Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 listopada 2015 r.

Sąd Rejonowy w Gryficach I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Krystyna Murawka

Protokolant: st. sekr. sądowy Anna Łuszczak

po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2015 r. w Gryficach

sprawy z powództwa E. K.

przeciwko S. R.

o przywrócenie posiadania

oddala powództwo

SSR Krystyna Murawka.

Sygn. akt I C 1122/15

UZASADNIENIE

E. K. wniosła pozew o przywrócenie jej naruszonego przez pozwanego S. R. posiadania pomieszczenia komórki, położonej przy ul. (...) w G., a usytuowanej w ciągu pomieszczeń gospodarczych, jako drugiej oraz nakazanie pozwanemu, aby usunął z niej swoje rzeczy i oddał ją w posiadanie powódce. Jednocześnie powódka sformułowała wniosek o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powódka podniosła, że jest spadkobiercą zmarłego w dniu 08.02.2014 r. T. N., w posiadaniu którego przez okres 40 lat znajdowało się pomieszczenie stanowiące przedmiot sporu. Pozwany po upływie około miesiąca od śmierci spadkodawcy powódki , bez jej zgody i wiedzy zajął komórkę. Powódka podnosiła też, że pozwany odmówił wydania pomieszczenia mimo, iż był do tego wzywany.

S. R. wniósł o oddalenie żądania, powołując się na zawartą jesienią 2013 r. z T. N. umowę w przedmiocie zamiany pomieszczeń.

Powódka w toku rozprawy podtrzymała zajęte już stanowisko, doprecyzowując, iż została pozbawiona posiadania „ w maju, czerwcu lub w lipcu”.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Wuj powódki - T. N. przez okres 40 lat korzystał z pomieszczenie gospodarczego położonego w G. przy ul (...), które zostało mu wskazane przez poprzedniego lokatora. Pomieszczenie komórki nie przynależy do lokalu mieszkalnego i nie zostało ujawnione w księdze wieczystej urządzonej dla tego lokalu, zaś jego używanie nie jest odpłatne. Rozdysponowanie poszczególnych pomieszczeń komórek odbywało się na zasadzie uzgodnień pomiędzy lokatorami. Jesienią 2013 r. S. R. i T. N. umówili się na zamianę komórek, która polegać miała na tym, że w dyspozycji T. N. miała znajdować się komórka pozwanego. Zamiana ta miała być również podyktowana wdzięcznością T. N. względem pozwanego i jego brata za okazaną mu w czasie choroby opiekę.

Po śmierci T. N., jego córka K. S., po uprzątnięciu mieszkania zmarłego - do którego plik kluczy posiadała również powódka - a także po opróżnieniu komórki ze znajdujących się tam przedmiotów, wydała klucze pozwanemu. Pozwany objął w posiadanie komórkę najpóźniej końcu lipca 2014 r. Już w czerwcu po uprzedniej naprawie cieknącego dachu, dokonał wymiany zdemolowanej kłódki. Prośba powódki o wydanie komórki przedstawiona pozwanemu na zebraniu wspólnoty w 2015 r., spotkała się z odmową.

E. K. nabyła spadek po T. N. w drodze testamentu, a w skład spadku wchodziło prawo do lokalu mieszkalnego, w którym zamieszkiwał wuj.

Dowód - kopia postanowienia Sądu Rejonowego w Gryficach z dnia 22.01.2015 r. wydanego w sprawie o sygn. akt I (...), k. 4

- zeznania powódki E. K., k. 13

- zeznania pozwanego S. R., k. 12 w zw. z k. 13).

Sąd zważył, co następuje.

Żądanie powódki nie mogło zostać uwzględnione z uwagi na upływ terminu, dla skutecznego uzyskania ochrony posesoryjnej.

Zgodnie z art. 342 kc nie wolno samowolnie naruszać posiadania, choćby posiadacz był w złej wierze. Z kolei art. 344 § 1 k.c. stanowi, że przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.

Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia (§ 2 art. 344 kc).

Celem strony, która uruchamia proces posesoryjny jest doprowadzenie do przywrócenia naruszonego posiadania. Jednakże skuteczność uzyskania ochrony prawnej, uzależniona jest od terminu zgłoszenia takiego żądania.

W postępowaniu o ochronę posiadania w myśl art. 478 k.p.c. sąd bada ostatni stan posiadania i fakt jego naruszenia, lecz urzędu uwzględnia skutki upływu terminu wskazanego §2 art. 344 kc.

Bezspornym w sprawie był fakt, że powódka, jako jedyna spadkobierczyni T. N. nabyła prawo do lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul. (...). Niespornym był i fakt, że jej poprzednik prawny, posiadał w spornym pomieszczeniu swoje rzeczy, które wchodziły w skład masy spadkowej.

Zgodnie z dyspozycją art. 922 §1 kc prawa i obowiązki zmarłego przechodzą w chwili śmierci na jego spadkobierców. Nie budzi wątpliwości, że faktyczne władztwo nad rzeczą – posiadanie- również stanowi przedmiot spadkobrania.

„ Dziedziczenie posiadania rzeczy polega na przejściu na spadkobierców z mocy prawa, z chwilą otwarcia spadku wszystkich skutków prawnych, jakie wynikały z jej posiadania przez spadkodawcę, nie zależy natomiast od tego, czy spadkobiercy objęli w faktyczne władztwo rzecz znajdującą się dotychczas w posiadaniu spadkodawcy, a więc czy kontynuują jego posiadanie. – postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 28 kwietnia 1999 r. I CKU 105/98- Legalis Numer 44456

Stąd wnosić należy, że powódce przysługiwała w niniejszej sprawie legitymacja do wniesienia pozwu i domaganie się przywrócenia utraconego posiadania, skoro posiadanie przedmiotowego lokalu przysługiwało jej poprzednikowi prawnemu.

Poza sporem pozostawała również okoliczność, że za zezwoleniem i akceptacją powódki, córka wuja - K. S. uporządkowała lokal, lecz bez zgody powódki wydała pozwanemu egzemplarz kluczy.

Jak wynika z uzasadnienia pozwu, pozwany zajął sporne pomieszczenie po upływie około miesiąca od śmierci T. N.. Poprzestanie na tym fakcie wskazywanym przez powódkę, nakazywałoby uznać, iż roczny termin do wystąpienia z żądaniem o ochronę posiadania upłynął w pierwszej połowie marca 2015 r.

Celem jednak ustalenia okoliczności, którą Sąd musiał uwzględnić z urzędu i rozwiania wątpliwości, dopuszczono i przeprowadzono dowód z zeznań stron.

W oparciu o zeznania powódki i pozwanego, Sąd ustalił, że S. R. uzyskawszy klucze od córki T. N., która uporządkowała rzeczy ojca, dokonał naprawy dachu pomieszczenia komórki, a następnie wymienił kłódkę i zajął pomieszczenie w czerwcu, a najpóźniej w lipcu 2014r. Powódka powziąwszy wiadomość o powyższych okolicznościach zwróciła się do pozwanego o zwrot pomieszczenia w lipcu 2015r. Dopiero na skutek odmowy z którą się spotkała, złożyła pozew w niniejszej sprawie, w pierwszych dniach sierpnia 2015 r. ( 07.08.2015 r. )

Taka chronologia czynności, uzasadnia w świetle art. 344§2 kc twierdzenie, iż roszczenie powódki o przywrócenie posiadania spornego pomieszczenia wygasło najpóźniej z ostatnim dniem lipca 2015r., co uzasadniać musiało oddalenie powództwa.

Przy czym, można nadmienić, że przytoczony przepis, nie przewiduje możliwości zawieszenia biegu terminu i nakazuje ustalać rozpoczęcie biegu od dnia naruszenia posiadania. Dlatego oczekiwanie na uzyskanie postanowienia w przedmiocie nabycia spadku nie miało doniosłości prawnej dla ustalenia okoliczności istotnych. Dodać można, że w przypadku zainicjowania niniejszego postępowania przed uzyskaniem przez powódkę poświadczenia o statusie spadkobiercy, a w terminie wskazanym art. 344 §2 kc, i podniesienia ewentualnego zarzutu niewykazania legitymacji czynnej powódki w procesie posesoryjnym, okoliczność ta mogłaby uzasadniać zawieszenie postępowania o ochronę posiadania, do czasu prawomocnego zakończenia procedowania w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku po poprzednim posiadaczu – art. 177§1 pkt 1 kpc ( Sąd może zawiesić postępowanie z urzędu jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania cywilnego). Tym samym powódka nie i naraziłaby się na skutki bezczynności w realizowaniu przysługującego jej z mocy art. 344 kc uprawnienia.

Podkreślić należy, że procesy posesoryjne służy ochronie faktycznego stanu posiadania, a nie ochronie praw podmiotowych. Dlatego powinien być uruchamiany niezwłocznie, czego wyrazem jest ograniczenie przez ustawodawcę możliwości jego dochodzenia terminem zawitym z upływem, którego wygasa, a co sąd uwzględnia z urzędu. Wskazać tu należy, iż termin zawity charakteryzuje się znacznym rygoryzmem prawnym, przejawiającym się głównie w tym, że wskutek bezczynności uprawnionego w ciągu określonego ustawą terminu, następuje wygaśniecie przysługującego mu roszczenia.

Skoro powódka zwróciła się o przywrócenie posiadania po upływie terminu przewidzianego art. 344§2 kc, to uzasadniony jest wniosek o wygaśnięciu zgłaszanego roszczenia i braku podstawy do udzielenia powódce ochrony prawnej.

Te rozważania, doprowadziły Sąd d o przekonania wyrażonego w sentencji wyroku.

K. Murawka