w tym: 12.956,07 zł kapitału pożyczki i 8.079,46 zł odsetek karnych naliczonych od dnia następnego po dniu wymagalności do dnia wniesienia pozwu od kwoty niespłaconego kapitału i odsetki zwykłe naliczane zgodnie z treścią umowy.

Nakazem zapłaty wydanym w elektronicznym postępowaniu upominawczym w dniu 15 października 2013r. uwzględniono powództwo w całości.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana wniosła o oddalenie powództw oraz zasądzenie od powódki kosztów procesu. Nie kwestionując okoliczności poręczenia umowy pożyczki zawartej przez K. Ż. wskazała, że była ubezpieczona na wypadek śmierci pożyczkobiorcy, a zatem to ubezpieczyciel winien pokryć sumę potrzebną na zaspokojenie roszczeń z umowy pożyczki.

Na rozprawie w dniu 29 września 2014r. pozwana podniosła, że roszczenie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego skoro powódka mając możliwość zaspokojenia z ubezpieczenia skierowała roszczenie przeciwko poręczycielowi. W ocenie pozwanej umowa ubezpieczenia zawierała klauzule abuzywne dotyczące możliwości zaspokojenia się przez powódkę nie z umowy ubezpieczenia, lecz od poręczyciela. Nadto pozwana podnosiła, że gdyby wiedziała, że umowa ubezpieczenia nie pokryje długu pożyczkobiorcy, nie zawarłaby umowy poręczenia. Oświadczyła przy tym, że uchyla się od skutków prawnych złożonego oświadczenia z uwagi na działanie pod wpływem błędu. Wskazała, że nie miała możliwości zapoznania się z warunkami ubezpieczenia i umowy pożyczki. Podkreślała, że nigdy nie wypowiedziano jej umowy, ani też nie wzywano jej do zapłaty.

Pozwana w pismach procesowych podnosiła, że zawierając umowę poręczenia pozwana zaciągnęła własne zobowiązanie polegające na spłacie cudzego długu. Pożyczkobiorca, którego umowę pożyczki poręczyła, zmarł 9 października 2010r. Z ta chwilą, zgodnie z postanowieniami statutu i regulaminu, ustało jego członkostwo, a w rezultacie powstał obowiązek spłaty całości zadłużenia z odsetkami. Odnosząc się do zarzutów pozwanej powódka wskazała, że zabezpieczenie umowy pożyczki przez zawarcie umowy ubezpieczenia z jednoczesnym upoważnieniem powódki do odbioru sumy ubezpieczenia nie zwalniało pozwanej z odpowiedzialności za dług, a wypadku uregulowania przez nią zadłużenia przysługuje jej roszczenie regresowe wobec ubezpieczyciela. Równocześnie powódka wskazała, że Towarzystwo (...) odmówiło pozwanej wypłaty świadczenia w związku ze śmiercią pożyczkobiorcy.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 15.165,23 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od kwoty:

3.989,85 zł od dnia 26 lipca 2013 roku do dnia zapłaty,

5.407,87 zł od dnia 26 lipca 2013 roku do dnia 4 sierpnia 2013 roku,

5.111,20 zł od dnia 5 sierpnia 2013 roku do dnia 4 września 2013 roku,

4.809,55 zł od dnia 5 września 2013 roku do dnia 4 października 2013 roku,

4.500,24 zł od dnia 5 października 2013 roku do dnia 4 listopada 2013 roku,

4.188,35 zł od dnia 5 listopada 2013 roku do dnia 4 grudnia 2013 roku,

3.868,96 zł od dnia 5 grudnia 2013 roku do dnia 4 stycznia 2014 roku,

3.546,48 zł od dnia 5 stycznia 2014 roku do dnia 4 lutego 2014 roku,

3.218,59 zł od dnia 5 lutego 2014 roku do dnia 4 marca 2014 roku,

2.879,97 zł od dnia 5 marca 2014 roku do dnia 4 kwietnia 2014 roku,

2.540,91 zł od dnia 5 kwietnia 2014 roku do dnia 4 maja 2014 roku,

2.194,77 zł od dnia 5 maja 2014 roku do dnia 4 czerwca 2014 roku,

1.844,21 zł od dnia 5 czerwca 2014 roku do dnia 4 lipca 2014 roku,

1.486,77 zł od dnia 5 lipca 2014 roku do dnia 4 sierpnia 2014 roku,

1.124,33 zł od dnia 5 sierpnia 2014 roku do dnia 4 września 2014 roku,

755,81 zł od dnia 5 września 2014 roku do dnia 4 października 2014 roku,

380,70 zł od dnia 5 października 2014 roku do dnia zapłaty.

W pozostałym zakresie powództwo oddalił i zniósł wzajemnie koszty procesu.

Orzeczenie powyższe zapadło przy ustaleniu, że w dniu 4 listopada 2009r. K. Ż. zawarł z powódką umowę pożyczki konsumenckiej nr (...) na kwotę 14.700 zł. Zgodnie z punktem 1 i 10 umowy spłata pożyczki miała nastąpić do dnia 4 listopada 2014r.w miesięcznych ratach w wysokości po 387,38 zł, a ostatnia 387,09 zł. W przypadku nieterminowej spłaty należność, zgodnie z punktem 23 umowy, stawała się przeterminowaną. Od niespłaconego w całości lub części kapitału pobierane miały być odsetki według zmiennej stopy procentowej wynoszącej czterokrotność stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego. Powódka zastrzegła sobie w umowie prawo do wypowiedzenia umowy z 30-dniowym terminem wypowiedzenia i postawienia pożyczki z odsetkami w stan natychmiastowej wymagalności w przypadku, gdy pożyczkobiorca nie uiści w przewidzianych terminach rat pożyczki za dwa pełne okresy płatności. Wypowiedzenie mogło nastąpić po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy listem poleconym do zapłaty zaległych rat w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania.

Sąd Rejonowy ustalił również, że w myśl punktu 16 umowy pożyczki zabezpieczeniem spłaty udzielonej pożyczki była m.in. cesja praw wynikających z umowy ubezpieczenia (...) zawartej przez K. Ż. z Towarzystwem (...) Wzajemnych Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych w S.. Zgodnie z zawartą umową ubezpieczenia przedmiotem ubezpieczenia był zgon ubezpieczonego w następstwie nieszczęśliwego wypadku lub w następstwie zawału serca lub udaru mózgu zaistniałego w okresie ubezpieczenia.

Pozwana A. N. zawarła z powódką umowę poręczenia celem zabezpieczenia pożyczki udzielonej K. Ż.. Zgodnie z postanowieniami tej umowy pozwana zobowiązała się wykonać zobowiązanie pożyczkobiorcy na wypadek gdyby nie zostało ono wykonane przez dłużnika. Przy zawieraniu umowy pozwanej okazano ją do przeczytania. Pożyczkobiorca poinformował pozwaną, że część kwoty pożyczki stanowiło zabezpieczenie zobowiązania – ubezpieczenie pożyczki. Z uwagi na łzawienie oczu i drętwienie rak pozwana podpisała umowę poręczenia w miejscach wskazanych przez pracownika powódki.

Sąd ustalił również, że zgodnie z § 29 regulaminu udzielania kredytów i pożyczek (...) im. (...) roszczenie o zwrot kredytu stawało się wymagalne z dniem ustania członkostwa. Jedną z przyczyn ustania członkostwa stanowiła śmierć członka.

Pożyczkobiorca K. Ż. zmarł w dniu 9 października 2010r. Nie spłacona kwota pożyczki wynosiła wówczas 12.956,07 zł (zgodnie z harmonogramem spłat winna wynosić 12.956,04). Powódka z wróciła się do ubezpieczyciela o wypłatę świadczenia wynikającego z zawartej umowy ubezpieczenia. Zakład ubezpieczeń pismem z 13 października 2011r. odmówił wypłaty wskazując, ze jego odpowiedzialność jest wyłączona, gdy zgon ubezpieczonego nastąpił bezpośrednio lub pośrednio na skutek działania ubezpieczonego w stanie po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości.

Pismem z 21 czerwca 2013r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty świadczenia wynikającego z umowy pożyczki zawartej przez K. Ż..

Powołując się na treść art. 720 § 1 kc i art. 876 § 1 kc Sąd Rejonowy uznał roszczenie powódki za częściowo zasadne. Sąd zwrócił uwagę, że w polskim kodeksie cywilnym przyjęto zasadę równorzędnej odpowiedzialności dłużnika i poręczyciela względem wierzyciela.

Sąd pierwszej instancji, uwzględniając okoliczności towarzyszące zawieraniu umowy o pożyczkę i umowy poręczenia, wykluczył by pozwana podpisując umowę pozostawała w błędzie. Wskazał, że niezaznajomienie się przez nią z treścią umowy wynikało ze zdenerwowania, a nie braku obiektywnej możliwości zapoznania się z jej treścią.

Odnosząc się do podniesionego przez pozwaną zarzutu naruszenia zasad współżycia społecznego Sąd Rejonowy wskazał, że nie sprecyzowała ona jakiego rodzaju zasady zostały naruszone. Sąd podkreślał, że pozwana była stroną jedynie umowy poręczenia, a umowa ubezpieczenia została zawarta przez pożyczkobiorcę z ubezpieczycielem. Cesja praw wynikających z umowy ubezpieczenia stanowiła formę zabezpieczenia pożyczki, nie wyłączała jednak odpowiedzialności poręczycielki wynikającej z umowy poręczenia.

Uznając roszczenie powódki za co do zasady uzasadnione i przyjmując, że w chwili śmierci pożyczkobiorcy wysokość niespłaconego kapitału wynosiła 12.956,04 zł, Sąd zasądził na jej rzecz 11.175,38 zł, pomniejszając kwotę kapitału pożyczki o wyegzekwowaną w toku postępowania egzekucyjnego kwotę 1.780,69 zł.

Odnosząc się do żądania zasądzenia odsetek Sąd Rejonowy wskazał, że strona powodowa domagała się ich w łącznej kwocie 8.079,46 zł, w tym odsetek „zwykłych” – 35,05 zł oraz odsetek karnych – 8.044,41 zł. W oparciu o treść art. 481 § 1 kc i 482 § 1 kc roszczenie w tym zakresie Sąd uznał również za uzasadnione co do zasady. Sąd podkreślał jednak, że powódka nie wykazała swoich twierdzeń, co do odsetek „zwykłych”. Nie wskazała sposobu ich wyliczenia, ani okresu za jaki ich dochodziła, ani też ich wysokości. Powyższe musiało prowadzić do oddalenia powództwa w tym zakresie. Odnośnie odsetek karnych Sąd Rejonowy uznał je za uzasadnione w części. Sąd wskazał, że wbrew twierdzeniom powódki jej roszczenie wobec pozwanej nie stało się wymagalne w dniu śmierci pożyczkobiorcy. W ocenie Sądu pierwszej instancji postanowienia § 29 regulaminu przewidujące takie rozwiązanie nie wiązały pożyczkobiorcy a tym samym również poręczyciela. Miały one bowiem charakter sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszały interesy pożyczkobiorcy i poręczyciela, jako konsumentów, a w konsekwencji stanowiły niedozwoloną klauzulę abuzywną. Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że odsetki z tytułu nieterminowej spłaty powinny być naliczane od poszczególnych rat pożyczki i poszczególnych terminów zapłaty rat, zgodnie z planem spłat stanowiącym integralną część umowy. Łączną sumę należnych odsetek umownych w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP Sąd ustalił na 4.079,72 zł. Tak wyliczoną kwotę pomniejszył o 89,87 zł (dokonana wpłata). Dalsze odsetki umowne zasądzono od 26 lipca 2013r., tj. od daty wniesienia pozwu.

O kosztach procesu orzeczono na podstawia art. 100 § 1 kpc mając na uwadze, że powódka utrzymała się ze swoim żądaniem jedynie w części.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła powódka zaskarżając go w części w jakiej oddalono powództwo, tj. co do kwoty 5.870,30 zł w zakresie należności głównej oraz co do odsetek umownych w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od kwoty 21.035,53 zł od dnia 4 lutego 2014r. do dnia zapłaty. Zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego, a to: art. 28 ustawy z 14 grudnia 1995r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo – kredytowych w zw. z art. 25 § 1 ustawy z 16 września 1982r. Prawo spółdzielcze w zw. z art. 385 1 § 1 do 3 kc oraz art. 385 2 kc przez ich błędna interpretację i w rezultacie błędne przyjęcie, że roszczenie powódki nie staje się natychmiast wymagalne z dniem ustania członkostwa pożyczkobiorcy z powodu jego śmierci; art. 385 1 § 1 - § 3 kc oraz art. 385 2 kc w zw. z art. 28 ustawy z 14 grudnia 1995r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo – kredytowych i art. 25 § 1 ustawy z 16 września 1982r. Prawo spółdzielcze przez niewłaściwą interpretacje i błędne przyjęcie, że postanowienie § 29 Regulaminu udzielania kredytów i pożyczek (...) nie wiąże stron umowy pożyczki, gdyż jest niezgodne z dobrymi obyczajami, narusza interesy konsumenta oraz stanowi niedozwoloną klauzulę abuzywną. Nadto powódka zarzuciła naruszenie art. 922 § 1 kc oraz art. 720 kc i art. 876 § 1 kc w zw. z art. 385 1 kc przez ich niewłaściwą wykładnię i błędne przyjęcie, że spadkobiercy pożyczkobiorcy wstąpili w miejsce zmarłego w stosunek obligacyjny i obowiązują ich (a także pozwaną poręczycielkę) daty wymagalności rat pożyczki zgodnie z harmonogramem spłaty oraz, żer spadkobiercy pożyczkobiorcy i poręczycielka nie są związani treścią postanowień Regulaminu udzielania kredytów i pożyczek (...). W ocenie powódki Sąd Rejonowy naruszył również art. 451 § 1 kc przez jego pominiecie i w rezultacie nieuwzględnienie w całości żądania powódki w zakresie należności głównej i pomniejszenie jej o kwoty wpłacone po dacie wniesienia pozwu, podczas gdy po zaliczeniu tych wpłat na należności uboczne wysokość żądania nie uległa zmniejszeniu. Powódka zarzuciła również naruszenia przepisów posterowani, a to art. 100 zd. 1 kpc przez jego niewłaściwe zastosowanie i bezzasadne przyjęcie, że zachodzą podstawy do wzajemnego zniesienia kosztów postępowania między stronami. W oparciu o tak podniesione zarzuty powódka domagała się zmiany zaskarżonego wyroku i zasądzenia na jej rzecz 21.035,53 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od kwoty 21.035,53 od dnia 4 lutego 2014r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia od pozwanej na rzecz powódki zwrotu kosztów procesu w wysokości 2.667,73 zł na podstawie art. 100 zd. 2 kpc. Nadto wniosła o zasądzenie od pozwanej kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

Pozwana wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powódki nie mogła odnieść skutku.

Podkreślenia wymaga, iż ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy i przyjęte za podstawę rozstrzygnięcia są prawidłowe i w pełni znajdują potwierdzenie w zgromadzonych dowodach. Zostały one poddane wnikliwej ocenie, zgodnej z wypływającymi z treści art. 233 kpc dyrektywami. Z tych to przyczyn Sąd Okręgowy podzielił je i przyjął za własne. W sposób prawidłowy przytoczono i zastosowano również przepisy prawa.

W ocenie Sądu Odwoławczego nie doszło do zarzucanych w apelacji naruszeń prawa materialnego. W pierwszej kolejności zgodzić się należało z Sadem pierwszej instancji, że przepis § 29 Regulaminu udzielania kredytów i pożyczek (...) stanowił klauzulę abuzywną i w konsekwencji z uwagi na swój charakter nie wiązał stron umowy.

Zgodnie z treścią art. 385 1 § 1 kc postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu (§ 3 cytowanego przepisu). W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazano zaś, że przez działanie wbrew dobrym obyczajom należy rozumieć wprowadzenie do wzorca klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową stron, zaś rażące naruszenie interesów konsumenta oznacza nieusprawiedliwioną dysproporcję na jego niekorzyść praw i obowiązków wynikających z umowy.

Nie ulega wątpliwości w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, że pożyczkobiorca K. Ż. nie uzgadniał z powódką indywidualnie postanowień umowy. Postanowienia konkretyzujące umowę, a zawarte w Regulaminie udzielania kredytów i pożyczek (...), zostały mu jednostronnie narzucone przez stronę powodową. Pożyczkobiorca, jako konsument nie mógł ich negocjować, a jedynie zaakceptował, do czego był zobligowany, jeśli chciał by umowa z powódką doszła do skutku. Słusznie zauważył Sąd pierwszej instancji, że uregulowanie zawarte w § 29 Regulaminu, zgodnie z którym roszczenie o zwrot kredytu miało stawać się wymagalne z dniem ustania członkostwa, w wypadku, gdy do ustania członkostwa doszło wskutek śmierci członka, rażąco naruszało interesy spadkobierców pożyczkobiorcy, jak również poręczycielki. W rzeczywistości bowiem takie postawienie roszczenia w stan natychmiastowej wymagalności powoduje, ze sytuacja poręczyciela kształtuje się o wiele bardziej niekorzystnie niż strony zawierającej umowę pożyczki. Zdaniem Sądu Odwoławczego nie można przyrównywać sytuacji przewidzianej w art. 24 § 2 i 3 ustawy prawo spółdzielcze, łączącej ustanie członkostwa z negatywnymi zachowaniami członka spółdzielni z sytuacją regulowaną art. 25, kiedy to członkostwo wygasa wskutek śmierci członka spółdzielni. Zrównanie konsekwencji ustania członkowstwa w oparciu o oba przepisy, z których pierwszy dotyczy działań zawinionych wyłącznie przez członka spółdzielni a drugi zdarzenia niezależnego od członka, nie znajdowałoby uzasadnienia w świetle szeroko rozumianych zasad współżycia społecznego. Przyjęcie innego stanowiska prowadziłoby do ustalenia, że poręczyciel pożyczki, czy też jak wskazał Sąd pierwszej instancji spadkobierca pożyczkobiorcy, na skutek takiego nagłego zdarzenia jak śmierć członka spółdzielni, objęci zostaliby dużo krótszymi terminami spłaty pożyczki, już i tak postawionej w stan wymagalności w całości. Sąd Odwoławczy podziela w tym zakresie stanowisko Sądu Rejonowego, że sytuacja prawna poręczyciela, który przecież nie miał żadnego wpływu na treść umowy łączącej pożyczkodawcę z pożyczkobiorcą, nie może być gorsza od tej, która stałaby się udziałem pożyczkobiorcy, gdyby dożył spłaty całej pożyczki i wywiązywał się z zobowiązania w terminie.

Nie mógł wpłynąć na zmianę zaskarżonego orzeczenia również drugi z podniesionych w apelacji zarzutów. Nie sposób bowiem podzielić stanowiska powódki, że Sąd pierwszej instancji dopuścił się naruszenia art. 451 § 1 kc. Zgodnie ze wskazanym przepisem dłużnik mający względem tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju może przy spełnieniu świadczenia wskazać, który dług chce zaspokoić. Jednakże to, co przypada na poczet danego długu, wierzyciel może przede wszystkim zaliczyć na związane z tym długiem zaległe należności uboczne oraz na zalegające świadczenia główne. Słusznie wskazuje strona powodowa, że wierzycielowi przysługuje uprawnienie do zaliczenie uiszczonych przez dłużnika kwot w pierwszej kolejności na należności uboczne. Niemniej w niniejszej sprawie nie można tracić z pola widzenia, że powódka została wezwana przez Sąd pierwszej instancji do dokładnego wskazania kwoty, która została wyegzekwowana od poręczycielki już po wniesieniu pozwu w niniejszej sprawie. Mimo ciążącego na stronie powodowej obowiązku nie wskazała ona sposobu zarachowania uzyskanych od dłużniczki kwot, a w szczególności nie wskazała, ze uzyskane kwoty w pierwszej kolejności podlegały zaliczeniu na poczet należności ubocznych. Tym samym trafnie Sąd pierwszej instancji zaliczył wyegzekwowane od pozwanej należności na poczet należności głównej.

Skoro zatem orzeczenie Sądu pierwszej instancji zasługuje na akceptację apelację powódki oddalono , stosownie do art. 385 kpc. O kosztach postępowania odwoławczego należnych pozwanej orzeczono w oparciu o art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 98 § 1 i § 6 pkt 4 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( Dz. U. z 2013r., poz. 490 j.t.). Złożyło się na nie wynagrodzenie pełnomocnika – 600 zł.

SSR (del.) Łukasz Malinowski SSO Tomasz Tatarczyk SSO Anna Hajda