Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 grudnia 2015 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Anita Jarząbek - Bocian

Sędziowie: SO Anna Zawadka (spr.)

SO Anna Kalbarczyk

Protokolant asystent sędziego Dominika Wolska - Gamdzyk

przy udziale Prokuratora Jerzego Kopcia

po rozpoznaniu dnia 4 grudnia 2015 r. w W.

sprawy B. M. s. G. i M. ur. (...) w W.

oskarżonego o przestępstwo z art. 278 § 3 kk w zw. z art. 278 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Wołominie

z dnia 24 kwietnia 2015 r., sygn. akt II K 1016/13

wyrok w zaskarżonej części zmienia w ten sposób, że orzeczoną w punkcie I karę pozbawienia wolności łagodzi do 3 (trzech) miesięcy; w pozostałej zaskarżonej części wyrok utrzymuje w mocy; zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa.

SSO Anita Jarząbek - Bocian SSO Anna Zawadka SSO Anna Kalbarczyk

Sygn. akt VI Ka 1080/15

UZASADNIENIE

B. M. został oskarżony o to, że w dniu 18 lutego 2013 r. w M., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z K. W., ze sklepu (...) znajdującego się na terenie Centrum Handlowego (...) w M. zabrał w celu przywłaszczenia perfumy marki C. (...) o pojemności 100 ml i wartości 649 zł, działając na szkodę (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., tj. o czyn z art. 278 § 1 k.k.,

Sąd Rejonowy w Wołominie wyrokiem z dnia 24 kwietnia 2015r. w sprawie o sygn. akt II K 1016/13 oskarżonego B. M. w ramach czynu zarzucanego uznał za winnego tego, że w dniu 18 lutego 2013 r. w M., w województwie (...), działając wspólnie i w porozumieniu z ustaloną osobą, ze sklepu położonego w Centrum Handlowym (...) przy ul. (...) zabrał w celu przywłaszczenia stanowiące własność spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. perfumy C. (...) N. o pojemności 100 ml i wartości 649 zł, przy czym czyn ten stanowił wypadek mniejszej wagi, czym oskarżony wyczerpał znamiona występku z art. 278 § 3 k.k. w zw. z art. 278 § 1 k.k., i za to na ww. podstawie skazał go, zaś na podstawie art. 278 § 3 k.k. wymierzył mu karę 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności; Na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego obowiązek naprawienia szkody w części poprzez zapłatę na rzecz spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. kwoty 324,50 zł (trzystu dwudziestu czterech złotych i pięćdziesięciu groszy); Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

Od powyższego wyroku apelację wniósł obrońca oskarżonego zaskarżając go na korzyść oskarżonego w całości w zakresie orzeczonej wobec oskarżonego kary. Zaskarżonemu wyrokowi na podstawie art. 427 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 438 pkt. 4 k.p.k. obrońca zarzucił rażącą niewspółmierność kary w stosunku do popełnionego przez oskarżonego czynu, będącą konsekwencją nienależytego zastosowania zasad i dyrektyw sądowego wymiaru kary, a to poprzez:

- przyjęcie, iż okolicznością obciążającą jest popełnienie czynu wspólnie i w porozumieniu z innym współoskarżonym,

- przyjęcie, iż oskarżony nie może liczyć na równie łagodne traktowanie jak drugi oskarżony, gdyż ten skorzystał z dobrodziejstwa art. 335 kpk – co uzasadniało wymierzenie kary łagodniej w stosunku do niego,

- nieuwzględnienie okoliczności łagodzących jak chociażby dążenie do naprawienia szkody,

co skutkowało ustaleniem, iż kara bezwzględnego pozbawienia wolności odpowiada stopniowi winy i uwzględnia cele zapobiegawcze i wychowawcze.

W konkluzji skarżący wnosił o zmianę skarżonego wyroku i wymierzenie oskarżonemu kary łagodniejszej gatunkowo tj. kary grzywny oraz o nieobciążanie go kosztami postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja obrońcy nie zasługiwała na uwzględnienie, jednak jej wniesienie umożliwiło zmianę zaskarżonego wyroku poprzez złagodzenie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności.

Na wstępie podnieść należy, iż Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził postępowanie, wyjaśnił na rozprawie wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, całość tych okoliczności wnikliwie i wszechstronnie rozważył, uwzględniając przy tym zasady prawidłowego rozumowania, wskazania wiedzy, doświadczenia życiowego i na tej podstawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne oraz wyprowadził trafny wniosek w przedmiocie winy oskarżonego za przypisane mu przestępstwo. Prawidłowa jest również kwalifikacja karna czynu oskarżonego. Zastrzeżenia sądu odwoławczego wzbudziła jedynie wysokość orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności.

Analizując zaskarżone orzeczenie przez pryzmat zarzutów podniesionych w apelacji sąd odwoławczy nie podzielił stanowiska obrońcy, iż błędem było przyjęcie przez sąd jako okoliczności obciążającej popełnienie czynu wspólnie i w porozumieniu z innym współoskarżonym. Sposób działania sprawcy wiąże się ze stanowiącym element społecznej szkodliwości czynu sposobem i okolicznościami popełnienia czynu, a zatem sposób dokonania czynu wspólnie i w porozumieniu z inną osobą może być uznany za okoliczność obciążającą w wypadku przestępstw wcześniej zaplanowanych, w których współsprawcy uzgadniają role jakie mają spełnić. W niniejszej sprawie oskarżony B. M. opisał właśnie taki sposób dokonywania kradzieży perfum, a mianowicie „on brał je z półki, podawał wspólnikowi, który chował je i wychodzili ze sklepu”. Z wyjaśnień oskarżonego wynika więc, że był to utrwalony sposób dokonywania tego typu kradzieży z których sprawcy uczynili sobie łatwe źródło pozyskiwania pieniędzy.

Wbrew twierdzeniom obrońcy w sprawie nie występuje tego typu okoliczność łagodząca jak dążenie sprawcy do naprawienia szkody albowiem oskarżony nie dokonał żadnych czynności zmierzających do naprawienia szkody nawet w części. Oskarżony w trakcie złożonych wyjaśnień jedynie zadeklarował chęć dobrowolnego poddania się karze i wyraził zgodę na nałożenie obowiązku naprawienia szkody w wysokości ½ wartości skradzionego przedmiotu, ale do wydania wyroku w trybie konsensualnym nie doszło.

Wywód sądu I instancji zasadniczo zasługuje na uwzględnienie, choć sąd ten niewłaściwie ocenił istniejącą w sprawie okoliczność wynikającą z wydania wyroku skazującego wobec współsprawcy oskarżonego. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Wołominie z dnia 7 listopada 2013r. w sprawie sygn. akt II K 606/13 K. W. został skazany za przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. na karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności. Wyrok uprawomocnił się w dniu 15.11.2013r.

Rację ma skarżący podnosząc, że fakt ten nie powinien mieć wpływu na karę orzekaną wobec oskarżonego B. M.. Wbrew jednak twierdzeniom skarżącego Sąd Rejonowy nie potraktował nieskorzystania z instytucji dobrowolnego poddania się karze jako okoliczności obciążającej, a stwierdził jedynie, że w przypadku oskarżonego B. M. nie zachodziła taka okoliczność łagodząca jaka wystąpiła w stosunku do K. W.. Uwzględnienie tej okoliczności przez sąd nie podważa zasady indywidualizacji kary wyrażonej w art. 55 k.k.

Sąd Rejonowy trafnie uznał uprzednią wielokrotną karalność oskarżonego jako istotną okoliczność obciążającą. Wbrew argumentom skarżącego sąd prawidłowo ocenił ujemne następstwa czynu wskazując, iż szkoda poniesiona przez (...) Sp. z o.o. była niewielkiego rozmiaru skoro była nieodczuwalna z punktu widzenia rozmiaru prowadzonej przez spółkę działalności oraz osiąganego zysku.

Zarzut skarżącego odnośnie nieuwzględnienia przez sąd dotychczasowego trybu życia oskarżonego i jego zachowania po popełnieniu przestępstwa także należy uznać za chybiony, albowiem w sprawie brak jakiegokolwiek dowodu na okoliczność sposobu życia oskarżonego po popełnieniu przestępstwa. Oświadczenie oskarżonego z dnia 15 stycznia 2015r. dotyczące wyjazdu za granicę i podjęcia stałej pracy zarobkowej nie zostało w żaden sposób udokumentowane. Na okoliczność trybu życia oskarżonego po dokonaniu przestępstwa nie został więc przeprowadzony żaden dowód.

Natomiast odnośnie zarzutu z pkt 10 apelacji to w aktach sprawy znajduje się dowód na okoliczność wcześniejszego trybu życia oskarżonego B. M., który był prawomocnie skazany wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi –Śródmieścia w Łodzi z dnia 11 maja 2010r. sygn. akt V K 692/10 za kradzież perfum (k.104). Powyższa okoliczność świadczy o przyjętym i powtarzanym przez oskarżonego sposobie pozyskiwania środków pieniężnych. Podobny sposób popełnienia przestępstw oznacza popełnienie ich w takich samych okolicznościach, a co za tym idzie świadczy o demoralizacji oskarżonego i stanowi okoliczność obciążającą.

Przy uwzględnieniu powyższych spostrzeżeń nie sposób podzielić zapatrywania obrońcy odnośnie właściwości kary grzywny, która zdaniem skarżącego byłaby adekwatna i sprawiedliwa przy przyjęciu łagodniejszej kwalifikacji prawnej tj. kradzieży wypadku mniejszej wagi. Względy przemawiające za orzekaniem kar o charakterze wolnościowym nie mają w ocenie Sądu zastosowania do osoby oskarżonego, który pomimo wcześniejszej karalności na kary grzywny i ograniczenia wolności nadal narusza porządek prawny. Bezskuteczność uprzednio wymierzanych kar łagodniejszego rodzaju, wyrażająca się w popełnianiu kolejnych umyślnych czynów zabronionych, staje na przeszkodzie wysnuwaniu wobec oskarżonego pozytywnej prognozy społecznej. Analizując dane o karalności oskarżonego, jego właściwości i warunki osobiste, nie sposób przyjąć, że czyn stanowił jedynie incydent w życiu oskarżonego, a kara grzywny będzie wystarczająca do osiągnięcia prewencyjnych i wychowawczych celów kary. Należy podzielić zapatrywania sądu I instancji, że tylko kara pozbawienia wolności spełni swoje funkcje prewencyjne i wychowawcze wobec oskarżonego. Zasadne jest, aby B. M. znalazł się w warunkach izolacji penitencjarnej, gdyż z jednej strony zapobiegnie to popełnianiu przez niego dalszych przestępstw, a z drugiej być może sprawi, że przy właściwym i skutecznym oddziaływaniu terapeutycznym, uzmysłowi sobie wreszcie nieopłacalność popełniania kolejnych podobnych przestępstw.

W ocenie Sądu Odwoławczego okoliczności związane z niewielkim rozmiarem wyrządzonej przez oskarżonego szkody oraz przyjęciem łagodniejszej kwalifikacji prawnej decydują jednak o konieczności złagodzenia orzeczonej kary pozbawienia wolności. Wszystkie poczynione wyżej uwagi wskazują, że sąd I instancji nie docenił w należytym stopniu istotnej okoliczności łagodzącej, jaką było przyznanie się do winy dlatego należało wymierzoną karę złagodzić do 3 miesięcy pozbawienia wolności, która będzie adekwatna do stopnia zawinienia oskarżonego i stopnia społecznej szkodliwości jego zachowań. Stosunkowo niewielki rozmiar korekty orzeczonej kary o jeden miesiąc wynika z całego wymiaru tej kary, przy czym w aspekcie proporcji stanowi zmniejszenie kary pozbawienia wolności o ¼ jej część i wynika z różnicy ocen o zasadniczym charakterze.

Sąd odwoławczy na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonego od obowiązku ponoszenia kosztów postępowania, uwzględniając trudną sytuację materialną oskarżonego.

SSO Anita Jarząbek –Bocian SSO Anna Kalbarczyk SSO Anna Zawadka