Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: KIO 1103/15

WYROK
z dnia 10 czerwca 2015 r.


Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:

Przewodniczący: Emil Kuriata

Protokolant: Natalia Dominiak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 czerwca 2015 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 25 maja 2015 r. przez
wykonawcę M. M. prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo
Techniki Biurowej "SERVICE", ul. Botnicka 3/3; 81-015 Gdynia
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Oddział w Toruniu, ul. Mickiewicza 33-39; 87-100 Toruń,

przy udziale wykonawcy DIR sp. z o.o., ul. Pawłówek 37; 62-800 Kalisz, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego – po stronie zamawiającego,

orzeka:

1. Oddala odwołanie.

2. Kosztami postępowania obciąża odwołującego M. M. prowadzącą działalność
gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Techniki Biurowej "SERVICE", ul.
Botnicka 3/3; 81-015 Gdynia i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych, zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
M. M. prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo
Techniki Biurowej "SERVICE", ul. Botnicka 3/3; 81-015 Gdynia, tytułem wpisu od
odwołania.

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zmianami) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Toruniu.



Przewodniczący: ………………………….

syg. akt KIO 1103/15

Uzasadnienie

Zamawiający – Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Toruniu, ul. Mickiewicza 33-
39; 87-100 Toruń, prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, którego
przedmiotem jest „Serwis oraz zakup i dostawa materiałów eksploatacyjnych do drukarek dla
Oddziałów ZUS w Gdańsku, Elblągu, Koszalinie i Słupsku”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych
w dniu 14 kwietnia 2015 roku, pozycja 52155.
Dnia 20 maja 2015 roku, zamawiający poinformował wykonawców o wyniku
prowadzonego postępowania.
Dnia 25 maja 2015 roku wykonawca M. M. prowadząca działalność gospodarczą pod
nazwą Przedsiębiorstwo Techniki Biurowej "SERVICE", ul. Botnicka 3/3; 81-015 Gdynia
(dalej „Odwołujący”) wniósł odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1. art. 90 ust. 1 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, poprzez zaniechanie ponownego
wezwania odwołującego do udzielenia wyjaśnień oraz przedstawienia wymaganych
dokumentów w celu usunięcia wątpliwości, dotyczących podejrzenia, że oferta
odwołującego zawiera rażąco niską cenę,
2. art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, wyrażające się w błędnym zastosowaniu tego przepisu
w wyniku nieuprawnionego przyjęcia przez zamawiającego, że oferta odwołującego
zawiera rażąco niską cenę,
3. art. 7 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, poprzez zaniechanie jego zastosowania wobec
arbitralnego przyjęcia przez zamawiającego, że cena cząstkowa za serwis techniczny
(cena robocizny, dotycząca nie ujętych w wykazie typowych napraw) jest nierealna
i wypełnia znamiona rażąco niskiej ceny, podczas gdy ceny cząstkowe, zawarte
w ofertach innych wykonawców, ubiegających się o uzyskanie zamówienia w tym
samym przetargu, były niejednokrotnie niższe aniżeli ceny podane przez
odwołującego.

Mając powyższe na uwadze odwołujący wniósł o:
1) uwzględnienie odwołania i nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru
najkorzystniejszej oferty na część 1, 2, 3, 4 zamówienia oraz unieważnienia czynności
odrzucenia oferty odwołującego,
2) dokonanie ponownego badania i oceny ofert oraz wyboru oferty najkorzystniejszej;

3) przyznanie odwołującemu się kosztów postępowania przed Krajową Izbą Odwoławczą,
w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Interes odwołującego.
Odwołujący wskazał, że w toku przetargu - przed upływem terminu składania ofert - złożył
ofertę zawierającą cenę ofertową, która, przy uwzględnieniu kryteriów oceny ofert
określonych przez zamawiającego, okazała się ofertą plasującą się na pierwszym miejscu
w rankingu ofert złożonych przez wykonawców, biorących udział w przetargu. Odwołujący
wskazał, że ma interes w uzyskaniu zamówienia oraz może ponieść szkodę w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy Pzp, a tym samym może zostać
pozbawiony szans na uzyskania zamówienia publicznego.

Izba ustaliła, co następuje.
Izba stwierdziła, że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania, o których stanowi
przepis art. 189 ust. 2 ustawy - Prawo zamówień publicznych.
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
z zastosowaniem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych wymaganych przy
procedurze, której wartość szacunkowa zamówienia nie przekracza kwot określonych
w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.

Odwołujący wskazał, iż zamawiający w piśmie z dnia 6 maja 2015 r., wzywając
odwołującego do udzielenia wyjaśnień na okoliczność podejrzenia zawarcia w ofercie rażąco
niskiej ceny, skierował do niego ogólne pytanie o sposób kalkulacji zaoferowanej ceny
napraw podzespołów. Jednocześnie zamawiający domagał się od odwołującego wyjaśnienia
i przedstawienia dowodów, że „materiały oferowane w ofercie Wykonawcy” spełniają
wymagania, o których mowa w Opisie Przedmiotu Zamówienia - materiały eksploatacyjne,
stanowiącym załącznik P2 do s.i.w.z.
Odwołujący podniósł, że jego wyjaśnienia, odpowiadały na pytanie zamawiającego
w stopniu wystarczającym do usunięcia podejrzenia zawarcia rażąco niskiej ceny.
Odwołujący poddał pod wątpliwość uprawnienia zamawiającego do wzywania wykonawcy do
przedstawienia dowodów w celu potwierdzenia, że oferowany towar spełnia wymagania
zamawiającego. Zgodnie z s.i.w.z., zamawiający nie określił dokumentów, o których mowa
w art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp. Tym samym wykonawcy biorący udział w postępowaniu
nie zostali zobowiązani do przedstawienia dokumentów przedmiotowych potwierdzających
spełnienie wymagań zamawiającego w zakresie oferowanych towarów. Oznacza to, że
żądanie zamawiającego nie było uprawnione, a odwołujący nie może ponosić negatywnych
skutków prawnych w przypadku nieprzedstawienia takich dowodów.

Odwołujący zwrócił uwagę, że z treści zawiadomienia o odrzuceniu oferty odwołującego
wynika, że pomimo złożonych wyjaśnień wykonawcy w odpowiedzi na ogólne pytanie
zamawiającego, nadal (w ocenie zamawiającego) zachodzą wątpliwości czy cena jest
realną, rynkową ceną adekwatną do przedmiotu zamówienia. Zamawiający z jednej strony
sygnalizuje, że materiały eksploatacyjne, jakie odwołujący zamierza dostarczyć
zamawiającemu, budzą poważne wątpliwości, co do ich zgodności z wymaganiami
określonymi w s.i.w.z., z drugiej zaś strony wyraża opinię, że wyjaśnienia odwołującego na
okoliczność skalkulowania ceny standardowych usług serwisowych „budzą zdziwienie
w porównaniu z wysokością ceny zaoferowanej za 1 roboczogodzinę na pozostałe naprawy
nieujęte w typowym wykazie napraw, zadeklarowanej w ofercie wykonawcy”. Zdaniem
odwołującego, zamawiający nie był uprawniony do podejmowania decyzji o odrzuceniu oferty
odwołującego, jeżeli taka decyzja opierała się wyłącznie na podejrzeniach, wątpliwościach.
W przypadku wątpliwości zamawiający winien wyjaśnić istotne okoliczności poprzez
ponowne zwrócenie się do odwołującego z żądaniem udzielenia stosownych wyjaśnień. Jeśli
zamawiający powinien powtórzyć czynność wyjaśnień wysokości rażąco niskiej ceny w taki
sposób, aby był w stanie dokonać oceny, o której mowa w art. 90 ust. 3 p.z.p., nie musi
powtarzać tej części wyjaśnień, która już nastąpiła, tj. pierwszego wezwania do wyjaśnień,
lecz powinien je kontynuować. W swoim wezwaniu zamawiający powinien wskazać, jakich
dodatkowych informacji żąda od wykonawcy w zakresie przedstawionych pozycji tabeli
kalkulacji kosztów, ewentualnie na jakie okoliczności i w jakim zakresie wykonawca powinien
przedstawić dowody.
Odwołujący wskazał, że z treści wyliczeń zamawiającego wynika, że uwzględnione
zostały wartości wyrażone w kwotach brutto. Tymczasem odwołujący, jako podmiot
zwolniony z podatku VAT przedstawił ceny w kwocie netto. Oznacza to, że wyliczenia
zamawiającego nie obrazują rzeczywistych proporcji cen zawartych w ofertach, albowiem
porównują ceny brutto przedstawione przez pozostałych wykonawców z cenami netto
przedstawionymi przez odwołującego. W ocenie odwołującego, okoliczność zwolnienia
z podatku VAT ma istotne znaczenie w kontekście oceny wysokości ceny zawartej w ofercie
odwołującego.
Zgodnie z Formularzem oferty, stanowiącym Załącznik A do s.i.w.z., - cena ofertowa
składa się z dwóch części:
1) ceny za serwis techniczny drukarek, obejmującej sumę trzech cen cząstkowych,
określanych przez każdego z wykonawców na podstawie Formularza cenowego -
Serwis drukarek, (stanowiącego - w zależności od części zamówienia - Załącznik CG,
CE, CK, CS do s.i.w.z.), a mianowicie:
- ceny typowych napraw brutto,

- ceny za części zamienne - dotyczącej napraw nie ujętych w wykazie typowych
napraw,
- ceny robocizny brutto - dotyczącej napraw nie ujętych w wykazie typowych napraw
(obliczanej jako iloczyn ceny 1 roboczogodziny i 200 - szacowanej ilości
roboczogodzin w okresie realizacji umowy);
2) ceny za materiały eksploatacyjne określane przez każdego z wykonawców na
podstawie Formularza cenowego - Materiały eksploatacyjne (stanowiącego - w
zależności od części zamówienia - Załącznik DG, DE, DK, DS do s.i.w.z.).
Zdaniem odwołującego się twierdzenia zamawiającego w zakresie niewiarygodnej stawki
(1 zł.) za jedną roboczogodzinę w ramach standardowych usług naprawy i konserwacji
urządzeń oraz próbę uznania takiego sposobu kalkulacji ceny za argument potwierdzający
tezę o rażąco niskiej cenie (oferty) uznać należy za nieuprawnione. Odwołujący sprzeciwia
się interpretacji stosowania rygorów art. 90 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, w określaniu stawki
jednej roboczogodziny, przy uwzględnieniu rodzaju zamówienia (zamówienie mieszane -
usługa/ dostawa) oraz braku konieczności wykonania zamówienia przez osoby zatrudnione
na podstawie umowy o pracę.
W ocenie odwołującego za nieuprawniony należy uznać zarzut zamawiającego w zakresie
niespójności cen cząstkowych przedstawionych przez odwołującego. Odwołujący podniósł,
że kalkulacja ceny z tytułu „standardowych" napraw i konserwacji urządzeń może różnić się
od sposobu kalkulacji ceny z tytułu napraw urządzeń nieujętych w typowym wykazie napraw.
Uzasadnieniem dla takiego rozróżnienia może być m.in. rodzaj zamówienia - zamówienie
mieszane oraz charakter ceny cząstkowej w przypadku „standardowych" napraw.
Zdaniem odwołującego, zamawiający nie uwzględnił różnicy poszczególnych
komponentów spodziewanego wynagrodzenia za realizacje zamówienia. W ocenie
odwołującego wyrazem nierównego traktowania wykonawców, biorących udział
w postępowaniu, jest z jednej strony zakwestionowanie ceny cząstkowej (stawka 1 zł za
jedną roboczogodzinę „standardowych" napraw i konserwacji urządzeń) wskazanej przez
odwołującego w złożonych przez niego wyjaśnieniach na okoliczność podejrzenia zawarcia
rażąco niskiej ceny, z drugiej zaś akceptacja podanych przez innych wykonawców
wyjątkowo niskich cen (wskazanych wyraźnie w formularzu ofertowym) napraw nieujętych
w typowym wykazie napraw.

Zamawiający, w dniu 9 czerwca 2015 roku, złożył pisemną odpowiedź na odwołanie,
w której wniósł o oddalenie odwołania.
Zamawiający podniósł, iż w jego ocenie, w sytuacji zaistniałej w przedmiotowym stanie
faktycznym, ceny podane przez odwołującego, w złożonych przez niego ofertach, są cenami
rażąco niskimi. Odwołujący uzasadniając w swoich wyjaśnieniach wysokość ceny takich

elementów oferty jak np. koszty robocizny (cena roboczogodziny) posłużył się bardzo
ogólnymi stwierdzeniami. Odwołujący wskazał na niskie koszty ubezpieczenia społecznego,
podatków, brak składek z tytułu ubezpieczenia społecznego, niskie koszty dojazdów, niskie
koszty lokalowe, amortyzacja sprzętu, itp. - nie podał jednak żadnych konkretnych wyliczeń.
Zamawiający wskazał, że odwołujący uzasadniając niskie koszty dojazdów do miejsc
eksploatacji sprzętu (lokalizacji drukarek) twierdził, iż koszty dojazdów są znikome, ponieważ
odległość jego serwisu od miejsc wykonywania napraw i konserwacji jest nie większa niż 5
km. Na powyższe twierdzenie odwołujący nie przedstawił jednak żadnych dowodów ani
kalkulacji cen potwierdzających, iż faktyczne koszty dojazdów pozwalają na ustalenie
wysokości cen na zaoferowanym poziomie oraz czy odległości faktycznych dojazdów do
miejsc wykonywania serwisu wynosi zadeklarowane maksymalnie 5 km w jedną stronę.
Zamawiający podniósł, że odwołujący nie podparł swojej argumentacji żadnymi dowodami
umożliwiającymi zweryfikowanie przedstawionych informacji. Zamawiający zwrócił uwagę na
fakt, iż drukarki rozmieszczone są w różnych miejscach (inspektoratach, oddziałach)
znacząco odległych od siebie.

Do postępowania odwoławczego – po stronie zamawiającego, skutecznie zgłosił
przystąpienie wykonawca DIR sp. z o.o., ul. Pawłówek 37; 62-800 Kalisz.

Izba zważyła, co następuje.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska stron, oraz uczestnika
postępowania odwoławczego, złożone w pismach procesowych, jak też podczas rozprawy
Izba stwierdziła, iż odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła, że odwołujący posiada interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, kwalifikowanego możliwością poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy, o których mowa w art. 179 ust. 1
ustawy - Prawo zamówień publicznych, co uprawniało go do złożenia odwołania.

Zgodnie z Opisem Przedmiotu Zamówienia (OPZ), w zakresie serwisu drukarek,
stanowiącym załącznik P1 do s.i.w.z., zamówienie obejmuje: wykonywanie czynności
konserwacyjnych i naprawczych związanych z utrzymaniem drukarek w pełnej sprawności
techniczno-użytkowej w tym koszty używania narzędzi i materiałów (np. smary), koszty
części i podzespołów zamiennych, koszty dojazdu do miejsca lokalizacji (użytkowania)
drukarek. Zamawiający określił, że zakres ww. czynności obejmował będzie:
1) ocenę stanu technicznego sprzętu określająca konieczność jego naprawy lub likwidacji,

2) wystawianie ekspertyzy zawierającej stan licznika stron wydrukowanych przez
urządzenie,
3) diagnozowanie uszkodzeń,
4) wykonywanie napraw pogwarancyjnych,
5) sporządzenie protokołów napraw.
Zgodnie z OPZ w zakresie dostawy materiałów eksploatacyjnych, stanowiącym załącznik
P2 do s.i.w.z., zamawiający postanowił m.in., że „Oferowane przez Wykonawcę tonery,
tusze, bębny światłoczułe do drukarek muszą być w całości fabrycznie nowe. Poprzez
fabrycznie nowe tonery, tusze, bębny światłoczułe do drukarek rozumie się tonery, tusze,
bębny światłoczułe, które nie były wcześniej eksploatowane a do procesu ich wytwarzania
zostały wykorzystane tylko fabrycznie nowe, nieużywane elementy, w tym m.in. wałek
światłoczuły. Zaoferowane tonery, tusze, bębny światłoczułe do drukarek muszą posiadać
fabrycznie nieuszkodzone opakowanie jednostkowe z naniesionymi danymi technicznymi,
jednoznacznie definiującymi produkt, producenta oraz datę ważności. Zapakowane
próżniowo lub w inny sposób zabezpieczający przed wilgocią, uszkodzeniami
mechanicznymi lub dostępem światła.”.
Zamawiający podzielił przedmiot zamówienia na cztery części ze względu na właściwość
miejscową ww. Oddziałów ZUS, umożliwiając składanie przez wykonawców ofert
częściowych. Zamawiający w dniu 6 maja 2015 r. wezwał odwołującego do złożenia
wyjaśnień dotyczących podejrzenia, że oferta, złożona przez odwołującego na części 1, 2, 3,
4 zamówienia, zawiera rażąco niską cenę. W ww. wezwaniu zamawiający wskazał, że
odwołujący winien:
1. wyjaśnić wysokość cen napraw podzespołów - czy ceny te obejmują zgodnie ze wzorem
formularza cenowego (informacja pod wzorem tabeli: Cena naprawy 1 podzespołu brutto
obejmuje wszelkie niezbędne koszty ponoszone przez Wykonawcę, związane z naprawą
podzespołu, w szczególności koszt robocizny, części zamiennych, dojazdu, ewentualnej
wymiany całego podzespołu (w przypadku braku możliwości jego naprawy) - wszystkie
koszty niezbędne do należytego wykonania zamówienia,
2. wyjaśnić i przedstawić dowody, że „materiały oferowane w ofercie Wykonawcy” spełniają
wymagania, o których mowa w OPZ - materiały eksploatacyjne, stanowiącym załącznik
P2 do s.i.w.z.,
3. przedstawić szczegółowy opis oferowanych przez odwołującego materiałów
eksploatacyjnych (wymienionych przez zamawiającego w wezwaniu).

W odpowiedzi na ww. wezwanie, odwołujący potwierdził, że zaoferowane ceny napraw
uwzględniają wszystkie koszty związane z terminowym i pełnym wykonaniem zamówienia,
w tym koszty robocizny, ubezpieczenia społecznego, dojazdu serwisanta do zamawiającego,

itp., a ponadto przedstawił kalkulację cen jednostkowych za jednorazową konserwację
kserokopiarek/drukarek oraz stawki roboczogodziny z tytułu naprawy sprzętu, przy
uwzględnieniu kosztów usługi konserwacji (robocizny), ubezpieczenia społecznego, kosztów
z tytułu podatku dochodowego, kosztów wynagrodzeń, dojazdu serwisu do zamawiającego,
kosztów transportu sprzętu do warsztatu, w tym kosztów paliwa i amortyzacji samochodu,
inne kosztów funkcjonowania firmy (wynajem lokalu, obsługa księgowa). Odwołujący
w złożonych wyjaśnieniach uzasadnił wysokość zaoferowanych cen aktualną sytuacją
rynkową, podając przykłady akceptowanych przez wskazane jednostki sektora finansów
publicznych wyceny kosztów konserwacji i naprawy (roboczogodziny); w szczególności
przedstawił kalkulację ceny napraw wybranych podzespołów, wskazując, że są to ceny
oferowane na akceptowanym dotychczas przez zamawiającego poziomie, przedstawił
kalkulację kosztów naprawy podzespołów (z formularza ofertowego) i uzasadnił ich niski
poziom zakupem części zamiennych i podzespołów bezpośrednio od jednego
z największych w Trójmieście importerów - firmy Baltex z siedzibą w Sopocie (na
potwierdzenie wyjaśnień - załączył ofertę cenową tej firmy). Ponadto odwołujący potwierdził,
że zaoferowane ceny materiałów eksploatacyjnych spełniają wszystkie wymagania zawarte
w OPZ w zakresie dostawy materiałów eksploatacyjnych, przedstawił kalkulację cen
wybranych materiałów eksploatacyjnych oraz odniósł się do aktualnie obowiązujących cen
rynkowych, a dodatkowo zwrócił uwagę zamawiającego, że niski poziom cen zawartych
w złożonej przez niego ofercie, uzasadnia obiektywna okoliczność związana ze zwolnieniem
odwołującego z podatku VAT.

W dniu 20 maja 2015 r. zamawiający powiadomił odwołującego się o odrzuceniu jego
oferty złożonej na 1, 2, 3, 4 części zamówienia, wobec stwierdzenia, że zawiera rażąco niską
cenę. W ocenie zamawiającego, złożone przez odwołującego wyjaśnienia nie potwierdzają,
że złożona oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W uzasadnieniu decyzji o odrzuceniu oferty, zamawiający wskazał, że:
1) wykonawca nie wyjaśnij wysokości cen napraw konkretnych podzespołów drukarek,
2) materiały eksploatacyjne, jakie Wykonawca zamierza dostarczyć Zamawiającemu,
budzą poważne wątpliwości, co do ich zgodności z wymaganiami określonymi
w s.i.w.z.,
3) wykonawca uzasadniając wysokości cen takich elementów oferty, jak m.in. koszt
robocizny (cena roboczogodziny), koszt ubezpieczenia społecznego, koszt podatków
dochodowych, posłużył się bardzo ogólnymi stwierdzeniami, natomiast w zakresie
kosztów dojazdów nie przedstawił kalkulacji cen faktycznych dojazdów, a także nie
przedstawił żadnych dowodów na poparcie przedstawionej argumentacji,

4) w zakresie wysokości cen napraw konkretnych podzespołów Wykonawca określił
jedynie cenę zakupu każdego z podzespołów oraz wysokość marży, jaką pobiera przy
naprawie konkretnego elementu,
5) marża ustalona przez Wykonawcę za wykonanie napraw budzi wątpliwości,
a wyjaśnienia „nie są przekonujące, konkretne ani spójne z innymi oświadczeniami"
Wykonawcy, stawka na poziomie 1 zł, za jedną roboczogodzinę wykonania usługi
konserwacji i napraw jest rażąco niska i nie pokrywa kosztu pracy pracownika
zatrudnionego z minimalnym wynagrodzeniem, które wynosi w 2015 r. - 1750 zł brutto
miesięcznie, w ocenie Zamawiającego taka kalkulacja ceny (cząstkowej) pozostaje
w sprzeczności z przepisem art. 90 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp,
6) wyjaśnienia Wykonawcy na okoliczność skalkulowania ceny standardowych usług
serwisowych „budzą zdziwienie w porównaniu z wysokością ceny zaoferowanej za
1 roboczogodzinę na pozostałe naprawy nieujęte w typowym wykazie napraw,
zadeklarowanej w ofercie Wykonawcy.
Zamawiający, uzasadniając decyzję o odrzuceniu oferty odwołującego, wskazał, że cena
zawarta w ofercie złożonej na części 1, 2, 3, 4 zamówienia pozostaje w dysproporcji
w stosunku zarówno do wartości szacunkowej przedmiotu zamówienia, jak i do średniej
arytmetycznej wszystkich ofert, jakie złożone zostały na poszczególne części zamówienia.

W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej zarzuty odwołującego są niezasadne.

Przepis art. 90 ust. 1 ustawy - Prawo zamówień publicznych stanowi, że jeżeli cena oferty
wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi wątpliwości
zamawiającego, co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie
z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów,
w szczególności jest niższa o 30% od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen
wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie
dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny,
w szczególności w zakresie:
1) oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy,
oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia
ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie
art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
(Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314);
2) pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.

W przedmiotowym postępowaniu zamawiający zobligowany był do zastosowania przepisu
art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, w odniesieniu do oferty odwołującego, gdyż cena jego oferty
zawierała cenę o 30% niższą od wartości zamówienia. Cena oferty odwołującego była
również niższa o 30 % od średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert.
Wykonawca – odwołujący, odpowiadając na wezwanie zamawiającego, zgodnie z
przepisem art. 90 ust. 2 ustawy Pzp, zobowiązany jest wykazać, że oferta nie zawiera rażąco
niskiej ceny.
Jak wynika z przepisu art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, zamawiający zwracając się o udzielenie
wyjaśnień, żąda przedłożenia dowodów, dotyczących okoliczności wskazywanych w treści
składanych przez wykonawcę wyjaśnień, dotyczących elementów oferty mających wpływ na
wysokość ceny.
Brak złożenia wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz z dostarczonymi
dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia, zamawiający zgodnie z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp – odrzuca taką ofertę. Jako
podstawę odrzucenia oferty zamawiający zobowiązany jest wskazać przepis art. 89 ust. 1 pkt
4 ustawy - Prawo zamówień publicznych, który nakazuje odrzucić ofertę, która zawiera
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W okolicznościach przedmiotowej sprawy, Izba stwierdziła, że odwołujący nie
odpowiedział na wezwanie zamawiającego w sposób usuwający wątpliwości zamawiającego
w sposób zupełny i dostateczny, czego skutkiem była prawidłowa decyzja zamawiającego
o odrzuceniu oferty odwołującego. Należy bowiem porównać treść pisma zamawiającego,
w którym wskazał, jakiego typu wątpliwości miał zamawiający z treścią odpowiedzi
odwołującego.
W ocenie Izby nie budzi wątpliwości fakt, iż wyjaśnienia odwołującego są obszerne, jeżeli
chcemy je analizować metodą ilościową. Jednakże nie liczy się wielość stron zapisanych,
czy też wielość argumentacji przytoczonej w piśmie odwołującego, a merytoryczna wartość
przedstawionych wyjaśnień. Wyjaśnień, które zgodnie z przepisem art. 90 ust. 1 ustawy Pzp,
muszą być poparte dowodami. Czymże bowiem byłyby dowolne wyjaśnienia wykonawcy,
jeżeli nie można by było ich zweryfikować. Jedynie stanowiskiem strony, ukształtowanym
w postępowaniu na przekonanie drugiej strony, co do swojego spojrzenia na sprawę.
Weryfikację natomiast można przeprowadzić wyłącznie o przedstawione dowody.
W postępowaniu wyjaśniającym przed zamawiającym, odwołujący przedstawił dwa
dowody: ofertę handlową firmy Baltex z siedzibą w Sopocie oraz wydruki cen oferowanych
materiałów, jakie są możliwe do osiągnięcia na wybranym portalu aukcyjnym.
W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej odwołujący nie udowodnił, że cena podana
w ofercie (na każdą część zamówienia) nie jest ceną rażąco niską. W szczególności
odwołujący nie przedstawił dowodów na okoliczności podnoszone w wyjaśnieniach,

a mianowicie: kosztów współpracy z podwykonawcami, faktycznej odległości dojazdów od
podwykonawców od siedzib inspektoratów w poszczególnych miastach, zwolnienia z
płacenia podatku VAT, zgodności parametrów oferowanych materiałów z OPZ
zamawiającego czy kosztów naprawy podzespołów.
W zakresie elementu wyjaśnień – kosztów współpracy z podwykonawcami - odwołujący
podał, że „W usłudze konserwacji i naprawy zawarte są głównie wartości intelektualne osób
prowadzących serwis kserokopiarek, takich jak wiedza, doświadczenie, wieloletnia praktyka,
itd.”. Ponadto odwołujący podał, że „Osoby serwisujące zwolnione są z obowiązku płacenia
składek na ubezpieczenie społeczne gdyż prowadzą własną działalność gospodarczą i
jednocześnie są zatrudnione na umowę o pracę w innych zakładach lub też są na
emeryturze. (…). Koszty robocizny kształtowane są poprzez negocjacje.. (…). Niektóre
osoby korzystają również z pomocy ustawodawcy w zakresie niższych podatków
dochodowych.”.
Odnośnie kosztów dojazdów, odwołujący podał, że „W związku z korzystaniem z osób,
które prowadzą własną działalność gospodarczą, koszty dojazdu liczone są jako koszty od
swoich miejsc zamieszkania do miejsc zamawiającego.”. Dodatkowo odwołujący dokonał
wyliczenia kosztów dojazdu (koszt paliwa i amortyzacji samochodu) przyjmując, że odległość
jaką będzie pokonywał serwisant to maksymalnie 10 km w jedną stronę.
Odwołujący wyjaśniając zaoferowaną cenę w zakresie kosztów naprawy podzespołów
wskazał, że „Cena naprawy podzespołu skalkulowana została jako cena zakupu nowego
podzespołu – marża (w którą wkalkulowane są inne koszty usługi, jak koszt robocizny,
dojazdu, itd.)”. Natomiast, co do zgodności przedmiotu oferty z OPZ odwołujący stwierdził,
że „(…) spełniają wszystkie wymagania zawarte w specyfikacji (…).”.
Biorąc pod ocenę treść złożonych wyjaśnień, Izba stwierdziła, że odwołujący w sposób
bardzo ogólnikowy i mało przekonywujący starał się udowodnić zamawiającemu, że cena
ofertowa nie jest rażąco niska. Jednakże zamawiający prawidłowo stwierdził, że wyjaśnienia
złożone przez odwołującego nie odpowiadają wymogom przepisu art. 90 ust. 1 ustawy Pzp.
W szczególności wskazać należy, że odwołujący nie przedstawił żadnych dowodów, które
potwierdzałyby zasadność dokonanych wyliczeń (cena ofertowa). Gołosłowne twierdzenia o
szeroko podjętej współpracy, która właściwie to będzie świadczona prawie za darmo,
odległość do punktów zamawiającego jest tak bliska, że nie generuje prawie żadnych
kosztów, czy też oświadczenia o zwolnieniach podatkowych, nie znajdują swojego
odzwierciedlenia w żadnym materiale dowodowym. Zastrzeżenia i wątpliwości znajdują
swoje uzasadnienie również w innych elementach, takich jak odległość do siedzib
zamawiającego. Zamawiający wskazał od kilku do kilkunastu siedzib, w których będą
świadczone usługi naprawy i konserwacji, np. Wejherowo, Puck, Malbork, Kwidzyń, Iława,
Ostróda, Wałcz, Kołobrzeg, Chojnice, Lębork. Odwołujący nie podał, a zarazem nie

udowodnił, że w każdej z tych miejscowości nawiązał współpracę z osobą, która z kolei
będzie miała nie większą niż 10 km drogę dojazdu do punktu zamawiającego. Nadto
odwołujący w ofercie nie oświadczył, że będzie polegał na podwykonawcach.
Jeżeli zaś chodzi o wykazanie zgodności przedmiotu oferty z OPZ i w tym zakresie
możliwości stwierdzenia przez zamawiającego, że przedmiot oferty zgodny jest z tym opisem
przez co możliwe do zaoferowania były ceny jak w ofercie, Izba stwierdziła, że odwołujący
powyższą kwestię pozostawił zamawiającemu do oceny bez jakiejkolwiek próby wyjaśnienia
wątpliwości zamawiającego. Fakt oferowania takich samych produktów jakie oferuje
odwołujący w przedmiotowym postępowaniu za ceny podobne na portalach aukcyjnych nie
oznacza, że parametry przedmiotu oferty zgodne są z OPZ. Być może zaistniała taka
sytuacja, że oferowany przez odwołującego przedmiot dlatego ma tak niską cenę, gdyż nie
spełnia parametrów zamawiającego, jest gorszej jakości. Odwołujący nie dał
zamawiającemu szansy na odparcie tego typu zastrzeżeń. Dlatego też zamawiający
pozostając w dbałości o finanse publiczne jednostki nie mógł sobie pozwolić na dokonanie
zakupu materiałów, które w dłuższym okresie użytkowania mogą spowodować awarie
użytkowanych urządzeń. Odwołujący nie przekazał zamawiającemu w tym zakresie żadnego
dowodu w postaci ulotki, broszury, instrukcji, specyfikacji technicznej oferowanych
materiałów, które potwierdziłyby zgodność z OPZ.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła również, że odwołujący bezzasadnie zarzucił
zamawiającemu naruszenie art. 90 ust. 1 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, poprzez
zaniechanie ponownego wezwania odwołującego do udzielenia wyjaśnień oraz
przedstawienia wymaganych dokumentów. W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej czynność
zamawiającego wezwania do złożenia wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny oraz
czynność złożenia wyjaśnień wraz z dowodami ma charakter czynności jednokrotnej,
analogicznie jak możliwość zastosowania przepisu art. 26 ust. 3 ustawy Pzp. Zamawiający
nie może bowiem w sposób nieskończony prowadzić niejako negocjacji, poprzez wielokrotne
wzywanie do wyjaśnień. Zamawiający wzywa, a wykonawca wyjaśnia i dowodzi. Zgodnie
z art. 90 ust. 2 ustawy Pzp, wykonawca ma obowiązek przekonać zamawiającego. Tak więc
cały arsenał argumentów i dowodów winien być złożony w sposób wystarczający
i ostateczny. W przeciwnym razie, zamawiający odrzuci ofertę.
W ocenie Izby zamawiający nie naruszył również zarzucanych naruszeń przepisów art. 7
ust. 1 i 2 ustawy Pzp. Zamawiający w sposób prawidłowy, z zachowaniem zasady równego
traktowania i uczciwej konkurencji traktował wszystkich uczestników postępowania,
a czynności związane z przygotowaniem oraz przeprowadzeniem postępowania o udzielenie
zamówienia wykonywały osoby zapewniające bezstronność i obiektywizm. Dowodu
przeciwnego w tym zakresie odwołujący nie przedstawił.

Biorąc pod uwagę powyższe, orzeczono jak w sentencji.

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do jego wyniku - na podstawie art. 192
ust. 9 i 10 ustawy - Prawo zamówień publicznych.


Przewodniczący: …………………………