Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 lipca 2013 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Mariola Mastalerz

Protokolant st. sekr. sądowy Ilona Królikiewicz

po rozpoznaniu w dniu 4 lipca 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku J. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania J. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 26 października 2012 r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje J. S. prawo do emerytury od dnia 1 września 2012r.

Sygn. akt V U 1252/12

UZASADNIENIE

Wnioskodawca J. S. wystąpił w dniu 7 września 2012 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z wnioskiem
o przyznanie prawa do emerytury przewidzianej dla pracowników zatrudnionych
w szczególnym charakterze lub w szczególnych warunkach.

Decyzją z dnia 26 października 2012 roku wydaną w sprawie nr (...) organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury, podnosząc w uzasadnieniu, iż wnioskodawca nie udowodnił wymaganych przepisami 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Wnioskodawcy nie zaliczono do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od 8 lipca 1991 r. do 20 września 1993 r. w Fabryce (...) w P..

W odwołaniu wniesionym od powyższej decyzji w dniu 16 listopada 2012 r. J. S. wniósł o jej zmianę i przyznanie mu prawa do emerytury.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił co następuje:

J. S., urodzony (...), na dzień 1 stycznia 1999 r. udowodnił staż pracy wynoszący łącznie 25 lat okresów składkowych, nieskładkowych i uzupełniających, nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego i nie pracuje.

Wnioskodawca uprawniony jest do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy przyznanej na stałe.

(okoliczności niesporne, analiza akt emerytalnych )

Niekwestionowany przez ZUS okres zatrudnienia wnioskodawcy w szczególnych warunkach wynosi łącznie 13 lat, 5 miesięcy i 18 dni.

(dowód: odpowiedź na odwołanie k. 4-5, decyzja z dnia 26.10.2012 r. k. 19 akt emerytalnych)

W okresie od 8 lipca 1991 roku do dnia 20 września 1993 roku wnioskodawca był zatrudniony w Fabryce (...) w P..

W dniu 23 sierpnia 1993 r. wydano mu świadectwo pracy z adnotacją, że w okresie zatrudnienia zajmował stanowiska: tłoczarz w metalu, szlifierz i pracownik wydziału powłok ochronnych i ochrony środowiska.

(dowód: świadectwo pracy – k. 27-28 akt rentowych ZUS)

Wnioskodawcy nie zostało wystawione świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

(okoliczność bezsporna)

Fabryka (...) w P. zajmowała się produkcją zamków do drzwi i okien oraz okuć metalowych. Zakład ten należał do przemysłu metalowego. W zakładzie tym na parterze znajdował się wydział mechaniczny – tłocznia (zajmujący się wycinaniem poszczególnych elementów z blach, przy zastosowaniu matryc oraz odpowiednich urządzeń) oraz szlifiernia (zajmująca się szlifowaniem i polerowaniem wyciętych części). Na piętrze natomiast znajdował się dział montażu, w tym m.in. galwanizernia (zajmująca się pokrywaniem wypolerowanych części niklem bądź cynkiem) oraz druga szlifiernia.

J. S. początkowo został zatrudniony na stanowisku tłoczarz w metalu i na tym stanowisku pracował w okresie od 8 lipca 1991 roku do 1 marca 1992 roku. Jako tłoczarz wnioskodawca przy pomocy wyspecjalizowanych urządzeń wycinał (tłoczył) z blach poszczególne elementy zamków do drzwi i okien oraz okuć.

Z dniem 2 marca 1992 roku wnioskodawca został przeniesiony na stanowisko szlifierza. Na tym stanowisku pracował do 12 kwietnia 1992 roku. Jako szlifierz wytłoczone elementy obrabiał, tzn. szlifował i polerował aby nadać im odpowiedni kształt oraz gładkość. Wszystkie poszczególne elementy zanim trafiły do następnego działu tzn. galwanizerni, musiały zostać wyszlifowane.

Następnie z dniem 13 kwietnia 1992 roku J. S. został przeniesiony do pracy na wydziale powłok ochronnych i ochrony środowiska. Nazwa wydziału „powłoki ochronne” dotyczyła galwanizerni natomiast „ochrony środowiska” dotyczyła prac przy ściekach i odpadach. Wnioskodawca jako galwanizer pracował do około marca 1993 roku. Wówczas to zajmował się pokrywaniem poszczególnych, wyszlifowanych elementów cynkiem lub niklem, aby uchronić te elementy przed korozją.

Dopiero od połowy marca 1993 roku wnioskodawca zaczął pracować przy ściekach
i odpadach.

(dowód: zeznania świadka Z. S. nagranie od minuty 2.55 do 11.15 koperta k. 28,

zeznania świadka J. W. nagranie od minuty 11.39 do 18.15 koperta k. 28, zeznania wnioskodawcy J. S. nagranie od minuty 27.13-28.00 w zw. z nagraniem od minuty 18.18 do 26.29 w zw. z k. 10,

angaże k. 16,karty obiegowe zmian k.17)

Z. S. pracował w Fabryce (...) w P. jako monter okuć w okresie od 1952 roku do 1992 roku.

(dowód: zeznania świadka Z. S. nagranie od minuty 2.55 do 11.15 koperta k. 28)

J. W. pracował w Fabryce (...) w P. jako elektryk w okresie od 1977 roku do 1977 roku.

(dowód: zeznania świadka J. W. nagranie od minuty 11.39 do 18.15 koperta k. 28)

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

zważył co następuje :

Odwołanie jest uzasadnione, co skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn). Ustęp 4 art. 32 stanowi zaś, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Stosownie do art. 184 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

-

osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

-

ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia). Należy dodać, że warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale wykonuje prace o jakich mowa w rozporządzeniu (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Brak takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy nie wyklucza jednak dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w Kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Spór pomiędzy stronami, ograniczał się do faktu, czy ma on wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu (nie budzi wątpliwości, że wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, a w dniu (...) r. ukończył 60 lat).

Do stażu pracy w warunkach szczególnych nie zaliczono wnioskodawcy okresu zatrudnienia od 8 lipca 1991 r. do 20 września 1993 r. w Fabryce (...) w P..

Przeprowadzone postępowanie dowodowe na okoliczność charakteru wykonywanej przez J. S. pracy w spornym okresie doprowadziło do ustalenia, iż wnioskodawca faktycznie w okresach:

- od 8 lipca 1991 roku do 1 marca 1992 roku wykonywał prace tłoczarza,

- od 2 marca 1992 roku do 12 kwietnia 1992 roku prace szlifierza a

- od 13 kwietnia 1992 roku do połowy marca 1992 roku prace galwanizera.

Zakład w jakim pracował należał do przemysłu metalowego, bowiem zajmował się produkcją

zamków do drzwi i okien oraz okuć metalowych. Składał się z kilku działów w tym m.in. tłoczni, szlifierni, galwanizerni oraz gospodarki odpadami i ściekami.

Wnioskodawca pracując na tłoczni przy pomocy wyspecjalizowanych urządzeń wycinał (tłoczył) z blach poszczególne elementy zamków do drzwi i okien oraz okuć. Następnie jako szlifierz wytłoczone elementy obrabiał, tzn. szlifował i polerował, aby nadać im odpowiedni kształt oraz gładkość. Jako galwanizer zajmował się pokrywaniem poszczególnych, wyszlifowanych elementów cynkiem lub niklem, aby uchronić te elementy przed korozją. Pracując na tych poszczególnych stanowiskach, wnioskodawca wykonywał prace związane tylko z tym konkretnym działem, w pełnym wymiarze czasu pracy. Do innych pracy nie był wówczas kierowany.

Okoliczności powyższe znajdują potwierdzenie w treści jasnych i logicznych zeznań świadków Z. S. i J. W.. Świadek Z. S. pracował w tym samym zakładzie jako monter okuć i doskonale pamięta wnioskodawcę przy pracach galwanizatora. Podobnie świadek J. W. pamięta jak wnioskodawca pracował początkowo na tłoczni, szlifierni i galwanizerni.

Zeznania wnioskodawcy, jako korespondujące z odpowiednimi zeznaniami świadków Z. S. i J. W., Sąd również uznał za w pełni wiarygodne i stanowiące podstawę do poczynienia ustaleń faktycznych w spornej kwestii, jaką jest charakter pracy wnioskodawcy w Fabryce (...) w P. w okresach od 8 lipca 1991 roku do 1 marca 1992 roku, od 2 marca 1992 roku do 12 kwietnia 1992 roku i od 13 kwietnia 1992 roku do połowy marca 1992 roku.

Sąd Okręgowy za wiarygodne uznał również zeznania wnioskodawcy w zakresie w jakim twierdził on, że na pół roku przed zakończeniem stosunku pracy, pracował na oczyszczalni. Tym samym, Sąd Okręgowy uznał, iż pracował w tym dziale w okresie co najmniej od połowy marca 1993 roku do 20 września 1993 roku. Świadkowie nie posiadają wiedzy na temat od kiedy w tym dziale pracował wnioskodawca. Również w jego aktach osobowych, nie ma żadnej informacji, która poddawałaby w wątpliwość twierdzenia J. S.. Ponadto organ rentowy nie wniósł o przeprowadzenie jakiegokolwiek dowodu zmierzającego do pozbawienia mocy dowodowej powyższych środków dowodowych i tym samym do wykazania okoliczności przeciwnych.

Praca świadczona na stanowisku tłoczarz w metalu jest pracą w szczególnych warunkach ujętą w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz.U. z 1983r, nr 8, poz. 43 ze zm.) z działu III (obejmującego prace w hutnictwie i przemyśle metalowym) poz. 45, która obejmuje obsługę agregatów do walcowania, tłoczenia i ciągnienia wraz z urządzeniami pomocniczymi i wykańczającymi. Praca na stanowisku szlifierz ujęta jest w tym samym dziale pod pozycją 78, która obejmuje szlifowanie lub ostrzenie wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowanie mechaniczne, natomiast praca na stanowisku galwanizer (również ujęta w tym samym dziale ) pod pozycją 76 i obejmuje prace w hartowniach i wytrawialniach, praca ocynkowaczy, ocynowaczy, kadmowaczy oraz galwanizerów – cynkiem, miedzią, chromem, kadmem i niklem.

Tym samym uznać należało, iż wnioskodawca wykazał, że w okresie od 8 lipca 1991 roku do 15 marca 1993 roku (1 rok i 8 miesięcy) pracował w warunkach szczególnych.

Ten okres 1 roku i 8 miesięcy wraz z okresem uznanym przez organ rentowy tj. 13 lat, 5 miesięcy i 18 dni stanowi więcej niż wymagany ustawą staż 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Jednocześnie wnioskodawca, o czym była mowa wcześniej, spełnia pozostałe warunki do uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy uznając wniesione odwołanie za zasadne zmienił zaskarżoną decyzję na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. i przyznał wnioskodawcy prawo do świadczenia emerytalnego poczynając od dnia 1 września 2012 r. (tj. od pierwszego dnia miesiąca, w którym złożył wniosek o emeryturę - art. 129 ustawy o emeryturach i rentach z FUS).