Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 listopada 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział V Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2015 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa D. O.i H. O.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej

w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w B.

z dnia 16 marca 2015 r. sygn. akt I C 496/14

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz każdego z powodów po 1800 (jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Na oryginale właściwe podpisy.

V ACa 508/15

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w B. wyrokiem z 16 marca 2015 r. zasądził od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powodów (...)po 70.000 zł z ustawowymi odsetkami od 27 października 2011r. do dnia zapłaty i kosztami procesu po 2.712,75 zł, nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – tego Sądu kwotę 7.671,37 zł tytułem kosztów sądowych, a w pozostałej części oddalił powództwo.

Zasadnicze motywy wyroku są następujące:

Powodowie domagali się zasądzenia po 80.000 zł z ustawowymi odsetkami od 27 października 2011 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną wskutek śmierci osoby bliskiej. Twierdziły, że (...)w wypadku komunikacyjnym poniósł śmierć J. O. – mąż powódki H. O. i ojciec powoda D. O., sprawca wypadku był ubezpieczony u pozwanego od odpowiedzialności cywilnej za skutki wypadku, powodowie zgłosili roszczenie w dniu 22 września 2011 r., a pozwany nie wypłacił im należnego świadczenia.

Pozwany wnosił o oddalenie powództwa. Wskazał, że powodowie otrzymali łącznie kwotę 65.653 zł z tytułu odszkodowania i zwrotu kosztów pogrzebu, co wyczerpuje ich żądania, oraz że przed wejściem w życie § 4 art. 446 k.c. nie było przepisu pozwalającego na wypłatę zadośćuczynienia za krzywdę spowodowaną w takich okolicznościach.

Sąd Okręgowy ustalił, że (...)zginął J. O., tj. mąż powódki i ojciec powoda, sprawca wypadku był ubezpieczony u pozwanego od odpowiedzialności cywilnej za skutki wypadku, pozwany wypłacił im łącznie 65.653 zł z tytułu odszkodowania i zwrotu kosztów pogrzebu. W chwili wypadku powódka miała (...), (...)powódka była w związku małżeńskim z J. O., mieszkali w domu(...)

Sąd uznał za wiarygodne zeznania powodów oraz świadków A. M. i M. O. oraz opinie biegłej(...) i dowody z dokumentów.

W ocenie Sądu Okręgowego wskutek śmierci J. O. zostały naruszone dobra osobiste powodów w postaci prawa do życia w pełnej rodzinie, więc pozwany ponosi w granicach odpowiedzialności sprawcy wypadku odpowiedzialność na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. w zw. z art. 822 § 1 k.c. Sąd uznał, że odpowiednią kwotą zadośćuczynienia pieniężnego dla każdego z powodów jest 70.000 zł. Skutki śmierci J. O. były dla nich dotkliwe. Sąd wziął pod uwagę, że pozwany wypłacił im 65.653 zł z tytułu znacznego pogorszenia sytuacji życiowej i z tytułu zwrotu kosztów pogrzebu. Odsetki zasądził od dnia 27 października 2011 r., kiedy upłynął okres 30 dni przeznaczony na załatwienie sprawy przez pozwanego.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., ustalając że każdy z powodów wygrał sprawę w 87,5%, wynagrodzenie pełnomocnika każdego z powodów wynosi zatem, po odjęciu kosztów należnych pozwanemu, po 2.712,75 zł.

Pozwany złożył apelację. Zaskarżył wyrok w części uwzględniającej powództwo o zapłatę kwoty 30.000 zł z odsetkami w stosunku do każdego powoda i w części zasądzającej odsetki od kwot po 40.000 zł za okres od 27 października 2011 r. do dnia wydania tego wyroku, jak też w części orzekającej o kosztach procesu i kosztach sądowych. Wnosił o zmianę wyroku przez oddalenie powództwa w zaskarżonym zakresie, rozstrzygnięcie o kosztach postępowania stosownie do orzeczenia co do istoty sprawy oraz o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Pozwany zarzucił:

1/ naruszenie art. 448 k.c. w zw. z art. w zw. z art. 23 k.c. przez ich niewłaściwe zastosowanie wskutek zasądzenia zawyżonych świadczeń,

2/ naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. przez niewłaściwe zastosowanie wskutek przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów,

3/ naruszenie art. 363 § 2 k.p.c. przez zasądzenie odsetek od 27 października 2011 r. zamiast od dnia wydania wyroku,

4/ naruszenie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. i art. 72 § 1 k.p.c. przez przyznanie podwójnych kosztów procesu.

Zdaniem skarżącego zasądzone świadczenia są rażąco zawyżone, zwłaszcza że od daty śmierci J. O. minęło ponad 10 lat, więc wyciszone zostały emocje powodów, okres żałoby minął po około dwóch latach. Skarżący twierdził, że skoro powodów reprezentował jeden pełnomocnik, to Sąd powinien był ustalić koszty procesu liczone od sumy roszczeń każdego z powodów.

Powodowie wnieśli o oddalenie apelacji i o zasądzenie kosztów postępowania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest bezpodstawna. Podniesione w niej zarzuty są nietrafne. Sąd Okręgowy ocenił zebrane dowody zgodnie z zasadą określoną w art. 233 § 1 k.p.c. i zasądził na rzecz powodów świadczenia w wyważonej wysokości z należnymi odsetkami.

Fakt, że powodowie doznali krzywdy w 2004 r., a z roszczeniem odszkodowawczym wystąpili w 2014 r. nie ma znaczenia dla ustalenia wysokości należnej kwoty zadośćuczynienia za krzywdę. Można uznać za słuszne twierdzenie skarżącego, że silne emocje powodów związane ze śmiercią osoby bliskiej osłabły, ale nie może to mieć wpływu na ustalenie wysokości zadośćuczynienia w wysokości nieodpowiedniej do doznanej krzywdy. Powszechnie przyjęty jest w orzecznictwie sądowy pogląd, że sąd odwoławczy może zmienić orzeczenie o wysokości zadośćuczynienie za krzywdę tylko wtedy, gdy jest ono rażąco zawyżone lub rażąco zaniżone. Nie ma ścisłych kryteriów ustalenia wysokości tego rodzaju świadczenia, jednak oczywiste jest, że nie może ono być symboliczne. Śmierć męża (...) i ojca (...) syna, który wymaga w tym okresie szczególnej troski także ojca o prawidłowy rozwój, jest dotkliwa dla tych osób. Orzeczona przez Sąd Okręgowy wysokość zadośćuczynienia za krzywdę nie jest wygórowana w rozumieniu art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c.

Świadczenia tego rodzaju spełniane są przez dłużnika na wezwanie do zapłaty, stosownie do art. 455 k.c. Nie ma podstaw do zasądzenia ustawowych odsetek od daty wydania zaskarżonego wyroku, a nie – jak uczynił to Sąd Okręgowy – od upływu 30 dni od wezwania do zapłaty. Powodowie doznali krzywdy w 2004 r., więc już wówczas byli uprawnieni do żądania zapłaty zadośćuczynienia pieniężnego za tę krzywdę. Zasadą jest, że w tego rodzaju sprawach odsetki podlegają zasądzeniu stosownie do treści art. 455 k.c. Nie zachodzą szczególne okoliczności pozwalające na odmienną ocenę roszczenia o odsetki.

Jeśli chodzi o koszty zastępstwa procesowego, to nie ma przepisu wskazującego, że w przypadku reprezentowania kilku podmiotów przez jednego pełnomocnika procesowego w warunkach współuczestnictwa formalnego należą się tym podmiotom koszty procesu w wysokości jednego wynagrodzenia pełnomocnika liczonego od sumy ich roszczeń. Niewątpliwie w takim przypadku nakład pracy pełnomocnika jest nieco większy niż gdyby reprezentował tylko jeden podmiot, choć przyczyna krzywdy jest wspólna dla obu podmiotów. W tym przypadku wynagrodzenie pełnomocnika liczonego od sumy roszczeń powodów nie uległoby zmianie, więc nie byłoby ono odpowiednie do nakładu pracy pełnomocnika. Tak więc nietrafny jest zarzut naruszenia art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. i art. 72 § 1 k.p.c. przez zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego na rzecz każdego z powodów liczonego od pełnej stawki podstawowej.

Mając powyższe argumenty na uwadze, Sąd Apelacyjny oddalił apelację na podstawie art. 385 k.p.c.