Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód S. Z. wniósł o uchylenie obowiązku alimentacyjnego orzeczonego w wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 03 stycznia 2013 r. w sprawie VIRC 352/12 w kwocie po 250 zł. miesięcznie na rzecz pozwanej G. Z.. W uzasadnieniu pozwu podał, iż zasądzenie alimentów miało miejsce w wyroku rozwodowym. Aktualnie dochody powoda uległy zmianie, prowadzi on gospodarstwo rolne jak w czasie orzekania rozwodu, oprócz obowiązku alimentacyjnego na rzecz pozwanej ciąży na nim obowiązek alimentacyjny na rzecz córek w kwotach po 350 zł i po 400 zł. miesięcznie. Strony dokonały umownego podziału majątku, zgodnie z którym powód przejął udział pozwanej w nieruchomości z obowiązkiem spłaty w 3 ratach łącznej kwoty 43 200 zł. Pozwana w ubiegłym roku przebywała za granicą w celach zarobkowych ok. 9 miesięcy, zarabiając ok. 4,5 – 5 tyś zł. miesięcznie. Zyski z pracy pozwanej przewyższają dochody powoda, ponadto otrzymała spłatę od powoda z tytułu podziału majątku.

Pozwana G. Z. wniosła o oddalenie powództwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Sąd Okręgowy w Olsztynie w wyroku z dnia 03 stycznia 2013 r. rozwiązał małżeństwo G. Z. i S. Z. przez rozwód z winy S. Z. oraz zasądził na rzecz G. Z. alimenty w kwotach po 250 zł. miesięcznie. W tym czasie powód pracował na gospodarstwie rolnym, szacunkowy dochód powoda wg ilości hektarów przeliczeniowych wynosił 50272,04 zł, co stanowiło 4189,34 zł. miesięcznie oraz z tytułu współwłasności z powódką kwotę 1044,17 zł. miesięcznie, powód hodował bydło. Mieszkał z matką. Pozwana była osobą bezrobotną, okresowo wyjeżdżała do Belgii, uzyskując w 2011 r. za okres 2 i pół miesiąca 2500 zł, ponadto pracowała w Polsce dorywczo np. przy sadzeniu lasu. Mieszkała u swojej matki z 13 - letnią córką S., na którą zostały zasądzone alimenty po 350 zł. miesięcznie i starszą 20-letnia córką, na którą alimenty wynosiły po 400 zł. miesięcznie /akta Sądu Okręgowego w Olsztynie VI RC 352/12/.

Aktualnie powód S. Z. nadal prowadzi gospodarstwo rolne, w wyniku podziału majątku wspólnego przejął udział pozwanej z obowiązkiem spłaty na jej rzecz łącznej kwoty 43 200 zł. w 3 ratach płatnych po ok. 15 tyś zł. do dnia 30 czerwca 2015, 2016 i 2017 roku. Powód korzysta z dopłat unijnych, które otrzymuje w kwocie 25 tyś zł. rocznie. Nadal mieszka z matką. Nie utrzymuje kontaktów z córkami, na młodszą córkę nadal płaci alimenty w wysokości po 350 zł. miesięcznie, zaś na starszą córkę od 2 lat nie płaci alimentów /wyjaśnienia powoda k. 60, zeznania świadka Z. M. k. 59v, umowa podziału majątku wspólnego k. 7-11/.

Pozwana G. Z. mieszka z matką i młodszą 16 – letnią córką w domu matki w L., z którą prowadzi wspólne gospodarstwo domowe, matka pozwanej ma rentę w wysokości 700 zł. miesięcznie. Starsza córka usamodzielniła się 2 lata temu, jednak pozwana jej pomaga. Pozwana nadal utrzymuje się z dochodów, które uzyskuje z sezonowych wyjazdów za granicę. W 2015 r. wiosną pracowała przy zbiorze truskawek i zarobiła ok. 4 tyś zł, podobną kwotę jesienią przy zbiorze owoców. Ponadto pozwana wyjeżdżała w ubiegłym roku za granicę do znajomych, którym sprzątała i gotowała w zamian za utrzymanie i ubrania.

Pieniądze, które pozwana otrzymała tytułem spłaty pierwszej raty z tytułu podziału majątku, przeznaczyła na bieżące potrzeby m.in. na potrzeby córki stron, która dojeżdża do szkoły średniej do S.. Pozwana stara się także podczas pobytów w Polsce podejmować prace dorywcze, m. in. zimą ubiegłego roku pracowała opiekując się dzieckiem, gdzie zarobiła po 400 zł. miesięcznie od listopada do kwietnia /wyjaśnienia pozwanej k. 60-60v, zaświadczenie z US k. 51, dowody spłat rat k. 50, upomnienie k. 53, PIT za 2013 r. k. 55-58/.

Sąd zważył co następuje:

Żądanie nie jest uzasadnione.

Rozpatrując niniejszą sprawę Sąd oparł się na dokumentach przedłożonych przez strony, sporządzonych w przepisanej formie i przez kompetentne organy, tym samym korzystających z domniemania prawdziwości oraz na wyjaśnieniach stron. W sferze sporu pozostaje ocena wiarygodności wyjaśnień pozwanej odnośnie uzyskiwanych za granicą dochodów. Zeznania świadka Z. M. nie wniosły wiele do sprawy, albowiem świadek zeznał jedynie, iż wie, że pozwana wyjeżdża za granicę, któremu to faktowi pozwana nie zaprzeczała oraz podał przybliżone dochody uzyskiwane przy pracy sezonowej za granicą przez swojego syna. Świadek podał, iż praca przy zbiorze owoców jest wykonywana na akord. W tych okolicznościach wyjaśnienia pozwanej brzmią wiarygodnie. Pozwana jest osobą znacznie starszą niż syn świadka, ponadto kobietą, więc wskazywana przez nią kwota 4 tyś zł. zarobku miesięcznie, wydaje się być wiarygodna przy kwocie podawanej przez świadka odnośnie zarobków jego syna 6-8 tyś zł. miesięcznie.

Zgodnie z art. 60. § 2 Kodeksu Rodzinnego i Nieletnich jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

Artykuł 61 Krio stanowi, iż z zastrzeżeniem przepisu artykułu poprzedzającego do obowiązku dostarczania środków utrzymania przez jednego z małżonków rozwiedzionych drugiemu stosuje się odpowiednio przepisy o obowiązku alimentacyjnym między krewnymi. Zgodnie zaś z art. 138 Krio w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Ustalając przesłanki do uchylenia obowiązku alimentacyjnego powoda wobec pozwanej należy wziąć pod uwagę okoliczności na jakie powołuje się powód, a mianowicie zmiany jakie nastąpiły w jego sytuacji i sytuacji pozwanej od czasu, gdy w wyroku rozwodowym Sąd Okręgowy zasądził na rzecz pozwanej alimenty.

Jeśli chodzi o sytuację powoda od czasu sprawy rozwodowej to pod względem rodzinnym i mieszkaniowy nie uległa ona żadnej zmianie, albowiem nadal mieszka z matką i nie utrzymuje kontaktów z córkami i byłą żoną. Obecnie, a w zasadzie od dwóch lat, odpadł powodowi obowiązek alimentacyjny na starszą córkę w wysokości 400 zł. miesięcznie. Natomiast sytuacja jego dochodów z prowadzone gospodarstwa jest tożsama, jedyna zmiana polega na tym, że udział jaki dotychczas stanowił własność pozwanej, należy do powoda, a tym samym dochody jakie powód czerpie także z tej ziemi przeznacza na własne potrzeby. Niekorzystana dla powoda jest z kolei okoliczność, iż musi spłacić byłą żonę. Jednakże kwota spłaty została rozłożona na raty i w skali roku wynosi około 15 tyś zł. Jest to niewątpliwie kwota obciążająca przez trzy lata budżet powoda, jednak przy łącznych dochodach powoda, jak i okoliczności, że obecnie może także czerpać dochody z udziału byłej żony, nie jest ona szczególnie wysoka.

Analizując sytuację pozwanej i porównując ją do poprzedniego okresu w pierwszej kolejności należy się odnieść do kwoty uzyskanej z podziału majątku. Trudno tę kwotę – pierwsza rata w wysokości ok. 14 tyś zł. przekazana 30 czerwca 2015 r. – uznać za jakikolwiek rodzaj dochodu pozwanej. Jest to jej majątek, którego dorobiła się przez wiele lat trwania małżeństwa. Biorąc jednocześnie pod uwagę skromne dochody pozwanej, oświadczenie, iż przeznacza je na bieżące koszty związane z własnym utrzymaniem, jak i utrzymaniem córki, która dojeżdża do szkoły średniej, należy je uznać za w pełni wiarygodne. Ponadto trudno kwotę 14 tyś zł. uznać za tak znaczną, aby można przeznaczyć ją na jakieś cele inwestycyjne, co najwyżej taką kwotę można wykorzystać na rzeczy ułatwiające bieżące funkcjonowanie.

W drugiej kolejności należy przeanalizować sytuację zarobkową pozwanej. Pozwana w ubiegłym roku wyjeżdżała częściej niż dotychczas za granicę, przy czym dwa wyjazdy były związane z pracami sezonowymi i trwały po kilka tygodni, zaś pozostałe były związane z pracą u znajomych, z której pozwana nie uzyskiwała konkretnych dochodów, a jedynie utrzymanie i rekompensatę w postaci zakupu ubrań. Brak dowodów przeciwnych, aby pozwana przebywała w celach zarobkowych za granicą w innych okresach lub uzyskiwała dodatkowe dochody. Pozwana dotychczas, od około 9 lat, wyjeżdżała do pracy za granicę na sezonowe zbiory owoców, w tym zakresie, od czasu, gdy toczyła się sprawa o rozwód nic się nie zmieniło. Dodatkowe wyjazdy pozwanej nie przekładają się na konkretne dochody, a jedynie poprawiają jej sytuację materialną przez to, że nie musiała ponosić przez kilka tygodni własnych kosztów utrzymania oraz kosztów zakupu ubrań. Nie mniej jednak te dodatkowo uzyskiwane gratyfikacje nie zmieniają w sposób radykalny sytuacji pozwanej.

Pozwana nadal mieszka z matką, z którą prowadzi wspólne gospodarstwo domowe, matka ma tylko rentę wynoszącą 700 zł, ma na utrzymaniu 16-letnią córkę, na którą powód przekazuje tylko alimenty w wysokości 350 zł. miesięcznie. Córka obecnie wymaga większych nakładów, albowiem uczęszcza do szkoły średniej, do której musi dojeżdżać. Nadal pomaga starszej córce. Niewątpliwie obecnie, gdy młodsza córka ma już 16 lat i ze strony matki nie wymaga takiego codziennego zaangażowania, pozwana jest w stanie wyjeżdżać częściej za granicę niż jak dotychczas tylko na prace sezonowe, jednak, tak jak to wynika z dowodów przedstawionych w niniejszej sprawie, nie zawsze takie wyjazdy wiążą się z dodatkowymi dochodami.

W wyroku z dnia 7 maja 1998 r. w sprawie III CKN 186/98 Sąd Najwyższy stwierdził: „ Przesłanką rozszerzonego obowiązku alimentacyjnego małżonka ponoszącego wyłączną winę rozkładu pożycia jest ustalenie, że rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, nie mające jednak cech niedostatku. Ocena, czy nastąpiło takie pogorszenie, zależy od porównania sytuacji, w jakiej niewinny małżonek znalazł się wskutek orzeczenia rozwodu, z sytuacją, w jakiej znajdowałby się, gdyby rozwodu nie orzeczono i gdyby pożycie małżonków funkcjonowało prawidłowo” /LEX nr 83804/.

Porównując sytuację małżonków jaka istnieje aktualnie oraz jak wyglądałaby ich sytuacja, gdyby ich pożycie funkcjonowało prawidłowo, należy stwierdzić, iż nadal istnieją te same przesłanki wskazujące, że sytuacja pozwanej byłaby znacznie lepsza, gdyby mieszkała i żyła razem z mężem, jednocześnie nie zaistniały takie zmiany w sytuacji stron, które przemawiałyby za uchyleniem obowiązku alimentacyjnego.

Mając na uwadze powyższe okoliczności na podstawie powołanych przepisów Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji.

O wynagrodzeniu kuratora na podstawie §1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 listopada 2013 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej /DU poz. 1476/ - pkt II sentencji, zaś o kosztach sądowych na podstawie art. 2.2. i art. 5.1.2 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

z/

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

S., (...)