Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 stycznia 2016 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Lucyna Stąsik-Żmudziak

Protokolant sądowy Agnieszka Goluch

po rozpoznaniu w dniu 7 stycznia 2016 roku w Lublinie

sprawy A. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o wyrażenie zgody na opłacenie po terminie składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe

na skutek odwołania A. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 7 lipca 2015 roku decyzja (...)

oddala odwołanie.

VII U 1502/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 07 lipca 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych w B. nie wyraził A. J. zgody na opłacenie po terminie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za miesiąc maj 2015r. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył A. J. zarzucając decyzji naruszenie art. 14 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez dokonanie nieprawidłowej wykładni polegającej na uznaniu, iż zaistniały przestanki wskazujące na ustanie ubezpieczenia chorobowego. Wskazał, że skutkiem odmowy wyrażenia zgody na opłacenie składki chorobowej po terminie jest pozbawienie go prawa do zasiłku chorobowego za okres od 01maja 2015r. do 31.05.2015r., którego wypłaty się domagał. (k.2-5as)

ZUS wnosił o oddalenie odwołania argumentując jak w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. J. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą polegającą na nadzorze i projektowaniu budynków od ok. 15 lat. Jednocześnie z prowadzoną działalnością był zatrudniony w oparciu o umowę o pracę, który to stosunek pracowniczy trwał do 30.04.2015r. W związku z zatrudnieniem pracowniczym pracodawca opłacał za wnioskodawcę wszystkie obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne, w tym na ubezpieczenie chorobowe. Z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej wnioskodawca opłacał jedynie składkę zdrowotną. Na początku stycznia 2015r. wnioskodawca otrzymał skierowanie na zabieg operacyjny – wycięcie kości martwiaka stopy. Zabieg miał miejsce 07 stycznia 2015r. Od tego czasu wnioskodawca nieprzerwanie korzystał ze zwolnienia lekarskiego. Z uwagi na to, że pracodawca uprawniony do wypłaty świadczeń z ubezpieczenia w razie choroby nie realizował z powodu trudności finansowych wypłaty należnych wnioskodawcy świadczeń ZUS decyzją z 15.04.2015r. przyznał wnioskodawcy zasiłek chorobowy za okres od 21.01.2015r. do 28.04.2015r.

W tym czasie nadal była formalnie prowadzona pozarolnicza działalność gospodarcza i terminowo opłacana z tego tytułu składka zdrowotna. Naliczaniem składki zajmowało się biuro rachunkowe, z którego pomocy od wielu lat korzystał a fizycznie składkę wnioskodawca opłacał przelewem z własnego konta przez internet.

Po ustaniu stosunku pracowniczego z dniem 30.04.2015r. wnioskodawca nadal od 01 maja 2015r. do 31 maja 2015r. przebywał na zwolnieniu lekarskim i złożył do ZUS wniosek o wypłatę zasiłku chorobowego. Pozostawał w przekonaniu, że po zakończeniu zatrudnienia nadal jest uprawniony do korzystania z zasiłku chorobowego. Po 10 maja 2015r. otrzymał ze swojego biura rachunkowego informację, że w związku z ustaniem stosunku pracowniczego ustało jego ubezpieczenie chorobowe.

ZUS odmówił wypłaty zasiłku w związku z ustaniem obowiązkowych ubezpieczeń pracowniczych i prowadzeniem pozarolniczej działalności a wnioskodawca zaskarżył decyzję w tym zakresie do Sądu Rejonowego w Lublinie, gdzie aktualnie postępowanie zostało zawieszone do czasu rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Po otrzymaniu decyzji ZUS odmawiającej wypłaty zasiłku chorobowego na okres maja 2015r. wnioskodawca w dniu 19 maja 2015r. złożył wniosek o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej od 01 maja 2015r. Jednocześnie z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej zgłosił się do wszystkich ubezpieczeń. Składka na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za maj 2015r. została opłacona 17 czerwca 2015r. wraz z pozostałymi składkami na pozostałe ubezpieczenia społeczne. Wnioskodawca twierdził, że opłacił składkę po terminie z tego powodu, że nie miał pieniędzy na jej opłacenie. Z powodu choroby faktycznie nie prowadził działalności i nie miał dochodu. Gdy dowiedział się, że jego ubezpieczenie ustało pożyczył pieniądze i opłacił wszystkie składki.

W dniu 24.06.2015r. A. J. złożył do ZUS wniosek o wyrażenie zgody na opłacenie po terminie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za maj 2015. W uzasadnieniu wniosku wskazał, że przyczyną opłaty po terminie składki za powyższy miesiąc była długotrwała choroba i pobyt w szpitalu oraz powstałe przez to braki finansowe w firmie.

Pismem z dnia 25.06.2015r. ZUS poinformował wnioskodawcę, że zgoda nie została wyrażona, gdyż zdaniem organu wnioskodawca nie wykazał w sposób dostateczny, iż zaistniała sytuacja wyjątkowa i wystąpiła z przyczyn obiektywnych. Jednocześnie poinformowano, że tym samym wnioskodawca nie podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od 19 maja 2015r.

Następnie w dniu 29.06.2015r. A. J. wystąpił do ZUS z wnioskiem o przywrócenie płatnego okresu składkowego w terminie 01 do 18 maja 2015r., wskazując, że nie mógł dopełnić formalności związanych ze zgłoszeniem do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego w terminie ze względu na chorobę (operacja stopy). Zgłoszenie zostało przekazane po interwencji wnioskodawcy w biurze rachunkowym.

W odpowiedzi na powyższe ZUS skarżoną decyzją nie wyraził zgody na opłacenie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za miesiąc maj 2015r. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. W uzasadnieniu wskazano, że osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą zobowiązana jest terminowo opłacać składki w prawidłowej wysokości. Zdaniem organu pomimo przebywania na zwolnieniu lekarskim nie było przeszkód w złożeniu dyspozycji przelewu składki w terminie, który zapewniłby wpływ na rachunek bankowy ZUS najpóźniej w dniu 10.06.2015r.

Aktualnie wnioskodawca nadal prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą i z tego tytułu opłaca składki na ubezpieczenia społeczne. Domagał się przywrócenia terminu do opłacania składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, aby ZUS wypłacił mu zasiłek chorobowy za okres 3 miesięcy od maja 2015r., co pozwoliło by mu odzyskać płynność finansową.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne.

Zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DZ.U. z 2105r., poz.121 z póź.zm.) dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 5 czyli osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą. Z kolei z art. 14 ust. 1 wynika, że objęcie dobrowolnie ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi i chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tymi ubezpieczeniami, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony, z zastrzeżeniem ust. 1a. Ten zaś wskazuje, że objęcie dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku tylko wówczas, gdy zgłoszenie do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie dokonane w terminie określonym w art. 36 ust. 4, czyli w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia, z zastrzeżeniem ust. 5, z którego wynika, że osoby, które są obejmowane ubezpieczeniami społecznymi na zasadach dobrowolności, zgłaszają wniosek o objęcie ich ubezpieczeniem w terminie przez nie wybranym.

Ewidentnie jednak objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą następuje nie wcześniej niż od dnia w którym wniosek został złożony, co w przypadku wnioskodawcy nastąpiło 19 maja 2015r. Skuteczne objecie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od tej daty nastąpiłoby w przypadku terminowego opłacenia składki na to ubezpieczenie, co w okolicznościach tej sprawy wobec opłacania składek jedynie za wnioskodawcę powinno mieć miejsce stosownie do treści art. 47 ust. pkt 1 do 10 dnia następnego miesiąca - dla osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie.

Tymczasem wnioskodawca zgłaszając się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego w dniu 19 maja 2015r. należną składkę opłacił dopiero w dniu 17 czerwca 2015r. W takiej sytuacji stosownie do uregulowania wynikającego z art. 14 ust. 2 pkt 2 ustaje od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie - w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność.

Istotnie w uzasadnionych przypadkach Zakład, na wniosek ubezpieczonego, może wyrazić zgodę na opłacenie składki po terminie. Zaznaczyć tu należy, że zgoda może dotyczyć jedynie opłacenia składki po terminie ale już nie przyjęcia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z datą wcześniejszą niż wynikającą z bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa. Oznacza to, że w przypadku wyrażenia zgody na opłacenie składki chorobowej po terminie dałoby ten skutek, że wnioskodawca objęty zostałby ubezpieczeniem chorobowym od dnia 19 maja 2015r. a nie od dnia 01 maja 2015r. Analiza przepisów nie pozwala na przyjęcie, iż ZUS ma kompetencję do wyrażania zgody na przyjęcie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od daty wcześniejszej niż data złożenia wniosku.

W niniejszej sprawie zgoda na opłacenie składek po terminie nie została wyrażona. W ocenie Sądu decyzja ta była słuszna. W przypadku wnioskodawcy nie występują argumenty uzasadniające taką zgodę. Przede wszystkim wnioskodawca ubiegając się o taką zgodę wskazywał, że przyczyną nieopłacenia składki w terminie był jego stan zdrowia wynikający z przebytej operacji stopy i faktu przebywania na zwolnieniu lekarskim a w konsekwencji wobec nie wykonywania działalności brak środków finansowych. W toku postepowania dodany został argument braku ze strony obsługującego go biura rachunkowego prawidłowej informacji o ustaniu ubezpieczenia chorobowego w związku z zakończeniem stosunku pracowniczego.

Bezspornie wnioskodawca przebywał na zwolnieniu lekarskim od stycznia 2015roku. Jednakże fakt zwolnienia lekarskiego nie stał na przeszkodzie w terminowym comiesięcznym opłacaniu składek na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu nadal formalnie prowadzonej pozarolniczej działalności. Wnioskodawca od wielu lat korzystał z pomocy biura rachunkowego, które naliczało mu składki a sam proces opłacania składek polegał na tym, że drogą internetową z własnego konta dokonywał przelewów na konto ZUS, co nie wymagało znacznego wysiłku a nawet opuszczania miejsca zamieszkania a jedynie podjęcia prostej znanej czynności. Na tej zasadzie wnioskodawca dokonał opłacenia należnej składki zdrowotnej we wszystkich miesiącach kiedy przebywał na zwolnieniu lekarskim. Zatem samo pozostawanie na zwolnieniu lekarskim z powodu stanu zdrowia wynikającego z operacji stopy w styczniu 2015roku nie mogło mieć wpływu na możliwość wykonania technicznej czynności wysłania drogą internetową w czerwcu 2015 roku polecenia przelewu składki chorobowej. Oczywiście w związku z przebywaniem na zwolnieniu lekarskim wnioskodawca nie miał możliwości uzyskiwania dodatkowych dochodów z działalności gospodarczej ale nie jest też przekonujący argument, że nie posiadał środków finansowych na opłacenie składki w terminie. Jak wynika z dołączonej do odwołania decyzji w kwietniu 2015r. został mu przyznany przez ZUS i wypłacony zasiłek chorobowy za cały okres niezdolności do pracy obejmujący styczeń-kwiecień 2015r. w miejsce nie wywiązującego się z tego obowiązku zakładu pracy. Tak wiec część tej należności wnioskodawca mógł przeznaczyć na opłacenie składki w terminie. Nie został też w sposób wiarygodny udowodniony zarzut, że wnioskodawca został niewłaściwie poinformowany przez obsługujące go biuro o ustaniu ubezpieczenia chorobowego. W tym zakresie wnioskodawca poza złożeniem oświadczenia nie przedstawił żadnych dowodów. Jednakże nawet gdyby wnioskodawca z opóźnieniem został poinformowany o ustaniu ubezpieczenia chorobowego ze stosunku pracowniczego to i tak ta informacja ma znaczenie dla daty objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym z tytułu pozarolniczej działalności ale nie dla daty opłacenia z tego tytułu składek. Zgłoszenie do ubezpieczenia nastąpiło 19 maja a termin do opłacenia składki z tego tytułu upływał 10 czerwca. Na zapłatę składki biuro nie miało żadnego wpływu gdyż przedstawienie środków pieniężnych leżało wyłącznie w gestii płatnika czyli samego wnioskodawcy.

Okoliczność, że wnioskodawca dotychczas terminowo opłacał składkę zdrowotną z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej nie ma znaczenia dla oceny związanej z przywróceniem terminu do opłacenia składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Przeciwnie terminowe opłacenie tej składki w okresie zwolnienia lekarskiego świadczy o tym, że istniały możliwości opłacenia także terminowo składki chorobowej. Bez znaczenia również dla rozstrzygnięcia sprawy jest fakt, że przez okres aktywności zawodowej pracodawca opłacał składki na ubezpieczenia wnioskodawcy. Nie jest też prawdą, że wnioskodawca z tytułu opłacania składek nigdy nie domagał się od ZUS żadnych świadczeń. Opłacanie składek emerytalno-rentowych skutkować będzie nabyciem świadczeń z tego tytułu w przypadku zaistnienia zdarzeń objętych tymi ryzykami, zaś opłacenie składki chorobowej dało wnioskodawcy możliwość skorzystania z zasiłku chorobowego chociażby w związku z operacją stopy. Zaś opłacenie składek zdrowotnym umożliwiało wnioskodawcy możliwość korzystania z opieki zdrowotnej.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności Sąd uznał, że odwołanie wnioskodawcy nie zawiera uzasadnionych podstaw i dlatego na mocy cytowanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ §1 kpc Sąd orzekł jak w sentencji