Sygn. akt I C 300/15
Powód A. K. wytoczył pierwotnie powództwo przeciwko B. P. (1) o zapłatę kwoty 70 000 zł z ustawowymi od dnia 31 stycznia 2014r. do dnia zapłaty oraz wniósł o zasądzenie od pozwanej kosztów procesu. Uzasadniając żądanie pozwu powód wskazał , że przebywając w USA stanowił z pozwaną parę. W początku 2000 roku zakupił w Polsce w P. działkę budowlaną nr (...) ustanawiając pełnomocnikiem siostrę pozwanej S. Z. (1). We wrześniu 2009r. strony opuściły Stany Zjednoczone przylatując do Niemiec. W grudniu 2011 roku strony ustaliły , że pozwana przyjedzie do kraju, załatwi formalności związane z przejęciem działki, wynajmie mieszkanie i wtedy powód zjedzie do Polski kończąc pracę w Niemczech. Pozwana przepisała działkę na swoje nazwisko wpłacając siostrze „wykupne”. Pozwana nie wpisała powoda rzekomo z powodu braku dokumentu. W lutym 2012r. kiedy przyjechał do Polski zaczęły się schody. Z powierzonej pozwanej karty kredytowej z wkładem 4 500 dolarów po dwóch miesiącach zostały resztki. Strony zaczynały od zera .W maju wynajęły mieszkanie, które trzeba było wyposażyć w podstawowe sprzęty i co miesiąc uiszczać czynsz. Tak strony wytrwały do grudnia rozstając się ostatecznie po 17 latach i wtedy powód przypomniał sobie o działce.
Pozwana B. P. (1) wniosła o oddalenie powództwa. W odpowiedzi na pozew pozwana zaprzeczyła ,aby posiadała jakiekolwiek zobowiązania wobec powoda. Zaprzeczyła, aby S. Z. (1) była kiedykolwiek pełnomocnikiem powoda oraz aby powód zakupił działkę w P..
Pozwana wskazała, że w 2002 roku przebywając w Stanach Zjednoczonych przesłała swojej siostrze S. Z. (1) obecne nazwisko A. zaoszczędzone przez siebie pieniądze oraz pieniądze , które pożyczyła od swojej matki chrzestnej Z. Ż. w celu zakupu działki rolnej w miejscowości P. nr (...). Działką miała być zakupiona przez S. Z. (1) na swoje nazwisko , a następnie po powrocie pozwanej do kraju przekazana pozwanej w drodze darowizny. Pozwana wskazała, iż działkę traktowała jako inwestycję na przyszłość i zabezpieczenie materialne. Nigdy nie ustalała z powodem , że przysługują mu jakiekolwiek prawa do wskazanej działki. Powód miał zakupiony dom w USA, do którego nie chciał dopisać pozwanej. Działka została ostatecznie zakupiona przez S. Z. (1) i jej męża S. Z. (2) za środki finansowe pozwanej , która poniosła wszelkie koszty jej zakupu.
W dniu 2 stycznia 2012r. S. Z. (1) z mężem darowali pozwanej przedmiotową działkę.
Pozwana zaprzeczyła, aby posługiwała się kartą kredytową powoda. Pozwana wskazała , że pieniądze wskazane przez powoda zostały przeznaczone na wyposażenie mieszkania, które zatrzymał powód i czynsz.
Pozwana wskazała, iż rozstała się z powodem z uwagi na jego agresywne zachowanie, pobicie pozwanej i powództwo traktuje jako próbę zemsty za odejście od powoda.
Na rozprawie w dniu 11 czerwca 2015r. powód A. K. sprecyzował żądanie pozwu wskazując , iż domaga się od pozwanej wyłącznie kwoty 35 000 zł czyli połowę wartości działki oraz połowy wartości biżuterii tj. kwoty 8 750 zł, połowy wartości laptopa tj. kwoty 1312,50 zł, połowy wartości aparatu fotograficznego tj. kwoty 420 zł, połowy wartości mebli tj. kwoty 1 500 zł.
Ustanowiony przez powoda pełnomocnik cofnął powództwo ograniczając do żądania zasądzenia kwoty 35 000 zł., ze zrzeczeniem się roszczenia w pozostałym zakresie.
Sąd Rejonowy ustalił , co następuje:
A. K. i B. P. (1) przez okres 17 lat pozostawali w nieformalnym związku zamieszkiwali wspólnie w Stanach Zjednoczonych Ameryki a następnie w Niemczech . Związek stron rozpadał się po powrocie stron do Polski z zagranicy tj. 2012r.
A. K. był w Stanach Zjednoczonych właścicielem domu mieszkalnego.
B. P. (1) przebywając w Stanach Zjednoczonych podjęła decyzję o zakupie w Polsce nieruchomości. Środki na zakup nieruchomości posiadała ze zgromadzonych przez siebie oszczędności oraz z pożyczki udzielonej jej przez matkę chrzestną Z. Ż..
Nieruchomość w Polsce miała być zakupiona przez siostrę pozwanej S. Z. (1) obecnie A. na nazwisko siostry i za pieniądze przekazane przez pozwaną . Po powrocie pozwanej do Polski działka miała zostać jej podarowana.
B. P. (1) przesłała pieniądze na zakup nieruchomości w 2002 roku .
W dniu 22 marca 2002 roku S. Z. (1) wraz z mężem S. Z. (2) kupili umową w formie aktu notarialnego nie zabudowaną działkę gruntu o nr (...)położoną we wsi P. gm. P.. Na wskazaną nieruchomość została założona księgą wieczysta , w której jako właściciele wpisani zostali S. Z. (1) i S. Z. (2) na prawie wspólności ustawowej małżeńskiej.
Umową darowizny w formie aktu notarialnego S. Z. (1) i S. Z. (2) podarowali B. P. (1) nie zabudowaną działkę gruntu o nr (...)położoną we wsi P. gm. P., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadził księgę wieczystą Kw. Nr (...).
B. P. (1) sprzedała wskazaną działkę za kwotę 25 000 zł.
(dowody: zeznania świadków: S. A. k. 47v-48, Z. Ż.. 106-107, A. G. k. 112v, S. Z. (2) k. 112-113, zeznania pozwanej k. 113v-114, częściowo zeznania powoda k. 113-113v, tłumaczenia przekazów pieniężnych k. 122, 123,124, tłumaczenie aktu własności k. 125, 126, tłumaczenia zeznań podatkowych powoda k. 129,130,131,132, umowa darowizny z dnia 02.01.2012r. Rep. (...)k. 66-67, umowa sprzedaży z dnia 22.03.2002r. Rep. (...)k. 68- 69, przelewy k. 70,71)
Sąd Rejonowy zważył , co następuje:
Żądanie powoda zasądzenia od pozwanej kwoty 35 000 zł tytułem połowy wartości nieruchomości podlegało oddaleniu, ze względu na nieudowodnienie twierdzeń przez powoda.
Sąd dokonał ustaleń faktycznych w sprawie opierając się na dowodach w postaci dokumentów złożonych przez strony, przesłuchanych świadków oraz częściowo na podstawie dowodu z przesłuchania stron. W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie dał żadnych podstaw do przyjęcia , aby środki finansowe na nabycie nieruchomości w P. zostały przekazane przez powoda.
Zdaniem Sądu podstawą prawną dochodzonego roszczenia stanowi przepis art. 405 kc.
Zgodnie z przepisem art. 405 kc kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Bezpodstawne wzbogacenie, określane też terminem "niesłusznego" lub "nieuzasadnionego" wzbogacenia - polega na uzyskaniu korzyści majątkowej przez jedną osobę kosztem drugiej. Uzyskanie korzyści musi nastąpić "bez podstawy prawnej". Dla powstania roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia muszą wystąpić 4 ogólne przesłanki: wzbogacenie musi nastąpić kosztem innej osoby – zubożonego, wzbogacenie i zubożenie musi być wynikiem tego samego zdarzenia, uzyskana przez wzbogaconego korzyść musi mieć charakter majątkowy, wzbogacenie musi nastąpić bez podstawy prawnej.
W myśl art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Dowód wykazania prawdziwości określonego faktu obciąża, zatem tego, kto się na dany fakt powołuje dla uzasadnienia dochodzonego prawa, a nie tego, kto faktowi temu zaprzecza. Oznacza to, że powód musi udowodnić fakty tworzące jego prawo, a pozwany fakty, które przeszkodziły powstaniu prawa lub je zniweczyły ( tak A.Wolter, J.Ignatowicz, K.Stefaniuk „Prawo cywilne. Zarys części szczególnej”, Warszawa 1998, s. 383). Reguły rozkładu ciężaru dowodu, mają fundamentalne znaczenie dla dokonania prawidłowej oceny wykonania przez każdą ze stron obowiązku dowodzenia w zakresie przesłanek uzasadniających roszczenie lub zwalniających stronę pozwaną od konieczności jego spełnienia. Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozstrzyganej sprawy, to powoda obciążał ciężar wykazania, iż środki finansowe na nabycie nieruchomości w P. zostały przekazane przez powoda.
W toku postępowania dowodowego, powód nie udowodnił okoliczności, na które powoływał się w pozwie.
Powód celem udowodnienia żądania wniósł o dopuszczenie dowodu z przesłuchania świadków: T. B. i S. Z. (2) oraz notariusz A. G..
Przesłuchana w sprawie notariusz A. G. , która sporządziła w dniu 2 stycznia 2012r. akt notarialny darowizny nieruchomości położonej w P. na rzecz pozwanej zeznała ,iż nie pamięta okoliczności sporządzania przedmiotowego aktu notarialnego . Z kolei świadek S. Z. (2) , który był stroną wskazanego aktu notarialnego , a wcześniej wraz z S. Z. (1) obecne nazwisko A. dokonał zakupu spornej nieruchomości zeznał, iż pieniądze na zakup nieruchomości przesłała byłej żonie świadka S. Z. (1) pozwana B. P. (1) . Świadek zeznał , że to on znalazł działkę będącą przedmiotem zakupu, a następnie darowizny. Wstrzymywano się z zakupem działki do czasu, aż B. P. (1) uzbiera bądź pożyczy pieniądze. W trakcie zakupu działki pozwana nie wspomniała , aby środki na jej zakup pochodziły z dorobku konkubentów. Nadto świadek zeznał , iż pół roku temu zadzwonił do niego powód informując , iż choć działka nie jest powoda , to będzie się starał „wyrwać od P. parę złotych” . Świadek zeznał , że po raz pierwszy widzi powoda, tymczasem w rozmowie telefonicznej powód prosił ,aby świadek potwierdził , że zna powoda.
Obie strony wniosły o przesłuchanie świadka Z. Ż.. Świadek Z. Ż. zeznała , że pożyczyła pozwanej pieniądze na zakup działki. Pozwana prosząc o pożyczę powiedziała , iż chce kupić sobie działkę celem zabezpieczenia , ponieważ jej mężczyzna ma swój dom. Świadek zeznała, że B. P. (1) pożyczone pieniądz zwróciła.
Z kolei świadek S. A. poprzednie nazwisko Z. zawnioskowana do przesłuchania przez pozwaną zeznała , iż powód nigdy nie ustanawiał jej swoim pełnomocnikiem do jakichkolwiek czynności . Wspólnie z pozwaną jako swoją siostrą ustaliły , że zostanie zakupiona działa w Polsce i po powrocie pozwanej do kraju na nią przepisana. Wprawdzie świadek zeznała ,iż nie wie skąd B. P. (1) miała pieniądze na zakup działki , ale jednocześnie oświadczyła , iż pieniądze były przesłane przez pozwaną . Nie było takich ustaleń , że nabyta działka ma być przepisana na rzecz powoda.
Sąd w pełni podzielił zeznania świadków, gdyż były spójne i wzajemnie się uzupełniały.
W świetle zeznań wskazanych świadków Sąd dał także wiarę zeznaniom pozwanej , która szczegółowo , konkretnie i logicznie opisała relacje jakie panowały miedzy stronami , w jaki sposób doszło do zakup działki i ustaleń w przedmiocie zakupu przedmiotowej nieruchomości.
Mając na uwadze dowodowy w postaci aktów notarialnych zakupu nieruchomości położonej w P. , a następnie jej darowizny na rzecz pozwanej, potwierdzenia przelewów na nazwisko nadawcy B. P. (1) zeznania świadków i spójne ze wskazanymi dowodami zeznania pozwanej Sąd nie dał wiary powodowi jakoby przekazał środki finansowe na zakup nieruchomości.
Dowodem na bezpodstawne wzbogacenia pozwanej nie jest oświadczenie sporządzone przez notariuszem w USA, podpisane przez osobę o nazwisku S. Z. (3) mające potwierdzać , że A. K. razem z B. P. (1) nabyli działkę budowlaną na M. w Polsce w 202 roku na nazwisko S. Z. (1) ,jak również zeznania podatkowe powoda za lata 2004, 2005,2006.
Dowodem bezpodstawnego wzbogacenia pozowanej nie jest również historia rachunku bankowego powoda.
Mając powyższe na uwadze, w tym szczególnie spoczywający na powodzie - jako inicjatorze procesu - fundamentalny ciężar dowodu, tj. obowiązek wykazania okoliczności, z których strona wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.), należy wskazać , że powód nie udowodnił swojego żądania. Twierdzeń powoda nie zostały potwierdzone przedstawionymi przez niego dokumentami oraz zeznaniami zawnioskowanych rzez powoda świadków.
Ustalenia poczynione w przedmiotowej sprawie nie pozwalają więc na uznanie, iż zostały spełnione przesłanki bezpodstawnego wzbogacenia pozwanej , uzasadniające zasadność roszczenia powoda.
W tym stanie rzeczy Sąd oddalił wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego rzeczoznawcy jako bezzasadny z uwagi na ustalony stan faktyczny.
Na skutek oczywistej omyłki w punkcie II wyroku Sąd umorzył postępowania co do kwoty 35 000 zł nie wskazując , iż umarza postępowanie także w zakresie pozostałego cofniętego powództwa. W punkcie I wyroku Sąd roszczenie powoda oddalił.
Powyższa nieścisłość nie wpłynęła jednak na rozliczenie kosztów postępowania. Powód proces przegrał , na podstawie art. 98 kpc zobowiązany jest do zwrotu na rzecz pozwanej poniesionych przez pozwaną kosztów procesu , na które składały się: wynagrodzenie pełnomocnika 3 600 zł i koszt tłumaczeń 180zł , łącznie 3 780 zł. Na podstawie art. 83 Ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakaz ściągnąć od powoda kwotę 200,59 zł pokrytą tymczasowo ze Skarbu Państwa tytułem zwrotu kosztów stawiennictwa świadka S. Z. (2).
(...)
(...)
(...)
(...)