Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 września 2015r.

Sąd Rejonowy w Rzeszowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 28 września 2015r. w Rzeszowie

sprawy z powództwa K. A.

przeciwko Szkoła Podstawowa nr (...) w R.

o uchylenie kary porządkowej

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza od powoda K. A. na rzecz pozwanej Szkoły Podstawowej nr (...) w R. kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV P 102/15

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 28 września 2015 roku

Pozwem z dnia 25 lutego 2015 r., skierowanym przeciwko pozwanej Szkole Podstawowej nr (...) w R., powód K. A. wniósł o uchylenie kary porządkowej z dnia 6 lutego 2015 r. oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 13 lutego 2015 r. otrzymał od pracodawcy oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę zawartej w dniu 29 kwietnia 2006 r. bez wypowiedzenia z winy pracownika, którego przyczyną były okoliczności podane w uzasadnieniu kary porządkowej. Podał, że pierwszy zarzut dotyczy wprowadzenia przez niego w błąd pracownika zatrudnionego na stanowisku pomocy nauczyciela w związku z odbiorem dnia wolnego za pracę w dniu 17 stycznia 2015 r. Wyjaśnił, że po tym jak A. J. zgłosiła wolę odebrania dnia wolnego w zamian za obecność w szkole w sobotę w dniu 17 stycznia 2015 r., co miało miejsce pod koniec stycznia 2015 r., zgłosił ten fakt kadrowej, która dokonała weryfikacji czy istnieje w tym przypadku podstawa do odbioru dnia wolnego, a proponowanym przez pracownika oraz zgłoszonym przez powoda dniem wolnym był 3 luty 2015 r. Na tej zaś czynności zakończyły się działania powoda. Przyznał, że w pozwanej szkole funkcjonował wzór wniosku o udzielenie wolnego, a stosowne zarządzenie pracodawcy z września 2014 r. o konieczności wypisywania takiej prośby znajdowało się w pokoju kadrowej. Zarzucił, że nie miał w zakresie swoich obowiązków dodatkowego informowania pracowników o obowiązujących w Szkole w tym zakresie przepisach. Podniósł, że o wprowadzeniu w błąd można mówić wówczas, gdyby np. powiedział wprost pracownikowi, że nie istnieje potrzeba sporządzania wniosków urlopowych na piśmie, a taka sytuacja nie miała miejsca w sprawie.

Dalej wskazał, że kolejny zarzut jest związany z planem urlopów wypoczynkowych w okresie ferii zimowych. Podał, że urlop udzielony E. W. – pracownikowi obsługi odbył się w dniu 13 lutego 2015 r. Powód, analizując wniosek urlopowy, przez pomyłkę poprawił datę tego urlopu na 23 lutego 2015 r., czyli dzień, w którym ten pracownik odebrał dzień wolny za pracę w dniu 17 stycznia 2015 r. Wskazał, że po zauważeniu pomyłki wyjaśnił sprawę z pracownikiem, a do działu kadr została przekazana informacja o dniu wolnym na dzień 13 lutego 2015 r.

Na koniec podkreślił, że nie jest zrozumiałe w jaki sposób jego zachowanie mogło narazić innych pracowników na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, w sytuacji, gdy omawiane okoliczności dotyczące dni wolnych zostały wyjaśnione przed ich nadejściem.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana Szkoła Podstawowa nr (...) w R. wniosła o oddalenia powództwa oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Na wstępie podała, że w dniu 28 stycznia 2015 r. A. J. zatrudniona na stanowisku nauczyciela zwróciła się do swojego bezpośredniego przełożonego – K. A., zatwierdzającego nieobecności pracowników obsługi, z wnioskiem o urlop wypoczynkowy na dzień 5 lutego 2015 r. oraz zgłoszeniem woli odebrania dnia wolnego za pracę w sobotę 17 stycznia 2015 r. w dniu 3 lutego 2015 r., zapytała go również czy o odebranie dnia wolnego powinna się zwrócić na pismem i uzyskała odpowiedź, że nie ma takiej potrzeby. W dniu 3 lutego 2015 r. kadrowa zaniepokojona nieobecnością A. J. zadzwoniła do niej z pytaniem o przyczynę nieobecności, w czasie rozmowy A. J. poinformowała ją, że temat odbioru dnia wolnego uzgodniła z K. A., że nie składała pisemnego wniosku, ponieważ została poinformowana, że nie ma potrzeby składania takowego wniosku. Wobec zaistniałej sytuacji, A. J. została zobowiązana do wzięcia urlopu na żądanie. Zaprzeczyła twierdzeniom powoda, że w szkole istnieje zarządzenie pracodawcy z września 2014 r. dotyczące sporządzania wniosków o odebranie dnia wolnego, jak również wzór takiego wniosku. Z uwagi na dobro pracownika, przyjęte jest aby zwrócił się on na piśmie ze wskazaniem odbioru dnia wolnego za pracę w dzień wolny od pracy, o czym sam powód wiedział, ponieważ sam to uczynił wnioskiem z dnia 28 stycznia 2015 r. W zakresie kolejnego zarzutu wyjaśniała, że E. W. zatrudniona na stanowisku starszego szatniarza złożyła skargę do dyrektora szkoły na powoda, albowiem na jej wniosku urlopowym z dnia 26 stycznia 2015 r. została w sposób ewidentny poprawiona data korzystania z urlopu wypoczynkowego, tzn. data 13 lutego 2015 r. na datę 23 lutego 2015 r., dokonano tego tym samym piórem, którym podpisywał się K. A.. Pozwana wskazała, że zmiana ta została dokonana po uprzednim zatwierdzeniu urlopów przez dyrektora szkoły, w grafiku szkolnym widniała właściwa, zgodna z wolą pracownika, data urlopu, a zasady dokonywania zmian w określonych dokumentach regulują odrębne przepisy. Poprawa daty została dokonana przez powoda samodzielnie, bez uzgadniania z pracownikiem, co potwierdza fakt, że data 23 lutego 2015 r. nie została naniesiona na grafik. W ocenie pozwanej trudno taką sytuację uznać za pomyłkę.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód K. A. był zatrudniony w pozwanej Szkole Podstawowej
nr 2 w R. od 1 czerwca 2005 r., ostatnio na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony (od 2006 r.), w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku kierownika administracyjno-gospodarczego.

Miesięczne wynagrodzenie powoda wynosiło 3 537,60 zł brutto.

(dowód: akta osobowe powoda, zaświadczenie o wynagrodzeniu - k. 51)

Zgodnie z zakresem czynności powoda z dnia 15 grudnia 2014 r., do jego obowiązków należało m.in. organizowanie i nadzorowanie pracy pracowników obsługi oraz opracowywanie planów urlopów pracowników administracji i obsługi.

Kierownikowi administracyjno-gospodarczemu podlegało m.in. stanowisko pracy „pomoc nauczyciela”. Jest ono zaszeregowane do grupy stanowisk pomocniczych i obsługi. Na wnioskach urlopowych A. J. z dnia 13 i 28 stycznia 2015 r., jak również w karcie szkolenia wstępnego w dziedzinie BHP, widnieje podpis powoda jako przełożonego.

Zgodnie z Regulaminem organizacyjnym Szkoły Podstawowej nr (...) w R. kierownik administracyjno-gospodarczy przeprowadza kontrolę m.in. w zakresie dyscypliny pracy pracowników obsługi.

(dowód: Regulamin Organizacyjny - k. 105-108, Regulamin wynagradzania - k. 109-112, akta osobowe powoda, zakres czynności A. J. wraz z kartą szkolenia BHP i zaświadczeniem o odbyciu szkolenia - k. 113-118, wnioski urlopowe A. J. - k. 104)

A. J. – pomoc nauczyciela w dniu 28 stycznia 2015 r. zgłosiła wolę odebrania dnia wolnego za pracę w sobotę w dniu 17 stycznia 2015 r. – konkretnie wystąpiła z wnioskiem o urlop wypoczynkowy na dzień 5 lutego 2015 r. oraz o odebranie dnia wolnego za pracę w dniu 17 stycznia 2015 r. – w dniu 3 lutego 2015 r. Powód zanotował obie te daty. Na pytanie pracownicy, czy o odebranie dnia wolnego powinna zwrócić się na piśmie, powód udzielił odpowiedzi przeczącej. W związku z tym, A. J. nie złożyła powyższego wniosku na piśmie. Powód nie odnotował dnia 3 lutego 2015 r. w grafiku. Grafik za okres 2-13 lutego 2015 r. (ferii szkolnych) nie zawiera adnotacji o dniu wolnym od pracy A. J. w dniu 3 lutego 2015 r. Stosowna adnotacja znajduje się natomiast przy nazwiskach innych pracowników i jest oznaczona jako „17”.

Od września 2014 r. w szkole obowiązywała zasada, że złożenie wniosku powinno mieć formę pisemną, o czym Dyrektor poinformował pracowników w formie ustnej. Nie było opracowanego wzoru takiego wniosku. Wnioski były składane do Dyrektora szkoły. W razie złożenia wniosku Dyrektor szkoły udzielał pisemnej zgody na skorzystanie przez pracownika w danym dniu z dnia wolnego.

W dniu 28 stycznia 2015 r. powód złożył pisemny wniosek o udzielenie dnia wolnego od pracy w dniu 2 lutego 2015 r. za pracę w dniu 17 stycznia 2015 r.

Taki wniosek E. W. złożyła w dniu 19 stycznia 2015 r. i co najmniej od tego dnia okoliczność ta była znana powodowi. Wnioski innych pracowników, podległych powodowi, pochodzą z okresu od listopada 2014 r.

Przed wrześniem 2014 r. dzień wolny od pracy był ustalany odgórnie przez Dyrekcję.

W dniu 3 lutego 2015 r., w związku z niestawiennictwem A. J. w pracy, zadzwoniła do niej kadrowa – K. M.. A. J. wskazała, że korzysta z dnia wolnego za pracę w dniu 17 stycznia 2015 r., o czym informowała powoda. Powód miał jej również powiedzieć, że nie jest wymagane złożenie pisemnego wniosku.

Powód, w tym samym dniu, dowiedział się od kadrowej o zaistniałej sytuacji i wyraził wolę wyjazdu do A. J., aby sporządziła pisemny wniosek. W efekcie nie doszło do tego, albowiem pracownica mieszka poza R.. Sprawa wniosku zakończyła się w ten sposób, że dzień 3 lutego 2015 r. był dla A. J. dniem urlopu na żądanie, zgodnie z dyspozycją powoda.

W dniu 26 stycznia 2015 r. E. W. złożyła wniosek urlopowy. W dniu 3 lutego 2015 r. K. M. podczas nanoszenia dni wolnych pracowników na liście obecności zauważyła, że data 13 lutego 2015 r. wpisana przez pracownicę jako dzień urlopu wypoczynkowego została poprawiona przez powoda na datę 23 lutego 2015 r. Zmiany dokonał K. A. już po zatwierdzeniu urlopów przez Dyrektora Szkoły. Zgodnie z grafikiem przygotowanym przez powoda E. W. miała w dniu 13 lutego 2015 r. przebywać na urlopie. W rozmowie z kadrową E. W. zaprzeczyła, aby zmieniała datę urlopu i wskazywała, że według jej wniosku i przekonania dzień 13 lutego 2015 r. miał być dla niej dniem urlopu wypoczynkowego, a zatem nie stawiłaby się w pracy. Za pracę w dniu 17 stycznia 2015 r. E. W. otrzymała dzień wolny w dniu 23 stycznia 2015 r. i zwracała się w tej sprawie w formie pisemnej. W związku z zaistniałą sytuacją E. W. złożyła skargę do Dyrekcji na zachowanie powoda. Dodatkowo doszło do nieprzyjemnej rozmowy E. W. i powoda w łazience szkolnej.

W pozwanej szkole pracownik najpierw składał wniosek o urlop dyrektorowi szkoły, a po uzyskaniu jego akceptacji były one przedkładane bezpośredniemu przełożonemu.

Zgodnie z Regulaminem pracy obowiązującym u pozwanego dodatkowych dni wolnych od pracy nie wlicza się do urlopu. Oznaczeń nieobecności i czasu ich trwania dokonuje w liście obecności bezpośredni przełożony lub osoba prowadząca sprawy kadrowe (§ 2 ust. 1 i 9 Rozdziału VIII).

(dowód: akta osobowe powoda, Regulamin pracy (wyciąg) – k. 46, oświadczenie A. J. z dnia 27 kwietnia 2015 r. - k. 34, oświadczenie A. J. z dnia 4 lutego 2015 r. - k. 41, wniosek powoda z dnia 28 stycznia 2015 r. - k. 42, harmonogram - k. 43, oświadczenie K. M. z dnia 27 kwietnia 2015 r. - k. 44-45, wnioski i pisma o udzielenie urlopu oraz dni wolnych od pracy - k. 47-49, 84-95, pismo i oświadczenie E. W. z dnia 4 lutego 2015 r. i 27 kwietnia 2015 r. - k. 50-51, zeznania świadków: A. J. – k. 97, E. W. – k. 97, K. M. – k. 96, zeznania strony pozwanej E. B. - k. 120)

W dniu 6 lutego 2015 r. powód został wysłuchany przez pracodawcę. Przyznał się do zmiany daty na wniosku urlopowym E. W. i wprowadzenia w błąd pracownicy obsługi, jednakże nie potrafił racjonalnie wytłumaczyć motywów swojego postępowania.

W tym samym dniu pracodawca zastosował wobec K. A. karę porządkową nagany za fałszowanie dokumentacji i wprowadzenie w błąd pracowników obsługi. Podał, że w trakcie rozmowy z A. J. – pomocą nauczyciela, która nie pojawiła się w dniu 3 lutego w pracy, okazało się że została ona wprowadzona w błąd przez kierownika w związku z odbiorem dnia wolnego za pracę w dniu 17 stycznia 2015 r. Kolejna sytuacja dotyczyła poprawienia daty na wniosku urlopowym E. W., tj. zgodnie z wnioskiem pracownika miał on mieć urlop w dniu 13 lutego 2015 r., natomiast kadrowa zwróciła uwagę, że data wpisana przez pracownika została poprawiona na datę 23 lutego 2015 r., tym samym kolorem długopisu, co znajdujący się poniżej podpis kierownika. Poprawa daty została dokonana przez kierownika samowolnie bez uzgodnienia z pracownikiem. Pracodawca zarzucił, że swoim nieodpowiedzialnym działaniem kierownik naraził w/w pracownice na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wynikających z nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Pracownik został prawidłowo pouczony o dopuszczalności i sposobie wniesienia sprzeciwu oraz odwołania.

W dniu 11 lutego 2015 r. K. A. złożył sprzeciw od powyższej kary.

W dniu 13 lutego 2015 r. pracodawca odrzucił sprzeciw.

(dowód: akta osobowe powoda)

Oświadczeniem z dnia 13 lutego 2015 r. pozwany rozwiązał z powodem umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, wskazując, że przyczyną są: przewinienia związane z fałszowaniem dokumentacji, wprowadzaniem w błąd pracowników obsługi oraz niedopilnowaniem obowiązków pracowniczych, których wynikiem są nałożone na powoda: kara porządkowa w postaci nagany z dnia 6 lutego 2015 r. w związku z narażaniem podległych mu pracowników na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wynikających z nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy oraz kara porządkowa w postaci upomnienia z dnia 4 listopada 2014 r. w związku z nieprzestrzeganiem procedur dotyczących zamówień publicznych związanych z naprawą elewacji szkoły.

Powód wniósł odwołanie od powyższego rozwiązania stosunku pracy.

(dowód: akta sprawy tut. Sądu sygn. akt IV P 101/15)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie w/w dowodów, w tym dowodów z dokumentów, których wiarygodność nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania. Ich treść i autentyczność nie budzi wątpliwości, stanowiąc odzwierciedlenie stanu rzeczywistego.

Sąd uznał za wiarygodne w całości zeznania świadków: K. M., A. J. i E. W. jako zgodnych z rzeczowym materiałem dowodowym oraz z zeznaniami pozwanego. Sposób prezentacji faktów przez nich dokonywany jest wewnętrznie spójny i odpowiada wskazaniom doświadczenia życiowego.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania pozwanej E. B. jako konkretne i korespondujące z pozostałą częścią zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, także osobowego.

Sąd nie dał wiary zeznaniom powoda, że nie miał wiedzy na temat formy pisemnej wniosku o udzielenie dnia wolnego, albowiem już od listopada 2014 r. pracownicy mu podlegli składali wnioski z zachowaniem tej formy, sam powód złożył takowy w dniu 28 stycznia 2015 r. i nie poinformował o tym A. J.. Także do jego, a nie kadrowej, obowiązków, należało dokonywanie zmian i nanoszenie ich w grafikach. W przypadku A. J. taka czynność nie została podjęta i zgodnie z grafikiem, dzień 3 lutego 2015 r., był dla pracownicy dniem pracy. Odnośnie E. W., postępowanie dowodowe wykazało, że powód nie mógł uznawać, że w dniu 13 lutego 2015 r. odbiera ona dzień wolny za pracę w dniu 17 stycznia 2015 r., albowiem zgodnie z wnioskiem z dnia 19 stycznia 2015 r. pracownica odbierała dzień wolny w dniu 23 stycznia 2015 r. Trudno uznać za racjonalne tłumaczenie powoda, że dokonał poprawki wniosku urlopowego „przez pomyłkę”, w dodatku bez konsultacji z pracownicą, a okoliczność tę spostrzegła K. M. w dniu 3 lutego 2015 r. I w tym przypadku brak było stosownej adnotacji w grafiku.

Za bez znaczenia dla rozstrzygnięcia Sąd uznał twierdzenia strony pozwanej oraz dowody dotyczące innych uchybień w pracy powoda, w tym dotyczące procedury zamówień publicznych - jako nieobjęte karą porządkową. Z tych względów został pominięty dowód z dokumentacji dotyczącej procedury zamówień publicznych.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisami rozdziału VI działu IV Kodeksu pracy za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy pracodawca może zastosować wobec pracownika karę porządkową m.in. w postaci nagany. Z powołanego przepisu wynika zatem, iż odpowiedzialność porządkowa dotyczy sankcjonowania naruszeń powinności pracowniczych o charakterze porządkowym, obejmujących obowiązek przestrzegania: reguł czasu pracy (np. niepunktualność lub nieprzestrzeganie czasu pracy), porządku w procesie pracy (np. przebywanie na terenie zakładu pracy w czasie niedozwolonym, niestawienie się do pracy lub opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, niestosowanie się do przyjętej praktyki lub przepisów dotyczących usprawiedliwiania nieobecności w pracy), przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych i organizacji pracy (np. niewłaściwa obsługa stanowiska pracy).

Zgodnie z art. 109 § 1 KP kara nie może być zastosowana po upływie 2 tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia.

Wskazać należy, że pozwany pracodawca nie uchybił procedurze zastosowania kary porządkowej.

W zakresie zasadności nałożonej kary, postępowanie dowodowe wykazało zaistnienie sytuacji, które stanowiły podstawę zastosowania wobec powoda kary porządkowej. W pozwanej szkole, od września 2014 r., obowiązywało ustne zarządzenie dyrektora szkoły, że pracownicy składają wnioski o udzielenie dnia wolnego na piśmie i na piśmie otrzymują też pisemną akceptację swojego wniosku. Sytuacje świadczenia pracy w wymiarze ponadnormatywnym zdarzały się, wówczas pracownicy składali przedmiotowe wnioski do dyrektora szkoły. Dopiero po pisemnym uzyskaniu zgody pracodawcy mogli korzystać z ustalonego dnia wolnego. Sam powód złożył taki wniosek w dniu 28 stycznia 2015 r., czyli w tym samym dniu, gdy poinformował A. J. o braku konieczności złożenia na piśmie wniosku o udzielenie dnia wolnego w zamian za pracę w dniu wolnym od pracy.

Z kolei, w zakresie drugiej sytuacji, gdy powód poprawił datę, w której pracownik będzie korzystał z urlopu wypoczynkowego, to w ocenie sądu jest ona zupełnie niezrozumiała. Sam powód nie podniósł żadnych argumentów usprawiedliwiających takie zachowanie. Trudno to także uznać za pomyłkę, którą np. mogłoby być wpisanie błędnej daty urlopu pracownika w grafiku w porównaniu z jego wnioskiem. Z ustaleń sądu wynika, że powód zmienił datę urlopu pracownika w sposób nieuprawniony, bez konsultacji z nim.

Zgodnie z art. 100 § 2 pkt 2 KP pracownik jest obowiązany w szczególności przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku. Podkreślenia wymaga, że z racji zajmowania stanowiska kierowniczego od powoda można wymagać wyższego stopnia staranności przy realizacji tego obowiązku niż od innych pracowników. Jako kierownik powód był zobowiązany do opracowania planów urlopów pracowników i wykonywania odpowiedniego nadzoru nad pracownikami obsługi, do których należała zarówno A. J., jak również E. W.. Jego obowiązkiem było posiadanie odpowiedniej wiedzy w zakresie zasad korzystania z urlopów wypoczynkowych i innych dni wolnych. Jego obowiązkiem było także przekazanie tej wiedzy podległym pracownikom, a nie wprowadzanie ich w błąd, jak miało to miejsce w przypadku A. J.. Powód musiał też mieć informacje o pracownikach obecnych w pracy skoro był odpowiedzialny za sporządzanie grafików i wpisywanie ewentualnych dni urlopów czy też dni oddawanych za pracę w dniu wolnym.

W istocie zachowanie powoda doprowadziło do nieprzestrzegania przez niego ustalonej w pozwanej Szkole organizacji i porządku w procesie pracy. Takie zachowanie jest szczególnie naganne. W rezultacie okazało się bowiem, że A. J. w dniu 3 lutego 2015 r., pomimo braku odpowiedniego zgłoszenia i usprawiedliwienia swojej nieobecności, nie zgłosiła się do pracy, natomiast w przypadku E. W. taka sytuacja zaistniałby w dniu 13 lutego 2015 r. Pracownik nie może bowiem sam sobie udzielić urlopu czy też dnia wolnego za czas przepracowany w dniu wolnym od pracy. Samodzielne zaś udanie się pracownika na urlop, jak również nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy, może być uznana za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych w rozumieniu art. 52 § 1 pkt 1 KP.

Mając na uwadze powyższe, Sąd przyjął, że K. A. popełnił przekroczenie w rozumieniu art. 108 § 1 KP. Powyższe skutkowało oddaleniem powództwa.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 KPC w zw. z art. 108 § 1 KPC.