Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 11 sierpnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy
w następującym składzie :

Przewodniczący – Prezes SO Henryk Brzyżkiewicz

Sędziowie SO Andrzej Dyrda (spr.)

SR (del.) Ewa Buczek - Fidyka

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 11 sierpnia 2015 r.

sprawy z powództwa Ł. M. (1) i G. B.

przeciwko B. G. (G.)

o zachowek

na skutek zażalenia pozwanej

na postanowienie Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach

z dnia 30 stycznia 2015 r., sygn. akt I C 226/14

postanawia :

oddalić zażalenie.

SSR(del.) Ewa Buczek – Fidyka SSO Henryk Brzyżkiewicz SSO Andrzej Dyrda

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 30 stycznia 2015r. Sąd Rejonowy w Tarnowskich Górach udzielił powodowi zabezpieczenia roszczenia poprzez ustanowienie w księdze wieczystej (...) Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach hipoteki przymusowej do kwoty 30.000 zł do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie o sygn. akt I C 226/14 Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach, uznając, że powód zarówno uprawdopodobnił istnienie roszczenia, jak również wykazał, iż posiada interes prawny w jego zabezpieczeniu.

Zażalenie na to postanowienie wniosła pozwana zarzucając naruszenie art. 736 § 1 pkt 2 k.p.c., art. 738 k.p.c. oraz art. 233 § 1 k.p.c. poprzez wydanie zaskarżonego postanowienia pomimo, iż powód nie wykazał interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia oraz nie uprawdopodobnił zasadności swojego roszczenia, oraz niewłaściwej oceny materiału dowodowego w oparciu który wydano postanowienie.

Na tych podstawach wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez jego oddalenie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Stosownie do regulacji prawnej z art. 730 § 1 k.p.c. w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia, które po myśli art. 732 k.p.c. udzielanej jest na wniosek, a w wypadkach, w których postępowanie może być wszczęte z urzędu - także z urzędu.

Przesłanki zabezpieczenia ustawodawca uregulował w regulacji prawnej z art. 730 ¹ § 1 k.p.c., zgodnie z którym, udzielenie zabezpieczenia uzależnione jest od wykazania uprawdopodobnienia roszczenia oraz interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, który stosownie do § 2 tego artykułu, istnieje w przypadku, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie.

Sąd udzielając zabezpieczenia opiera się jedynie na uprawdopodobnieniu podnoszonych i wykazanych przez uprawnione. Przyjęty w niniejszej regulacji prawnej wymóg jedynie uprawdopodobnienia stanowi odejście od ścisłego formalizmu dowodowego. Tym samym uwzględnienie zgłaszanego wniosku następuje w przypadku gdy strona wykaże, choć w sposób nie dający pewności, że powołane okoliczności są wiarygodne i prowadzą do uznania opisanego na ich podstawie stanu faktycznego. Stanowi to więc rygor zdecydowanie słabszy niż w przypadku konieczności udowodnienia tych przesłanek.

Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Katowicach w postanowieniu z dnia 20 września 2012r. (I ACz 850/12), roszczenie jest uprawdopodobnione, jeżeli istnieje szansa na jego istnienie. Wniosek ten może się w ostatecznym rezultacie okazać fałszywy w świetle głębszej analizy stanu faktycznego i prawnego, co jednak nie ma wpływu na ocenę zasadności udzielenia zabezpieczenia, gdyż istotą postępowania zabezpieczającego jest to, że sąd dokonuje jedynie pobieżnej analizy dostarczonego przez wnioskodawcę materiału dowodowego.

Wskazane powyżej uprawdopodobnienie roszczenia, sprowadza się do wykazania prawdopodobieństwa prawdziwości danego faktu i traktowane jest jako środek zastępczy dowodu w ścisłym znaczeniu. Zgodnie z art. 243 k.p.c. uprawdopodobnienie zwolnione jest z zachowania szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym, co jednak przy ocenie wniosku nie wyłącza stosowanie przez sąd dyrektyw wynikających z art. 233 § 1 i 2 k.p.c. Nadto należy zwrócić uwagę, iż uprawdopodobnienie nie może opierać się jedynie na twierdzeniu strony. Uprawdopodobnienie okoliczności faktycznej może nastąpić nie tylko przy pomocy dowodów pisemnych przedłożonych sądowi przez wnioskodawcę, lecz także za pomocą innych dowodów (ze świadków itp.), które wymagają podjęcia przez sąd odpowiednich czynności w postępowaniu dowodowym (porównaj: orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca 1951 r., C 398/51). Tym samym uwzględnienie zgłaszanego wniosku następuje w przypadku gdy strona wykaże, choć w sposób nie dający pewności, że powołane okoliczności są wiarygodne i prowadzą do uznania opisanego na ich podstawie stanu faktycznego. Stanowi to więc rygor zdecydowanie słabszy niż w przypadku konieczności udowodnienia tych przesłanek. Powyższe okoliczności dają również podstawę do odejścia od rygorystycznego przestrzegania zasady swobodnej oceny dowodowej, choć nie może prowadzić do dowolnej oceny dowodowej.

Przy roszczeniach pieniężnych suma zabezpieczenia jak stanowi treść art. 736 § 3 k.p.c. nie może być wyższa od dochodzonego roszczenia liczonego wraz z odsetkami do dnia wydania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia oraz kosztami wykonania zabezpieczenia. Suma ta może obejmować także przewidywane koszty postępowania.

W niniejszym postępowaniu, powód Ł. M. (2) dochodzi zapłaty roszczenia z tytułu zachowku w kwocie 50.000 zł. Jego roszczenie ma swoją materialno prawną podstawę w art. 991 k.c. i następnych. Wobec stwierdzenia, że powód jest zstępnym spadkobiercy, uznać należało, że uprawdopodobnił on swoje roszczenie, a więc pierwszą z przesłanek zabezpieczenia. Uwzględniając przy tym całokształt regulacji prawnej poświęconej obliczaniu zachowku, jak również zakres dokonanych darowizn, przy uwzględnieniu również treści 996 k.c., zgodnie z którym do zachowku dolicza się darowiznę dokonaną przez spadkodawcę na rzecz uprawnionego do zachowku, udzielony zakres zabezpieczenia jest zgodny z art. . 736 § 3 k.p.c.

Powód, wbrew ocenie pozwanej, wykazał również interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia, gdyż przedłożony przez niego wydruk ogłoszenia sprzedaży nieruchomości, jak również korespondencji e-mailowej (k. 79 -80) jednoznacznie wskazuje, że sprzedaż nieruchomości, stanowiącej jedyny majątek pozwanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, uniemożliwi lub utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia.

Z tych względów, Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji na podstawie art. 385 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c. i art. 397 § 2 k.p.c.

SSR (del.) Ewa Buczek – Fidyka SSO Henryk Brzyżkiewicz SSO Andrzej Dyrda