Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 7 stycznia 2016 roku

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Trybunalskim

w składzie następującym :

Przewodniczący: SO Beata Łapińska

Sędziowie: SO Magdalena Marczyńska

SR (del.) Marzena Foltyn-Banaszczyk (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 7 stycznia 2016 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa J. R.

przeciwko (...) Spółce z ograniczona odpowiedzialnością w P.

o sprostowanie świadectwa pracy i wynagrodzenie

na skutek zażalenia biegłej J. K.

na postanowienie Sądu Rejonowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Tryb. z dnia 22 października 2015 roku, sygn. akt IV P 158/14

postanawia:

oddalić zażalenie

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 22 października 2015 roku Sąd Rejonowy IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Tryb. przyznał biegłej sądowej J. K. za wydaną opinię pisemną wynagrodzenie w kwocie 226.10(dwieście dwadzieścia sześć i 10/100)złotych oraz kwotę 30.00(trzydzieści) złotych tytułem kosztów sporządzenia opinii, które to kwoty wypłacić tymczasowo biegłej ze Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb., odmówił przyznania wynagrodzenia w pozostałym zakresie.

W uzasadnieniu postanowienia Sąd podniósł, iż w sprawie Sąd zlecił biegłej J. K. sporządzenie opinii, w której wyliczy ona wynagrodzenie należne powodowi i określi, czy wynagrodzenie wypłacone zostało naliczone w sposób prawidłowy. Przedmiotem opinii było wynagrodzenie powoda z okresu 5 miesięcy, a żądane przez powoda wynagrodzenie określił on na kwotę 759.01 złotych. Taka jest bowiem zdaniem powoda różnica pomiędzy wynagrodzeniem mu należnym a wypłaconym.

Biegła sporządziła opinię i swoje wynagrodzenie za wykonana pracę określiła na kwotę 2.419,27 złotych, przy zastosowaniu bowiem stawki godzinowej 22,61 złotych wnosiła o wynagrodzenie za 107 godzin pracy.

W ocenie Sądu Rejonowego sprawdzenie przez biegłą dokumentów płacowych za 5 miesięcy oraz grafików służb także z 5 miesięcy i ustalenie prawidłowości naliczonego wynagrodzenia nie wymaga większej niż 10 godzin pracy biegłego. A w takiej sytuacji zasadne jest żądanie wynagrodzenia w kwocie 226,10 zł. Ilość godzin pracy wykazana przez biegłą w jej karcie pracy jest oczywiście zawyżona, nie ma żadnych logicznych podstaw do przyjęcia, że należy opracować plan sporządzenia opinii i ma to zając 8 godzin pracy, czy że biegła korespondowała z powodem przez 3 godziny. Biegła miała opracować opinię na podstawie dokumentacji znajdującej się w aktach i dokumentacji płacowej strony pozwanej, nie było żadnego powodu do korespondowania z powodem, poza oczywistym obowiązkiem zawiadomienia go o czynnościach wykonywanych w siedzibie pozwanego. Ale takich czynności biegła nie wykazała w karcie pracy.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że sporządzenie opinii dotyczącej wynagrodzenia za okres 5 miesięcy nie wymaga większego niż 10-godzinnego nakładu pracy biegłego. Za taką też ilość godzin pracy przyznał biegłej wynagrodzenie (art.288 kpc).

W pozostałym zakresie odmówił przyznania biegłej wynagrodzenia.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożyła biegła wnosząc o zmianę zaskarżonego postanowienia i przyznanie biegłej pełnego wynagrodzenia za sporządzenie opinii o jakie wnioskowała w przedstawionym rachunku, tj. kwoty 2.449,27 złotych.

Zaskarżonemu postanowieniu biegła zarzuciła naruszenie przepisów prawa procesowego art. 288 k.p.c. poprzez jego wadliwą wykładnię i błędne ustalenie, że biegła zawyżyła ilość godzin niezbędnych do wydania pełnej i rzetelnej opinii, jak również kwestionowanie przez Sąd czynności podjętych przez biegłą jako zbędnych i niepotrzebnych oraz naruszenie przepisów prawa materialnego art.89 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 roku poprzez błędne ustalenie, iż czas na sporządzenie przedmiotowej opinii nie powinien przekroczyć 10 godzin, podczas gdy złożoność problemu wymagał dogłębnej analizy, która była niezbędna do wydania pełnej opinii, a złożoność problemu wymagał poświęcenia znacznie więcej czasu na wydanie opinii niż sugerował Sąd w zaskarżonym postanowieniu. Biegła podniosła również, że sąd dokonał błędnych ustaleń faktycznych poprzez ustalenie, iż biegła miała wydać opinię jedynie odnośnie 5 miesięcy kiedy powód był zatrudniony u pozwanego, podczas gdy z akt przesłanych biegłej wynika, iż powód był zatrudniony u pozwanego w okresie od 14 marca 2014 roku do 31 sierpnia 2014 roku, czyli 6 miesięcy i za ten okres dochodzi swego roszczenia.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył, co następuje:

Zażalenie biegłej jako bezzasadne podlegało oddaleniu w całości.

Orzeczenie Sądu I instancji należało uznać za prawidłowe, przyznane biegłej wynagrodzenie było uzasadnione uznanym przez Sąd I instancji za miarodajny czasookresem poświęconym przez biegłą na wydanie opinii pisemnej w przedmiotowej sprawie.

Zgodnie z art. 288 k.p.c., na który powołuje się biegła w zażaleniu, biegły ma prawo żądać wynagrodzenia za stawiennictwo do sądu i wykonaną pracę.

Zasady na których Sąd ustala prawo biegłego do wynagrodzenia określa art. 89 i n. ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. Dz. U. z 2014 roku, Nr 1025 z późn. zm.)

Zgodnie z treścią art. 89 ust. 1 – 3 ww. ustawy biegłemu powołanemu przez sąd przysługuje wynagrodzenie za wykonaną pracę oraz zwrot poniesionych przez niego wydatków niezbędnych dla wydania opinii. Wysokość wynagrodzenia biegłego za wykonaną pracę ustala się, uwzględniając wymagane kwalifikacje, potrzebny do wydania opinii czas i nakład pracy, a wysokość wydatków, o których mowa w ust. 1 - na podstawie złożonego rachunku. Wynagrodzenie biegłych oblicza się według stawki wynagrodzenia za godzinę pracy albo według taryfy zryczałtowanej określonej dla poszczególnych kategorii biegłych ze względu na dziedzinę, w której są oni specjalistami. Podstawę obliczenia stawki wynagrodzenia za godzinę pracy i taryfy zryczałtowanej stanowi ułamek kwoty bazowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, której wysokość określa ustawa budżetowa.

Szczegółowy zaś sposób określania wysokości wynagrodzenia biegłego reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 roku w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym ( Dz.U. Nr 518) wskazując, że podstawą ustalania wynagrodzenia, a taka sytuacja zachodzi w niniejszej sprawie, jest stawka za godzinę pracy (§ 2-4). Do obliczenia stawki przyjmuje się zasadniczo odpowiedni wskaźnik procentowy odniesiony do kwoty bazowej określonej w § 2 ust. 1 cyt rozporządzenia.

Z powyższego zatem wynika, iż należności biegłych ustala się i przyznaje na podstawie przedstawionych rachunków i innych dokumentów sprawdzonych przez głównego księgowego sądu wypłacającego należność lub przez innego pracownika wyznaczonego przez prezesa sądu. Jeżeli wynagrodzenie określa się w całości lub w części według stawki wynagrodzenia za godzinę pracy, należy przedstawić sądowi wraz z rachunkiem dwa egzemplarze karty pracy.

Powyższe nie tylko nie zwalnia sądu orzekającego z obowiązku zbadania okoliczności wynikających ze wskazanych ustawowych kryteriów, czego wynik winien znaleźć odbicie w treści postanowienia przyznającego wynagrodzenie, ale sąd ma obowiązek dokonania takiej weryfikacji.

W świetle powołanych przepisów oczywistym jest, że wyliczony w karcie pracy lub przedstawiony w rachunku czas i nakład pracy podlega weryfikacji przez sąd. Warunkiem przeprowadzenia weryfikacji wskazanych informacji jest przeprowadzenie dowodów na tę okoliczność w toku postępowania przed sądem.

Wysokość wynagrodzenia biegłego określa Sąd, uwzględniając kwalifikacje biegłego, potrzebny do wydania opinii nakład pracy i poniesiony czas, a także wydatki niezbędne do wykonania zleconej opinii. Wymienione kryteria pozwalają na weryfikację przez Sąd przedłożonego rachunku określającego wysokość wynagrodzenia, której to weryfikacji służy karta pracy biegłego. Treść karty pracy obejmująca szczegółowe wymienienie czynności, jakich biegły dokonał w związku z opracowaniem opinii, jak również czasu poświęconego na każdą z tych czynności, zobowiązuje sąd do konkretnego ustosunkowania się do tych danych (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 19 października 1966 roku, sygn. akt I CR 93/6).

Przepisy ustawy nakładają na sąd lub referendarza obowiązek ustalenia należności biegłego (art. 93 u.k.s.c.) poprzez ustosunkowanie się do danych przedstawionych przez biegłego wymienionych w tzw. karcie pracy (por. pogląd Sądu Najwyższego zawarty w ww. orzeczeniu z dnia 19 października 1966 roku). Przy ustalaniu wysokości należnego biegłemu wynagrodzenia decydujące znaczenie ma przy tym nie ilość rzeczywiście wykorzystanego przez biegłego czasu, lecz czasu niezbędnego do prawidłowego opracowania opinii przez osobę dysponującą niezbędnymi wiadomościami w danej dziedzinie. Sąd orzekający w sprawie w zakresie przyznania biegłemu wynagrodzenia powinien zatem badać, czy opinia została sporządzona w granicach tezy dowodowej oraz powinien dokonać weryfikacji zasadności czynności podjętych w związku z opracowaniem opinii, czasu niezbędnego do ich dokonania, a także przyjętą przez biegłego stawkę wynagrodzenia. Ustalenia poczynione przez sąd powinny znaleźć odzwierciedlenie w uzasadnieniu postanowienia przyznającego biegłemu wynagrodzenie. Przepisy zawarte w ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (art. 89-93) oraz przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 grudnia 1975 r. w sprawie kosztów przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych w postępowaniu sądowym (Dz. U. Nr 46. poz. 254 z późn. zm.), dają jednocześnie sądowi możliwość obniżenia należnego biegłemu wynagrodzenia.

Reasumując powyższe rozważania należy stwierdzić, że ostateczna ocena przydatności opinii należy do sądu orzekającego w sprawie, a biegłemu na tym etapie postępowania i w okolicznościach tej rozpoznawanej sprawy należy się wynagrodzenie za sporządzoną opinię. Jednakże istnieją podstawy do zbadania tzw. karty pracy obejmującej szczegółowe wymienienie czynności, jakich biegły dokonał w związku z opracowaniem opinii, jak również poświęconego na każdą z tych czynności, co zobowiązuje sąd do konkretnego ustosunkowania się do tych danych (por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 28 sierpnia 2012 roku, sygn. akt I ACz 1206/12, LEX). Sąd może zatem i powinien skontrolować wskazaną przez biegłego w karcie pracy liczbę godzin niezbędnych do sporządzenia opinii (np. poświęconych na czynności przygotowawcze i badawcze, łącznie z zapoznaniem się z aktami sprawy oraz na opracowanie opinii wraz z uzasadnieniem) i obniżyć wynagrodzenie wyliczone przez biegłego stosownie do przyjętej przez siebie ilości czasu i nakładu pracy biegłego. Jednak ilość czasu, którą trzeba zużyć na określoną czynność, jest zależna od wielu czynników, a wśród nich także od indywidualnych cech wykonawcy i indywidualnych cech czynności, co powoduje, że podany w rachunku czas zużyty na wykonanie czynności może być z natury rzeczy skontrolowany tylko w przybliżeniu (por. K. Gonera, Komentarz do ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, LexisNexis, Warszawa 2006, s. 283). Jeżeli więc nie istnieją ogólnie obowiązujące normy czasu wykonania danej czynności, kwestionowanie rachunku przez biegłego na tej podstawie, że czynność wymagała mniej czasu, niż to wykazano w rachunku, może być skuteczne tylko wtedy, gdy podane w rachunku ilości zużytego czasu są jaskrawo wygórowane, iż opierając się na zwykłym doświadczeniu życiowym można od razu stwierdzić, że biegły niewątpliwie zużył znacznie mniej czasu, niż podaje w rachunku (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 sierpnia 1959 r. I CZ 82/59, OSN 1961, Nr 2, poz. 41).

W niniejszej sprawie biegła przedłożyła w dniu 30 września 2015 roku opinię wraz z rachunkiem i kartą pracy biegłego. Sąd dokonał weryfikacji danych wskazanych przez biegłą w karcie pracy i dokonał stosownego obniżenia żądanego przez biegłą wynagrodzenia do wynagrodzenia za czas niezbędny w ocenie Sądu Rejonowego do prawidłowego opracowania opinii przez biegłą.

Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia dokonał analizy karty pracy przedłożonej przez biegłą i słusznie przyjął, iż ilość godzin pracy wskazanej przez biegłą należało uznać za rażąco zawyżony w odniesieniu do czasu niezbędnego na opracowanie opinii wraz z czynnościami niezbędnymi do jej opracowywania.

Należy bowiem w szczególności podkreślić, iż ujęty w karcie pracy biegłej rodzaj czynności i czas przeznaczony na podejmowanie tych czynności wynoszący 107 godzin był niczym nie wykazany przez biegłą. Oznaczałoby to bowiem, iż sporządzenie opinii w niniejszej sprawie zajęło biegłej 14 dni roboczych, co oznacza przy przyjęciu 5 dniowego tygodnia pracy i 8 godzinach dziennie nieprzerwanej pracy, tj. blisko 3 tygodni.

Powyższe jest całkowicie nieuzasadnione.

Należy mieć w tym miejscu na uwadze w szczególności niewielką obszerność akt sprawy - do opinii jest to 135 kart – od k.2 do k. 136, w tym karty absolutnie nie odnoszące się do przedmiotu opinii, tj. zwrotne poświadczenia odbioru dla stron,, pisma sądowe – zarządzenia przewodniczącego, KRS, akta osobowe, dokumenty ZUS, dokumenty dotyczące świadectwa pracy ( jedno z roszczeń powoda dotyczy sprostowania świadectwa pracy). Zatem akta dotyczące wyłącznie wynagrodzenia powoda liczyły niepełne 100 kart. Niczym nieuzasadnione jest przyjęcie, iż biegła potrzebowała na zapoznanie się z aktami sprawy aż 8 godzin. Tym bardziej, że w skład tych 100 kart akt wchodziły – regulamin wynagradzania pracowników I. k. 64-71 + załączniki k. 72-76, tj. 13 kart, na których analizę biegła wskazała w czynnościach badawczych – czas w rozmiarze 8 godzin; podobnie analiza kart pracy zawartych na k. 83-88, tj. 6 kart, również została wykazana przez biegłą w czynnościach badawczych - czas analizy w rozmiarze 8 godzin. Niczym zatem nieuzasadnione jest dwukrotnie wskazanie czasu pracy na ww. czynności. Również jako drastycznie zawyżone należało uznać za Sądem Rejonowym przeznaczanie przez biegłą na analizę 6 kart pracy aż 8 godzin. Podobnie analiza regulaminu wynagrodzenia pracowników I. (13 stron) i pracowników (...) (7 stron), każdy po 8 godzin jest niczym nieuzasadniony, skoro przedmiotem opinii biegłej było wyłącznie wynagrodzenie powoda nie wypłacone powodowi w okresie marzec – lipiec 2014 roku, a nie inne składniki wynagrodzenia np. za godziny nadliczbowe czy nocne, do których również odnoszą się zapisy ww. regulaminów. Analiza regulaminów w tym zakresie przez biegłą była zbędna. Czas zatem poświęcony przez biegłą na zapoznanie się z ww. dokumentami zawartymi w aktach sprawy, a określony w karcie pracy na poziomie łącznie 30 godzin, należało uznać za rażąco wygórowany.

Również biegła nie wskazała co mieści się w pojęciu czynności- analiza wyliczeń powoda, które zajęły aż 35 godzin, skoro w aktach brak jest jakichkolwiek wyliczeń powoda. Biegła zaś miała opracować opinię w oparciu o dokumenty – karty pracy, listy płac, których analizę biegła wskazała w innej kategorii czynności.

Okres objęty pozwem wskazał sam powód – od miesiąca marca do lipca 2014 roku, tj. bez miesiąca, którym przerwa w zatrudnieniu wynikała z wypadku w pracy. Łącznie zatem wyliczenia dotyczyły okresu 5 miesięcy, choć faktycznie zatrudnienie powoda trwało 6 miesięcy.

Słusznie i prawidłowo Sąd Rejonowy dokonał weryfikacji czasu pracy przeznaczonego przez biegłą na samo sporządzenie opinii, w tym sporządzenie planu opinii w czasie 8 godzin, opracowanie opinii, sporządzanie tabel i schematu wyliczenia wynagrodzenia w czasie 25 godzin oraz komputeropisanie w czasie 6 godzin, tj. w łącznym wymiarze czasu 39 godzin, co daje tydzień pracy biegłej. Mając na uwadze czasookres, którego dotyczyła opinia, ilość składników wynagrodzenia, których opinia miała dotyczyć, ilości materiałów źródłowych – należało uznać za nadmierny czas, jaki przyjęła biegła na ww. czynności. Opinia bowiem liczyła 11 stron, w tym od strony 5 do 8 odnosiła się wprost do przedmiotowych zagadnień i od strony 9 do 11 zawierała schematy i tabele. Biorąc zaś pod uwagę dodatkowo okoliczność, iż biegła wydaje opinie zawodowo, dysponuje przy tym dużą praktyką i biegłością w sporządzaniu opinii i formułowaniu wniosków, przy jednoczesnym uznaniu, iż zakres opinii zlecony w tezie dowodowej postanowienia wydanego przez Sąd nie odnosił się do okoliczności nietypowych, wymagających wyjątkowego nakładu pracy i wiedzy, należało uznać, iż czas niezbędny na sporządzenie opinii przez biegłą w zakresie przez nią wykonanym nie powinien przekroczyć około 10 godzin, jak słusznie przyjął i szczegółowo uzasadnił Sąd Rejonowy w zaskarżonym postanowieniu.

Zarzuty podniesione przez skarżącą w zażaleniu narzucenia wyżej powołanych przepisów prawa procesowego i materialnego okazały się zatem chybione.

Biorąc powyższe pod uwagę, że Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w oparciu o art. 385 k.p.c. w zw. z art. 398 k.p.c. oddalił zażalenie jako bezzasadne.