Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 grudnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie: Przewodniczący – Sędzia S.O. Zofia Kubalska

Protokolant sekr. sąd. Ewelina Parol

po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2015 roku w Lublinie

sprawy S. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania S. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

z dnia 2 marca 2015 roku znak: (...)

I.  zmienia zaskarżoną decyzję i ustala S. R. prawo do

emerytury od dnia 1 lutego 2015 roku;

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

na rzecz S. R. kwotę 120 zł ( sto dwadzieścia złotych)

tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VIII U 466/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 marca 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił S. R. prawa do emerytury. W uzasadnieniu swego stanowiska organ rentowy, powołując się na art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 tekst jednolity ze zm.) w związku z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43 ze zm.) wskazał, że wnioskodawca wykazał na dzień 1 stycznia 1999 r. ogólny staż ubezpieczeniowy w wymiarze 25 lat, 3 miesiące i 9 dni, nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, osiągnął wiek emerytalny 60 lat, ale nie udowodnił 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku (k.24 a.e.).

W dniu 17 grudnia 2014 r. S. R. wniósł odwołanie od powyższej decyzji, domagając się jej zmiany i ustalenia mu prawa do emerytury. Wskazał, że jego praca w (...) Spółce z o.o. w L. na stanowisku konserwatora suwnic i konserwatora urządzeń dźwigowych powinna być uznana za pracę w szczególnych warunkach na podstawie przedstawionych przez niego dokumentów: zaświadczenia z(...), orzeczenia lekarskiego i świadectwa pracy w szczególnych warunkach. Podniósł, iż również w ramach zajęć praktycznych w zawodzie górnik, podczas nauki w(...) w K. w okresie od 1 września 1972 r. do 20 czerwca 1973 r. pracował pod ziemią (k. 2-5 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie. Podniesiono, iż na wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach wnioskodawca udowodnił 14 lat, 8 miesięcy i 11 dni z tytułu zatrudnienia w (...) S.A. w (...) od 31 maja 1973 r. do 13 sierpnia 1974 r. , w (...) Spółce z o.o. w L. od 1 lutego 1997 r. do 31 października 1979 r. oraz w (...) Spółce z o.o. w L. od 1 sierpnia 1987 r. do 31 grudnia 1998 r.. Okresu pracy w (...) (następnie od 1 marca 2008 r. (...) Spółce z o.o. w L.) od 6 listopada 1979 r. nie uwzględniono jako pracy w szczególnych warunkach bowiem przedstawione przez wnioskodawcę skierowanie na badania lekarskie w celu dopuszczenia do pracy na wysokości, nie przesądza czy praca taka była faktycznie wykonywana (k. 6-7 a.s.).

Na rozprawie w dniu 15 września 2015 r. pełnomocnik wnioskodawcy popierał odwołanie. Wniósł o ustalenie, że wnioskodawca dodatkowo pracował w szczególnych warunkach w okresie od 17 stycznia 1985 r. do 31 lipca 1987 r.

Pełnomocnik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. wniósł o oddalenie odwołania (k. 19 v a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

S. R. urodził się w dniu (...) (okoliczność bezsporna).

W dniu 23 lutego 2015 r. złożył wniosek o ustalenie prawa do emerytury (k.1-6 a.e). Dołączył do niego między innymi: świadectwo pracy z dnia 19 grudnia 2004 r. wystawione przez (...) Spółkę z o.o. w L. z którego wynika, iż od 1 sierpnia 1987 r. do nadal, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonuje prace przy bieżącej konserwacji agregatów urządzeń oraz prace budowlano montażowe i budowlano remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie wg wykazu A działu XIV poz. 25 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (Dz.U Nr 8, poz. 43) na stanowisku suwnic, konserwatora urządzeń dźwigowych (k. 10 a.e.), wymienionym w wykazie A w dział XIV poz. 25, stanowiącym załącznik Nr 1 do Zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r, w sprawie stanowisk pracy w zakładach nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty (Dz. Urz. MB i PMB nr 3, poz 6) (świadectwo pracy k. 18 a.e.).

Zaskarżoną decyzją z dnia 2 marca 2015 r. organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury z uwagi na nieudowodnienie wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustalił, że wnioskodawca legitymuje się na dzień 1 stycznia 1999 r. stażem ubezpieczeniowym w wymiarze 25 lat, 3 miesięcy i 9 dni, w tym 24 lata, 7 miesięcy i 3 dni okresów składkowych, oraz 8 miesięcy i 6 dni okresów nieskładkowych (bezsporne - karta przebiegu zatrudnienia k.23 a.e., decyzja k.24 a.e.).

S. R. nie był członkiem otwartego funduszu emerytalnego (bezsporne).

W dniu 20 czerwca 1973 r. wnioskodawca ukończył (...) Szkołę (...) w Kopalni (...) w K. (świadectwo ukończenia szkoły zawodowej k. 7 a.e.).

Od 6 listopada 1979 r. wnioskodawca został zatrudniony na podstawie umowy o pracę na okres próbny do 20 listopada 1979 r. w Zakładzie Budowlano- (...) w L. (następnie Fabryka (...) w L., od 1 marca 2008 r. (...) Sp. z o.o. w L.) na stanowisku ślusarza. W dniu 20 listopada 1979 r. pracodawca zawarł z nim umowę na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy na dotychczas zajmowanym stanowisku (akta osobowe k. 27 a.s.- umowy o prace k. 1,5 a.o.)

W dniu 18 listopada 1981 r. wnioskodawca uzyskał orzeczenie lekarskie zaświadczające o jego zdolności do pracy w zawodzie konserwatora suwnic (przy pracach na wysokościach), dniu 12 stycznia 1983 r. zaświadczające o jego zdolności do pracy w zawodzie ślusarza konserwatora, zaś w dniu 27 października 1983 r. w zawodzie ślusarza konserwatora suwnic oraz obsługi suwnic (akta osobowe k. 27 a.s.- k. 8,13, 15 a.o.)

W złożonym w dniu 5 grudnia 1984 r. piśmie do pracodawcy o wypłacaniu mu dodatku stażowego wnioskodawca podał, że od momentu zatrudnienia wykonuje w zakładzie obowiązki ślusarza (akta osobowe k 27 a.s.- wniosek k. 17 a.o.). W lipcu 1985 roku pracodawca skierował S. R. do pracy na stanowisku konserwatora urządzeń dźwigowych. Od 1 lipca 1985 r. pracodawca wypłacał mu dodatek za pracę w warunkach szkodliwych i uciążliwych dla zdrowia aż do 2003 r. (zaświadczenie k. 27 a.s.). Wcześniej jego praca na stanowisku ślusarza polegała na konserwacji agregatów budowlanych. Wydział konserwacji podlegał pod wydział mechaniczny. Do pracy jako konserwator urządzeń dźwigowych konieczne były uprawnienia wydane przez (...), po odbyciu kursu w zakładach doskonalenia zawodowego lub organizowanego na terenie zakładu pracy. Uprawnienia do konserwacji urządzeń dźwigowych wnioskodawca nabył dopiero w dniu 17 maja 1985 roku, po ukończeniu trwającego od 17 stycznia 1985 roku kursu, na który skierował go zakład pracy. Praca przy konserwacji suwnic była pracą na wysokości około 10 metrów nad ziemią, ponieważ urządzenia dźwigowe znajdują się pod stropem i okresowo muszą być przeglądane pod względem warunków bezpieczeństwa. Przeglądowi podległy suwnice, liny nośne, wały, hamulce na wydziale, na którym odbywała się produkcja elementów budowlanych z betonu kruszywowego. Na hali panowały warunki szkodliwe. Wnioskodawca pracował w hałasie, wibracjach, zapyleniu od produkcji cementowej i w oparach środków chemicznych do spryskiwania form oraz w styczności z olejami i smarami. Dostawał dodatek za prace w warunkach szczególnych i prace na wysokości (zeznania wnioskodawcy k.19v-20, 38v a.s., zeznania świadka L. Z. k. 37v-38 a.s., zeznania świadka L. G. k. 38 a.s., akta osobowe k 27 a.s.- zaświadczenie Urzędu Dozoru Technicznego w L. k. 20 a.o.) .

Przechodząc do oceny materiału dowodowego należy wskazać, że wnioskodawca przedstawił świadectwo pracy wystawione przez (...) Spółkę z o.o. w L. z którego wynika, iż od 1 sierpnia 1987 r. nadal, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń oraz prace budowlano montażowe i budowlano - remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie wg wykazu A działu XIV poz. 25 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (Dz.U Nr 8, poz. 43) na stanowisku konserwatora suwnic, konserwatora urządzeń dźwigowych (świadectwo pracy k.18 a.e.).

Sąd obdarzył wiarą dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach organu rentowego oraz znajdujące się w aktach osobowych złożonych w postępowaniu sądowym w postaci decyzji, pism i zaświadczeń. Ich treść nie była kwestionowana przez żadną ze stron i nie budziły one również wątpliwości Sądu, nie nosiły śladów podrobienia czy przerobienia. Zostały wystawione przez uprawnione podmioty.

Sąd obdarzył wiarą zeznania wnioskodawcy w przeważającej części, z wyjątkiem jego twierdzeń, iż jako konserwator suwnic pracował, nie mając stosownych uprawnień już od 1981 roku, jedynie po przeszkoleniu go przez innego konserwatora. W tym zakresie zeznania nie znajdują potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym –są sprzeczne z zeznaniami świadków i dokumentami (również jego piśmie do pracodawcy z 5 grudnia 1984 r w którym wskazał, iż pracuje jako ślusarz). Świadkowie przesłuchani w sprawie zgodnie podali, iż warunkiem pracy na wysokościach przy konserwacji suwnic było zdobycie uprawnień wydawanych przez (...) po odbyciu kursu. Zarówno L. Z. jak i L. G. podali, że bez stosownych uprawnień praca na wysokości była niemożliwa.

Zeznania wnioskodawcy co do okoliczności faktycznych, w tym organizacji zakładu pracy i zajmowanych stanowisk oraz rodzaju obowiązków pracowniczych w okresie zatrudnienia w Zakładzie Budowlano- (...) w L. (następnie Fabryka (...) w L.), w pozostałej części Sąd uznał za wiarygodne. Są one bowiem wewnętrznie spójne, logiczne i znajdują potwierdzenie w zeznaniach świadków L. Z. i L. G.. Świadkowie w sposób spójny przedstawili istotne dla sprawy okoliczności, jak zakres codziennych prac wnioskodawcy wykonywanych stale i w pełnym wymiarze czasu jako konserwatora suwnic. Relacja świadków w pełni przekonuje, jeżeli zważy się na fakt, iż wspólnie z wnioskodawcą pracowali w tym samym zakładzie pracy. L. Z. jest w nim zatrudniony od 1979 r. do chwili obecnej również jako konserwator urządzeń dźwigowych, zaś świadek L. G. w latach 1983- 1985 również przy konserwacji suwnic. Świadkowie z racji swoich obowiązków pracowniczych znali organizację zakładu pracy, specyfikę czynności wykonywanych na poszczególnych stanowiskach, w tym na stanowisku wnioskodawcy. Mieli bezpośredni kontakt z wnioskodawcą, kiedy ten pracował przy konserwacji suwnic i urządzeń dźwigowych. Stałość i powtarzalność tych zdarzeń spowodowały, iż okoliczności zostały zapamiętane i na tyle dobrze utkwiły w pamięci świadków, iż obecnie pomimo upływu czasu byli w stanie rzetelnie je wykazać. .

W aktach osobowych znajdują się angaże i zaświadczenia wskazujące, że wnioskodawca był zatrudniony na stanowiskach ślusarza, konserwatora ślusarza, konserwatora suwnic. W ocenie Sądu obrazują one jedynie formalne przyporządkowanie wnioskodawcy w strukturze zakładu pracy, zaś w rzeczywistości w okresie od 1 lipca 1985 r. do 31 lipca 1987 r. pracował on jako konserwator suwnic i urządzeń dźwigowych na wysokościach.

Pracodawca odmówił wnioskodawcy wydania świadectwa pracy w szczególnych warunkach za powyższy okres, opierając się jedynie na angażach znajdujących się w aktach osobowych. Stanowisko takie nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ skierowanie wnioskodawcy przez zakład pracy na kurs operatora suwnic, orzeczenia lekarskie, zeznania świadków i wnioskodawcy, przyznanie dodatku za pracę w warunkach szczególnych potwierdzają, że wykonywał on pracę konserwatora suwnic i urządzeń dźwigowych na wysokości.

Z przedstawionego przez wnioskodawcę świadectwa pracy wynika, iż w szczególnych warunkach pracował dopiero od dnia 1 sierpnia 1987 roku. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wskazuje, iż do okresu jako praca w szczególnych warunkach należy również zaliczyć okres od 1 lipca 1985 r. do 31 lipca 1987 r., kiedy to wnioskodawca po zdobyciu wymaganych uprawnień pracował na wysokości jako konserwator urządzeń dźwigowych i suwnic wykonując stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace przy bieżącej konserwacji agregatów urządzeń oraz prace budowlano montażowe i budowlano remontowe na oddziałach będących w ruchu.

Odwołanie S. R. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Prawo do wcześniejszej emerytury dla osób zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, z uwagi na datę urodzenia wnioskodawcy, regulują przepisy art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 roku, poz. 1440, tekst jednolity) oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43, ze zmianami). Prawo do emerytury nabywają ubezpieczeni po osiągnięciu wieku przewidzianego m. in. w art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 roku) spełnili enumeratywnie określone przesłanki:

- posiadają okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat- dla kobiet i 65 lat- dla mężczyzn,

- legitymują się okresem składkowym i nieskładkowym, o którym mowa w art. 27.

Natomiast, w myśl art. 184 ust. 2 emerytura, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W wykazie A rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (Dz.U Nr 8, poz. 43)w dziale XIV Prace różne pod pozycją 25 określono prace przy bieżącej konserwacji agregatów urządzeń oraz prace budowlano montażowe i budowlano remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie zaś w Dziale V powołanego rozporządzenia –prace w budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych – pod pozycją 15 -prace przy produkcji betonu kruszywowego. W stosowanym pomocniczo zarządzeniu nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r, w sprawie stanowisk pracy w zakładach nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty - wykazie A w dział XIV poz. 25 oraz w dziale V poz. 15 wymienione są stanowiska pracy, na których jako podstawowe wykonywane były prace w szczególnych warunkach (Dz. Urz. MB i PMB nr 3, poz. 6)

Zgromadzone dowody uzasadniają uznanie, iż S. R. wykonywał prace w szczególnych warunkach również w okresie 1 lipca 1985 r. do 31 lipca 1987 r. tj. przez 2 lata, 1 miesiąc. Okres pracy w szczególnych warunkach wynosi więc razem z uwzględnionym przez organ rentowy okresem 14 lat, 8 miesięcy i 11 dni- łącznie 16 lat, 9 miesięcy.

Reasumując, S. R. spełnił przesłanki z art. 184 ustawy o rentach i emeryturach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, to jest:

1)  ukończył 60 lat w dniu(...) roku

2)  udowodnił 25 lat zatrudnienia, w tym ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,

3)  nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego

Sąd Okręgowy, kierując się powyższymi wskazaniami, zmienił zaskarżoną decyzję, ustalając wnioskodawcy prawo do emerytury zgodnie z jego wnioskiem (k.38 v a.s.) od dnia 1 lutego 2015 roku.

Wnioskodawca był reprezentowany w sprawie przez radcę prawnego A. O. (k.18 a.s.). O kosztach procesu Sąd orzekł, kierując się wynikiem sporu zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c., art. 99 k.p.c. w związku z § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2013, poz. 490 ze zm.).

Mając powyższe na uwadze w oparciu o powołane wyżej przepisy oraz na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd orzekł jak w sentencji.