Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: KIO 1601/15
WYROK
z dnia 10 sierpnia 2015 r.

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:

Przewodniczący: Agata Mikołajczyk

Protokolant: Rafał Komoń

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 sierpnia 2015 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 27 lipca 2015 r. przez wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia: (1) ELECTREN S.A., (2) VIAS Y
CONSTRUCCIONES S.A., adres dla pełnomocnika: Avda. Brasil 6, 2 a Planta, 28020
Madryt w postępowaniu prowadzonym przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., ul.
Targowa 74, 03-734 Warszawa,

przy udziale wykonawcy Trakcja PRKiI S.A., ul. Złota 59 XVIII p., 00-120 Warszawa,
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego

orzeka:

1. oddala odwołanie;
2. kosztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: (1) ELECTREN S.A.), (2) VIAS Y CONSTRUCCIONES S.A., adres dla
pełnomocnika: Avda. Brasil 6, 2 a Planta, 28020 Madryt i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr (słownie:
dwadzieścia tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia: (1) ELECTREN S.A., (2) VIAS Y
CONSTRUCCIONES S.A., adres dla pełnomocnika: Avda. Brasil 6, 2 a Planta, 28020
Madryt tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: (1)
ELECTREN S.A., (2) VIAS Y CONSTRUCCIONES S.A., adres dla pełnomocnika:
Avda. Brasil 6, 2 a Planta, 28020 Madryt na rzecz PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.,
ul. Targowa 74, 03-734 Warszawa kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset
złotych, zero groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika.

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Warszawie: Warszawa-Praga.


Przewodniczący: ……………………….

Sygn. akt: KIO 1601/15
Uzasadnienie

Postępowanie prowadzone jest w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie ustawy z
dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.)
[ustawa Pzp) przez Zamawiającego – PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z siedzibą w
Warszawie - jednostka prowadząca postępowanie: PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.
Centrum Realizacji Inwestycji Region Północny z Gdańska, którego przedmiotem jest
„„Zaprojektowanie i wykonanie robót branży elektro-energetycznej w torze nr 1 i 2 na odcinku
Inowrocław - Bydgoszcz Główna w ramach zadania inwestycyjnego pn.: „Rewitalizacja linii
kolejowej nr 131 Chorzów Batory - Tczew, odcinek Bydgoszcz Główna - Zduńska Wola -
Chorzów Batory." Odwołujący – wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie
zamówienia - Konsorcjum w składzie: ELECTREN S.A. (Lider Konsorcjum) oraz VIAS Y
CONSTRUCCIONES S.A. z Madrytu [Hiszpania] [wykonawca Electron] zarzucił
Zamawiającemu naruszenie przepisów ustawy Pzp podnosząc dokonanie błędnej oceny
wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami w zakresie rażąco niskiej ceny złożonych przez
Odwołującego w dniu 2 czerwca 2015 r. (nr pisma: 15-06-001) oraz w dniu 26 czerwca 2015
r. (nr pisma: 15-06-85), a w konsekwencji odrzucenie oferty Odwołującego na podstawie art.
90 ust. 3 Pzp w zw. z art. 89 ust. 1 pkt. 4 Pzp. Zaskarżonym czynnościom zarzucił
naruszenie: (1) art. 90 ust. 3 Pzp. z uwagi na błędną ocenę złożonych wyjaśnień oraz
uznanie, że oferta Odwołującego zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia, podczas, gdy Odwołujący w złożonych wyjaśnieniach udowodnił, że jego oferta
nie zawiera rażąco niskiej ceny, potwierdzając tym samym jej rynkowy charakter; (2) art. 90
ust. 3 Pzp w zw. z art. 89 ust. 1 pkt. 4 Pzp z uwagi na odrzucenie oferty Odwołującego, jako
zawierającej rażąco niską cenę, pomimo tego, że złożone wyjaśnienia potwierdziły, że oferta
nie zawiera rażąco niskiej ceny. W związku z powyższym, wniósł o uwzględnienie odwołania
oraz o nakazanie Zamawiającemu: unieważnienie decyzji o wyborze, jako najkorzystniejszej
oferty wykonawcy TRAKCJA PRKil S.A. z siedzibą w Warszawie (Trakcja) i, o odrzuceniu
oferty Odwołującego oraz dokonania ponownego badania i oceny ofert z uwzględnieniem
oferty Odwołującego, oraz uznania, że złożone wyjaśnienia w zakresie rażąco niskiej ceny
są wystarczające i potwierdzają, że oferta Odwołującego nie zawiera rażąco niskiej ceny w
stosunku do przedmiotu zamówieniem oraz dokonanie wyboru, jako najkorzystniejszej oferty
Odwołującego, a także zasądzenie od na rzecz wykonawcy kosztów postępowania
odwoławczego. Wykonawca podał, że posiada interes w uzyskaniu zamówienia w
rozumieniu art. 179 ust. 1 Pzp z uwagi na to, że gdyby Zamawiający prawidłowo
przeprowadził postępowanie nie doszłoby do odrzucenia oferty wykonawcy na podstawie art.
89 ust. 1 pkt 4 Pzp i jego oferta zostałaby uznana za najkorzystniejszą i wskutek działań

Zamawiającego wykonawca może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przepisów ustawy
Pzp. W uzasadnieniu zarzutów odwołania podał w szczególności, że zgodnie z
postanowieniami SIWZ (pkt 20.9 SiWZ Tom I), kryteriami oceny ofert w Postępowaniu były:
całkowita cena brutto (85 %), okres gwarancji i okres rękojmi za wady (10 %) oraz termin
realizacji (5 %). W toku postępowania Zamawiający czterokrotnie zwracał się do
Odwołującego z prośbą o złożenie oświadczeń, dokumentów lub wyjaśnień, z których dwa
dotyczyło udzielenia wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość
ceny. Z uwagi na znaczną szczegółowość przedstawionych wyjaśnień, w tym obszernych
kalkulacji oraz załączników w postaci ofert podwykonawców, Odwołujący objął odpowiedzi
tajemnicą przedsiębiorstwa (dowód: (i) żądanie wyjaśnień Zamawiającego z dnia 26 maja
2015 roku, znak IREZA2c-216-02/2015, (ii) odpowiedź Odwołującego z 2 czerwca 2015
roku, znak 15-06-001, (iii) żądanie wyjaśnień Zamawiającego z 23.06.2015 r., (iv) odpowiedź
Odwołującego z 26.06.2015 r. Zgodnie z przekazaną informacją oferta wykonawcy Trakcja z
cenę 8.423.581,20 zł brutto oraz wskazująca termin realizacji zamówienia na 31 sierpnia
2016 r. została wybrana, jako najkorzystniejsza, a oferta Odwołującego z ceną 6.519.000,00
zł brutto oraz terminem realizacji ustalonym na 31 maja 2016 r. została odrzucona na
podstawie art. 90 ust. 3 Pzp w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp.

Wykonawca w odwołaniu, złożył także na podstawie art. 189 ust. 6 Pzp, wniosek o
wyłączenie jawności rozprawy w części, na której będzie rozpatrywany pierwszy z zarzutów,
podnosząc, że (…) opisywane w niniejszym odwołaniu okoliczności dotyczą kwestii objętych
przez Odwołującego na etapie postępowania tajemnicą przedsiębiorstwa, oraz z uwagi, że
do postępowania odwoławczego mogą przystąpić inni wykonawcy biorący udział w
postępowaniu”. Jako uzasadnienie wniosku podniósł, że Odwołujący na okoliczność
wykazania prawidłowości pierwszego z zarzutów, chciałby przedstawić argumentację oraz
dodatkowe objaśnienia w postaci szczegółowych kalkulacji poszczególnych pozycji tabeli
elementów rozliczeniowych, a dokonanie tego powoduje konieczność odniesienia się wprost
do informacji z jego oferty i wyjaśnień, które zostały objęte tajemnicą przedsiębiorstwa.
Informacje, które wykonawca powoła na rozprawie, dotyczą metody kalkulacji ceny, która
umożliwia mu stworzenie konkurencyjnej oferty. W związku z powyższym zależy wykonawcy
na tym, aby informacje te nie dostały się w posiadanie innych wykonawców, konkurujących z
Odwołującym na rynku. Reasumując podał, że na poparcie swoich twierdzeń strony chciałby
przedstawić kolejne dowody bez narażania się na niezamierzone i przypadkowe ich
ujawnienie.
Odnośnie pierwszego z zarzutów podał, że w pierwszym wezwaniu z 26 maja 2015 r.
Zamawiający zobligował wykonawcę do przedstawienia głównych czynników cenotwórczych
wpływających na wysokość ceny ofertowej oraz przedłożenia szczegółowych wyliczeń lub

kalkulacji, przedstawiających sposób obliczenia zaproponowanej ceny ofertowej. Powyższe
żądanie zostało spełnione przez Odwołującego w sposób kompletny i szczegółowy. W
wyjaśnieniach z 2 czerwca 2015 r. Odwołujący przedstawił uzasadnienie złożonej oferty wraz
z dowodami w postaci kalkulacji oraz tabel prezentujących m.in. wartość kosztów pośrednich
i bezpośrednich inwestycji, listę materiałów wliczonych w projekt, szacunki w zakresie
kosztów siły roboczej a także przekazał Zamawiającemu do wglądu przygotowany przez
siebie projekt wstępny inwestycji. Odwołujący wskazał i uzasadnił także obiektywne czynniki,
które umożliwiły mu poczynienie znacznych oszczędności w swojej ofercie. Zamawiający
powtórnie w dniu 23 czerwca 2015 r. zwrócił się z żądaniem złożenia ponownych wyjaśnień.
W piśmie tym Zamawiający zawarł listę kilku pytań, z których większość dotyczyła
przedstawienia dowodów w postaci ofert lub umów z podwykonawcami oraz kalkulacji w
zakresie szacunków zawartych w pierwszych wyjaśnieniach. Dowody oraz ponowne
wyjaśnienia w zakresie szacunków zostały przez Odwołującego przedstawione w
odpowiedzi(dowód: załączniki nr 1-5 i 9 do wyjaśnień Odwołującego z 26.06.15). Odwołujący
zatem odpowiedział szczegółowo na każde z zadanych pytań, a tam, gdzie to było konieczne
przedstawił stosowne dowody w postaci ofert podwykonawców. W związku z powyższym,
zarówno wyjaśnienia z 2.06.15 r., jak i wyjaśnienia z 26.06.2015 r. dowodziły realności
zaoferowanej przez Odwołującego ceny. Odwołujący w drugim piśmie do Zamawiającego
przedstawił także analizę wybranych dotychczas ofert przetargowych na wykonanie robót w
branży sieci trakcyjnej dla PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. w roku 2015. Z przedstawionych
tam danych wynikało niezbicie, że oferta Odwołującego znajduje się na podobnym poziomie
cenowym, co zwycięskie oferty w innych postępowaniach. W opinii Odwołującego powyższe
dodatkowo potwierdziło, że jego oferta posiada charakter rynkowy. W związku z tym, ocena
wyjaśnień dokonana przez Zamawiającego była błędna, bowiem na podstawie posiadanych
informacji oraz dowodów w postaci szczegółowych kalkulacji oraz ofert podwykonawców
Zamawiający nie mógł mieć jakichkolwiek wątpliwości odnośnie realności zaoferowanej
przez Odwołującego ceny. Wykonawca stwierdził, że z uzasadnienia do zawiadomienia o
odrzuceniu oferty Odwołującego wynika, że Zamawiający nie wziął pod uwagę
dostarczonych wyjaśnień i dowodów, twierdząc, że już pojedyncze ceny jednostkowe
przekonują go o istnieniu w ofercie Odwołującego rażąco niskiej ceny. Zamawiający wskazał
także, że jeden z przejawów posiadania przewagi konkurencyjnej przez Odwołującego nad
konkurentami w jego opinii stanowi przejaw czynu nieuczciwej konkurencji. Powyższe
uzasadnienie decyzji o odrzuceniu oferty Odwołującego potwierdza, że ocena wyjaśnień
wykonawcy została dokonana w sposób nieprawidłowy z naruszeniem przepisów prawa.
Wskazał ponadto, że informacje i kalkulacje przedstawione w pierwszym wyjaśnieniu z
2.06.2015 r. były prawidłowe i na tyle szczegółowe, że powinny w zupełności rozwiać
wątpliwości odnośnie rażąco niskiej ceny (dowód: wyjaśnienia Odwołującego z 2.06.15 oraz

opinia biegłego z zakresu budownictwa, specjalność kosztorysowanie, na okoliczność
potwierdzenia rzetelności i kompletności kalkulacji ceny oferty oraz objaśnienia
poszczególnych wartości znajdujących się w tabelach zawartych w wyjaśnieniach).
Odwołujący podał również, że w trakcie przygotowywania oferty, przy pomocy własnego
biura projektowego, dokonał gruntownej i kompletnej analizy przedmiotu zamówienia.
Przygotowany w ten sposób projekt wstępny dostarczył wykonawcy wiedzę w zakresie
realnego zakresu niezbędnych do wykonania robót, odpowiadającego wymogom określonym
w SIWZ oraz PFU. W oparciu o powyższą wiedzę, Odwołujący ustalił najpierw szczegółowe
rozwiązania funkcjonalne, techniczne a także materiały niezbędne do realizacji zadania a
następnie dokonał szacunku swojej oferty. Wstępny projekt Odwołującego był znany
Zamawiającemu, bowiem stanowił załącznik do jego pierwszych wyjaśnień z 2 czerwca 2015
r. W trakcie oceny wyjaśnień Zamawiający całkowicie pominął powyższy dokument, pomimo
tego, że w znacznej mierze determinował i jednocześnie potwierdzał koszty oferty
Odwołującego. W opinii Odwołującego, bez rzetelnej analizy powyższego dokumentu nie jest
możliwe dokonanie prawidłowej oceny przedstawionych przez Odwołującego wyjaśnień.
Powyższe ponownie potwierdza dokonanie błędnej oceny wyjaśnień złożonych przez
wykonawcę, który wskazał na cztery obiektywne czynniki, uzasadniające poziom
zaoferowanej ceny, a które także zostały całkowicie pominięte w trakcie badania wyjaśnień.
Wskazał, że Odwołujący posiada na własność specjalistyczny sprzęt potrzebny do realizacji
niniejszego zamówienia. Nie może budzić zatem wątpliwości, że czynnik ten umożliwia
obniżenie kosztów związanych np. z jego wynajmem. Ponadto, z uwagi na realizację
wcześniejszych zamówień, posiada obecnie w swoich magazynach niewykorzystane
materiały, które nadają się do realizacji niniejszego zamówienia. Z uwagi na wieloletnią
współpracę na rynku posiada także bardzo korzystne oferty na poszczególne materiały od
swoich podwykonawców. Zgodnie z orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej, taka
obiektywna okoliczność powinna zostać uwzględniona przez Zamawiającego w trakcie
badania wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny. Odwołujący wskazał również, że
dysponuje własną wyspecjalizowana kadrą oraz personelem technicznym, co przekłada się
na możliwość samodzielnego realizowania niektórych z części zamówienia, bez
konieczności podzlecania ich podwykonawcom. Ponownie powołał się na orzecznictwo KIO
stwierdzając, że „przy ocenie wyjaśnień wykonawców dotyczących rażąco niskiej ceny,
Zamawiający powinien również wziąć pod uwagę najbardziej kosztochłonne elementy robót,
sposób organizacji pracy czy brak konieczności korzystania z podwykonawców, którzy
muszą uwzględniać swoją marżę. Wskazał również, że zaoferowanie realizacji prac w
terminie do 31 maja 2016 r. o trzy miesiące wcześniej niż zaoferowali inni wykonawcy,
umożliwia dodatkową redukcję całkowitego kosztu budowy (dowód: wyjaśnienia
Odwołującego z 2.06.15). Jego zdaniem, Zamawiający nieprawidłowo uznał niektóre z

powyższych czynników, jako przejaw czynu nieuczciwej konkurencji po stronie
Odwołującego. Powołując się na orzecznictwo stwierdził, że (...) nie może być przyjęcie, jako
zasady, że każde zaoferowanie niskiej ceny ma na celu utrudnianie dostępu do zamówienia
innym wykonawcom, bądź ma na celu ich eliminacje z rynku. Fakt zaoferowania przez
wykonawcę za wykonanie przedmiotu zamówienia ceny w kwocie noszącej znamiona rażąco
niskiej może być wynikiem różnych okoliczności, jak chociażby błędnego założenia, co do
zachowań rynku i cen towarów przez okres wykonywania zamówienia. Takie zachowanie nie
może być uznane za czyn nieuczciwej konkurencji. Dopiero niewątpliwe wykazanie, że
wykonawca kalkulując cenę oferty miał świadomość, że po pierwsze zaoferowana cena nie
pokryje kosztów wykonania zamówienia i, po drugie takiej kalkulacji dokonał celem
uniemożliwienia podmiotom prawidłowo ustalającym poziom ceny, aby nie mogli wykonać
tego zamówienia lub aby wyeliminować ich, jako konkurentów z rynku. Dopiero wykazanie,
że zaniżenie ceny oferty było celowe lub nastąpiło subsydiowanie kosztów wykonania
danego zamówienia z innej dzielności wykonawcy, może wskazywać na nieuczciwe
zachowanie uzasadniające odrzucenie jego oferty w oparciu o przepis art. 89 ust. 1 pkt 3
Pzp." Odwołujący podkreślił, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny oraz, że została
sporządzona w sposób rzetelny, z wykorzystaniem elementów posiadanej przewagi
konkurencyjnej, o której była mowa powyżej. Odwołujący podniósł ponadto, że z uwagi na
dopasowanie oferty do narzuconych przez Zamawiającego warunków Umowy, zmuszony
został do poczynienia pewnych przesunięć finansowych w ramach kalkulacji poszczególnych
elementów rozliczeniowych. Zgodnie z § 6 ust. 12 warunków Umowy (dowód: SIWZ Tom II
Warunki Umowy- wyciąg, str. 9-11 oraz str. 16) Harmonogram realizacji przedmiotu umowy
ma określać tzw. „kamienie milowe", czyli konkretne czynności, które mają zostać wykonane
we wskazanych terminach. Zgodnie z § 6 ust 12 pkt 6 umowy wykonawca inwestycji w
terminie do 11 grudnia 2015 roku powinien wykonać zakres rzeczowy, którego wartość
finansowa będzie nie mniejsza niż 2.756.700,00 zł netto. W przypadku niedotrzymania tego
postanowienia wykonawca inwestycji będzie zobowiązany do zapłaty kary umownej
określonej w § 7 ust. 1 pkt 3 umowy. W związku z powyższym optymalizacja kalkulacji ceny
oferty została ograniczona wymogami Zamawiającego zawartymi w warunkach Umowy. Aby
sprostać tym wymogom Odwołujący musiał zwiększyć koszty tych prac, które miały zostać
wykonane w roku 2015. Odpowiednio, więc do tych czynności, obniżył wykonanie prac na
przyszły rok. Zamawiający zdaje się nie pamiętać o tym postanowieniu SIWZ, dopytując
Odwołującego o wysokie koszty robót, które mają zostać wykonane w ramach
wspomnianego kamienia milowego. Aby osiągnąć limit w wysokości 2.756.700,00 zł netto w
terminie do 11 grudnia 2015 roku koszt wskazanych powyżej robót musi zostać zwiększony.
Zdaniem wykonawcy, pytania Zamawiającego wskazują, że nie brał on powyższego zapisu
SIWZ pod uwagę w trakcie oceny wyjaśnień Odwołującego. Wykonawca także podniósł, że

niniejsze zamówienie prowadzone jest w formie „zaprojektuj i wybuduj". Oznacza to, że
każdy wykonawca samodzielnie sporządza pewną koncepcję programową w zakresie
danego zamówienia decydując o tym, co i jak zostanie wykonane, przy zachowaniu
wymogów SIWZ oraz PFU. Przy takich projektach rzeczywisty koszt inwestycji będzie znany
dopiero po realizacji inwestycji, wcześniej zamawiający jak i wykonawcy mogą operować
jedynie szacunkami. Zamawiający szacuje w takich przypadkach wartość zamówienia a
wykonawca, który decyduje się wziąć udział w takim postępowaniu bierze na siebie ryzyko
przyjęcia szacunków zamawiającego za prawidłowe. Oczywiście te ryzyka wykonawca
kompensuje sobie poprzez zaoferowanie odpowiednio wyższej ceny. W takich sytuacjach,
ocena ryzyka związanego z danym zamówieniem oraz odpowiednia kalkulacja
wynagrodzenia w celu zbalansowania potencjalnych ryzyk opiera się w głównej mierze na
doświadczeniu wykonawcy. W oparciu o doświadczenie wykonawca dokonuje, oszacowania
elementów niezbędnych do wykonania zamówienia - np. skąd i po jakiej cenie jest w stanie
uzyskać niezbędne materiały, oraz kalkuje powyższe czynniki, które z uwagi na indywidualne
właściwości wykonawcy, mogą implikować rozbieżności cen w ofertach pochodzących od
różnych wykonawców. Co więcej, kalkulacje takie mogą się znacznie różnić od szacunków
wykonanych przez zamawiającego. Zamawiający nie wziął powyższych okoliczności pod
uwagę, co potwierdził dokonując błędnej oceny wyjaśnień Odwołującego. Wykonawca
wskazał, że w przedmiotowym zamówieniu Zamawiający przyjął ryczałtową formę
wynagrodzenia (SIWZ Tom II Warunki Umowy § 5 ust. 1- 3). Istotą wynagrodzenia
ryczałtowego jest określenie tego wynagrodzenia z góry, bez przeprowadzania szczegółowej
analizy kosztów wytwarzania dzieła. Wynagrodzenie to jest niezależne od rzeczywistego
rozmiaru lub kosztu prac. Rozliczenia stron w przypadku zastosowania ryczałtowego
charakteru wynagrodzenia w żaden sposób nie opierają się na cenach jednostkowych oraz
faktycznie wykonanych świadczeniach. Nie może budzić wątpliwości, że w sytuacji, kiedy
ustalona została ryczałtowa forma wynagrodzenia, jakiekolwiek przedkładane przez
wykonawcę kosztorysy mogą mieć jedynie charakter informacyjny. Powyższe ma istotne
znaczenie w niniejszej sprawie, bowiem Zamawiający w żądaniach wyjaśnień domagał się
szczegółowych informacji odnośnie poszczególnych pozycji w tabeli elementów
rozliczeniowych, a z uwagi na szacunkowy charakter dokonanego rozbicia cenowego,
zdeterminowanego, jak zostało wykazane warunkami SIWZ, szczegółowe wskazanie
konkretnej wielkości wiązało się ze znacznymi trudnościami. Odwołujący wskazał także, że
to nie pojedyncze elementy cen jednostkowych decydują o występowaniu w ofercie ceny
rażąco niskiej, a dopiero cena w ujęciu całkowitym. W uzasadnieniu odrzucenia oferty
Odwołującego na str. 4 Zamawiający zdaje się jednak twierdzić inaczej, co z uwagi na
orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej w tym zakresie. przesądza o błędnym podejściu
Zamawiającego. Powołując się na poglądy doktryny stwierdził, że: „punktem wyjścia do

rozważań o rażąco niskiej cenie może być tylko cena całkowita oferty, a nie poszczególne
ceny jednostkowe, czy ceny poszczególnych elementów składających się na cały przedmiot
zamówienia. Zatem nie jest możliwe odrzucenie oferty na podstawie rażąco niskiej ceny w
sytuacji zakwestionowania tylko niektórych elementów wyceny, czy niektórych pozycji w
kosztorysie ofertowym, jeżeli cena całkowita oferty nie odbiega znacząco od wartości
zamówienia, cen innych ofert i - ogólnie rzecz ujmując - od cen rynkowych. Dalej wskazał, że
"nawet, gdy kalkulacja jednostkowych elementów lub określonej części oferty odbiega od cen
rynkowych, nie świadczy to o rażąco niskiej cenie całej oferty” oraz, że „nie może być
powodem odrzucenia oferty "zaoferowanie za jakiś element świadczenia ceny znacząco
odbiegającej od cen rynkowych, a nawet ceny nierealnej. Jeśli wielkość taka zostaje
następnie skompensowana cenami za inne elementy świadczenia i w całości cena nie
nabiera charakteru rażąco niskiego, zamawiający nie powinien ingerować w zasady
przeprowadzania kalkulacji wewnętrznej (w obrębie przedmiotu zamówienia) dokonanej
przez wykonawcę", oraz, że: „Rażące zaniżenie kilku pozycji kosztorysowych nie powoduje
samo w sobie, że cena zaoferowana za całość przedmiotu zamówienia będzie ceną rażąco
niską. Możliwa jest przecież sytuacja, gdy mimo rażącego zaniżenia poszczególnych pozycji,
wykonawca zawyży wycenę innych pozycji i cena za całość zamówienia będzie ceną
umożliwiającą realne i należyte wykonanie zamówienia." W związku z powyższym,
jakiekolwiek braki w opisie cen jednostkowych dokonywanym przez Odwołującego nie mogą
wpłynąć na ogólną, zaoferowaną cenę. Wysokość wynagrodzenia Odwołującego jest
niezmienna w stosunku do ceny podanej w ofercie oraz nie zależy od rzeczywistej ilości i
kosztów robót budowlanych objętych opisem przedmiotu zamówienia. Wykonawca podał, że
twierdzenie, że „Wątpliwości Zamawiającego wzbudziła zarówno cena oferty ogółem, jak
również poszczególne elementy oferty mające wpływ na wysokość zaoferowanej ceny, ujęte
w Tabeli Elementów Rozliczeniowych. Ceny jednostkowe z pozycji Tabeli Elementów
Rozliczeniowych, jako że stanowią podstawę do określenia należnego wynagrodzenia
Wykonawcy, powinny, bowiem podlegać ocenie w zakresie rażąco niskiej ceny (.,)" nie może
zostać uznane za prawidłowe. Potwierdza to po raz kolejny, że ocena wyjaśnień
Odwołującego dokonana w niniejszym Postępowaniu przez Zamawiającego była błędna.
Konkludując, wykonawca stwierdził, że: „Wyjaśnienia złożone przez wykonawcę należy
uznać za wystarczające, jeśli pozwalają zamawiającemu na dokonanie ich oceny, gdy zaś są
na tyle skąpe, iż dokonanie rozstrzygnięcia w przedmiocie rażąco niskiej ceny nie jest
możliwe, dają podstawy do stwierdzenia rażąco niskiej ceny. Wiedza, doświadczenie i
zdrowy rozsądek zamawiającego stanowią podstawę weryfikacji tychże wyjaśnień. Jeśli więc
wykonawca wskazuje na elementy cenotwórcze, określa ich koszt i podaje źródło tego
kosztu, to tak wyspecyfikowane elementy można i należy ocenić w oparciu o następujące
przesłanki - czy są to elementy w sposób istotny wpływające na cenę oferty oraz czy ich

wycena jest realna, znajduje oparcie w warunkach rynkowych." Ponadto „Odrzucenie oferty
na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy - Prawo zamówień publicznych
(- jeżeli wykonawca złożył żądane przez zamawiającego wyjaśnienia - wymaga
udowodnienia przez zamawiającego, że zaoferowana cena jest rażąco niska w stosunku do
przedmiotu zamówienia." Zdaniem Odwołującego, przedstawione dwukrotnie wyjaśnienia w
zakresie rażąco niskiej ceny, które zwracały uwagę Zamawiającego na opisane powyżej
okoliczności i tym samym całkowicie potwierdzały rynkowy charakter zaoferowanej ceny,
powinny były zostać uznane przez Zamawiającego za wyczerpujące i rzetelne. Wykonawca
podniósł również w odwołaniu, że „Pojęcie rażąco niskiej ceny nie zostało do tej pory
zdefiniowane przez ustawodawcę. Zgodnie z poglądem judykatury oferta z rażąco niską
ceną oznacza oferowanie towarów poniżej kosztów zakupu lub wytworzenia albo oferowanie
usług za symboliczną kwotę, tak, że oczywiste jest, że przy zachowaniu reguł rynkowych
wykonanie umowy przez wykonawcę byłoby dla niego nieopłacalne. Rażąco niska cena jest
to cena niewiarygodna, oderwana całkowicie od realiów rynkowych, której realizacja nie
pozwala na utrzymanie rentowności wykonawcy na określonym zadaniu (…) oraz, że „cena
rażąco niska, to cena, za którą wykonanie przedmiotu zamówienia zgodnie z opisanymi
przez zamawiającego wymaganiami, co do ilości, jakości i innymi przedmiotowo istotnymi,
nie jest możliwe." Odwołujący wskazał, że kryterium arytmetyczne nie może decydować o
uznaniu, że dana oferta zawiera cenę rażąco niską. W każdej sprawie należy bowiem
indywidulanie badać okoliczności, które wpłynęły na możliwość obniżenia ceny.
Dysproporcja cen zaoferowanych przez kilku wykonawców nie daje jeszcze podstaw do
założenia, że cena najniższa podana przez jednego z wykonawców jest ceną rażąco niską,
gdyż zależne jest to od efektywności oraz kosztów prowadzenia działalności określonego
podmiotu. Stwierdził, że nie można zgodzić się z twierdzeniem Zamawiającego, że
zaistniała w niniejszym postępowaniu dysproporcja arytmetyczna pomiędzy ofertą
Odwołującego a szacunkową wartością zamówienia, jak i średnią arytmetyczną ceną
wszystkich ofert świadczy o istnieniu rażąco niskiej ceny w ofercie Odwołującego. Ponownie
wskazując na orzecznictwo KIO podał, że „Zamawiający (...) nie może w treści uzasadnienia
skupiać się jedynie na arytmetycznym porównaniu ceny oferty odrzucanej do cen innych
złożonych w danym postępowaniu ofert oraz własnych szacunków. Odnieść winien się
również do cen funkcjonujących na rynku analogicznych zamówień. Gdy w trakcie procedury
wyjaśniania wątpliwości, co do zaoferowania rażąco niskiej ceny wykonawca wskazał
przykłady niższych cen bądź cen porównywalnych z ceną przez niego zaoferowaną na tego
samego rodzaju usługi u tego samego rodzaju zamawiających to nie można postawić ofercie
takiego wykonawcy zarzutu rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia”.
Jego zdaniem należy przyjąć, że zarzut rażąco niskiej ceny wobec wykonawcy jest
bezpodstawny skoro na rynku funkcjonują ceny jeszcze niższe bądź porównywalne z ceną

ocenianej oferty." Stwierdził także, że: „cena nawet znacząco odbiegająca od szacunkowej
wartości zamówienia, czy nawet od cen innych wykonawców, nie musi być ceną rażąco
niską, o ile wezwany do wyjaśnień wykonawca jest w stanie udowodnić prawdziwość
podanych w ofercie elementów cenotwórczych." W niniejszym postępowaniu Zamawiający
nie wziął pod uwagę – zdaniem wykonawcy - wskazanych przez niego obiektywnych
czynników, umożliwiających mu obniżenie ceny oferty, skupiając się za bardzo na
poczynionych obliczeniach arytmetycznych. Skoro Odwołujący przedstawił liczne dowody
oraz szczegółowe kalkulacje na realność ceny zaoferowanej w ofercie, wówczas
Zamawiający powinien był wziąć je pod uwagę”. Dodatkowo wskazał, że szacunkowa
wartość zamówienia dokonana przez Zamawiającego na potrzeby niniejszego postępowania
została zawyżona, co potwierdzają oferty złożone przez wykonawców biorących udział w
postępowaniu, a także weryfikacja tej wartości przez Zamawiającego na późniejszym etapie.
Wykonawca stwierdził, że „Zaoferowana w niniejszym Postępowaniu przez Odwołującego
cena jest realna i nie została skalkulowana poniżej kosztów wytworzenia. Cena
zaproponowana przez Odwołującego jest ceną adekwatną do zakresu i kosztów prac
składających się na przedmiot zamówienia określony w SIWZ oraz PFU. Cena zaoferowana
przez Odwołującego jest w związku z powyższym ceną rynkową, tzn. wyznaczaną m.in.
poprzez (i) ogólną sytuację gospodarczą panującą w danej branży i jej otoczeniu
biznesowym, (ii) postęp technologiczno-organizacyjny oraz (iii) obecność i funkcjonowanie
uczciwej konkurencji podmiotów racjonalnie na nim działających. Cena ta została
skalkulowana w oparciu o szczegółowe rozpoznanie rynku z uwzględnieniem wieloletniego
doświadczenia wykonawcy, który wykonywał już z sukcesem wiele zamówień udzielanych
przez Zamawiającego i nigdy nie musiał z jakichkolwiek powodów (w tym finansowych)
opuszczać placu budowy przekazanego przez Zamawiającego.” Dla wykazania rynkowości
ceny zaoferowanej, odwołał się do wartości (…) ofert wybranych w innych postępowaniach
na wykonanie podobnego przedmiotu zamówienia w roku 2015. Porównanie odnosi się do
dwóch postępowań prowadzonych przez odrębnych zamawiających na montaż sieci
trakcyjnej typu YC150-2CS150 na długości ok 9,5 km. Z uwagi na to, że przedmiot
zamówienia w tych postępowaniach obejmował poza kompleksowa przebudową sieci
trakcyjnej także inne usługi lub roboty (np. budowlane), dla kompletności porównania
Odwołujący dokonał wyliczenia wskaźnika wykonania wybranej oferty na 1 km sieci
trakcyjnej”. Pierwsze ze wskazanych postępowań zostało wszczęte dnia 4.03.2015 r. przez
instytucję zamawiającą PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Centrum Realizacji Inwestycji
Region Zachodni pod nazwą: „Wykonanie prac projektowych i robót budowlanych na linii
kolejowej nr 131 Chorzów Batory-Tczew w torze nr 2 na szlakach Chociw Łaski - Kozuby -
Zduńska Wola Karsznice w ramach zadania pn.: „Rewitalizacja linii kolejowej nr 131
Chorzów Batory - Tczew, odcinek Bydgoszcz Główna - Zduńska Wola - Chorzów Batory".

Zwycięska oferta została wybrana dnia 15 maja 2015 roku i zawierała cenę 5.454.000,00 zł
netto. Wskaźnik wykonania na 1 km sieci trakcyjnej wyniósł w tym przypadku 568.361,82 zł
netto. Drugie postępowanie zostało wszczęte 30 marca 2015 r. przez PKP Polskie Linie
Kolejowe S.A. Centrum Realizacji Inwestycji Region Śląski pod nazwą: „Rewitalizacja linii
kolejowej nr 200 na odcinku GLC - GSA" w ramach projektu inwestycyjnego pn. „Udrożnienie
podstawowych ciągów wywozowych w ruchu towarowym na terenie Śląska, etap IV". Wybór
najkorzystniejszej oferty nastąpił 22.05.2015 roku. Wynosiła ona 5.800.000,00 zł netto.
Wskaźnik wykonania wybranej oferty na 1 km sieci trakcyjnej wynosi w tym przypadku
595.543,69 zł netto. Z kolei niniejsze postępowanie zostało rozstrzygnięte dnia 16.07. 2015 r.
Oferta Odwołującego wynosiła 5.300.000,00 zł, a więc jej wskaźnik wykonania dla 1 km sieci
trakcyjnej wynosi 500.377,64 zł netto. Cena ta jest porównywalna do cen, które zostały
wybrane w wymienionych powyżej postępowaniach. Powyższe w związku z tym potwierdza,
że oferta Odwołującego zawiera cenę rynkową. Dla porównania, oferta wykonawcy Trakcja
posiada ten wskaźnik na poziomie 646.567,22 zł, czyli znacznie wyższy od cen
występujących obecnie na rynku (dowód: Porównanie wysokości zwycięskich ofert na
realizację sieci trakcyjnej typu YC150-2CS150 w 2015 roku). Wykonawca podkreślił, że
„Realność ceny zaoferowanej przez Odwołującego w odniesieniu do wielkości innych ofert
wybranych w postępowaniach przetargowych w roku 2015 została zaprezentowana
Zamawiającemu już w wyjaśnieniach z 26.06.2015 r.(dowód: wyjaśnienia Odwołującego z
26.06.15 str 2-w aktach sprawy). Powyższe oznacza, że już od tego momentu Zamawiający
posiadał pełną wiedzę na temat rynkowego charakteru ceny zaoferowanej przez
Odwołującego”. Reasumując stwierdził, że cena zaoferowana przez Odwołującego była ceną
rynkową a nie ceną rażąco niską.
W zakresie drugiego z zarzutów wykonawca, wskazując na argumentację dotyczącą
prawidłowości przedstawionych przez niego wyjaśnień, potwierdzających, że zaoferowana
przez Odwołującego cena nie jest ceną rażąco niską, stwierdził, że za niezasadne należy
uznać odrzucenie przez Zamawiającego jego oferty na podstawie art. 90 ust. 3 Pzp w zw. z
art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp. Wskazując na orzecznictwo KIO podał, że art. 90 ust. 3 ustawy Pzp
(…) nakazuje zamawiającemu odrzucić ofertę wykonawcy, jeśli dokonana przez
zamawiającego ocena wyjaśnień i załączone do niej dowody potwierdzają, że oferta zawiera
cenę rażąco niską. Natomiast art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp stanowi, że zamawiający ma
obowiązek odrzucić ofertę, jeśli zawiera ona cenę rażąco niską w stosunku do przedmiotu
zamówienia. Wyjaśnienia wykonawcy powinny wskazywać, więc na obiektywne czynniki m.
in. sprzyjające warunki wykonania zamówienia dostępne wykonawcy - art. 90 ust. 2 ustawy.
Powyższe przepisy wskazują, zatem, że nie można oceniać ceny oferty w oderwaniu od
przedmiotu zamówienia, a zatem przy ocenie ceny oferty i złożonych wyjaśnień / dowodów
nie wolno też pominąć informacji wynikających z całokształtu dokumentów składających się

na dokumentację postępowania o udzielenie zamówienia publicznego". Zdaniem
Odwołującego, w niniejszej sprawie, Zamawiający przy ocenie jego wyjaśnień nie wziął pod
uwagę informacji wynikających z całokształtu dokumentów, składających się na
dokumentację postępowania, a wyjaśnienia ocenił w sposób wybiórczy. Tego rodzaju ocenę
wyjaśnień należy ocenić, jako całkowicie błędną. Odrzucenie oferty ma bardzo doniosłe
skutki dla postępowania o zamówienie publiczne, stąd zamawiający mogą z niej korzystać
jedynie w sytuacji, gdy zajdą ku temu szczególne przesłanki. Powołując się na orzecznictwo
stwierdził, że: „Instytucja odrzucenia oferty ma znamienny wpływ na los postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego odrzuconemu wykonawcy. Skutki, jakie wywołuje dla
jego uczestników przesądzają o tym, iż obowiązek wykazania, że czynność ta znalazła dla
określonego postępowania swoje prawne i faktyczne uzasadnienie spoczywa każdorazowo
na zamawiającym. Niewątpliwie nadużycie instytucji odrzucenia oferty przez Zamawiającego
stanowi rażące naruszenie przepisów ustawy (…) Pzp. Sam fakt ogłoszenia postępowania i
złożenie w danym postępowaniu oferty niepodlegającej odrzuceniu przez wykonawcę
niepodlegającego wykluczeniu z postępowania powinno poskutkować zawarciem umowy w
sprawie zamówienia publicznego." Podniósł także, że „Zamawiający odrzucając ofertę
Odwołującego poprzestał jedynie na stwierdzeniu, że zawiera ona rażąco niską cenę nie
przedstawiając w tym zakresie żadnego uzasadnienia, które potwierdziłyby, że kalkulacje
Odwołującego są nieprawidłowe (….) oraz, że: „Jeżeli po otrzymaniu od odwołującego
kosztorysu głównych elementów składowych usługi zamawiający uważa, że przedstawione
przez wykonawcę koszty lub założenia są zaniżone, niekompletne czy błędne, powinien
wskazać w uzasadnieniu poprawne ich wartości wraz z argumentacją na poparcie swojego
stanowiska, a najlepiej najpierw poprosić o dodatkowe wyjaśnienia. Zamawiający nie musi
udowodnić, że cena danej oferty jest rażąco niska, ale ma dokonać oceny, która musi być
rzetelna, odparta na faktach, umotywowana i przekonująca. Nie może natomiast odrzucając
ofertę poprzestać na stwierdzeniu, że w jego ocenie zaproponowana cena jest rażąco niska,
nie uzasadniając w żaden sposób swojego stanowiska". Reasumując, stwierdził, że (….) z
uwagi na złożenie wyczerpujących i prawidłowych wyjaśnień w Postępowaniu, które
potwierdziły, że cena zaoferowana przez Odwołującego nie jest ceną rażąco niską, dlatego
też odrzucenie jego oferty, jako zawierającą rażąco niską cenę było całkowicie niezasadne.


Do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego przystąpił
wykonawca TRAKCJA PRKil S.A. z siedzibą w Warszawie, wnosząc o oddalenie odwołania.

W odpowiedzi na odwołanie Zamawiający wniósł o jego oddalenie w całości
podnosząc, że całości podtrzymuje uzasadnienie faktyczne i prawne odrzucenia oferty
Odwołującego zawarte w Zawiadomieniu o odrzuceniu oferty z dnia 16.07.2015 r. Podkreślił,
że zgodnie z art. 90 ust. 3 Pzp ciężar dowodu, iż cena nie jest rażąco niska spoczywa na
wykonawcy, czego Odwołujący nie udowodnił. Odnosząc się do zarzutów odwołania,
stwierdził, że nie zgadza się z oświadczeniem Odwołującego, że w trakcie przygotowywania
oferty dokonał on gruntownej i kompletnej analizy przedmiotu zamówienia (pkt 15
Odwołania). „Projekt wstępny" załączony do pierwszych Wyjaśnień zawiera jedynie
informacje o lokalizacji sieci trakcyjnej i technologii jej wykonania. Dokument ten nie zawiera
natomiast jakichkolwiek powiązań z kosztami wykonania zamówienia (nie zostały w nim
wskazane jakiekolwiek ceny). W związku z tym Zamawiający nie mógł go potraktować, jako
przekonywujący dowód potwierdzający, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Wiedzy o
przedmiocie zamówienia (w tym o jego zakresie, sposobie wykonania) dostarczał
wykonawcom Opis przedmiotu zamówienia, a także Tabela Elementów Rozliczeniowych
(TER). Ten ostatni dokument miał przede wszystkim służyć prawidłowemu wyliczeniu ceny
ofertowej, tak aby zawierała ona wszystkie elementy cenotwórcze dla danego postępowania.
Załączenie przez wykonawcę do pierwszych wyjaśnień zmienionej Tabeli Elementów
Rozliczeniowych dało Zamawiającemu przekonanie, że cena ofertowa nie została przez
niego skalkulowana w sposób rzetelny. Wprost przeciwnie do twierdzeń Odwołującego -
takie działanie dało podstawę do przypuszczenia, że Odwołujący dokonał analizy przedmiotu
zamówienia dopiero po wezwaniu go do złożenia wyjaśnień w sprawie rażąco niskiej ceny.
Zdaniem Zamawiającego, wskazane w pkt 16 odwołania cztery obiektywne czynniki, które
miałyby uzasadniać poziom zaoferowanej ceny, nie przesądzają, że cena ta nie jest rażąco
niska. Posiadanie własnego sprzętu oraz niewykorzystanych materiałów nie oznacza, że
wykorzystanie tego sprzętu będzie stanowiło koszt tak niski, jak to zostało wskazane w
wyjaśnieniach, a także że materiały mogą być przekazane Zamawiającemu bezpłatnie (jak
wskazywał Zamawiający stanowi to czyn nieuczciwej konkurencji). Odwołujący nie
przedstawił żadnej szczegółowej kalkulacji w zakresie oszczędności związanych z
dysponowaniem własną kadrą. Z kolei nie jest zasadne twierdzenie, że zaoferowanie
krótszego terminu realizacji robót spowoduje oszczędności. W takim wypadku czas pracy
maszyn jest taki sam jak w dłuższym okresie realizacji, a koszt robocizny przy pracy w
systemie trójzmianowym jest wręcz wyższy. W odniesieniu do argumentu zawartego w pkt
18 odwołania („narzucenie" przez Zamawiającego przesunięć finansowych) stwierdził, że taki
sam wymóg dotyczący osiągnięcia określonego „przerobu" finansowego został określony dla
każdego wykonawcy biorącego udział w postępowaniu, a mimo to nie spowodował on
zawyżania kosztów prac w danym roku, w powiązaniu z ich zaniżaniem w kolejnym. Nota
bene Tabela Elementów Rozliczeniowych nie została określona w ujęciu czasowym -

poszczególne elementy robót są wspólne dla całego okresu wykonywania Zadania. Podniósł,
że Odwołujący w żadnym punkcie wyjaśnień nie określił, w jaki sposób oszacował ryzyko
związane z Zamówieniem, w związku z tym ta okoliczność nie mogła podlegać ocenie
Zamawiającego (ad. pkt 19 Odwołania}. Stwierdził także, że w niniejszym postępowaniu -
wbrew twierdzeniom Odwołującego, zawartym w pkt 20 odwołania - pomimo wynagrodzenia
ryczałtowego - w SIWZ wyraźnie został określony wymóg przeprowadzenia szczegółowej
analizy i kalkulacji kosztów wykonania zamówienia, czego wyrazem było wypełnienie i
załączenia do oferty Tabeli Elementów Rozliczeniowych. Całkowita cena miała być oparta na
cenach jednostkowych zawartych w tej Tabeli i z nich wynikać. To pozwalało
Zamawiającemu dokonać oceny zarówno ceny całkowitej jak i poszczególnych jej
elementów. W rezultacie Zamawiający uznał, że tak cena całkowita, jak i jej elementy zostały
przez Odwołującego zaniżone (i nierzetelnie skalkulowane). Zamawiający kwestionując
przedstawione przez Odwołującego wartości ofert wybranych w innych postępowaniach (pkt
29 i n. Odwołania) stwierdził, że przedstawione wskaźniki wykonania 1 km sieci trakcyjnej
budzą wątpliwości, ponieważ przywołane postępowania obejmowały także inne roboty
budowlane i usługi, a Odwołujący nie wskazał metody wyliczenia powyższych wskaźników tj.
w jaki sposób oddzielił koszty inne niż wykonania sieci trakcyjnej. Ponadto wskaźniki nie
ujmują kosztów projektowania, jak w przypadku niniejszego postępowania, tym samym ceny
są nieporównywalne. W konkluzji stwierdził, że Odwołujący nie udowodnił, że jego oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny, a zatem odwołanie podlega oddaleniu jako niezasadne.

Rozpoznając odwołanie Izba ustaliła i zważyła, co następuje:

Odwołanie podlega oddaleniu.

Izba stwierdza, że Odwołujący w ofercie wskazał kwotę 6 519 000,00 zł brutto, która
jest niższa o 51,65% od wartości szacunkowej zamówienia, która to wartość została ustalona
przez Zamawiającego, po doliczeniu podatku od towarów i usług (VAT), na kwotę brutto 13
482 645,00 zł. Z kolei średnia arytmetyczna cen wszystkich złożonych w niniejszym
postępowaniu ofert, [po uwzględnieniu zmiany cen wynikających z poprawienia oczywistych
omyłek rachunkowych] wynosi brutto 9 623 141,60 zł, a zatem cena z oferty Odwołującego
jest także niższa o 32,25% od tej średniej. Izba stwierdza również, że różnica pomiędzy ceną
oferty wykonawcy, a ceną oferty sklasyfikowanej, jako druga w kolejności wynosi 1 904
581,20 zł brutto, co oznacza ponad 22% różnicę cen pomiędzy ofertami. Zanawiający w
zawiadomieniu o wyborze najkorzystniejszej oferty z dnia 16 lipca 2015 r. - zgodnie z jego
pkt III - podał, że w celu ustalenia, czy oferta Odwołującego zawiera rażąco niską cenę w
stosunku do przedmiotu zamówienia, zwrócił się w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp do

wykonawcy [w dniu 26.05.2015 r., a następnie w dniu 23.06.2015 r.] o udzielenie wyjaśnień,
dotyczących ceny oferty. Izba stwierdza, że w wezwaniu z dnia 26.05.2015 r. Zamawiający
wymagał nie tylko przedstawienia głównych czynników cenotwórczych wpływających na
wysokość ceny, ale również żądał przedłożenia szczegółowych wyliczeń lub kalkulacji,
przedstawiających sposób obliczenia zaproponowanej ceny ofertowej, wskazując, że jest to
niezbędne dla zbadania oraz weryfikacji tych kalkulacji pod kątem wystąpienia rażąco niskiej
ceny. Izba zwraca uwagę, że na stronie 2 wezwania [akapit 1] żądał również dowodów,
dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, w szczególności w
zakresie: oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych i
organizacyjnych, wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych
dla wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta
do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę [ustalonego
na podstawie art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym
wynagrodzeniu za prace], pozostałych kosztów osobowych, zestawienia kosztów materiałów
niezbędnych do wykonania przedmiotu zamówienia, innych kosztów finansowych,
ubezpieczeniowych, komunikacji, amortyzacji etc oraz wszelkich innych kosztów
niezbędnych do wykonania zamówienia w zakresie, czasie i terminach wymaganych przez
Zamawiającego w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, a także pomocy publicznej
udzielonej na podstawie odrębnych przepisów. W tym wezwaniu podano również, że
„Wyjaśnienia wraz z racjonalnym uzasadnieniem tj. wskazaniem obiektywnych czynników,
które pozwoliły na skalkulowanie ceny na poziomie podanym przez Wykonawcę, w tym
złożenie dowodów, należy udzielić w zakresie całej zaoferowanej ceny z uwzględnieniem
rozbicia na poszczególne elementy wyszczególnione w tabeli elementów rozliczeniowych”.
Wskazano także, że „Złożenie ogólnikowego oświadczenia pozbawionego rzeczowej,
merytorycznej argumentacji odnośnie wysokości ceny spowoduje, że cena zaoferowana
przez Państwa firmę zostanie uznana przez Zamawiającego za rażąco niską”. Konsekwencją
zaś będzie odrzucenie oferty, na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy Pzp. Izba podkreśla, że to
wezwanie, także co do jego zakresu, nie było kwestionowane przez wykoanwcę, dlatego też
wykonawca nie może - z uwagi chociażby na odpowiednie zastosowanie postanowień art.
189 ust. 2 pkt 3 Pzp [Izba odrzuca odwołanie wniesione terminie, a zarzut wniesiony po
terminie pozostawia bez rozpoznania] - wskazywać w odwołaniu na okoliczności, które nie
zostały podniesione w terminie określonym art. 182 ust.1 pkt 1 ustawy Pzp. Zdaniem Izby,
wykonawca nie zastosował się do żądania wezwania i przede wszystkim przedstawił
ogólnikowe wyjaśnienia nie poparte konkretną merytoryczną argumentacją oraz nie poparte
żądanymi dowodami. Stanowiło to zatem samodzielną podstawę do odrzucenia oferty
Odwołującego na podstawie wskazanego art. 90 ust.3 ustawy Pzp. Izba podzieliła ponadto
stanowiko Zamawiającego, że ciężar dowodu, że cena nie jest rażąco niska spoczywa na

wykonawcy, albowiem to wynika z ust. 2 art. 90 ustawy Pzp oraz z art. 190 ust.1a pkt 1
ustawy Pzp, w myśl którego „Ciężar dowodu, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny,
spoczywa na (…) wykonawcy, który ją złożył w tym przypadku, gdy jest on stroną
postępowania odwoławczego”. Izba stwierdza również, że na gruncie art. 90 ust.1 ustawy
Pzp, wątpliwości Zamawiającego związane z oferowaną mogą wzbudzić również
poszczególne elementy oferty, mające wpływ na wysokość zaoferowanej ceny. W tym
przypadku te, które zostały ujęte w Tabeli Elementów Rozliczeniowych, albowiem te ceny
[jednostkowe z pozycji Tabeli Elementów Rozliczeniowych] stanowią podstawę do określenia
należnego wynagrodzenia wykonawcy. Dlatego też mogą również podlegać ocenie w
zakresie rażąco niskiej ceny. Wykonawca w wyjaśnieniach z dnia 02.06.2015 r., zawarł
specyfikację kosztów bezpośrednich z uwzględnieniem cen jednostkowych poszczególnych
elementów rozliczeniowych, która przedstawia inne od rozpisanych w ofercie wartości dla
kolejnych pozycji Tabeli Elementów Rozliczeniowych. Zmiany tych cen w stosunku do
złożonej oferty dokonano we wszystkich pozycjach Tabeli Elementów Rozliczeniowych, a
znaczne różnice w cenach występują w pozycjach: 2.1.2.1, 2.1.2.5, 2.2.2.1 i 2.2.2.5. - zabicie
fundamentów palowych i montaż sieci jezdnej dla toru nr 1 i 2. Z analizy pozycji przedłożonej
tabeli - kosztów wszystkich materiałów wliczonych w projekt pn. „Materiały" - trudno nie
przyznać racji twierdzeniom Zamawiającego, że wykonawca nie uwzględnił w kalkulacji
wyceny ośmiu pozycji materiałowych. Zdaniem Izby posiadane zapasy magazynowe nie
uprawniały wykonawcy do ich pominięcia w kalkulacji. W treści tych wyjaśnień wykonawca
oświadczył również, że do wykonania robót w ramach realizowanego zadania będzie używał
własnego sprzętu i urządzeń, co także nie mogło skutkować pominięciem wyceny kosztów
pracy niezbędnego sprzętu. Izba mając powyższe na uwadze, podzieliła stanowisko
Zamawiającego, że przedstawiona w wyjaśnieniach kalkulacja cenowa nie może być uznana
za wyraz konkretnych indywidualnych możliwości wykonawcy, ani też stosowną reakcją na
bieżącą sytuację na rynku zamówień w sektorze publicznym i prywatnym. Izba podkreśla, że
wykonawca w wyjaśnieniach z dnia 02.06.2015 r. [podobnie z dnia 26.06.2015 r.) nie
przedstawił wymaganych informacji i dowodów na temat elementów kalkulacyjnych,
mających wpływ na wysokość zaproponowanej przez niego ceny, w sposób wyczerpujący i
szczegółowy. Ze względu na objęcie złożonych wyjaśnień tajemnicą przedsiębiorstwa Izba –
podobnie jak Zamawiający - nie odnosiła się do ich konkretnych zapisów, a jedynie do
przyjętej przez wykonawcę metodyki. Izba podzieliła również pogląd Zamawiającego, że
wyjaśnienia złożone przez wykonawcę są niespójne z informacjami przedstawionymi w
Tabeli Elementów Rozliczeniowych do oferty, skutkiem czego te wyjaśnienia nie
udowadniają poprawności dokonanej wyceny oraz nie gwarantują, że możliwe jest
prawidłowe wykonanie zamówienia za zaproponowaną przez wykonawcę cenę. Rozbieżne
ujęcie kosztów kluczowych elementów cenotwórczych od opracowanego wcześniej w

złożonej ofercie, oraz twierdzenia wykonawcy, że niewykazane koszty zakupu materiałów
zostały uwzględnione na wybranych pozycjach tabeli kosztów bezpośrednich, a więc w cenie
innych pozycji [w jednych przypadkach niezrozumiale zawyżone, a w innych zaniżone], nie
korespondując z cenami rynkowymi, uzasadniają stanowisko Zamawiającego, że także
zaoferowane ceny jednostkowe są cenami rażąco niskimi. Izba nie podzieliła stanowiska
Zamawiającego, że „Projekt wstępny" załączony do wyjaśnień z dnia 2.06.2015 r. zawiera
informacje o lokalizacji sieci trakcyjnej i technologii jej wykonania. Ten dokument, złożony do
akt sprawy nieopatrzony żadnym pisemnym omówieniem, nie pozwala na zidentyfikowanie,
że te pomiary dotyczą lokalizacji tego zamówienia. Dokument ten nie zawiera ponadto – tak
jak wskazał Zamawiający - jakichkolwiek powiązań z kosztami wykonania zamówienia (nie
zostały w nim wskazane jakiekolwiek ceny). W związku z tym Zamawiający w istocie nie
mógł tego załącznika [oznaczonego nr 1] do wyjaśnień traktować, jako dowodu
potwierdzającego, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Izba zauważa także, że zakres i
sposób wykonania zamówienia określono w Opisie przedmiotu zamówienia, a także w Tabeli
Elementów Rozliczeniowych (TER), który to dokument stanowił podstawę prawidłowego
wyliczenia ceny ofertowej, z uwzględnieniem wszystkich wymaganych elementów
cenotwórczych. Izba stwierdza również, że przedłożone na posiedzeniu, jako dowody: lista
materiałów [oznaczenie dla dokumentów - WZ 1465/1MG/2014 – oryginał], zestawienie
sprzętu, który jest własnością Odwołującego, oraz lista personelu, którym dysponuje
wykonawca, są dokumentami prywatnymi, które nie posiadają waloru dokumentu
obiektywnego i bezstronnego, a to z kolei nie pozwala uznać ich za dowód w sprawie.
Przede wszystkim nie dowodzą, w jaki sposób wpływają na deklarowane koszty przy
realizacji tego zamówienia oraz, że m.in. dotyczą dostaw związane są z potrzebami tego
zamówienia. Podobnie sprzęt i zasób kadrowy. Z tego też również względu Izba w
konsekwencji nie uwzględniła wniosku wykonawcy o wyłączenie jawności rozprawy na
podstawie art. 189 ust.6 ustawy Pzp dla oceny tych dokumentów. Izba podzieliła także
stanowisko Zamawiającego, że wartości ofert wybranych w innych postępowaniach i
przedstawione wskaźniki wykonania 1 km sieci trakcyjnej, nie mogą być uznane za dowód w
tej sprawie ponieważ przywołane postępowania obejmowały także inne roboty budowlane i
usługi, a Odwołujący nie wskazał metody wyliczenia powyższych wskaźników tj. w jaki
sposób oddzielił koszty inne niż wykonania sieci trakcyjnej. Ponadto wskaźniki nie ujmują
kosztów projektowania, jak w przypadku niniejszego postępowania, tym samym ceny są
nieporównywalne.

W konkluzji Izba stwierdza, że wykonawca także w toku rozprawy – tak jak wymaga
tego przepis art. 190 ust.1 Pzp aż do jej zamknięcia - nie udowodnił, że oferowana cena nie

jest rażąco niska, a przedstawiane stanowisko nie dowodziło, że została ona skalkulowana w
sposób rynkowy, nieuchybiający zasadom uczciwej konkurencji.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.

O kosztach orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp, a także stosownie do postanowień rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z
dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41,
poz. 238).


……………………………………………

Sygn. akt: KIO 1601/15

U z a s a d n i e n i e

....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................



Przewodniczący: ……………………….