Sygn. akt III Cz 1300/15
Dnia 27 października 2015 r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach Wydział III Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:
Przewodniczący – Sędzia SO Magdalena Hupa-Dębska (spr.)
Sędziowie: SO Barbara Braziewicz
SR (del.) Maryla Majewska-Lewandowska
po rozpoznaniu w dniu 27 października 2015 r. w Gliwicach na posiedzeniu niejawnym
sprawy egzekucyjnej z wniosku wierzyciela M. G.
przeciwko dłużnikowi (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w J.
o świadczenie pieniężne
w przedmiocie wniosku dłużnika o obniżenie opłaty stosunkowej ustalonej postanowieniem Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Kłodzku T. G. (1) z dnia 11 września 2014 r., zapadłym w sprawie Km 5211/14
na skutek zażalenia Komornika
na postanowienie Sądu Rejonowego w Jastrzębiu Zdroju
z dnia 13 kwietnia 2015 r., sygn. akt I Co 1700/14
p o s t a n a w i a :
1. oddalić zażalenie;
2. oddalić wniosek dłużnika o zasądzenie kosztów postępowania.
SSR (del.) Maryla Majewska-Lewandowska SSO Magdalena Hupa-Dębska SSO Barbara Braziewicz
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Jastrzębiu Zdroju, uwzględniając wniosek dłużnika obniżył na podstawie art. 49 ust. 7-10 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji ( Dz. U. z 2006 r., Nr 167, poz. 1191 ze zmianami) wysokość opłaty stosunkowej w sprawie z wniosku wierzyciela M. G. przeciwko dłużnikowi (...) sp. z o.o. w J., ustalonej postanowieniem Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Kłodzku T. G. (1) z dnia 11 września 2014 r. (sygn. Km 5211/14), do kwoty 4.787,90 zł.
Sąd Rejonowy ustalił, że wniosek wierzyciela o wszczęcie przeciwko dłużnikowi egzekucji kwoty 116.313,85 zł z dalszymi odsetkami wpłynął do komornika 14 sierpnia 2014 r., komornik
w tej dacie zawiadomił dłużnika o wszczęciu postępowania egzekucyjnego oraz podjął czynności zajęcia wierzytelności dłużnika we właściwym Urzędzie Skarbowym oraz w sześciu bankach. Zwrócił się również o udostępnienie danych lub informacji z centralnej ewidencji pojazdów dłużnika oraz o udostępnienie danych ze zbiorów zakładu ubezpieczeń społecznych. W dniu
21 sierpnia 2014 r. dłużnik poinformował komornika, że egzekwowana wierzytelność zostanie uregulowana w całości z jednego z zajętych rachunków bankowych dłużnika. Postanowieniem
z dnia 28 sierpnia 2014 r. komornik ustalił opłatę stałą w wysokości 3.128,09 zł za poszukiwanie majątku dłużnika, a postanowieniem z dnia 11 września 2014 r. umorzył postępowanie egzekucyjne wobec całkowitej spłaty należności, ustalając koszty postępowania egzekucyjnego na kwotę 9.541,34 zł, w tym opłatę stosunkową w wysokości 9.261,96 zł i obciążając nimi dłużnika.
W tych okolicznościach Sąd Rejonowy uznał, iż ziściła się przesłanka pozwalająca na uwzględnienie wniosku dłużnika o obniżenie opłaty stosunkowej ustalonej stosownie do art. 49 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji na poziomie 8 % wartości wyegzekwowanego świadczenia. Przebieg postępowania wskazuje bowiem na niewielki nakład pracy komornika, a do realizacji tytułu wykonawczego doszło na skutek niezwłocznego wskazania przez dłużnika rachunku bankowego, na którym znajdowały się środki wystarczające do zaspokojenia wierzyciela.
Postępowanie egzekucyjne od wpływu wniosku do chwili powzięcia informacji o majątku dłużnika wystarczającym do zaspokojenia wierzyciela trwało zaledwie 7 dni. Już za poszukiwanie majątku dłużnika komornik ustalił opłatę stałą w wysokości 3.128,09 zł, przy czym Sąd miał na uwadze, że czynności z tym związane były nieliczne. Doszedł Sąd do przekonania, że z uwagi na relatywnie niewielki nakład pracy komornika obciążająca dłużnika opłata stała w wysokości 9. 261,96 zł jest kwotą nadmierną, skoro dłużnik już przy pierwszej czynności udzielił komornikowi informacji
o majątku wystarczającym do zaspokojenia wierzyciela i kosztów postępowania egzekucyjnego.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Rejonowy na podstawie art. 49 ust. 10 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji uwzględnił wniosek dłużnika w całości.
Z zażaleniem na to postanowienie wystąpił Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym
w K. T. G. (2), zaskarżając je w całości i wnosząc o jego zmianę i oddalenie wniosku dłużnika oraz o zasądzenie od dłużnika na jego rzecz kosztów postępowania. Zarzucił mu naruszenie art. 49 ust. 1, ust. 7 i ust. 10 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych
i egzekucji przez błędne przyjęcie, iż ustalone na poziomie 9.261,96 zł koszty postępowania są oderwane od nakładu pracy komornika. Wskazał też na naruszenie art. 98 § 1 kpc przez przyjęcie, że strona przegrywająca obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw. W uzasadnieniu zażalenia wywodził, że przepis art. 49 ust. 10 cytowanej ustawy ma zastosowanie w wypadku istnienia rażącej dysproporcji między wysokością pobieranej opłaty, a nakładem pracy komornika, wówczas, gdy opłata jest zbliżona do wysokości maksymalnej, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca. Podkreślił, że koszty działalności egzekucyjnej komornika pokrywane są z opłat egzekucyjnych. Poddał w wątpliwość zgodność
z Konstytucją przepisu uprawniającego Sąd do miarkowania opłaty jedynie na podstawie ogólnie przyjętych zasad słuszności. Podniósł, że dłużnik nie wykazał, aby jego sytuacja majątkowa usprawiedliwiała obniżenie opłaty. Zdaniem skarżącego obniżenie opłaty powinno nastąpić przez procentowe, a nie kwotowe jej określenie. Podkreślił, że szybkie, sprawne i skutecznie przeprowadzenie postępowania egzekucyjnego jest obowiązkiem komornika, toteż sugerowany niski nakład pracy nie powinien przeważyć za obniżeniem opłaty egzekucyjnej.
Dłużnik w odpowiedzi na zażalenie wniósł o jego oddalenie i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania wywodząc, iż zaskarżone postanowienie jest prawidłowe. Podniósł, że skuteczność i szybkość postępowania egzekucyjnego nie wynikała ze starań czy zwiększonego nakładu pracy komornika, a z postawy samego dłużnika.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Zażalenie nie jest uzasadnione.
Jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy, art. 49 ust. 10 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.
o komornikach sądowych i egzekucji (dalej: ustawa) przewiduje kilka odrębnych, przykładowych przesłanek, na których można oprzeć wniosek o obniżenie wysokości opłaty stosunkowej, a jedną
z nich jest nakład pracy komornika. Na tej właśnie przesłance dłużnik oparł swój wniosek, zatem zarzut niewykazania przez dłużnika swej sytuacji majątkowej nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia.
Wywody skarżącego zmierzające do stwierdzenia, że cytowany przepis może mieć zastosowanie jedynie w przypadku, gdy opłata stosunkowa obliczona stosownie do art. 49 ust. 1 i 2 ustawy zbliża się do wysokości maksymalnej nie mają żadnego oparcia w jego brzmieniu i uznać je wypada za dowolne. Słusznie natomiast wskazał Sąd pierwszej instancji, że zamiarem ustawodawcy było danie sądom uprawnienia do obniżenia opłat ze względu na interes społeczny, przy spełnieniu ustawowych kryteriów, które - z uwagi na ich ocenność i niewymierność - pozwalają sądowi rozstrzygającemu wniosek o miarkowanie na wydanie rozstrzygnięcia także
w oparciu o swobodne uznanie sędziowskie. Tym samym zaskarżenie orzeczenia sądu o obniżeniu opłaty musi opierać się na wykazaniu rażącego błędu w określeniu ostatecznej wysokości opłaty, czego wniesione zażalenie nie zawiera. Komornik w istocie nie kwestionował, a potwierdził przedstawiony przez Sąd Rejonowy przebieg postępowania egzekucyjnego, w tym dokonane czynności egzekucyjne. Przy uwzględnieniu dokonania przez komornika kilkunastu prostych czynności, ustalenie przez Sąd pierwszej instancji za wnioskiem dłużnika opłaty stosunkowej na poziomie półtorakrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (4.787,90 zł), należycie uwzględnia podnoszoną w zażaleniu kwestię pokrywania działalności egzekucyjnej komornika
z pobieranych opłat i w żadnej mierze nie wskazuje na rażące jej zaniżenie. Bez znaczenia dla oceny prawidłowości zaskarżonego orzeczenia pozostaje techniczny sposób określenia wysokości opłaty stosunkowej, skoro wysokość ta oznaczona została w sposób umożliwiający na merytoryczne odniesienie. Wątpliwości komornika co do zgodności z Konstytucją RP przepisu uprawniającego sąd do miarkowania opłaty jedynie na podstawie ogólnie przyjętych zasad słuszności nie zostały rozwinięte, nie został nawet wskazany naruszany zdaniem komornika przepis Konstytucji, co uniemożliwia odniesienie się do tego zarzutu. Podniesiony w zażaleniu zarzut naruszenia art. 98 § 1 kpc jest niezrozumiały i oderwany od realiów sprawy, toteż nie może odnieść skutku.
Reasumując, nie zdołał skarżący obalić ustalenia Sądu pierwszej instancji, że nakład pracy komornika w sprawie Km 5211/14 był niewielki i ograniczał się do wskazanych wyżej czynności. Wbrew zarzutom komornika, ziściła się zatem jedna z przesłanek z art. 49 ust. 10 ustawy pozwalających na obniżenie należnej opłaty stosunkowej, przy czym skarżący nie przedstawił argumentów przemawiających za wadliwością podjętego rozstrzygnięcia.
Zażalenie jako bezzasadne podlegało zatem oddaleniu na mocy art. 385 kpc
w związku z art. 397 § 2 kpc i art. 13 § 2 kpc. Dłużnik nie poniósł żadnych kosztów
w postępowaniu zażaleniowym, a jego wniosek o ich zasądzenie podlegał oddaleniu.
SSR (del.) Maryla Majewska-Lewandowska SSO Magdalena Hupa-Dębska SSO Barbara Braziewicz